장음표시 사용
71쪽
Imbre tuo a strage. Siquidem Pop. Rom. exercitus in Africa saepe caesus est. imbrem sanguinis Pap. quoq.Statius Th. lib. I. extulit. 2 exuque madentes Sanguinis imbre noui
Et colla cruento Imbre madent Porro uberem fieri terra humano sanguine Ouid. in epist. Penelopes significat. Luxuriat Phrygio sanguine pinguis humus Et Horat. ode. I. libri secundi. Quis non latino sanguine pinguior campus Ex AZgypto autem, atque Africa frumento impotiato Populu Rom. eo tempore usum fuisse Claudia,nus de bello Gildonico auctor est Tot mihi pro meritis libyam, Nilumque dedere Ut dominam plebem bellatricemque Senatum civisibus aestiuis alerent,geminoque vicis Latore diuersi complerent horrea νenti
Et eodem lib. 1 antae rei frumentariae compa- Tandae caussam explicat.
Quid mihi septenos montes, turbamque dedissis Quae paruo non posset alifelicior essem
Angustis opibus.mallem tolerare Sabinos Et Neios.breuior duxi securius aeuum. Ipsa nocet moles, νtinam remeare liceret Ad ueteres fines, ct moenia pauperis Anci Susticerent Etrusca mihi, Campanaque cultas Consurgant horrea sulcis. J υπερβολικον 6 Pinguiaque hesperio nectare praela fluant. J sic Tibullus, quem hoc loco Rutilius imitatus videtur Ea de
72쪽
de frumenti & vini copia. Nec spes destituat, sed frugum semper aceruos Praebeat, ct pleno pinguia musta lacu J8 Romuleis inibus. J Templum Romuli sunt qui intelligant vel Augusti Mausoleum Hadrianique sepulchrum prope Tiberim situm , quo aliorum quoque Imperatorum cineres inserebantur. sed nos pro ossibus, classibus e sse hic locum censemus Sicque in margine libri posueramus, quod ab operis praeter- mi ilium est. Hanc nostram coniecturam Fulvij V
sint viri cum sanguine, rum libris editis Illustrissimi confirmat liber, & proximi versus ipsius Rutilij de Tiberi nauigiis idoneor I Pande precor gemino placatum Castore pontum
Temperet aequoream dux Cytherea uiam Quorum numen nauigantibus praesentissimum
Sic te Diva potens Cypri Sic fratres Helenae lucida sidera Ventorumque regat pater obfiructis alijs praeter Iapiga, Nauis Gemino Castore. J Catullus, Gemelle, Castor, &Gemelle Castoris.13 Regere cu iura QuiriniJcu se Praefectus urbis.1 consuluique patres J rogandis sententiis Is Nam quod nulla meum strinxerui crimina ferra
Non sit Praefecti gloria , sed populi
Nemine Rutilius urbis praefectus supplicio adse-cit. quod ne lenitati suae tribuere videatur, Populi Romani bonos mores id dem erui iti confirmat. Sed magistratus a severitate longe abesse oportere Ammianus Marcellinus ostendit lib. I9. imitandus
73쪽
sit Tullius cum parcere, vel laedere potuisset ut ipso adfirmat ignoscendi quaerens caussas non puniendi Occasiones, quod iudicis lenti, & considerati est proprium . & infra Lauritius adiecta Comitis dignitate missus est rector, homo ciuilis prudentiae qui minis
potius, quam acerbitate pleraque correxit, adeo ut eo diu prouinciam obtinente nihil acciderit, quod animaduersione dignum aexistimaretur. 22 Sicca luce. J Horat. Od. II. lib. I. siccis oculis Pap. statius lib. I. Lumine sicco,
α 4 Qui νolusi antiquo derivat stemmate nomenoe Reges Rutulos teste Marone refert. JVerg. lib II. opinor locum dicit Tu volu se armari Volscorum edice maniplis Duc ait, ct Rutulos 28 Pr aeuus meruit.J Ammianus recepisti primaevus originis tuae splendidum florem. 28 Tincipis ore loqui. J vice sacra. 29 Rex erat ante puer populos Proconsule Paenosa Ausonius Gallus. Huius ego ct natum, o generum Proconsule uidia Proconsule dc Proconsul dicebatur eo tempore. id quod S. Augustinus in libello de grammatica docet A b. e. littera vocali nullum latinum, nili iuncta piae
positione masculinum inuenitur, ut Proconsule,PIo-Praetore , ergo iuncta praeposimone sunt latina ; ut dixi, Propraetorae, Pro quaestore. Nam veteres nominatiuo casu Proconsul dicebant attendentes nullum nomen latinum exire in e litteram nominatiuo casu generis masculini.
3o Aequalis terror , amorque . J Claudianus ad
74쪽
Vtraque gens fasces horret, amatque tuos .
32 Si fas est meritis sidere consul erit. J hoc dicendi
genus nos expressimus in ijs versibus, quos ad Illustrissimum Scipionem Gonzagam Praesidum tum meum, tum eruditorum omnium, ac saeculi nostri unicum decus nuper scripsimus. Sic te quod voluit PIUS,
Et spes est, meritis fidere si licet,
Vrbis, purpureis patribus inferat: Sis praesens mihi S C IPIO Ne, dumsaeuit hiems, stuιBibus obruari Sostes te mea Castalis GONTAGIS atauis, ct canet HERCU LEDignum mainanimo parem cui non inuenient postera saecula. 32 Consulerit. J Pap. stat lib. I. situ. Hunc ct bissenos, sic indulgentia pergat Tincipis Au Ioni j cernes attollere fasces Ausonius Gallus
consul ut ipse foret, spes mihi certa fuit
P. 13 .v. 3. Fronte bicorni. J Tiberis, Insula prope mare disiunctus duobus hostijs exoneratur in mare Dividuus Tiberis. JOuidrus Diuidua qua premit amnis aqua Tiberim in Mare diuisum in fluere Ouid. lib. 4. Fastor. ser ibi l . Hostia contigerat, qua se Tiberinus in altum Diuidit, ct campo liberiore natat s Laeuus fluuius. J sinistram Tiberis partem Atria dixerunt.Ouid. lib. 4. Fastorum Fluminis ad flexum νeniunt, Tiberina priores
75쪽
RVT. LIB. I. ADNO T. Tria tria dixerunt, νnde sinister abit inaccessis harenis. J ad quas nullus debet accedere, ut Seruius docet in illud lept. Aen.
Diues in accessos νbi solis filia lucos
Adsiduo resonat cantu HarenisJ Pap. stat. I. situ. Aut Medicis felix Epidaurus harenis
Quem qui scire velit, lib3ci velit aequoris idem
Discere quam multae Zephiro turbentur harenae Horat. lib. 3. Ode. 4. Vtcumque mecum vos eritis libens In sanientem navita Bosphorum Temptabo, ct arentis harenas
Et sexcentis locis reperies harenas numero multitudinis cotra Cauaris sentetia apud A. Gelliu li. I9.c. s. 6 Hospitis Aenaee gloria sola manet.J Verg. lib. 7. Aeneam hostiam subeuntem facit.' cunctamur temptaresalum. Iin lib. omnibus impressis legitur solum corrupre.nos salu restituimus. 9 Portuque sedemus. IPocium Hostiae a D. Caesa re destinatum &omissum D. Claudius primum ex struxit, deinde Traianus muniuit. vi de Suetonium in D. Claudio Plutarchum in D. Caesare.Plinium lib. 39. c. 9. Et Dionem, Procopius lib. t. de bello Gothico legendus est. I Caput orbisJ Plinius lib. 3 . cap. I. & Roma terra rum caput. Ausonius Gallus Quique caput rerum Romam, Bonum fatu sortitam este Roma Prosper Avulanteus lib. de ingratis testatur
76쪽
'Σ Ιos. CASTAL. IN Sedes Roma Petri quae pastoralis honoris Facta caput mundo, quidquid non possidet armis
Religione tenet Idem quoque S. Paulinus canit 3. Natali B. Felicis. Nam prius imperio tantum, ct victricibm armis Nunc oe Apontolicis terrarum es prima sepulchris. Venatius etiam Fortunatus quem nos primo quoq. tempore locupletiore atq. emedatiorem in hominu priorum gratia emittemus, caput orbis urbe dixit.
conueniunt ad fena simul sua dona ferentes Hi, quorum cineres urbs caput orbis habet 19 Qamquamsigna leuis fumi commendat Hom
russaHomer.Odysset, ἀντάρ οδυσσως Γεμενος καπνον αποθρωσκονΤα νοῆσαμ γοωης Θανε ει φάρεΤM. quod sic vertimus.
At magnus Vlixes Ut possit patriae fumum modo cernere terrae Tine mori optauit. ix Septenis iugis.JMontibus, collibus. Pap. situ. 2. Dum per iuga septem. Et infra. Sed septem iuga Martiumque Tibrim. Et 4 Et septem gemino iactantior aethera pulset
Roma iugo, plusq. ante aliad Euandri;m arces collis oueta 7 Tulfato notae redduntur ab aethere voces. J ad aethera legebatur ab aethere reposuimus
a s Vel quia perueniunt, vel quia fingit amor . J sic
Credimus an qui amant ipsi sibi somnia fingui.
77쪽
Dum melior lunae fideret aura nouae. J ventus crederet lunae nouae, ne mutaretur scilicet
Facundus iuuenis Gallorum nuper ab aruis Missus Romani discere iura fori. J Romam veniebant ad ius ciuile discendum, atque alias disciplinas, Mo destinus in l. Titio. E ad municip. & de incol.Cum esset Romae studiorum gratia. 4 credideram nil posse meis adfectibus addi I Adsectus non geminato E scribimus, sed tertiam mutam in prima syllaba retinemus Quod ut seruetur,& ratio compositionis, fit enim ex ad praepositione,& lapidis eius, quem supra produximus auctoritas persuadet, ubi legitur ΑDFECTIONE. io Redditus color.J ut diei aduentu rebus colorem rendi, ita noctis adimi scribit Verg. lib. 6. Aen. Vbi caesum condidit νmbra Iupiter, rebva nox abstulit atra colorem,
Et beatus Ambrosius. Nox atra rerum contegit Terrae colores omnium.14 Mobilitate fugae. J nobilitate editio Romana &Bononiensis habet mendose. Panuinius mobili rata Faerni coniectura reposuit,queni locum ita nos etiacastigaueramus .
Is Asia praelegitur telluου. JSil. Ital. lib. 8. Necnon Argolico dilectum litus Aleso. Alsium 19 Stringimus absumptu fluctu . ct tempore castraJAbsumptum suppleuimus. legitur in impressis omnibus versus hic impresectus
78쪽
Stringimus. J radimus,praetervehimnr Verg. Stringentem ripas, ct pinguia culta secantem. Quem versum integrum sumpsit Ausonius in Molella. 14 Hoc Inui CastrumJdecem hos versus Servij vel bis explicabimus, qui ad illud sexti Aen. CastrumsInui, sic inquit . Vna est in Italia Ciuitas Castrum
nouum dicitur. de hoc autem ait Castrum Inui. i. Panos, qui illic colitur . Inus autem Latine appellantur graece Παν , item E ιαλτης graece, latione Incubus. Idem Faunus, item Fatuus Fatuelus , dicitur autem Inus ab ineundo passim cum omnib. animalibus, unde & incubus dicitur. Castrum auteCiuitas est. Nam castra numero plurali dicimus. licet legerimus in Plauto Castrum poenarum, quod etiam diminutio ostendit. nam Castellum dicimusas Tyrrhenis mutauit Maenala siluis .J sic Horat.
od. 17. lib. I. velox amaenum saepe Lucretilem Mutat L3caeo Faunus ode. I. epod. Tecus Ne calabris ante sedis feruidum Lucana mutet Pascua
29 Ad Centumcellas forti defeximus Auctro Tranquilla puppes insatione manent Molibin aequoreum concluditur amphitheatrum Angustosque aditud infula facta tegit Attollit geminas turres bididoque meatu Faucibus artatis pandit utrumque latusJ Centumcellensem portum describit . Sed qui Pyrgos fuisse, contendunt, ubi nunc, quae vulgo dicitur Civitasvetus ducti leuissima verbi similitudine , quo Verg. utitur, o Pyrgr Veterest
79쪽
eos & loci ratio, & duo auctores praestantissimi Plinius & Rutilius plane consutant. m Pyrgis portum nullum fui sse ignorat nemo, qui norit a Strabo ne,Plinioq. hunc maris tractum importuosum vocari. Ad Centum cellas autem portum in amphitheatri forma Traianus extruxit, cuius vestigia hodie quoq. extant. Quod si quis dixerit Pyrgos in Centumceblas migrasse, aut proxime sitos, ex Antonini itinerario , & Rutilio nostro refellitur . diuersos enim , ac disparatos, Caere,& Castro nouo constati audiamus Rutilium ex hostiae portu soluentem Asia praelegitur tellus TFrsq. recedunt,
Nunc Uillae grandes. oppida parua primStringimws absumptum fluctuq. tempore castrsi Tum paullo post. Ad Centum cellas forti defleximus . Austro Tranquilla puppes in statione manent. Vides Alsium, Pyrgos, Caere, Castrum Inui, Cen'
tumcellas in ordine commemorari. praeterea Cen
tumcellas, non pyrgos fuisse Ciuitatem ueterem argumento est, quod inde proprius abest amnis Mi nio . Rutilius enim mane ex portu Centumcellensi profectus Minionem statim conspicatus est, ut ipse mei testatur. leue illud, & frigidum est, quod de ve teri quadam turri, quae adhuc ibi conspjcitur, nec idoneum ad fidem faciendam Pyrgos esse, quod ta men pro firmissimo argumento litteris aureis proditum est in ea Vaticani palati j parte, quam G R E G. xI II. Pons Opi Max. Vi bis Romae instaurator ac prope conditor magnificentissime exstruxit, atq. elegantissime exornauit. nos, qui Pyrgos nomen Ci' uitatis amisisse supra Rutilij memoriam ex eo vers
80쪽
su didicimus. PFrgique recedunt Nunc Uillae grandes oppida parua prius
Centumcellas esse Ciuitatem veterem vel ex ipso Traiani portu confirmamus, sedcorrigendus est Ptolemeus, si portu Traiani loge ultra loca sicu Traianus portum munierit apud Centumcellas tunc secessum
postea Vrbem, quam Procopius lib. a. de bello Gothico celeberrimam dicit, & S. Gregorius ad Dominicum Episcopu Centumcellensem in Registro scribit. Plini j a. Epistulae libri sexti, quae incipit Euocatus in Concilium a Caesare nostro ad Centumcellas hoc loco nomen, longe maximam cepi voluptatem . extremam partem adscribam. Villa pulcherrima cingitur viridissimis agris , haec imminet litori, cuius in sinu portus velut amphitheatru huius sinistrum brachium firmissimo opere munitum est, deinxtrum elaboratur, in ore Insula adsurgit, quae inlatum vento mare obiacens frangat tutumque ab vir que latere decursum nauibus praestet. Adsurgit aut arte visenda. ingentia saxa latissima nauis prouehit contra haec alia super alia deiecta ipso pondere manent, ac sensim quodam velut aggere construuntur. eminet iam , & apparet saxeum dorsum in pactosq. fluctus in immensum elidit & tollit. Vastus illic fragor canu que circa mare. saxis deinde pilae adicijuntur, que procedenti tempore enatam insulam imitetur. Hic portus habet etiam nomen auctoris, eritquo maxime salutaris . nam per longissimum spatium litus importuosum hoc receptaculo utetur. Haec
ille ocentumcellas. Procopius lib. a. de bello Gothico urbem maritimam fuisse in Etruria prope Roma