장음표시 사용
231쪽
Theorema 29. E A, non valet, v. g. Nullus homo est lapis, igitur omnis lapis es homo , quia ex hac sequitur, aliquis homo est lapis, per Th. λ l. r. Igitur duae contradiaoriae sunt limul verae, contra Th. I. l. . Theorema Io.E E, est modus legitimus,u.g. Nullus homo est lapis, stitur nullus lapis es h mo,quia ex E, sequitur E, conuersa per Th. s 2. l. . . Theorema 3 i. E I,non valet,v.g. Nullus hamo est lains,igituraliquis lapis est homo, quia ex hac sequitur, iniquis homo est lapis, per Th. I.l. I. igitur uini contradictoriae,
E O, est modus legitimus,u.g. Nullus homo lapis , igitur aliquis lapit non est homo,quia ex E, sequitur O conuersa, per Th. I . l. I.
Ι A,non valet,v.g. Aliquis homo est Abiu, stitur omne album es homo, quia album distribueretur in consequente,contra Tn. 3. Adde quod ex vero sequeretur salsum,contra Th. 3 3.l. I.
I E, non valet,V. g. Aliquis homo es albus igitur nullum album es homo,quia ex hac sequitur, Nullus homo es arbus, per Tn. 13. I. I. Igitur sunt contradi
II, est modus legitimus, v. g. Aliquis homo est albus, stur alipιia album es homo, quia ex I, sequitur I, conuersa per Th. II. l. I. Theorema 36. I O, non valet, V. g. Aliquis homo es albus,igitur aliquod album non es homo Primi Ruia homo distribuitur incolasequente, contra Th.7. Secundo, quia ex vero sequi posset salsum, contra Th. 33. l. I.
OA , non valet, V. g. Aliquis homo non es albus, stitur omne album homo, quia consequens est Α & antecedens O , contra Th Α.& s.
Ο Ε , non valet,v. g. Aliquis homo non est Abiu, nultam albam es homo , quia homo distribuitur in consequente, contra I h. 3.
OI, non Valet,ut Alisais homo non est albus, stitur aliqhod albam est homo quia consequens est I, ecedens O, contra Th.I.
232쪽
Obsellia esse L modos legitimos in hac figura , scilicet, AI, E E, EO, II. Iam seqttitur tertia figura. .
A, A, est modus legitimus, v. g. Ommis bino est animal, ergo omnis Asino est eo us,laia de quocunque affirmatur antecedens,debet Hirmari consCMens, per Th. .l. I.
Obserua in hac figura praedicatum consequentis esse superius praedicato antecedentis , pro modis affirmativis,& contra pro negativis esse inferias. Theorema 42. A,I, est modus legitimus, v. g. Omnis homo est anImal, ergo Hiquis homo est comm , si enim omnia homo sani et, cera. Omnis homo es eor urir Th. 4r. Igitur aliquis homo es eorpus per 'O. l. I.
A, E, est modus legitimus , v. g. omnis homo en animes, stitur nullus hino est lapis, quia ex asscrtione termini repugnantis, sequitur negatio alterius,per
A, O, est modus legitimus , v. g. Omnis homo es Misae, igitur H au Hm non est lapis,quia ex prima sequitur, natius homo es lapis per Th. 3. Sex hac, siquis homo non es lapis per Th. I. l. I.
E A, non est modus legitimus,u.g. Nullus homo est lapis, igitur omnia homo nec enim potest sequi nisi allertio termini repugnantis , sed equm de lapis lunt termini repugnantes, igitur ex vero sequitur talium,contra Th.
Obserua, si accipiantur duo praedicata quae diuidunt alae quate aliud prae dicatum sirperius, v. g. Subsantia & Accidens,diviunt adaequato praedicatumentis; quippe omne ens, vel est substantia, vel accidens s & si accipiatur subjectiim commune cui vinimque praedicatum inelle possit; in eo casu E. A, valet, id est,cx E, sequeriir A,v.g. Nustum corpus est accidens, igitur omne corpures substantia. Si vero subjectum commune sub praedicato illo communi non contineatur , E A , non valet, v. g. Nulla chmera es substantia , igitur orareris c mera es accidens. Valet autem si accipiatur commune praedicatum, V. g. ratio obiectiva, sub qua chymera continetur , quam haec duo praedicata ens de non ens adaequale diuidunt.v.g. Chymera non s ens,igitur est non ens. Itaque diximus Α, Ε, non elle modum legitimum, si dumtaxat uniuersci accipiatur: si tamen praedicta cautio adhibeatur, omnino valet: sed quia modi legitimi sunt semper uniuerse accipiendi; inde certe E, A , inter legitimos
233쪽
Theorema, 46. E, E, est modus legitimus , v. g. Nullus lapis est animal, sthurnullus Iapi, shomo ; quia ex negatione superioris sequi ur negatio inferioris per 7. l. i.
E, I, non vadet,v. g.Miltas homo est lapis, Est i .homo in e us, quia ex vero si queretur salium, contra Th. 33. l. I. RecQle quae diximus in Th. i.& eius Schol.
E, O, est modus legitimus. v. g. Nullus lapis es animal , igitur aliqui, lapis in est homo, quia ex prima sequitur. Nullus lapis es homo pur Th. 6.& ex hac. Aliquis lapis non est homo per Tla. 3I. l. I. Theorema 49. I, A, non valet, V. g. aliqua subsantia ess homo, igitur omnissub ηυ. es an mal, quia primo susitantia distribuitur in consequente, contra Th. 3. Secundo, quia A non sequitur ex A, per Th. . Tertio , quia falsum sequerelut
I, E non valet.V. g. Aliqua substantias equus, gitur nulla sub amia est homo, per Th. 3.&Α.&pta Th. 3 . l. I. Theorema Ι. I,I, est modus legitimus, v. g. Aliquη sub amia es bomo, igitur Hiqua δεί- flantia es animes.
I , O , est modus legitimus,v. g. aliquod animal es homo , ergo aliquod animal non est equus, per Th. 9. l. I.
O, A , non valet , v. g. Aliquod animal non es homo, igitur omne animal sequus per Tla. 3.A. 1.& per Th. 3 3. l. I.
O., Ε, non valet,V.g. Aliquod animal non est homo, igitur nullum animal est rationale per Th. H.& Per Tll. 3. l. I.
O, I, non valet,v. g. Aliquis homo non es albus, igitur aliquis homo es niger, Cr Th. I. de per 3 3.l. i.Recole quae diximus in Th. 1.dc cius Schol.
234쪽
A A est modus legitimus,V.g, omne animal est corpus, stitur omnis homo est per Th. 3o.l. I In hoc subiectum consequentis est inferius.
AI est modus legitimus,ug. Omne animal est carp-, igitur aliquis homo es bisus per Th.3o.l. i. hoc subieehrum consequens est inferius. Vel omne ani I s οἰώ ni resto aliqua*bsantia est vivent, per Th. I. I. In hoc Lubiectu nconsequentis est superius. Theorema 6o. A Ο,uon valet,v.g. Omne animal est Vivent,erV aliq-s equus non es viam, per Th. 3.l. I. Theorema 61. E A,non valet,v.g. Nullus homo est lapis, igitur omnis equut est lapis, per Th.1.&pG .l. I. eorema 62. E E est modus legitimus,u .g. Nullum animal est lapis, stitur nullus bomis es lapis per Th. I. l. I. Subiectum consequentis est inferius.
E O, est modus legitimus siue subiectum consequentis sit inserius. v. t. Nullam aniniad est lapis,igitur aliquis homo non est lapis ,per Th. 3 . l. I. Sive iit superius,v.g. Nullam animal est ιρου, igitur aliqua substantia non es M , per
I A, non est modus legitimus,u.v. Aliquod mal est equus, igitur omnia homo es equus, Th. . & per 3 3. l. I.
I E,non valet,v.g. Aliqua Iubstantia es equu , ergo nullum animal est equus, per Th. . l. I.
II. est modus legitimus,v. g. Aliquod animal est homo , igitur aliquod corpus es homo;per Th.4s. l. r. Subiectum consequentis ella tantum potest superius . non insertus,per Th. s. l. I.
235쪽
OO, est modus legitiinus,v.g. Aliquod animi non est homo, igitur aliquoilcorpus non est homo,per Th. 7.l. i. Subiectum coli selientis est supcrius.
Obserub ilinae figura esse 6. modos legitimos, scilicet A A, At, EE, Eo, H, OO. In AA,& EE,sii biectum consequcntis in inserius, in II,& OΟ, peritis, in A I,& EO , utrumque eitc potest. Sed iam sequitur quinta fi
A A, non est modus legitimus, v. g. Omnis homo es arimal, stitur omne cον es homo,per Th. 33. l. I. Vel omne animal est corpus,ergo omnis homo est animal, rion sequitur ex eo quod omne animal sit corpus omnem hominem elle animai,non ratione praedicati,quia non est idem subiectum: non ratione subialecti,quia est diuersum praedicatum,non ratione conuersionis,quia ex uniuersali assirmativa non sequitur uniuersalis astirmativa conuersa , pcr Th. so. l. I.
Obserua tribus modis tantum consequens sequi ex antecedente. Primb ratione subiectj cum scilicet est diuersum subiectum & idem praedicatum. v. g. Aliquis homo est albus, ergo aliquod animal est album.Sub quo genere continentur modi quartae figurae ; S .etiam primae, in quibus lices si idem subiectum. iron tamen idem lignum,unde in prima figura est idem subiectu, sed diuersum signu,in quarta potest elle idem signum, & diuersum subiectu . Secundo sequitur ratione praedicati, quando scilicet est diuersum praedicatum & idem subie-estum,v. g. Omnis homo es animal, igitur omnis boma es coipm. Tertio sequitur Tatione conuersonis, v. g. Omnis homo est animal, igitur aliquod animal est h.-νno,quo nomine tantum omnes modi legitimi huius figurae valere pollunt.
A E, est modus legitimus, v. g. Omne animal est lapis , stitur milui lapis est .animal. Si enim omne animal est visens , certe nullum animal es lapis , per Tii. v. l. i. Ex quo sequitur nullus lapis est animal, per Th.12. l. i.
236쪽
A O est modus legitimus,v. g. Omne animae es viares ghur aliqω, tib --tia non es anima ,cum enim aliquas. 'musa non sit vivens, certe aliqua obstantia non est animai pzz Tli. 3 8. l. I.
E A, non est modus legitimus,u .g. Nullum animal est lapis, Visur omn- h mo est animae, per Th. s. & per Schol. Th.7 3.
E E; est modus luitimus,u.g. Nultur lapis es animal, igitur nullus homo erilsis,quia ex prima sequitur. Nulrum Mimal est lapis,per 3 1.l. I .& ex hac NU-tus homo est lapir, per 3 . l. Ι
EI, non valcr,v.g. Nullum animal es lapis, igitur aliquod corpiti es animal, per Th. s.& Scbol.Th.7 . Theorema 8Ο. Eo, est modus legitimus,u .g. Nullum animales lapis, igitur aliquod corponon est anit l,quippe ex prima sequit ui , Nullus lapis est animal, Th.s xl. 3.Et ex hac Aliquod corpuν non est animal,per Th. 2.l I. neorema 8 I. IA , non valer,v.g. Aliquod animales homo,&c. ser Th. . Theorema 82. I E,non valet per Th. 3. quia praedicatum distribueretur in consecviente ocper A.
II, est modus legitimus,u . g. Aliquod animal est homo, ergo aliqua suisti ria es animal, quia ex prima seqltitur, AEliquis homo non es animai,P T L. 3 i .l. I..Et ex hac Asiqua substantia es animae,per Th. s. libri primi.
Io, non valet, quia distribueretur praedicatum consequentis , contra Theorema 3.
Theorema 8J. Ο A, non valet ; quia ex D non sequitur A, per Th. & F. Theorema 86.
OE,non valet,quia distribueretur praedicatum consequentis, contra Th. . rum eriam per Ao.
o I, non valet,'qui ex O, non sequitur I, per Th.s.
237쪽
De Artificio Euthymematis Scholium.
Hinc obserua in hac figura esle sex modos legitimos,scilicet AE, AI, A O, E E,E O, II. In A E,subiectilio consequentis est repugnans praedicati antecedentis. ln A I,est stiperitis. In AO,superius. In E E, inserius. In E O, superius, In I I, superius.Sed iam ad sextam figuram veniamus.
A A , non est modus legitimus, v. g. Omnis homo es , i litvr moemimal est corpus, per Th. . Theorema 9Ο.A E, non valet per Tli. 3. quia subiectum consequentis distribueretur. Tbeorema vl. AI, oin modus gitimus, v. g. Omise animal est tinent,st tur aluusd wκe ii est homo,quia ex prim.i sequitur Aliquod vivens θὶ am m.il, per Th. Α9.l. ι EL .cx hac D liquod liuens es homo, per Th. ψ. l. i. Theorema 92. A O, est modus legitimus v. g. Onme animal est ιiueii ,2ἰDιr aliquod olom non est lapkr,quia ex prima seqititur Aliquod Ditiens est animal, per Th. v. l. i. Et ex hac Aliquod vivens non est lapυ, per Th. '. l. I.
E E , est modus legitimus,u .g. Nullum animal es lapis, glimr nullus lapis est homo,ex prima sequitus Nullus lapis es animal, per Th. 12. l. Theorema 9ψ-E A , non valet,quia ex E , non sequitur A,per Th.I. Tbeorema 9J. EI, non valet, quia ex E, non sequitur I, per I h. s. Theorema 96. E O, est modus legitimus, v.g. Nullum animal est lapis, igitur aliquis to rora es homo, Juna ex prima selaitur nullus lapis es animal, per s2. l. I. Et ζ hacNullus lapis es homo, per 7. libri t. Et ex hac Aliquia lapis non est horno,ῖς 3 i. libri r .
I A,non est modus legitimus, per Th. 3. & . nam ex I, non sequi uς A. Dbeorema 98. I E,non valet, quia subiectum consequentis distribueretur,contra 7.Tam etiam per A. Theorema 99 I I,est modus legitimus,u g. Aliquod comtis est animal, igituraeiquod 'iquiess Uantia,quia ex prima sequitur Pyliquod animal es corpm,per Tb. F si bri l. Et ex hac iniquod animal est sil antia, per Th. . libri L. Theorema IOO. I O, est modus legitimiis,v. g. Ali his hem albis, , is fis ali 70ρή - '
238쪽
prima Rquitur Aliquod album es homo per Th. 3 I. I. r. Etum non est lapis, per s. libri l. . Theorema Io I. quia ex O non sequitur A , per Th. 4. Sr s. Theorema IO L. luia ex O , non sequitur E , per Th. q. Theorema 1Ο3. quia ex O , non sequitur I, per Th. q. &Theorema Io .
239쪽
YLLOCIs Mus est complexio trium proposi ex tribus terminis repetitis, quarum v l- 'tima ex duabusiprimis insertur. Explicatur.
Non dixi argumentationem seu ratiocinationem , quia hῖc operationem entis non cosideramiis, ut iam saepe diximus,scilicet Def. i. i. r. Dixitant i in complexionem trium propolitioniim Logicarum, scit rcci ex tribus terminis Logicis, etiam repetitis Iciliorun, quilibet biss oni tui siue in i radicaro si in stubiecto. Denique dictum est, quarum ultima qua votatu mellisio ciuitur, infertur ex duabus primis, quarum qitae pii mo 'positur vocatiir quae secundo Minor 3 unde ad verum Suilogi limiti ictu itur necessario consequentia, sime qua Prosectio nullus est. 8i l. Medium est ille terminus q tibis pomtur in praemisiil . id est extra concludsionem : v. g. O mete animans corpus , om=ὶ homo e animam, r o innis ho-m, eouus. Animal cit meditan'. Alu duo quibus medimni Hirmior uaria Dialiis,& iri cellide ponuntur incUnciui Ol.C, Ocantur Extrema,marus duntaxat & minus, te quibus infra. III. Forma Syllogismi est recta dispositio , tum terminorum, ratione praedicati e lubiecti , tum propositiunt in , ratione quantitatis de dualitatis FVrili -atur ; Dixi rectam', id ost talem , ut conciuilo ex duabus praemissi; Pecto&Iegitime consequatur , quippe nulla est forma ubi nulla est consequentia FOI non tam uindicit talem collocationem quorumlibet terminorum, &
240쪽
talem ordinem seu seriem propositionum , sed praeterea dispositionem termi- nociim ; qui tales sint ut ex iis ita dispositis conclusio conseqiratur . Intellige semper terminos Logicos,id est superius, in serius, repugnans, dc calciatos A, B, C, vel alios lupposititios .i U. Figura est connexio duorum exilemorum cum medio in duabus praemissis ratione praedicati & subiecti. Vnde esim medium, ut dictum est, bis ponatur in pta missis, id est semel in singulis; certe alterum extreinum semel iri uria, oc alterum semel in altera collocabitur. Dixi in duabus praemissis , quia ii plures essent vel pauciores syllogismus non esset pe. D. i. Porro praemittarum nomine intellige duas propositiones categoricas. Quid sit autem propolitio
categori ea, iam diximus alibi,scilicet quae constat tantum praedicato,copula, subiecto,& signo uniuersali vel particulari. Hinc etiam vides totam figuram esse in praemissis,& nullo modo pertinere ad conclusionem,nisi quatenus ta. lis est , id est talem instituit extremorum cum medio connexionem , Ex qua deinde conclusio legitime conssequitur. Vnde licet figura non intret conelii-sionem, habet tamen talem cum illa habitudinem pro modis legitimis , ut haec ex illa necessarid consequatur. Hinc demum obserua tot eiici figuras,
quot sunt diuerse extremorum cum medio connexiones.
Modus est dispositio trium propositionum syllogismi secundiam quantitat:
vel qualitateina,vel utramque,vel tra aspositionem prae miliarum, vel cor mer- isionem cones usionis,in qualitat figura. Hi ne vides niodum mutari posse ra- stioni sex capitum. Primo si quantitas sit diuersa, secundo si diuersa qualitas, itertio si utraque, quarto si diuerse figura, quinto si transeonantur praemissiae, sexto si conuertatur concluso. Hinc tot stini modi diuersi, quot sunt diuersae connexiones 4. litterarum A EI O, in qnalibet figura,&c. VI. Modita legitimus est ille in quo vere concluso ex praemissis insertur per legitimam demonstrativam consequentiam, spurius e contrario.
Obserua hic a nobis non definiri modum directum, indirectum,perfectum impei scistum,conclusiotiem directam uel indirectam, nec etiam maius excie inum, vel mimis. Quippe sine his definitionibus quae secte ab aliquo nou probarentur, totum Artificium fabricae syllogisticae potest demonstrati. Deliis tamen in colatrouersiis disputabiliatis.Noli definiemus etiam hoc loco an
figura Galenica,specie differat a , prima Aristotelica,quod in isdem Contio.
Prima figura secundi im Aristotelem, est illa in qua medium primo subitacitur in maiori δέ praedidatur in minori, V.g.B, sit medium; A, C ,extrCma Om.
ne B,est A,omne C, est B . Igitur omne C, est A. 'Prima figura seeundum Galenum, est in qua medium subiicitur in maiori, id est in praemilla, imo loco posita;& subiicitur in minori,V. g. Oixine C est B, omne B, est A , ergo omne C, est A. '