D. Andreae Alciati Mediolanensis ... Paradoxorum ad Pratum, libri sex. Dispunctionum, lib. 4. De eo quod interest, liber vnus. In tres libros Codicis, lib. 3. Praetermissorum, lib. 2. Declamatio vna. De stip. diuisionib. commentariolus. Ex nouissima

발행: 1543년

분량: 283페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

221쪽

Doni.

at 4 D. ANDREAE ALCIATI ANNO T.

ex Philostrato: cui adstipulatur Rufinus sacrae historie lib.X.eu Iulianus in Daphnes csuburbano Antiochiae iuxta sonte Castaliu litaret Apollini nulla ex his quς qu irebat resposa suscipere causas in silentia percuctaretur a sacerdotibus, dic.Procopius helli Persici lib. I l. Rex inquit, Daphnen uenit Antiochiae suburbanum, ubi nemus amoenum,sontibus aquarum irriguum: hic ubi nymphis sacrificauit, abiit.

FINIS.

ANDREAE ALCIATI

IN XII. LIBRVM co D I cIs IVsTINIA, NI, ANNOTATIONE s.

De Praetoribus,ta honore Praeturae. N rubrica N in lege sectida, no facile reperies quid significet gleba, clauis, phollis, ec septe solidoru sunctio. quare qui in obstiarissimare coniectandi superesit locus ut exprim. I,existimo: quoties aliquis praetura inibat intelligo aut e militarem solitos futile prouinciales seu quoscitiam alios,in magis iratus initio illi collatione quanda, seu munus septe solidorucosore: quod quide onus militi erat utebanatur di fortasse solenibus quibusda dationibus,ut glebam, clauim, sollem darent: quas omnes Imperatoria haec costitutio antiquauit sollem aute ad milites pertinuisse ostesdit Uegetius lib. secundo: deniq; dece solles, hoc est,sacci per cohortes singulas exponebatur,in quibus haec ratio codebatur: addebatur saccus tal. in quo tota legio paraticulam coserebat. nec nouum est in creandis praetoribus hunc suille morem: cum ecquoties cun* cosut aliquis fiebat illi di baculus di fax dabatur. Vopiscus in Aurelia,no: te collem hodie designo,scripturus ad senatum,ut tibi deputet scipione, deputet etiam seces. intellige itam praetorem uel militare nam quicunt militibus praeest postest dici praetor,tuuenalf oc Asiconio autorib. hinc legatus praetorius, Vopisco in Cesorino uel quecunt alium,dumodo no Romanum. nec enim huc morem suisse Ito Vmanis usquam legimus,qui prosecto omillius no suisset a tot autoribus. ec haec dicta sunt non quidem pro certis, sed solum ut curiosis horu codicum daretur ansa diligentius fortas Ie uestigandi.nam di ipsi mihi pleru* tam parum constitit hic locus, ut in diuersam transiens sent etiam hic non sollem,sed pholim legendum putauerim: cui in

rei rationem explicaturus sum. Nam cu haec scripsis Iem, peruenit ad manus Graecin legum interpres, que ex Creta in Italia attulit Stephanus Niger, uir doctissimus: Nut non parum amicitiae tribueret Ono eum mihi dedit. is innominatus interpres ultplurimae leictionis,quid sit pholis sic explicat: Graece quide,sed in hunc sensum. Pholis sub Theodosio iuniore tributum muloru ab eo institutum Constantinopoli, quo aliis sibi in bello opus esse diceret .Phollis autem aliud tributi genus eshq i nobiliores qui in ciuitatis pendebant, prout secundum habitationes fuerant compraensi: ut nos bilitas quae ad bonam sortunam illos perducere debuerat, hoc incomodi secum asserret: primo quide tributo auri librae octo,secundo quatuor tertio duae pendebatur.Et

ut ait Esychous illustris philosophus in vi. historiae de teporibus diuisione: Phollis

pondus est,alio nomine dicta balantium: trahit aute donos ducentos quinquaginta, hoc est, libras cc cta I I.5c uncias V l . linguli uero doni libram unam uncias XI I. conpraendebat. Est ec alius phollis coactus ex arget eis leptis, qui militibus quos millias rios uocabant,dabatur. Lepti autem ceration unum O dimidio eo tinent. Ita Phollis iste argenti,ceratia cc v I l l. habet,ia nummos IX. quae summa nuc ualet millia cIX. est ec alius phollis,a duabus auri libris incipies ta usq; ad octo .pcedens, prout soluestium tributa substatiae patiebantur. haec ille interpres. uerum Suidas: phollis,inquit, masculini generis,in obolus. Idem in dictione cerinata, κεριμ rat, ducenti 5c Σ. oboli, quos pholeis uocant: ec hoc sensu Augustino de ciuitate dei ulti.lib.capitur. tametsi Beroaldus in Apul. pholles legerit: cum ea uox nunq; pro pecunia accipiatur. Puto itaq; phollem, glebam, clauem, nomina esse extraordinariarum stinctionum nam di

Corn.Tacitus lib. A I A. clauarium donatiui speciem esse tradit quas hac lege sustus

litis

222쪽

1N TRES POSTERIORES LIB. COD. ais

A lit Imperator: nihil aute habere comune cu praetore, nisi sorte quod ab illo exuebaeatur Procopius in bello Persico,lib. li I. Aulae,inquit, Praesectus,que Romani praetos re voeat,ta quaestor aerarii, pecunias bello necessarias a populo exigebat. sollis in hoe sensi metio quom est in Theodosiij codice,in legibus nouellis Martiali ubi Imp.quiequid,inquit,ex titulo senatoris sollibus in prouinciis debetur, hoc iubemus remitti.

De consulib. di non sparg. Pecun. CRvBOc A. morem istum spargendarum pecuniaru damnat etiam Vopiscus in Aureliano. Uidimus proxime consulatum Furii Placidi tanto ambitu in circo editu, ut non praemia dari aurigis,sed patrimonia uiderentur: tu darentur lineae subscricae, lineae paragaudae : darentur etiam equi, ingemiscentibus seugi hominibus. factum est enim,ut iam diuitiarum sit, non hominum cosulatus.qui utiq; si uirtutibus desertur, editorem spoliare non debet. perierunt casta illa tempora, magis ambitione populari peritura sunt. haec ille. quae uerba sunt purae pute rationes huius costitutionis, quamissilia damnauitamperator.Quod aute sequitur in rubrica de patrii ix aliter apud

ueteres scire debemus dictos patritios aliter in his legibus capi nam apud Romima Parilibtorii ordinis uiri,qui pab his progeniti erant,patritia dicebantur:ut scribit Liuius liuiuo primo ab Vrb. codi.5c sentit Tranq. in Augu. apud Graecos aute, de quibus hic

loquitur,omnino maior erat dignitasMO ex successione debita,sed que solebat a principe eocedi. SidoniusAppollinaris: Egditio honor patritiatus accedit: celerrime,si cogites eius etatem: si merita, tardissime Cassiodorus epi Dib. V l. Nostro munere sub, leuatus patritiatus culmen ascede. quod quidam iuridicorum a patribus dictium esse uoluerunt.Suidas patritios esse tradit communis reipub. patres, qui in suprema diagnitate senatorii consili4 esse censentur.meminit N Procopius lib. i i I. Interea patriarios uiros cum L A X.militibus, qui ad se paulo anter conuenerant, in Siciliam misit. Palam in igitur mater sentire Accursium, qui in s.filiussamLinsiit.quib.m .ius pati

. l. hanc dignitatem cum uetere confundit.

In l. prima repetiti etiam faces. Alii codices, ec ipsi impressi habenti fasces, di mea

η lius.conssili enim dabantur X II. lictores cum fascibus, proconsuli uero v I. tantum. erant autem fasces manipuli uirgarum, intra quos stabat securis,Plutar. in problemastis T.Liuio ec caeteris . licet Accursius ini proconsules. de ossicio procosinterpretes λὶμ. tur uices: cuius erratum cum Beroaldus , tum alii detexere. Vopiscus in Aurel .con: -- tisuli i senatu deputati tradit faces. Ammianus lib. NI.tunc ec memoria Constantini Aturitatu es ut nouatoris, turbatoris* priscarum legum, ec moris antiquitusrecepti v auit: eum vop. rei dati. aperter incusans,quod barbaros omnium primus adusq; faces auxerat, re trabeas consulares. puto corruptum utrobiq; codicem: N propterea Iesendum, tisces. Sane: Ima

peratoribus ignem praeferri selitum,lib.V It .scribit Herodianus. De praesedi prael. LEX prima.Pomponius Laetus, post ueteres existimauit, in opere cui de magistras Bragi peregiatibus titulum serit,magistrum equitii eundem esse,qui di praestimis praetorio litaui t- opinioni restagatur haec c5stitutio: quare sciendum est, olim regnante Romulo eum riss ρος qui praeerat praetorio id est militibu , cohortibus* praetorianis circa palatiu princispis, litum ni isse etia in bella prodirem dictum magistrum equitum. sed ubi Romanorum opes creuerunt istincta suere ossicia: ut hic excubias ageret,ad tuenda principis salutem: ille ueror c5tra hostes imperium tueret .etsi di illud subiicendum non est,a paulo recetioribus Caesaribus praesectos praetorio mistos qindoq; ad regendas prouincias. cuius rei testimonid asticit . pcita l.ult.c.de ossic. praefprare. ubi legitur:

praesectus praetorio Aphricae N praesec'. prael.orientis. cuius di mentio est in breuiastio Theodosii. Ambrosius ad Titianum,epistolarum libro v I. Rufinus ex magistro ossicioru factus est in consulatu praesectus praetorio, ac per hoc plus posse coepit: sed tibi iam nihil obesse: est enim aliarum praesectus partium.Sidonius lib. I iis .ad Polemium: Bienium prope clauditur, quo te praesectum praetorio Galliarum, non noua uestra dignitate,sed affectu adhuc uetere gaudemus.Quanta aute sit huius magistrastus dignitas ostendit Cassiodorus epistolatu lib.V l. potestati praesecti prstorio nulla dignitas est aequalis: uice lacra iudicat: nullus ei miles sori autoritate praescribit excepto ossiciali magistri militu:curiales etia uerberat: in ossicio suo ius retinet singulare:

223쪽

ANDREAE ALCI ATI ANNO T.

ec talibus,tantist noscitur iubere,quos etiam prouinciarum no auderent iudices in equalibet parte contemnere: militia periunctis tribunorii ta notariorum honorem tribae di milites suos illis exaequat: gratanter implet Imperator, quae ille constituit, dici De praepositis sacri cubiculi. LE X hae nostre. Amarias, seu Perangarias,uel etiam peraueredos. lego parangas

vias,ta paraveredos: ut munera quae subeunt incolae cum carris ec ueterinis, puta ad auehenda,reuehenda ly instrumenta belli, ea dicantur per paraveredos fieri quae uero aliter,dicantur angariae,seu parangariae. unde deducuntur paraueredi, supra explicas tria. uimus.ec angario appellat Uegetius libro secundo, omnia munera quae a militibu fiunt,etiam no uilia. inde uigilias,itationes*,ec gestationes in usium belli angarias dicit: quotidianas etiam in pace uigilias, item excubitu: siue angarias de omnibus celaturiis,quae uicissim milites faciunt,di cetera.& alibi: Si uero ad uigilias, uel angariassiciendas, siue ad opus aliquod, uel ad decursionem campi exeum milites. Suidas, ναρία ra Aura ἰα και αναγκαια soλεια, publicum di neces larium munus. Procopius in Persico bello: veredos, inquit,equos publicos uocant. De primiceri .

st tales tu, C C V R S i V S in rubrica, istimat primiceriti dictum quod primus serat cerea. quae etymologia plane ridicula est: nam primicerius notarius principis dicitur di honore inter notarios primus: sicut sequens dicitur secundicerius. κme enim ceram fiagnificat, κου Me tabulam ceratam,in qua antiqui scribebant.ab huiuscemodi igitur rabulis dicti sunt primicerii. egetius libro secudo: Primicerius, inquit,in officio prsa sectorum praetorio,ad honestum quaestuosum p militiae peruenit finem. Athalaricus Gotthorum rex in quada epistola ad senatores urbis Romae :Illustri uiro atq; magnis fico patritio Maximino primiceriatus,qui ec domesticatus dicitur gerenda duximus dignitatem. Suidas: ο Μῶγρ -baitHτι m. dicitur autem primicerius non solum notariorum, ut apud Renatu Frigiridum in historia Honorii ec Theodo, sit Rusticus Agretinus ex primicerio notarioru Iovini, multi. nobiles apud Aruernos capti: sed etiam primus aliarum dignitatiLHieronymus in chron. Eusebii: Iovi, Prianus ex primicerio domesticoru,Imperator est factus. Ammianus Marc. ILA v N I. Inter quos etiam Valentinus ex primicerio protectoris, tribunus. Hieronymus, uti suspico in uita Martiani: Hadrianus Septitium primicerium schole candidatorum orari Abivi. dinauit. Innominatus autor ad Theodosium,primochirium appellat quasi primum a manibus dicas:nisi corruptus est a scriptore codex,qui unus extat.quae autem huius

officii sit dignitas ostendit Cassiodorus epist. lib. vi. in forma comitiuae sacrarum ecprimiceriatus : Ubi ad publicae,inquit, sestiuitatis indictu,locu quoq; primiceriatus

adiungimus.parum est autem,quod prouinciarum iudices tuae subiaceant dignitati: ipsis quom proceribus chartarum confirmas officium: dum persectum non creditur, nisi ad te fuerit pro solennitate completum. uestis quot sacra tibi antiquitus noscitur suille commista: curas quoq; litorum,aduentitia lucra,prouisionem comitis,negotiatores, quos humanae uitae constat esse necessarios, huic potestati costat esse subiectos. nam quicquid in uestibus,quicquid in gre,quicquid in argentis,quicquid in gemmis ambitio humana potest habere pretiosiam, tuis ordinationibus obsecudati Zonaras, vadis, inquit, rivuκπίου σπιάμ ν μελ λι- 19 μελανγ,ecta De comitibus ec Archiatris. Aufri ARCHIATRI dicuntur medici principis. ανυου enim princeps, d se medicum significat. Homerus: Vir medicus,multis ali js aequandus honore est.

Non igitur hic summos medicos interpretadum puto, quod alii siclunt sed medicos

principis in aula imperatoria. ααὸς quoque Athenis summus magistratus erat, ut in allienis scribit Pollio. Formam autem,quomodo constituerentur archiatri,cuilibet

discere est facilimum ex Cassiodoro epistolarum libro V I . ubi ex persona principis: Indulge,inquit nostro palatio, habeto fiduciam ingrediundi, fas est tibi nos fatigare ieiun is, fas est contra nostrum sentire desiderium . quae uerba clarissime ostendunt, suis te medicos principis archiatros. Horum ec meminit Iul. Firm.lib. VI. Et molo giae au

224쪽

IN TRES POSTERIORES LIB. COD. a IP

A giae aut e ratio hoc in titulo non inde deducitur,quod is innoti essent: sed quod primi, principes ue medicoru illi existimandi sunt, quos in aula sua imperator habearet: alioquin ec archiatrum Aesculapium Augustinus de ciuitate dei O I. appellat. Et quod inserius sequitur titulus,de siletiar is. Procopius Persi.belli I I. Romani inquit,ad ea quae quietis sunt in palatio ministrum, silentiarium uocant: sicuti domessiicum,arcanorum principis conscium: ut in eodem opere legitur. De praepositis laborum. AccvRs Ius in huius tittideclaratione,anceps nimio plus quam aequu est seratur: cum antiqua lectio fatis probabilis sit, quod his praepositis subessent mediastini omnes,al l. imperatoriae domus opifices. Illud sortasse sesellit Accursiu, quota alibi

egerat ergolabos esse operarios.quae Graeca dictio est, λαM. reperitur autem in .unica. c.de monopol l s. quam lectione probarem, nisi ueterum codicum autoritate

adducerer in quibus praepositos libellorum lego. Caeterum quoniam hic de labaro quaedam Accursius dicit,illud sciendum uexilli speciem esse labarum aliis nobilius, quod ante imperatores ferri, di i militibus adorari moris emet. erat aute auro ec prestiolis lapidibus opertii: ut Socrates episcopus scribit in tripartita historia, lib. primo, cap. V. Vt inde cognosci possit, quid sibi uoluerit Septimius Clemens in Apolonestico, cap.X V I. Sypara illa uexillorum 6c labarorum stolae crucium sunt. De proximis fac. scrin. 'L E X II. corniculario. quia in huius dictionis significatu Aecursius hic fallitur

intellige cornicularium,id est,adiutorem principis custodiae uel ossicialis. Asconius: accensi,inquit,dicebantur attributi decurionibus, hoc est,ministri eoru quasi ad censlum additi, quos nunc commentarienses ec cornicularios appellant. Valerius Max. lib. V I. cui Cominius tribunus plebis diem ad populum dixit, quodd cornicularium suum stupri causia appellasset. dicitur autem cornicularius in bello accensius decurios nis: quo significatu capitur etiam apud Frontinu lib. I l I. tribuni cornicularius uia Ies quosdam excitauit. N apud Tranq. de claris gramaticis : Orbilius corniculo ins, ru In palatina uero militia, cornicularij accipiuntur pro accensis primiscriniorum, uel principis proximoru : quo sensu capitur haec vox hic. apud Maternum lib. I I. cx i ranq.nam que ipse in Domitiano appellat Clodium cornicularium, Dion Grece dicit: quod quidam prodidere: licet eorum iudicio non omnino acquiescam. horu quo* mentio est in breuiario Theodosii de ossicio scriniorum. Cornicis nes autem alio significatu dicuntur Vegetio in I I. sed hi nihil ad rem praesentem.discitur aute in hac lege, caput ossicii, eo modo quo Vegetius dixit, caput contubernii. Nane magistri ipsi scriniorum Minnγκαφροι uocant: ut Graecus legum interpres scribit. uenalestium. Uenalitii dicuntur negotiatores, a uendendo, Plin.lib.

A d. α .iceroni, c Nonio:praesertim seruoru inde serui quoin ipsi uenalim ditur ta uenales di in hae l. uenalitium munus, quando quis cogit negotiar quod illi' . Venalit' dicuntur negotiatores, a uendendo, Plin.lib., cx Uiceroni, x Nonio: praesertim seruor ut inde serui quo in ipsi uenalitii dicun ti uenales,& in hac l. uenalitium munus, quando quis cogit negotiar quod uiro

nobili indignu putatur. In sequentibus uerbis, temonis. lego,teloneis: hoc est tribustis ta uectigalibus. teloneon locus est ubi tributa fiscalia exigunt: cuius metio habet etiam in Evangel is. πιλων exactor ipse, seu publicanus,Tranq. in August. nisi sorte quis existimet temonem illud est e tributa, quod Ammianus Marc. iugum appellat' qua in re dubito. Sane Maiorianus in nouellis iugu uidetur mille solidorum censum appellare,ex quibus bini solidi functionis publicae nomine exactoribus praestabane. Lex, peculiari usit ad meloproximos, simplici liquida legendum, si deducatur ea uox a Graeco uerbo ι--, quod exercere significat: uel a Graeco in , quod cum

esse denotat. Nero in epigrammatis: V

Ουδεν λῶe hs. Me terra functo misceatur ignibus. Id curo nil,mea probe se continenti Quos senariolos ideo libentius adduxi ut explicatiorem haberes Senecae in libro de clementia I I. Tranq.in Nerone locum. significabit igitur metoproximus eum, quile cuproximo sacri scrinii exercet: inserior tame illo gradu dignitatis. eritin hoc mirado copositio GraecaeSLatinae dictionis. quod etsi ueteres, autore Quintiliano, rarot admise

Tertillac comicularii. Venditis

Temonis via

butam

225쪽

D. ANDREAE ALCIATI ANNO T.

xlagium. Ducentiat.

Idmiserint,poseriora tamen secula receperui: nisi malis toto titulo, no .pximos leges Cyreari. re,sed ychiros. Greci enim π rc uocant hosce scribas,quδd manu ex ped iti sint.at facilis iactu,lubricus p errora raecum in Muertere. potes itaq; legere, metoprochis ros.etsi,ne lectionem rear mutandat non parum me inducat Theodosius, qui ubiq; , proximos,dicit . cui accedit ec Ammianus,licet corruptus scriptorum uitio autor.sedec potuit ea ratione mesoproximus dici,qua me nautas Iurisconsulti nuncupauere. alia melioproximum interpretantur qui futurus est .lximus. qua ratione mellonymaphum dicunt designatum sponsium ec mellothanaton capularem.

st . b, fia Lς ,unicuit,ut X V. Primatum. iunctim legendum est. v primatum: erat enim p dignitatis nomen, hoc est Ru. primarii uiri in scrin is. Cicero in Roscio Amerino: Itaque decurionum decretum statim fit, ut Xprimi proficiscantur ad L. Syllam. Graeace dicuntur απρο m. Arcad.in I. ult.de mu.N ho.ec suprar diximus: est enim diuerssa illa dignitas ab ea de qua loquimur. Lex ,hac parte,antiquarios. intellige eos memoriales,qui antiquarum rerum pringuithfmgs. cipi memoriam suggerunt.antiquarius enim significat eum qui antiqua uerba interspretatui ,qtuetae curat uetera. Iuvena. atyra V I.

Ignotos si mihi tenet antiquaria uersus. De agentibus in rebus. EXII. pateat cogia. locu hunc ut menda non carere credam sacit dieito, cogia,nus I repta apud tot scriptores,praesertim ta audaci derivatione, ut ad cono fiat cogia: cu alii omnes dicat,coactio: quare no absurde putauerit aliquis lilc legedu, elogia pateant,hoc est concedat licentia. elogiu enim plerun* pro licentia ponitur, de quo ius perius dicitum. Alii etiam de uulgatis codicibus habent,copia, quatri tristione probo. Lex,matriculam. ducennarii, quorum hac in lege est mentio quem in sensum capisantur, pbabiliter certe dubitari potest. na hoc nomine appellari eos iudices legimus, qui de leuioribus rebus Inuntiabant: diffii a censu ducentorum sestertiorum. horum decuria addita fuit ab Augusto Caesare: ut scribit Tranq. Ducenarii quoq; ut atri traudunt,capiuntur pro exactoribus, publicanis ue. ducennaria cnim nomen uectigalis est,sicut centesima,quinquagesima. Apule.lib. V ll. nam procuratorem principis duacennaria per functa dein fortuna tristiore decussum, orato suera aggressus. reperitur etiam id nomen in alio significatu apud Vegetiu lib. I I. ubi primus, inquit,hastatus duas centurias,id est ducentum homines,ducebat in acie secunda: quem nunc ducennarium uocat.N paulo inserius: erant Centuriones qui singulas ducebant centurias, nunc centennarii nominantur. Sed in lege nostra quod erant centennarii di ducennaarii in re militari puto suisse hos in domestica familia. Scotus ad Theodosium imper torem,in schola agentium tradit suisse ducennarios,qui in praesedioru officio in proauinchs fiebat ossicii principes: erat in eis potestas principalis clementiae adorade.nam ducennarium habuiise proc5sulem Achaiae, comitem orientis, praesectum Augustas lem,uicariu dioeceseos A sianae scribit: qui in coru ossicio seriptorio fiebat princeps. Quod sequitur Biarchorum. intellige eos qui emebant necessaria ad uitam totius domus principalis. uita significat, in e principe.Cassiodo.hist. lib. V I I. Demossilienis cuiusda meminit, q in imperatoris Ualentis aula praeerat emedis obsoniis: costitutusq; erat super epulas imperatoris. postlimus N legere,bi arcet, in ita appelletur uitae necessaria curantes.unde epithetum Panos dei,Suidae, ec Archiae in epigram. ἰ Bues Ο- αλλος ἀπ' ruidra conuenit uenatoribus.

Dilae susscientis. De Curiosis, di Stationariis.cumis A qcREDlDERI Μ curiosos eos appellari, no qui ubi ubi delicta fierent denuntias

hant,ut sentit Accursius: sed tantu a comissa in curia Principis, uel in comitatu prefidum per omnes Ouincias reserrent ad praefectos: unde oc nomen sumpsere.alioquin suisse osticium,qui denuntiarent passim delicia nusquam ut arbitror lectu est. Innos minatus autor ad Theodosium scribit, in officio magistri officioru esse curiosum unueursus publici item curiosios Der omnes Prouincias quos magister officioru emittit. I patrisse s horum secisse mentione arbitror H puleium Asini aurei lib. l. non equidem curiosus sum,sed qui uelim stire cucta,uel plurima: timetibus enim comitibus, presertim Arisilomene ortem comitis prodere,eos fari audacter hortatur: qui non curiosus, id est delator

centuriones. centennar, .

226쪽

IN TRES POSTERIORES LIB. COD.

rasA delator esset,sed potius libeter plurima scire cuperet, na eo in loco ueteres codices habent curiosum.at interpretes legunt,curione: quae lectio omnino falsa est. quid enim aliud est esse curionem,quam uelle scire cuncta,uel plurima inagis itam credibile est, eleganti illa trastatione uti Apuleium, quam pugnantia loqui.Stationarii quoq; hoc in loco ρ his accipiedi sunt,qui fugitiuos,ta ad hostes traseuntes deserui, Ammiano Marciautore lib.X VI I I. sunt aute hi milites ordinarii deputati ad aliquem tuendulocum in limitibus Imperii: dieii, Q in stationibus habitent,nec uagentur.sane curiossoru quom meminit Maternus libro I II. si per noctem fuerint inuenti, erunt publicani uectigaliarii, uel curiosi. Suidas etia inuita Chrysostomi, reperiri tradit, κηα- sem vis πολε- ν μενν - πολ , tractus sub curioso urbis in media ciuitate. De palatinis sacr.larg. LE X scriniis: quisquis ducennarii numero unus celennarii numeri. legedum,cens tennarii numero l. id est,unus: quod alia .pbatione no uidetur indigere. item in fine: barbaricarii centenarii numero I I. intellige in quacum ceturia duos barbaricos attributos. barbaricarii aute sunt Phrygiones, limitharii ue, ut diximus superius,quos barbarios alij appellat: Imperator in I. l .supra de praepo sitis agetib.in reb. barbaros. na dictionis huius uaria est significatio.Siquideantius illis teporibus,ta Romani ipsi harbari dicti sunt: qmegato Romano apud Aetolos obiicit orator Philippi regis,ut scribit Liu. ΣΣX Ia. 5c Plautus lingua Latina, barbara uocat in copluribus fabularuprologis. sequeti demum tempore exempti hoc nomine sunt Latini,cu iam regna per diuersas a uincias a tulissent: ut tamen N Hispani,& Galli, ec Germani,csteri J praester Graecos N Italos sic notarent. at sub recetioribus imperatoribus barbari solii discti, qui siub imperio Romano n5 erat: ut Sarmatae Perst,ncythae.qua in significatione ubiq; capi eda est haec uox Ammiano Marcel.5c si qeo tepore scripserunt.ec in l. II. c. de seruis fug. si fugitivi, inquit,serui deprendantur ad barbaricii transeuntes, pede amputato debilitent. Ammonius in disterentiis, barbaru tradit, eum qui Graecus nosti: barbaricu uerd, barbaroru uel Iocii, uel rem esse. hodie apud graues uiros barbari

existimant u Christianae legis no sunt,uel sanguinarii di impii,quales milites grega B rii pleruo sunt. Ut cum ital capiat id nomen, Phryges ipsi barbari sunt: inde Phryseiones ec ipsi barbari dicti: na oc rudis quicsim dicit barbarus. Plautus in Militetna

oe eolunari Poetae esse inaudiui barbaro. taxat enim Naeuium poetam,qui usus erat uerbo barbaro,collinari, quod Latinum n5 est: ut coniicit ex uerbis Festi Pompeii indictione, barbaros. ut iure mirari possimus,quam infeliciter Plautii declarauerit Hermolaus in corollario Pliniano. Quod autem hac in I. mittendarioru fit mentio. Graeseus legum interpres : Palatini,inquit, communi nomine dicuntur omnes habitantes

in palatio: alii quidem semper in domo Augusti perseuerantes,qui Comitatenses dicuntu . Comitatum autem locum appellat, in quo uitam ducebat imperator. i ue ro in prouincias mittebantur dictamur mittendarii, a miliendo nuntio. haec ille. De Stratoribus. csTRATOR Es interpretant quida eos milites eu mercenarios, qui castra praesitant, ut loca acc5modatiora ad traducendum exercitu facerent: uel aggeres, tumuolostie aequando,uel struendo pontes,& similia. quoru mentio apud Vegetia lib. l I. habet praeterea legio fabros,lignarios,stratores,carpentarios,ecc. etsi alii codices haαbeant instructores.ueriim ipse in hac rubrica mali stratores legere: na hos P tabel lariis accipi Cicero ostindit.ut intelligamus hic eos, quos princeps uaria necessitate mittit ad prouincias,ut nuntient aliquid: quibus tenentur ruinciales subinde mutas re equos,quo celerius eantiuulgus uernacula lingua,equitates principis famulos uocat. tenentur autem prouinciales eis offerre equos aliter fisco solidorum nomine sunt obnoxii.Paulus Diaconus Longobardicorii lib.v I. Rex, inquit,Cuni pertus, dum post haec cum stratore su seu quem propria lingua marphais dicunt cosilium iniret.

Suidas stratore specie esse dignitatis tradit, ut diuersa suspicer esse officia. Plane quae Accursius di caeteri hic scribunt, nec ex autoribus rhabilia sunt, nee uerbis legis sat uidentur congruere. Staticulum aute ec uehiculi genus est Plinio libro X Kx v ii. De Castrensiariis, ta Ministerianis. fu V N c titulum procul dubio corruptu opinor: tum ex eo,quota Accursus plurist a bus

Stratores.

227쪽

rio D. ANDREAE AUCIATI ANNO T.

hus eum modis legit:tum cui Ora dictiories ille no admoda Latine sunt.nem enim cministerianus liquo in autore i ii unqua lecta: cu alii ministerialem potius dicat: ut nisi laritati, Theodosius, i in ossicio castrensia hos conumerat .etsi Suidas magisteriani mcntione faciat: euius dignitatis et metio est in copluribus autheticoru locis,que a magisterialino uidet differre: quale suisse Cornelia Saturninuosi edunt inscriptiones ueteres: ut hi Bononi .e mam preus stylobata,in Margarite edicula, memori. a P. Cornelii Saturni, ni magistralis ornesia prima uxor ex indulgetia colleg. signit liberi, basem. C.aulis. D. Sicut ergo Oc magisterianu, di inagisteriale dicimus: ita utrunq; dicendum uidet in ministeriali ministeriano': etsi apud alios autores hoc,ut prefatus sumaegi nunqua. crete Latine magis dices, de castresibus ministris.Lampridius in Aleti adro, castreses ministros appellat: cuius uerba ideo marii me apponeta cessii,quonia qst horsi esset ossiciu satis explicant: aulici iaspiit, ministerium in id contrinit, ut est ni tot homo nes in singulis ossi s quot necessitas postularet: ita ut annonas,no dimitate accipes rem: fullones N uestitores,&pictores,ec pincerne omnes strenses minimi. Castrenca Jlarii. siariorum quoin mentio est in uetustis spectationibus: ut in illo tumulo, qui Medios Iani est in templo maioria. Ponti Maioris negotiatoris silentiarii ta east ensiarii . De Decanis. IMO DE svus in singulari libro, quem de rei militaris uocabulis fecit: Decans, inquit,erant decem militibus praepositi, qui nunc caput contubernii uocantur. Idem etiam testitur Ul.Renatus libro II. eodem modo dita, quo ferit enarii, ec ducennam, de quibus supra in nominibus rei militaris: Graece ide sunt:

ec alij appellant

De mensoribus.

Mensores. MENfOREs, inquit Uegetius, ec Modestus, sunt qui In castris ad podisinum metiuntur loca in quibus tentoria milites figant: ii et qui hospitia in ciuitatibus praeastant.Theodotius in palatino ossicio mcnsorem lampadariis iungit: tradit p eos subaditos sui Te praesecto praetor a per orientem, scio me orem etiam in alia significatior ne capi,sed ea nihil ad hunc locum. DDe priuilagris eorum,qui in sacr.pal.mil.

Penupretis e LE X,de cubiculi,uel obsequiu temonari orti, uel penta protis. lego πι προπωώα Q int miri. Graeca uox significat quinq3 primorum mimus: quos aliae factae costitutiones, quinq; summates uocant.Ipse N quintumuiros appellari puto.ab antiquis enim quis cun magistratus extraordinar 3,plemiam ad itini se nomen redigeb1tur : ut duuuiri, triumuiri,qtiariumuiri, quinti inaui insextumuiri decemuiri: qci N in magistratibus Da uiri. municipalibus obseruabat.Plane dubium est apud recetiores Iurisconsultos,an dirui uiri ius gladii habeat. luos I iuius admonere debuit: qui ab Vrb. cod.lib. primo scribit iudicasse duumviros ut Pergeminus Horatios ficui suspederetur, q, sororem in 'terfecisset.quae opinio ec legibus ipsis ρbabilis est: nam duumviri fasces habebant, . duui matrum. c.de decur. lui capitalis animaduersionis sunt indices, ut T.Liuius scritat ec Plutarchus in problem. e Pomp. Iuriscons in I. I I. de orig. iuris. na ta eos Προfuisse carceribus, tradit in I. si quis uxori. . si fugitiuu.de furtis. quamobre duumvis ros existimo,ex magistratibus municipalibus duos sui M',qui in rcos inquirerent: Nnullam ulterius iurisdi Mone haberent, ut nem ante eos ex illorum autoritate pollet filiusfami. emancipari nec debitor praetoris decreto totumax,possit per eos iure piransti,nceolim coram eis bonoru mi I ssio agnosci: licet contrarium statuerit Iustini onus. Sed haec alibi latius,cu certiora coperta habuerimus. Quod aute in hac constituatione dicitur, temonariorum. superius admonui, di probabiliter teleonarioru posse legi. Quod ec legitur, turmariorum,quos capitularios uocant.) fortasse sunt hic accis piendi derant,qui turmae priectant: N alio nomine dicuntur caput colubemq: ut seribit Vegetius.quod li ita est,uetat imperatorale decani possint in sui locum palatinos

e., ibis .- mbrQg re.sene capitulum,non solum Latine paruit caput hominis significat,ut apud Teresilium: sed etiam pateticula opusculi,ut apud Ulpianum l. prima, ee detes ita mil. ut parum iure agant,qui Idipsium in suis disputatiunculis negant.

De priuilegiis scholarium. silol rei. sc HOLARE S hic intellige militantes in sacro palatio: na X schola militum dis 'citur

228쪽

IN TRES POSTERIORES LIB. COD.

A eitur Uegeuo,Seuero Sulpitio in Martini uita,& caeteris: sicut schola lueram a Grsisco σχλa,id est,ab otio. meminit Cicero in Tulcul. sane negat plerit eruditi uiri schoatarem, Latinam esse dictione e sed pro ea utuntur Graeca,scholasticus: quorum in sen Saro ictu. tentiam ne eam, me multum mouet eloquentissimi uiri Fabii Quintiliani autoritas lib. I i. de officio discipulorum: ubi in ipsos,inquisicoetus scholarium leti ex alacres conuenient, ii modo emendata apud eum est lectio. De Periectissimatus dignitate. 6TRADv N T recentiores Iurisconsulti,quatuor esse dignitatu species. ex quibus o quida sunt illustres superillustres alij, quida spectabiles,quarti clarissimi. tu uerδ his Mikuoi 24iquintii adde gradum,persectissimoris, ex hac constitutione.unumquenm aut e magi seratu sub hora aliquo gradu collocant: puta patritios,ec senatores,super illustres: coasules,praesectos praetorio,illustres: sicut spectabile, praesectu urbis,praetore,proconssulem: prelide uer6 prouinciae,clarissimis. Sed ipse aliter reorinem enim omnes prcsides erant clarissimi,uerum N persectissimi quidam, prout dignitas ruinciae requirebat,ad qua regendam mittebantur: qua de re alibi ad nobis diffuser scriptum est.

De re militari.

L. eontra, seu de castris riparensibus. ripareses hic accipiendos puto pro his mili, R pq

tibus, qui in imperii limitibus excubabant pro re publica aduersus barbaros: puta in ripis Danubia,ad tuendas Pannonias aduersus Sarmatas :& in ripis Euphratis,aduersus Parthos. Herodianusii. U I. oppugnabat,inquit, Artaxerxes Persam rex Romas norit castra imposita fluminii ripis: quae scilicet imperii limites tuerent.'paulo istis serius: nuntiatu est,Germanos Rheni Danubiumq; transgrestas, in fines Xomanos hostiliter intrasse oppugnarein exercitus ripis infideles.Idem ec alibi copluries.nam ut Tacitus lib. xvi i I.oc Herodianus lib. I I. prodiderunt: cum stante republica Rosmana omnes Itali semper in armis suillent, primus diuus Augustus alienigenas miliates mercenarios habuit, qui Romanum tuerentur imperium: tum fluviorum magnis

tudine atq; sol larum,tum montibus asperrimis,oc impervii s desertis locis. De calliensi pecul. y 6 .ius castrensis,legione prima adiutrice. Accursius in interpretatione huius ueris Adiatrix legio. bi,adiutrice,se plurimis inuolui atq; uix explicat.sed omitto quod ipse senserit, scire

debemus,adiutrice hic P legionis cognomine poni,cuius mentio Plut.in uita Othos nis,Cornelio Tacito,di caeteris. Hoc enim legioni Othonianae nomen erat, quae cum rapaee Vitellii conseruit manus: mutabantur tamen plerunt haec cognomina. nam Spartianus in Hadriano, primam legionem appellat, mi neruiam: di secundam quom Misistit, adiutricem dictam,ostendunt antiquae inscriptiones. ω '

De erogat. milit.annonae.

L. prima repetita cosuetudo. id ab imperatore dictum est: quoniam etia apud ueteres erant huiuscemodi cibi militares,quales describuntur hic. Spartiam in Hadr. ipse quoq; inter manipulos uita militare magistrans, cibis etiam castrensibus in .ppatulo libeter utens hoc est,tarido,caseo,N posca: exemplo Scipionis Aemiliani di Metellita autoris sui Traiani. auid aute in hac lege sit buccellatu, ostedit Ammianus Marci lib.X v I l. firmatoin consilio triginta dierum,frumentu ex eo quod erat in sedibus,cosumendum,ad usus diuturnitate excoctum,buccellatu vocant,humeris militii ima Posuit. di. it aute a buccea,quae est seustulu panis,quatum comode bucca capere posusit. Augustus apud Tranq. post hora primam noctis duas bucceas maducavi. Inde fit his)huccella,Martiali. Buccellarii autem Gallogrsci uocabantur, oc Buccellarioru regio, Gallograecia ut est apud Suida. Sunt di buccellarii equites cataphracti per orientem, Bue ellarii. qui suberant magistro militum, ut ad Theodosium imperatore in breuiario legitur. L. septem diebus stellaturae. uocabulum hoc inuentu ratissima,interpretare ut sere stellaturae. tesseram frumentaria significet,nisi Q tessera gratuitu frumentum plebi dabatur, stela latura uiliore pretio annona militibus uendebat, idq; a parocho seu opinatore, qui a munificibus paganis acceptas species aderabat id est estimatas in militare ςrartu magazinu uulgo uocant referebat, ut nomine stellaturae distribueretur,quod N hae ex

costitutione oc aliis pluribus ostendie. Hinc Pesennius Niger imperator, ut est apud Spart.duos tribunos lapidibus obrui iussit, qui militii suoru stellaturas acceperant. α

229쪽

D. ANDREAE ALCIATI ANNO T.

Neratores.

Lampridius in Alexad.annona militu diligeter inspexit: tribunos qui de stellaturis, C militibus aliud tulit lent capitali poena affecit. puto dictas a stellis: ita enim Plinius li. V I. collinas, seu pilas appellat, in quibus L era scribebantur. capiuntur etiam pro quocunc p ligno,etia militari: nam di sedile collocatum in suggestu. Ammiano undes vigesimo lib. stella regalis,cu aureo puluinari, nullo uetante direpta est. nisi inemedatus est codex: N uerius legendum sit sella: sed ec de stellatura nobis alio loco dicetur. De militari uelle. pno v I Nci AE Tarsiaru. Tatius Ciliciae ciuitas, a Perseo condita sed N legi potest racheae.Sextus Aurel. Victor in Vespa. Syria,inquit seu Palaestina necnon Cilicia Trachea 8 Comagene quam Augustofratriem nominamus, ecc.Verum hic malim legere,Thraciarum.Et paulo inferius, missi a. Moesia uerior lectio.est aut duplex superior ec inferior.legito Plin.Scotus Moesiam primam secundam nominat: sicut Armeniam primam k secundam: quod ste de Cappadocia resert in Pontico tractu diuisae enim ita erant di quaelibet suum habebat praesectum. Exceptis Ostereae natis,ec Osimia ec Isaria. castigatius puto legi,Orthodosiae nastis,ee Osrhaem a N Isauria. Orthodosia in Asia est trans Maeandrum, de qua Strabo lib. XI II I. potes etiam legere,ostro e natis: quoniam Ostroen Suidae ivbs est diuersa, ut suspicor,ab Osrhaenia quam conterminam Parthis supra diximus ex Heroadiano: Isauria uerδ cognita omnibus. De metatis N epidimeticis. IREcENTIOR Es quidam legunt,epimetaticis. cuius quide uocabuli signi fiscatio, ut ipsi arbitrantur, inscriptiones continet, quae a mensoribus fiebant: puta inualuis ianuarum,quibus significabatur , quis in ea domo hospitaturus esset. domus ipsae,metata dicuntur: quam uoce numero singulari prolatam reperio a Cassiodoro lib. i l I I. historiae: Et primum quidem interrogare militem,quis eum ad metatum duxisset episcoporum. Ipse a ueteri lectione mi immurare ausim: quoniam menseres,

inquit Vegetius,& Modestus etiam dicuntur, qui hospitia in ciuitatibus praestanet unde ec dimensores. a qua dictione potuit deduci epidimetica,eo significatu quo epi timetatica capiunt: etsi hec quom deductio non admodum Latina sit. sed quid si legerismus,epidemeticis iit ita appellari credamus hosce metatores, quonia in urbibus mestarentur.ἰ- ζω enim idem ualet, quod ad ciuitatem in rem praesentem uenio. Mestatores autem sunt,qui praecedentes locum eligunt castris,ut scribit Vegetius.Erunt fortasse quibus epideigmaticos, hoc est, demonstratores legere placebit: quod uix probo. Sane Iustinianus in authen. ut nulli luci uidetur epidemetica accepisse pro collatione pecuniae,quam a citi ibus extorquebant milites, ne in eorum domibus hospistarentur. quam significationem N hic probo propter i.omnes,huius tituli.hos metas torcs Hulg3 forerios uocant ab inseribendi I subiimr ribiis. De salgamo hospstib.non prα MO.

Is A L G A M I appellatione uenit oleuna sal, butyrum, di huiusinodi esculenta ad condiendum: atque etiam alia in dies necessaria ueluti ligna: Ausonius: Salgama non hoc sunt quod balsama,cedite odores. Meminit ec Columella in carminibus: Tempore non alio uili quoq; salgama merce.

De numerariis actuarijs.ς L E X, actuarri chimeleae. hanc urbe non reperio inter Cosmographos: quare sors rasse legendum cst Cyrenear.ea est primaria Aphricae urbs, patria Callimachi, prius Callisto, dein Thera post Cyrene dicta,nemini n5 celebrata urbs. Ammia.X N II alabro: Aegyptus fertur habuisse temporibus priscis Aegyptu ipsam,&Thebaidem,ec Libyan : ciuibus duas adiecit posteritas ab Aegypto Augustanica, ec Pentapoli in a Libya sicciore disseparata.In Pentapoli Cyrene posita est urbs antiqua, sed deserta, qua Spartanus condidit Battus: Ptolemai Arsinoe,eademq; Ianchyra dicta, ec Damis Berenice, luam Hesperiade appellat.Vertam apud Ammianu comi ptissi

mus est hic Iocus: in quo baptus at natio cura D Cyrene,berente pro Dcrenice legit. Seruius tamen in I li I. Aeneid. Darcon agninere uidetur pentapoleos urbe: unde

Bucci Vergilio.Sane Darnis hic, ut arbitror,appellatur, quae alio nomine Plinio taStephano

230쪽

aN TRES POSTERIORES LIB. COD. risA Stephano est Apollonia in Libya. Rusus Festus: Cyrenas cum caeteris ciuitatibus

Libyae priatapolis, Ptolemaei antiquioris liberalitate suscepimus. De cursu publico. v I D fit cursus publicus,ut breuiter explicem,siciendu est, per dispositos locos ssit is sprouinciarum habuisse imperatores quosdam equos,qui sumptu publico alebantur: ut quoties repentitast aliquid accidisset,mutatione equorum citissime quod uellet in Perator, pollet mittere quemcunq; nuntium,uulgus Postas uocat: alludes Latine diactioni, iura in his sint dispositi equi: quorum etiam metio apud T. Liuium. V erum in hoc lipe differunt a cursu publico: quod hic sumptu principis alebatur equi,ec sine

cius licentia quam tractatoria aut euectionem,aut diploma uocant priuatus temocis utebatur: sed impraesentiarum priuato sumptu res agitur, estq; inde coducti Iocasti actio .hisce etiam equis ibam in prouincias pressi des publico sumptu. Ammianus lib. l .praesectus praetorio Taurus,ut hostem uitaret aeternum,inde discessit: ue

cius* imitatione celeri cursus publici, transitis Alpibus tulijs,code ictu Floretinum itidem praesectum secum adduxit.meminit 5c Cassiodorus libr. II. appellatur cliam cursus fiscalis.Spartianus in Hadriano: cursum fiscalem instituit, ne magistratus t oe c*sMonere grauarentur.ut horum autorum sensius caeteris incogniti ituaderii dilucescant,

Sex. Aurci. Uictor: Constantius,inquit,ad si ustrandos insequentes, publica tumeidia, quacunq; iter egerat,interscci Mneminit 5c Maternus lib. III. L. parphiphum. lege,parippum,ut intelligamus eum,qui praeter numerum in tras , ciatoria comprensum uel riculum, uel equos agit: praetcr, ιτυνγ cquus,hinc ea typhippi ornamenta sunt equorum. parippi meminit non seinet in epistolis Iulianus:

Us A ri usi eo χύ δἐ io . ducet te publicus cursus uno utentem uehiculo di parippo uno: quod Satin annotaru hinc Suidas δι-Misne

1nterpretatur praeter rectum iter currentes. m. quoniam Ucredorum. interpretatur Accursius hic, aureta, equorum pectorale εππα,

, cite: quae dictio sane: rcpertu rara cst. Graeci λέπαδν, dicunt coria lata circa pectus equoru Vcrum ut Acciirsio in hoc herea facit: quia sicut postilena Plautus in Caliana appellauit incuruu illud corium quod a sella in caudam desinit, uulgor croperiam ouocant,ab eo quod post icitam fit ita ctiam potuit deduci averta,quod ante collocet. ded quid si capitis Ornamentum quo habenae figuntur,intellexerimus ab auertedo, quod equi per eam uertantur, prout selibri uisum est. Graecus interpres auertam inaterpretatur subalaria lora,quae uehicularis equi humeris sistinetur. Quod sequitur,

centenarium. Suidas centenarium esse arbitratur nomismatum quantitatem. ut hic certendis intelligenda rear ornamenta in modum nomismatis, quae pectoribus equorum assianuntur. alibi appellantur,cucumae. qua tamen in re dubito, cum non uideam qua rasitione buidas dictionem numeri generalem,de auri soliim quantitate inrelligat.' L.non patimur ypo comos. Iegendum,hippo mos, id est, stabularios, qui equos , curant.1 ro' enim equum significat: nutrio, curo. existimo aute fulta munii, k' publicum eoru qui in id agebantur,ut de prouincialibus acceptos causa publici cursus equos,cura sua alerent. Et quod sequitur,fageorum. corrigesaga eorum.Sinum uellis est militaris : M or a Graeci uocant. Plutarchus in Lucullo non absimile forstalle ab eo quod uernacula simplicitas,catum, uocat. sane quod de hippo mo dixitit probabile est Latine scietibus: ita enim uulgari alludit consuetudini,qui hosce homines,qui armati equestres fiunt hippagios appellant. De Tractator ista Statiuis. L E N,tractatores eum statuis. lego,statiuis: quae uox etiam in rubrica corrinenda est.uatiua enim dictitur loca in quibus aliquis morat,a stando.unde oc lemnius Cae tis

lar stamia habuit castra seeques re usitata scriptoribus vox.Tractatores uero hic ea, τ a ut 'funtur pro his, qui tractatorias habent, id est,ticentia adducendi equos in cursu diu latico: qua C.Plinius in epistola ultima ad Traianu,diploma appellat. Vmuleius Ius

xii consultus inico tinuus.de uerborum obligationibus.non debet,inquit,diplomate ciebus ta noctibus continuare iter,omni tempestate contempta. Cuius uerba Pliniu seipsum declarant,ante nos uix per coiecturas ex plicatu.Sane de cursu publico sunta

inplomatum hoc sensu meminit etiam Cornelius Tacitus in Othonis morte.

SEARCH

MENU NAVIGATION