장음표시 사용
351쪽
persciat puerosque perdat, io ip8O8, quibu mortem Paral, conspicata, et insanam amittit rabiem et e Sta quodam lium a-ilitatis agitatur. Vehementer Dina nunc dolet, quod liberos aliquando felicos habitura non sit, quodque et fructus tanti laboris, quem e educatione eorum susceperit et spum in iis positam perdere cogatur. Accedit hilari eorum risus, o quo timorem mortis, quam ei intendat, nequaquam videt ipsorum in montibus insedisse ). Quare, mulato consilio, eo non in tersciendos, sed in exsilium secum ducendos 8Se constituit. Sed mox animum subit cogitatio, perfidiam hoc pacto Ore in- Ullam , eaque hanc mulierem natura perquam irritabilem ad se exagitat, ut illa pietatis, Vel humanitati praecepta, quae paul-lisper sibi servanda putavit, ignaviae 88 rata denuo consilium caedis suscipiat. Itaque jubet uero abire. Nec vero tum illud ex animo potest pror8u8 ejicere, Uod Prole magna in laetitiam sibi per exsilium Ossit parare. Videt autem, Pr Opte Glaucae necem Ueris quoque mortem imminere, videt meliorem iis manu matris, quam ho Sti iam Stiperbia mortem conscisci. Quare, atrocitate facinoris aliquantum XCUSata, X J-lis animi perturbationibus denuo pueros trucidandi consilium
Similitur di seophro curavit, ut formidolosum ingenium semina nonnihil nobis comprobetur. Nam in ea fabulae parte, quae nobi relicta est, non olum detestabile celus, quod per-scere cogitet, sed id quoque, quod perdere in animo habeat, carissimum sibi esse fatetur. Quapropter aliqua lenia a caedis consilio recedet. Nihilominus eodem rursus desertur, propteΓ- ea quod neque ultio nona perfidi mariti omittendam, et, ut disia serat eam, nihil, nisi ignaviam, in caussa esse arbitratur. 80uhorrorem, qui X Occisione ipsi infunditur, ne i quidem vincere pote St. Quae cum ita int, Singilla orationi Sententias, qua sermo eo phronis habet, copi OS ita XPOsuil, Ut omnem fabula vim totumque ejus essectum videatur ad veram tragoediae indolem accommodasse. QUOD iam enim Ola hujus ratiODis is in eo sita est, ut terribilis semina muliebrem quendam animum pietatemque liberorum natura insitam ostendat, quem in pueris occidendis non habet, aut plane occultat, diu-1 Similites similem rem descripsit Ovid. Melam. IV, 15.
352쪽
turnam dubitationem ferocitati animi Opponit, quo majorem ossiciat misericordiam, quam tragoedia eXcitari nece88 est. Quanto igitur copiosius pietatem liberorum quantoque amanlius ostendit, tanto facilius ingenium moresque mulieris vereri PO88umus, Ut misericordia tragoediae oriatur. Atqui haec tantum apud eophron seni fundit: ελεν, τί scis εις, θυ/ιε βουλευσο - λως Πρὶν η 'ξα ticis et tia καὶ α προσφιλ GTατα εχθιστα Οεsθαις itaque pueros carissimos sibi esse contendit. Potestne vero breve hoc dictum dubitationes tollere, num verum ardenti88imumque matris sensum significet, qui X facti ejus nequaquam cognoscitur 3 Atqui id ipsum Euripides multo clarius eXtulit et sortius ac longo miserabilius Xpressit. Apud quem questa, quod neque solicitatem matrimonii iis parare queat, Suamque in iis spem vita simul interire et praesidium Senectutis Xstingui videat, veho menter duplorat 4036:οτων γα ἐGIEP Mελ/πλυπρον διαξω soror αλγεινον ὀ sto . Ac naturae Perquam convenien est, quod, ubi Secum Paullum cogitavit, quam atro facinus perficere coepi88 et ad Specti puerorum ridentium, consilium caedis X animo plane Ximitur. Nam sensus tali Od periti Phationem coercet, quam nequit men temperar 1079:θυ3 ὀ δὲ κοε is σων o)ν 0 ων βουλεν μαῖ . At apud Neophronem voluntat0m ita committat, iat modo CO-gitet de sceleris magnitudine. Dolemus autem, quod sine ora tionis, quam eophro mulieri tribuit, deperdito, judicare non ΡO88Umus, utrum iracundia lantiam, an ea quoque ratio Medeam ad prolis occisionem compulerit, quod silia Creontis caesa, desperabat, fore ut liberi possent Servari. Nunc tertius tragoediae locus equitur, quo Medea, mulier
diri ingenii, marito, ubi amiserit, quidquid habeat boni, funestum interitum divinat. Ait enim Scholiasta ad Eurip. Med. l387 οἱ ι ἐν λεγουοι καet MMδείας χ0λον η κελευUιν Πο
353쪽
prelo subjecturi est Tentarunt vero locum valde morruptiam Et nisi ejus, Hermannus ad edit Elmst. p. 402, flugkius ad h. l. Quae cum ita sint, verum esse apparet, quod e COV- ruptis et obscuris loci coegimus, Euripidem exemplum SicyODii in Medea sedulo secutum esse. Quod enim hic e contrario illum imitatus non est . brevitas e Ophronis indicat cum oratio alterius si multo locupletior Nec solum totam compositionem Iingula8 quin personas ab io, mi aegei et Hasonis,
Sed omnem quoque Sententiarum contextum Sum pSit, etsi Onii ulla mutavit, quo tu dium imitandi occultaret, vel rectius satisfaceret attirae Oe8i8.
Quare in tanta fabularum similitudine quaeramus, quid sit in Medea, quae nobis relicta est, quod ab indole Euripidiaopoesis videatur Iongius abe88e; nam id demum e Ophronis prOPrium est. Itaque prologia neque partem fabulae, ut in So-Phoclis poesi, neque enarrationem argumenti continet, quod Euripides praemittit, sed omnem actionem, qua8 fundamentum tragoediae comprehendit, Una partim re adver8as, quae Me deae acciderint ejusque iram concitaverint, partim leterrimas rerum futurarum Xponat prae8ensiones, qua e illi exsistere necesse sit. Hinc enim non modo Persidiam mariti, quae Medoam ad studium ulciscendi et ad caedis consilium pepulit, sed voluntatem Creontis cognOScimus, qui mulierem, cum e terra sua ejiciendam constituat, vindictam cogit maturare DoloreSautem, qui Medeae animum cruciant, modo describuntur, modo ipsi audiuntur e postscenio. Tum utrix, ut mulieres facile angi solent, utque nativus hominum sensus veritatem a88 equit Hermatinus . . la legit.
354쪽
tur metuit, ne Omina, quam per Ongum couSuetudini lem-
pia cognovit maxime irritabilem esse, terribili odio sagi si idque in liberos convertat. Sed quare iis ipsis metuit Nimirum de iis sollicita est, quos praecipue in deliciis habui. Sed ubi audiit Medeam, gravissime vitam detestantem, tum sollicitudo abit in metum, ne iracundia denuo erumpat 105:i et νυν, ωsdi δ' ς Τί P0 εῖ0ω,
Τεκνα, μή τι άθηθ' ως Πεsci λγω. Quocirca movissimae quaeque res divinationem illam, i vel metum maXimes declarant, ut eventum summa animi intentione eXSsectemu8 Itaque prologus quantum recedit in Sophoclis poesi, tantum accedit ad Euripidis similitudinem. Addentur nunc alia, quae ad argumenti Xplicationem perlinent. Itaque chorus, ubi lamentalionem mulieris e longinquo audiit, misericordia in scenam adducitur ibique cum X nutrice quaerit, quantis miseriis illa prematur, tum ipsa suis auribus Medeam iracundia furentem audit. Quare nutricem mittit, quaesora educat dominam, ut, Olatio e verbis ipsius hau8to, mitigata iracundiam mittat. Tum prodit Medea Quae ut Olcintatem misericordiamque mulierum, quae in choro con Stiterunt, ibi conciliet injurias ex illo contumeliarum genere ibi illata queritur, quibus mariti plerumque Xores assiciant et Optionem sese ulciscendi aperit, precibus adjectis, ne choria Saul ludium, aut consilium vindictae prodat is autem silentium promittit, dum vindictam mulieris justam appellat. Et cum hoc ipsum agat, ut homines consilii participes sibi conciliet, prudenter vehementissimas animi perturbationes dissimu- tot, quoniam magna in eo inest facilitas, ut consilium vindictae Per8eqUens, UOScunque eu8u dissimul et Nec vero ejus con-
355쪽
silii, quod cum his communicat, maturitas venit. Sed jam
Creon ipse Meduam e terra excedere jubet, ne filium, Ut generum laedat, quemadmodum minata fuerit. Quem cum calidissimis rationibus uppressa omni perturbatione ab hoc incepto nequidquam repellere tu duerit, vice perducit, ut Unum diem morandi concedat, minalia mortem, Si hoc tempore Praeterlapso fuerit deprehensa. In his rerum angustiis consilium nut omittat, aut celeriter perficiat necesse est. Quae vis X- terna opus est, ut ex desidi O8 dolore ad facinus propellatur, neve tranquillitate animi, Per Uam praecepta fere mentis animum in Ciant, recta Pe I ala, magnam celerum copiam cum Ulet.
In quo quidem invictum et fero et pertina miramur ingenium, quod ad tantas res in illis difficia Italibus perficiendas
nece88arium 88et. Neque enim re cautius circumspicere de- Sinit, neque animo cadit, neque ulla ore querelas effundit,s0 Ieg Creontis ad maturandam caedem tantum concitati Γ.Itaque nunc demum choro saletur, sese Creonti, Iasoni, Glaucae Venenum e88 Paralia ram. Sed ne Scit, num Perpetrata caede alicubi terrarum illo Vitam degere OSSit. Quare cunctandum rata, dum talem locum in Venerit, etiamsi nullum svlum nacta fuerit, tamen Se quo vi pacto poenam 880 Xpetituram jurat. Quo facto, chorus et injuriam, qua assecta Sit, et miseria ejus graviter deplorat. Tum Ias in conspectum venit. Is ut sese quodammodo Xcuset, Medeam, nisi propter Silam ipsi a temeritalem, expulsum non iri contendit eique Omne8 res in fuga necessarias libenter Osseri. Quum illa partim impudentiae arguit, quia conspectum sui, cum sit ab eo graViter IaeSa, non sugiat, partim ingrati animi, quod beneficia proditione compen Set, partim periurii propter fidem, nullo modo Servatam. Dein miserabilem latum, in quo Vergetur, XPOnit. Ille vero benescia, quotquot ab ea videatur accepi88e, non talia Medeae ait, quam Amoris ac Veneri esse, cui invito illa animo fuerit obsecuta, beneficia adjungit, quibus auxerit eam, ad Graeco perductam, inter quo et justitia legesque vigeant et nomen ejus Ionge Olit et lateque vagetur. Novum autem matrimonium ibi tinctum , non quo aliam puellam ei anteposuerit ac plures liberos suscipiat, sed, ut majorem divitiarum copiam nactus, et liberos sua domo dignos educare et majorem laetitiam dortunamque me iis percipor possit Ubi haec et alia
356쪽
bis similia inter sese altercati Sunt, denuo dona, quae Iaso Infert, Obstinate rejiciuntur. Tum Vero choria OXOptat, Ut non modo nimii amoris assectus, erum etiam exsilium atque in Opia, tanquam mala, quibus maXime Medea prematur, quam
longissime sibi remota sint. Quae quide in promissio, quemadmodum omnem dubitationem tollit, quae Medeam in studio vindicta paullum inllibeat, Sic sermonibus, quo cum ΙaSOnefecit, consilium ita mutatum est, ut ad sinem hinc possit perduci. Nunc enim formidolosa mulier vindictam praeprimis in maritum intendendam eumque non ita aedendum esse intellexit, ut ipse Occideret, Sed omnibus vitae bonis, quae plurimi
faceret, quaeque Persidia, Uam Xperta 88 et Parare sibi Oluisset, aut perditis, aut mi88i8, cum et liberi interficerentur, in quibus laetissima pes enectutis 88 et e PO8ita, et mor UXO-
vis illi innum spem prolis eripuisset, in lamentabili domus
ruina posset sentire, quam infelicem exitum invenisset. Nam choro nequaquam Iasonem primum, Sed aemulam, O liberosa e occi8um iri satetur, cum nihil hoc genere cruciatu possit funestius cogitari. Tum autem ad caedem Praeparandam partem chori dimittit, quae asonem arcessat Chorus Atticam pulcherrimo cantu, tanquam regionem Ollaiadal in qua sapientia inierit foedus cum amore, quod standamentum praeclarissimarum rerum esse soleat. Sed ambigit idem, num mulier, prole Occi8a huc possit confugere, precesque addit, Ut a terribili incepto desistat. Nunc lamen labilis caedes peragi incipit,
cujus rationem cum callidissime inventam et excogitatam, tum ad veritatis similitudinem expressam videmus. Nam Primum Glaucam, quae maximo ibi post Iasonem Odio St, perire nece8Se 8t, Ut hac caede cogatur uos ipsius liberos intersicere, cum id quominus faciat, muliebris animus impediat. Quare Iiae caede alteram equitur. Sed seri non posse videtur, ut Me dea, gravissim metu et Creonti et omni regis familia injecto Ortiniumque Oculi in e conver8i8, Glaucam aut fraude, aut vi interficiat. Quare eam veneno, quod in Ono condiderit, Statuit trucidare. Nonne vero quodlibet donum ab inimica, quae fuit hucusque, repudietur omnino nece88 est Quare cum haec ita se habeant, proinde ac si plane placata sit, taledoni consilium debet simulare, quale tam filiae regis acceptum, quam suis, quos hucusque habuit, moribus quodammodo con-
357쪽
veniens videatur. Quid igitur vel agoni, vel Glaucae potest
acceptius esse, quam Si Medea puerorum amorem igniscat petendo, ne in X8ilium ejiciantur seu conce88O, mater Placatum iri videtur, cum nihil hoc voto potius habeat. Sed Glauca fortasse Partim Medeae Partim puerorum, quo maritia e alia eaque barbara XOre genuit, odi dubitarit intercedere, quominus pater Voluntatem aliqua ex arte commutet . Quas quidem parte Iaso suscipiat oportet, propterea quod non solum Medeam puerosque diligit, sed magnam vim habet in alteram Xorem. Is igitur prodit. Tum mulier, perturbationibus animi prudenter suppressis, quasi placata novum matrimonium comprobet, et curis eum Olvere, et sollicitum de Iiberis facere ludet. Dein petit, ut per Xorem adducat Creontem, ne liberi in exsilium ejiciantur. Quod quo facilius per- sciat, e artissiciosum ei donum missuram esse promittit. His dolis Iaso facile decipitur. Itaque chorus plane non dubitans, quin ad sinem hinc atro consilium perducatur, ius ortunium Iasonis et Medeae deplorat. Et res ita eveniunt, quemadmodum metuit. Nam ubi paedagogus et donum acceptum et remissum liberis Xsilium nuntiat, gravissimo dolore Medea opprimitur. Tum enim amo matris contra studium vindictae coepit pugnare, ut supra descripsimus Chorus et miserias et labores Xponit, quos in liberis educandi parentes u8tineant. Tum nutrix quaedam de morte Glaucae et regis refert. Quo facto, Medea haud ultra puerorum caedum sibi disserendam esse arbitratur. Chorus deos invocat, ut adjuvent Medeam, Priusquam caedem perscere aggrediatur. Audimus e post Sceni clamorem puerorum, in quo pugio tringitur. Quos ut
con SerVet chorus abit; mo autem revertitur idque Summo
eXponit animi moerore, quod in aedibus conspexerit. Tum Iaso, cum liberos, quos ab interitu vindicatum venit Occidisse acceperit, dolore captus Medeam dirissimis verbis X8ecratur. Quae curri alitum anguium, ut dicto Pacuvii utar, super tectum invehens, pueros habet ad pedes prostratos. Nec Iasoni permittit, ut sepeliendis iis vel officio salisfaciat, vel solatium aliquod accipiat animi, aliquando fore divinatis, ut acerbum matrimonii exitum conspicatus ruina Argus Opprimatur. MOX Vero, dum Iaso vehementissimum dolorem gravissimis verbis QSPrimit, quae et praesentes et futuras ejus molestias signis-
358쪽
cant, serribilis mulier decedit. Sed citoriis a diis multa eaque
praeter hominum Opinionem ei sic monet. Quare poeta compOgitionem instituit, Ut neque ipsa argu menti indole quidquam perficere, neque externa et adventicia consilia equi, neque iugula sabulae partes, quae inprimis ipsi placebant, ingulari ludi videatur propriisque artibus exornasse. Neque ingenia cum describuntur, e omni parte de- Scripta Sunt, ut, quanquam alia ali eXOrnata Sunt, quae ad primarium fabulae consilium pertinent, alia silenti praetermittantur, quae cum ii arcti8Si me conjuncta fuerunt. Atque simple est compositio, ut rationem Sophocli agnoscas, quanquam vinculum ejus nequaquam interrumpitur. Est duplex chori Ossicium. Is enim non Solum reS, Ua Speragi videt, ad moralia praecepta revocat, de infortunio infelicium personarum querens, sed intima familiaritate cum Medea conjungitur. Namque animus Medeae de irritabilis est,
Ut, cum neque cola Silio, neque auXili aliorum egeat, tamen ea re S, quae mentem animiamque eju8 ccxlpant, communicet
cum aliis necesse sit. Quod Di Si saceret, gravi 8Sima partes actionis plane ignoraremus. In quo quidem cum partim Ollicitudinis habeat, minas, quarum poenam Creon Xigit, imprudenter jactat, regiamque post cenam domit in clara Voce X8ecratiar, Seu Dimi vigore abrepta, Seu magna calliclitate perat
magicisque artibus consis se maximis implicitam damnis facilius iri solutiam. Quem vero peregrina mulier eademque tam relicta, quam perosa consilii Olest participem facere ' Num sorte nutricem, quae libero quaeque matrem in deliciis habet At haec certucaedem impediet, dummodo eam norit. An paedagogum 2 satilem cum Medeam non magis, quam dominum diligit, tum Parum Sentit, quam gravem injuriam Perpessa muliercula it. Quamobrem Corinthias mulieres ita sibi conciliare studet, ut
hoc genu aerumnarum cum Omnibus muliercuIis sibi conam uiae 8Se dicat, quoniam a viri cunctae Saepenumero aedicon Sueverint. Hae vero, comprobat vinclictae con Silio, earum Vel Um, quae e clam communicatae fuerint, nihil vulgatum iri promittunt Cui quantam idem habeat, optim indican verba 823:
359쪽
Nihilominus a terribili incepto eam arcere ludet, dum modo hortatur, modo ad in Onet, modo eniXe precatur, modo deos implorat, modo praesen et ludet resistere. Itaque Otiosa videtur Harduini dubitatio, quare ne saritim con Silium non rodat. Rem enim, cujus debet consciti esse, ne irrita fiat, Occultet nece 8Se est Nec ver haec rati officit veritatis similitudini. Sunt autem tales Per Sonae, Ut Supra diXimVS, quae magis ad singulas morum vir lutumque notione8, quales mente desinimus, quam ad vitae similitudinem illasque hominum species effictae videantur, quas optimi quique poetae et animo tenere et, Ut vivas, fabuli repraesentare Solent. Nam ita singulae per8Onae Ioquuntia itaque agunt, Ut, Una parteS, qua in tragoediae compositione U8tinent, nequaquam perturbent, imaginem ut, quam Oeta concepit animo, ob oculos nobi nequeant revocare. Namque Medeae, velut irritabilis, callidae, iracundae mulieris notionem potius, quam imaginem descripsit. Item Iasonis tranquillum, prudens, placabile ingenium agno8cimu8. Creon distincte ac dure, ut Frannus, loquitur. Nutrix et prudentiam habet et amorem familiae, ejusque migerias Summo moerore ΓOSequitur, quemadmodum feminae, quotquot in certo Servitio consenuerunt. Nihilo magis orationes horum omnium ita intelligimus, ut specie poetae, e quibUS manarUnt, effingere Obis in animo liceat. Neque igitur haec tacita debet poesis Sophoclis nominari, quae animum Spectatori accendat, sed aculis dictionibus ad Euripidis modum reserta, ut acu
men menti eXerceat. Id autem ars rhetorum, alit SophiStarum
esse cil, ut erui Onus ab Iason et Medea habiti magnam similitudinem cum accusationiblis et defensionibus habeant. Nec machina, qua Medeam Euripides poenam fecit vitare,
Neophro usus non est alioquin enim, caede perpetrata, tali erΙu8onem De Itie alloqui, neque a liberorum sepultura prohibere, neque ea, quae in posterum Xperturu e 88 et docere Potui88et.
Sed in viginti quatuor versibus, qui e Stant, nonnullaeXempla rarioris dictionis reperiuntur; quanquam alia explicatu dissiciliora interpretes dudum sustulerunt. Quo Partim
Pertinent, qUae rariore sensu sunt dicta, iit et si de euigmatis explicatione, ἐξαλύειν de iis qui magna animi perturbalione capti aliquid agunt, δεδυκε de cupiditate, quae aliquem invadit. Ex rariore usu poetarum habet j λυθον pro γλύ0 v,
360쪽
Sehol ad Med. 666, 3 αλθι χος, Stob. Serm. . . Pro tu λακος, Pind. l. II, 162 ρες pro χειρες, quanquam hoc Euripidi frequentissimum est Elmste j ad Eurip. Med. p. 95, Porso ad Eurip. ec. 667, Orest. 1046, 412 sormamque
medii in μεσθα desinentis, quam Brunckiu nece88itate metri apud Stobaeum aliquoties restituit. Nicomachus. Hunc Athenien Sem, Oetam tragicum, a Theognide pariter atque Euripide victoriam reportasse et Suidas et Eudocia testantur. Nam ille S. V. Νικ03tαχος 'Aθνη- ναῖος τραγικος, o u stris ν Παραδοξως και Θεογνιν νί- M. ε. ων 9αΠατων set ιν αυιου Oidinoυς. Quae quidem Eudocia p. 3l ad verbum transscripsit. Non dubito, quin haec narratio e didascalii ducta it propterea quod hic Vulgarum illam ternorum poetarum mentionem inVenim VS, Uae, cum in ali monumentorum genere requens fuerit, vix alio modo nobis potuit servari Quocirca Meine Liris erravit, qui hunc Nicomachum non Atheniensem, sed Alexandrinum fuisse Cen Set, cujus mentionem copiose Suida s. v. fecerit. Hist.
Crit. p. 98. Nam cum Alexandria Troas ab Alexandro demum vere condita suerit, qui est, qui civem ejus aemulum habeat Euripidis ) Hunc vero cum Euripide contendisse constat. Objecerit fortasse quispiam, Nicomacho AleXandrino adversus hominem, fabulas Euripidis pridem mortui docentem, certamen fuisse victoriamque obtigisse. Sed is Theognide quoque, alter aemulo, aetate junior fuit, ut infra docebimus. Quae cum ita sint, sententiam ei ne hi facile rojicimus, etiamsi speciosis illam probatam rationibus, Ua e Comment. Misceli. l. p. 7 nobis non cognitas Singulatim refellere non O- luimus. elckerus autem in istius sententia perstitit, Trag.
Gr. P. 1014; neque Beriali ardius vidit, quare AleXandrinum ab Atheniensi discerni oporteret. Contra Suidae Lil. Gyral-dus de Poset. Ilist. p. 274 et V ossius p. 36 dem habuerunt,
quorum hic e tantum nomine Vituperandii e8t, quod praeter
Euripidem modo Sophoclem ab hoc devictum refert, modo theognidem.
Nothippus. Hunc duo comici propter incredibilem po -
φαγίαν reprehenderunt, unus Teleclides, aequalis acerrimu8que 1 Sirabo III, Plin. al. Dist. V, 30.