장음표시 사용
51쪽
plebem in agris publicis constituisse, qui agri a privatis antea possidebantur. Non sum
autem ego is consul, qui, ut plerique, nefas esse arbitrer Gracchos laudare quorum consiliis, sapientia legibus multas esse video rei publica partes constitutas.
Audiamus iam quid Sallustius in eli. Jugurth. 16 de Opimio, quom Cicero identidem offusissimis laudibus tulit, prodiderit Legationis ad Jugurtham missa princeps fuit L.
Opimius homo clarus et tum in senatu potens, quia consul C. Graccho et M. Fulvio Flacco interfectis, acerrume victoriam nobilitatis in plebem exercuerat Eum Jugurtha tametsi Romae in inimicis habuerat, tamen accuratissime scepit dando et pollicendo multa perfecit, ut a Inae, fidei, postrem omnibus suis rebus Ommo in dum regis anteferret. Ciceronis iudicia ad hominum mores recte aestimandos persaepe nullius prorsus O- monti esse hi loci quos attulimus gravissimo nobis documento sunt. Ἀibenter concedimus orationes a caussidicis habitas non semper dirigendas esse ad veritatem et rerum fidem; sed caussidici quoque, siquidem nolim inanes rabulae haberi, certis oritatis et aequitatis terminis circumscribuntur. Opimius a Jugurtha turpissimo eorruptus iudicio patria eiectus est. Qua autem contumelia iudices, qui eum lananaverunt, obruti sunt Num innocentem condemnaverunt 8 Minime eo peccaverunt quod hominem manifesta culpa onustum non absolverunt Cur autem absolvendus fuit Quod, etiamsi turpissimo flagitio infamis fuit, antea egregie de re publica meritus erat. Culpa igitur meritis eius condonari debuit. Quae autem fuerunt hae meritas am acer optimatium propugnator fuit, ut elatrocissimum scelus civem Romanum indigno intorficiendi pro bona causa admittere non dubitaret Qui sic loquitur is non totus postulare, ut sanae mentis homines iudicio ipsius aliquid tribuant Videmus autem ex hoc exemplo quantopere caeco partium furore Vel benevolorum hominum iudiei obscurentur Cieero optimatibus vo sonatu ita fuit deditus, ut quaecunque ab iis profecta essent comprobanda ei viderentur. Sic factum est, ut insandae Opimii erudelitatis nulla prorsus mentione facta id solium rospicit, quod ille senatus causam contra populares defendit. Quomodo autem eam defenderit nihil urat. Opimii laetum ideo maximo vehementissime improbandunt sest, quod Gaius illo tempore, quo optimatium impetus in eum laetus est, a plebe et rustica et urbana plano sere destitutus neutiquam tantas opes habEbat, ut vi agere et senatoribus periculosus fieri posset. Quod Gaius legato misso cum senatoribus paeisci conatus est documento nobis est eum a vi abhorruisse. Quum autem optimates discordiam componere nolentes libentissimo adversarios tollere cuperent, repudiatis omnibus conditionibus ut Gaius cum suis se in fidem ipsorum traderet postulaverunt. Id ilhim concedero non posse, nisi ipse se vita privare vellet, haud ignoraverunt. Indo apparet Optimates huius aedis, quae par- saetis evitari potuit auctores fuisse. Haec autem ulla o maior est, quod homines paenBinermes sine ulla misericordia ab optimatibus trucidati sunt. Plebs senim in illo discrimino Veram naturam suam apertissime demonstravit Beneficia a Gaio sibi collata aequo animo acceperat, sed beneficiorum auctori gratiam esse reserendam ei ne in mentem quidem venit. Quare postmodo plebi eam propugnatores suos turpissimo deseruisse rectissime obiectum est vid. Auct ad Herenn IV, 36, 48: Miramimi, Quirites, quod ab omnibus vestrae rationes degerantur quod causam Vestram nemo suscipiat quod so nemo vestri desen-
sorom profiteatur Id tribuite vestra culpa atque istud desinito mirari. Quid est ouim,
quar non omnes istam rem fuger ac ritare debeant Recordamini, quos abuseritis dolansorps studia seorum vobis ante ostulo proponite deinde exitus omnium considerate. Tum vobis veniet in montem, ut vere dicam, negligentia Vestra sive ignavia potius illos omnes ante oculos Vestros trucidatos esse, inimico eorum Vestris Suffragiis in amplissimum locum servenisso. Eadem plebis ignavia in defendendis propugnatoribus notatur ad Herenn IV, 4, 67. Etsi autem nequo optimates neque plebem in caede Gai gravi culpa bseros osse putamus, tamen ne Gaium quidem plane absolvimus. Quod optimatos vehementissimo a 'o ressus est non damus ei vitio sed in e nobis erravisS Videtur, quod una corporis parte gravissimo morbo insecta ceteras integra mansisse putavit. Quod iudicia ab ordino sonatorio ad quitos transtulit sonatores ipsi in culpa fuerunt, qui Ordinem suum corruptione o omni iniustitia infamem reddiderant. Itaque minime poterant conqueri, quod iniuria sibi illata essot. Sed Gaium nisi iudicium eius Optimatium odio turbatum uissotrem si non fore meliorem non potuit fugere; equites enim neutiquam praeserendi erant
Item iob urbana, universi populi gravis8ime corrupti pars perditissima, ad nullam prorsus rem ei praesidium praebere potuit. Nisi igitur rationem excogitavit Gaius, qua populus eorruptus emendaretur mutationes ab eo factae, quibus naperium ab altera parto ad alteram vel nihil meliorem vel etiam deteriorem transferre voluit, rei publicae nihil prodesse poluserunt. Ut iuvenem in ceteris rebus acutissimum id lateret, acerrimo odio indo ab indigna fratris noe adversus optimates in eo concepto et in dies aucto factum est. Etenim Gaius, quum semel animu eiu commotus esset, eodem ardore inimicos oderat quo patriam et amicos amavit hac de re vid. Cic. de log III, 9, 20: C. Gracchus ruinis set 3 sicis, quas ipse se proiecisse in forum dixit, quibus digladiarentur inter se cives, nonne Omnoni rei publieae statum permutavit Eliani haec verba quippe qua ab inimieis Gai prosecta sint eum summa cautione accipienda sunt Minime quidem negamus Gai cupiditatem adversariorum pertinacia ita esse inflammatam, ut et ipso omnimodo eos vexare et persequi cuperet, Sed qui leges ab eo rogatas libero iudicio exploraverit, eas a sola ulciscendi eupiditate ortas esse nunquam concedet. Sed optimatium ad indignissimum facinus partium surore impulsorum plurimum intererat Gai consilia quam
suspectissima reddere, quo ipsorum facta Si non comprobarentur, at Xeusarentur.
Hoc igitur iis qui de Gaio odio iudicare volunt semper tenendum est, et ipsum non minus quam iborium fratrem ab initio nihil aliud egisso nisi ut rei publiea gravissimis
malis laboranti moderetur. sed advorsariorum erudelitate, qua frater amatus indignae neci obieetus et vel corpus mortui omni contumelia VeXatum est, et obstinata contumacia eorum, qui omnibus vel salutarissimis consilii sola ordinis sui commoda intuentes restiterunt, ad maius in dies horum hominum odium instigatus est. Itaque omnes ingeminervos eo intendit, ut eorum potentiam, quam universa rei publieae perniciosam esse Xistimabat, infirmaret se tolleret. Hae via ut procederet quum semel eam iniisset necessitate quadam adductus iam non potuit subsistere. urpissima mala, quae tum rem publicam ita afflixerunt ut nisi sublatis iis οὐ diutius stare non posset, cum aequo animo ferre non
52쪽
posset, ipsius vitam in summum discrimen dare coaetus est, si quidem modulam adhibero voluit aegrotanti civitati. Sic et servento patria amore in sensus et acerrimo Optimatium odio stimulatus Iritam, quam otiosam omnibusque voluptatibus affluentem agere poterat, patriae condonare et lato genti sua imminenti fortitor obviam ire constituit. Non possumus autem non identiden affirmaro minimo nos eos isso qui omnia vel
Tibori vo Gai saeta probemus vel excusomus; immo non negamus ciam iborium ardentissimo studio patria laboranti succurrendi ad tacta abstractum ess minimo probanda triolenta. Iulio violentiores autem et ad permutandam totam rei publiea formam officaciores Gai fuerunt actiones. Sed hac in res id nobis idotur diligentur reputandum osse, optimatium amorem latriae, quamquam cit multis scriptoribus dam offusis claudibusseruntur, Gai amori neutiquam fuisso comparandum. Erraverunt sane Gracchi, sed melior
eorum nobis videtur caussa esse qui bona monte erraverunt et vel mortem oppetiverunt, quam eorum, qui dummodo Sua tuerentur commoda vel a civium sanguino non abhorruerrunt Nos omnes graviores Veterum locos, quibus Gracchorum mentio saeta sest. colligero stu
duimus. Inde hoc nobis apparuit aut temere saepe de Gracchis iudicatum esse aut scriptorum idem ideo esse dubiam, quod partes adversariorum secuti sunt Valdo igitur dolondum est, quod Gracchorum facta non a seriptorin enarrata sunt Solam astrum didum spoetanto cuius iudicium neque studio neque odio turbatu in sit. Nunc autoni alii seriptoros fido carent narrationis levitate, alii iudicii pravitate. idem autem scriptores, qui saeta et consilia Gracchorum ad rempublicam pertinentia gravissime Vitupserant, tamen non uiossunt cetera eorum virtutes, humanitatena maXim morumitu integritatem, non sumniis laudibus ferre. Praeterea cum sciamus Gracchos amicos nanctos esse, qui Vel mortem pro iis oppetero non dubitarent, consentiemus cum Niobulirio hoc gravissimum documonium fuisse iudicantioos singularibus prorsus virtutibus Ornato fuisse. Deinde respiesentes, quam rara pietato ambo filii cum Cornelia matro, optimorum morum femina, coniuneti fuerint non negabimus eos homines fuisse singulari prorsus amabilitato. Manc auten sentinam, quae perte voram filiorum voluntatem et naturam Optime nosset, nunquam pudebat in narrandis filiorum factis et satis Summo cum amore versari atque certum est eam, nisi laudabilia filiorum
consilia XlStm1RSSet, non tam Saepe eorum mentionem a turam fuisse.
Diu Gracchorum nomina nequissimis plebis concitatoribus admiXta sunt, cuius quidem culpae Ciceronis pars primaria est. Usque ad recentiorem aetatem adeo plerique do consiliis eorum in Obscuro fuerunt ut eos omnia bona aequare et Summam omnium rerum confusionem addit ore volitisse putarent. Niebutiri maxime auctoritati trihuondum ostquod homines de consiliis eorum rectius iudieare coeperunt. Ante illum enim vulgaris sui Opinio agrum privatum a Gracchis divis uua esse, non publicum. Ommsonius qua floret arte res aut nimis tollundi aut indign0 minuondi mox laudando mox vituperando os Omnem 1 dum excessit. Multo iustius Niobulirius, summus ille rerum seriptor, do iis iudicavit, cuius iudicia quun phin probemus hoc loco asserenda putavimus.
Sunt autem eius verba in linguam Latinam translata sero haec Tiberius Gracelius in optimis iuvenibus illius temporis suit, summis ot ingenii et animi virtuti huc ornatus maxima et inter cives et apud barbaros auctoritate et dignitato. omnino Grao horum gens singulari humanitate, Verissimo patriae amore, summa erga homines miserosit afflictos
domitato xcellebat Gaius his virtutibus fratri par eloquentia eum superarit. Logos autem Gai, quas quidem accurate novimus, praeclarissimae sunt. Sed est hominum onus natura humilo, invidiosum, turpe, qui aliorum Virtutibus offendantur. Hoc genus hominum, quod Gracchos sustulit, multo pernici08ius est quam ipsa vitiositas generi humano
natura insita. His nim hominibus horrori fuit, quod illi tam turpibus maculis, quibus
ipsi adspersi essent, carerent eorum enim Xemplo admonebantur officiorum ab ipsis turpissimo neglectorum. Itaque quum Gracchos aemulari neque possent nequo vellent eos tolloro statuorunt. Hae Niebuhrius iam et nos, ut totius huius commentationis finem faciamus, iudicium nostrum de Gracchis brevibus verbis Sic comprehendamus.
Gaius o Tiberius ius frater ab initio nihil aliud spectaverunt nisi ut patriau malis sub-vonirent. Omnia quae iborius voluit fuerunt laudabilia; sed patriae amor et summo studio 'uo μ' facta abstractum est quae civitatii legibus abhorrersent. Quodsi
autem iam Tiberius optimatium repugnantia ut modum excederet adductum est, Gaium qui fiam nefandam eorum crudelitatem in fratris caede Xpertus esset, et naturas impetuot ulciscendi cupiditato longius provectum esse non est mirandum. Sic factum os ut consilia mento ageret, quibus tota rei publicae forma permutaretur et Senatorum potentia pono quos antea tota ore rei publicae administratio laserat, uoliseretur Sed no ad has quidem ros sola ambitione et imperandi cupiditate adductus est Cum iis igitur viris, qui totam rem publicam ad suas referrent rationes, quale CaeSar, quales Napoleo fuerunt, Gaius nouliquam comparari potest Quuna ardentissimi animi esset, improbis optimatium lactis, qui quum suorum tantum studiosi essent commodorum tamen se rempublicam do-fendere turpissime simularent, ita est ira incensus, ut quasi praseceps forretur ad actionos sibi ipsi xitiosas futuras. Optimates autem illo tempore potentioros fuerunt quam quim loco suo depelli possent itaque audaces eorum advorsarii ipsi tristi morte Oeeubuerunt. Neque Vor Gracchi, quorum Voluntas ab initi sanctissima fuerat, ideo cond0mnandi sunt, quod labantem rempublicam consiliis suis Sustentare studuerunt Optimatium maximo ulpa fuit, quod respublica viravissinia peste infecta iamiam ad intoritum rusebat di quidem viros patria amantissimos indigna morti obiicere non dubitabant, o quid suis commodis detrahor tur 'sequo oro satis habuerunt Sola corpora eorum perdidisse istiam samao eorum apud postoros obtrectare Studuerunt Sic autem factum est, ut pervorsissima quaeque do iis divulgaruntur, dum recentiore maxime aetate, quum reetius de rebus et hominibus iudicari coeptum esset, etiam Gracchorum Omina infamiam adspersa liberata sunt.