장음표시 사용
101쪽
lebris Geographus, ejtis discipuli Arabes eum ossi gradibus propim Orienti,
quam Ptolemae admoverunt, sercolumnas Herculis, Caepe es Ahiam in freto herculeo , hodie Estrecho di Gi-bralia appellato deduxerunt. Hispani nonnulli in Tabulis suis Geographicis primum Meridianum imposuerunt urbi
Toleto, ut ita Genti, patriaeque suae nominis celebritatem conciliarent. Si e
Didacus Medesimis Antonius Herrerain suis Geographicis typis Toletanum Meridianum adhibent,qui hin pluribus Onelii Tabulis adhibetur Dranciscus Sardius ex Aragonia oriundus Parisiis esse voluit primum Meridianum, cui ab
aliis alia loca , ut liraniburgum Fran-eofurtum ad Oderam, Roma , Venetia(hoc tamen magis Astronomice Suanta,
Geographice intelligendum erit Liubjecta sunt. Anno i s. i. Alexander LPontifex Orbem in duo hemisphaeria dividere sustinuit, quorum alterum orientale stillae LIMITANIS, alterum occia dentale, de hoc HISPANV orta enim erat hoc tempore inter hos populos de Moluccis usulis controversita utrisque eas sibi vindicantibus , delataque re ad F Geo-
102쪽
ceo-mbo-graphia perites utrimque
delectos arbitros non tamen conveneres vel in principio,vel in v I ridianorum, quibus utrorumque ditio terminaretur cederet sed lis erat de Meridiani, qui duo istaec dirimeret hemisphaeria: Lusitanis indidem, unde
Ptolemaeo incepit, Merrdetanorum imitium sumentibus Hispanis vero Ageridianum primum ad Marmionis fluminia ostia removentibus. Sed litigantibus hic secundum fidem eorum acquiescendum fuit in donatione Pontificis, qui primam Meridianum Ererat insulis, quae,ut supra quoque observatum, vulgo deses diores vel Flandracae dici coniueverunt. Tantum tamen abest, ut haec Pontificia Donatio hodie locum apud Geographos inveniat, se eam lis site composita ut potius anno ios . . s. jut Rex Galliae Ludotiicus XIII. Edicto publico Parisiis cavit, nequis Geo-Hydrographorum , Typographorum, Chalcogrephorum, eorum, qui Globoseonficiunt, tum Meridianum usurpet, quam Veterem luim per Fortunatas ,
vulgo Cavarias In vias quidem partem magis occidentalem Insula E FERRO, quae ex Canariis illis occasui est proxima traductum , Quam belle igitur
103쪽
laudatus papa litem desceridiani' aistis composuerit, ciuilibet ex dictis judicare valebit. Vide qui 3 Han. Bapti. flaviccrebus Societatis Iesu in sua Geographia Mydrographia Reformata lib.
III cap. XXVIII. p. m. ios talib. X. Cap. I p. n. non tantum de plexandri Pontificis Maximi linea, sed .LuA--iXID. Galliae Regis Ediecto sentiat,
nimirum illam nec certam, nec stabilem nec effectuna esse sortitam, in vero praeternecessitatem aut susscientem causam esse excogitatum, nec tantum valere dicit,ut de antiquissima pacifica tamdiu possessione principatus Meridianor L. PALMAM Insulam,&in illa S. CR CISPORTI in deturbet, eui ille citato posteriore loco sceptrum et regimeu totist
longitudinis deferre sustinuit, quae illius judicio non tam nominis praerogativa,
quam re ORBEM VETUSTUM NOVO tam felici successu diribuerunt sedes post COLMMEUM Naucteri sitieuhilippone , sitie Hispali , solventes consuetiere ad CANARIAS, et multi ad Insulam PALMAM cursum suum
dirigere, es inde porro eundem in Adin instituere. Vnde scribit ac judicat porro factum est , ut iter hoc maritimum tritissimum omnium in OCEANO eoa
104쪽
srit, ac certissimi intersalii mimiarium mille seu Leucarum maritimarum ducentarum S quinquaginta. Atque hinc, concitidit,illi causam fuisse, 'ALMAE palmam suam relinquendi cum enim a primo Meridiano ad alios subinde certo intervallo discernendos transeundum esset in Geooraphia instauranda , nullam certiorem terminum illi occurrisse 'tetur, a quo Geometrica ratione gradum in Hisspaniam, minis ad alias regiones faceret, quod lib. VIII XX vel potius a Cap. I. usque ad Num X demonstrasse se putat. Verum enim vero tantum abest, ut Insula PAL apud omnes Geo- Hydro-graphos de Primatu Meridianorum triumphet ut potius valde dubitem, an unquam Geo-mbo-graphi inter se inponendo primo Meridiano convenerint , cum c p sicae repoliticae intercedere videantur rationes, quae haud parvam pariunt dissicultatem Lia concernunt wariam es incon stantem acus magnetica declinationem, quae incertum quoque designat terminum De vero Agaris dominium,quo quilibet gaudere cupit, qui
modo ad suae Regionis oras illud extendi videt. Quo autem nunc occidenta-hor erit primus Meridianurum, alter eo majus Maris domini incrementum
105쪽
alter vero decrementum sentiet quod tamen, tantum abest, ut quis concedat, ut potius in bellum Iaaec res,rumpat,&hoc sibi suum vindicare acriter sustineat:
Id ouo Batavico- Anglicum illud bellum de Mari clausit libero satis superone testari poterit. Quo cunque vero tandem ponatur loco, id modo observandum est Philo-Geograptam in Map
pis Geo-yboetraphicis vel etiam Globuterrestribus deprehensam conciliare queat differentiam, quod fiet, si, quod una ab altera, per quam primum videt Meradianum depictum gradibus es graduum partibus, insula distet,probe compertum habeat e Laudatus Ricciolius c. l. de sua PALMA modum comparandi hunc patefacit: Si quis, inquit, tamen Misostraphicas potius, Auam Geographicas Ion iudines inire elit ab sula SVIACENTII aut VI, vel saltem nostra, cum aliorum inde ineuntium Lon-oitudines comparare, addat nostru infra Iriptouradus cum tuis minutiis Tres autem modo dicta Insulae ab Insilla PALMA,, quidem imam gradibus is minutis, secunda H. gradibus
nutis differre solent aequarum di ferentiam quo modo quis inuem re
106쪽
possit, infra in problemate XXXI. dein
3. AEquatoris , nempe est Circulis major mobilis Crespectu scin Globi vel
Sphaerae artificiata fac invariabitu respectustis, Coeb inter polis mundi utrinque pogradibus distans. Nota in Geographia circulus hicLinea
media , die irve a metiris dici solet; singulis horis quindecim gradus sub
Meridia i licet Globi vel artificialis transeundo conficii, quod nullus reliquorum facit: Unde sistronomi dicitur Mensura Temporis, ct hujus beneficio quantitas dierum artisicialium tum . in Sphaera rectaram oboqua inveniri po test, quod infra in problemate LVII. XVI. demonstrabitur. Zodiaci, nempe est Cirmiis major mobilisi respectu Globi vel Sphaerae artificialis)ac immi bili,(respectu caelestis sit expolis propriis ob Planetarum motum proprium descriptis, uatorem oblique secans , angulume cum illo Sphaericum, sic licet ag gr. io est uer ab AEquatore versus utrumor Polum declinando, tropicos Cancri&Capricorni tangendo, ciens.
Nota in medio positus circuliis Ecbptica vocatur, in vel sub qua Sola Luna quandoque deficere solent, quemque Sol an--
107쪽
nuo spatio S. 2 S percurrit, a fingillis diebus, motu naturali ac proprio, qui est,
ac observatur ab occasu versus ortum, ferme gradum unum, hoc est, uti Erasmi Remholdi, Astronomi celeberrimi in suis ad Georgii Pursachii Theorica Silo. vas planetarum Scholliis p. m. IJ calculus habet o. grad. Sp. minut. 8. secum Iy. ter. 3T quar. S. quin Isi. sex. 36.
sept absolvit, qui in Sphaera sua secundum hypothesin Astronomi Danici,
nia, vel o diametros terraeno Oo M. G. communibus constantes contineret,
dicitur. Suagulis igitur horis juxta dictam hypothesinas . 8 . M. G. ingulis horarum minutis q. m. M. G. absolvet. Verum haec magis ad Astronomiam, quam Geographiam pertinent, de ibi clarius ac plenius tractantur, demonstrantur , ac exacte, an ita quoque se habeat, examinantur. Sufficit nobis heie illa modo recensitisse. . . Colarorum, nempe sunt Circuli maximi
mobiles repsectu Globi vel Sphaera arti cialis j dc immutabiles respectu cae stusim per polos AEquatoris Sc post Ecliaptice cardinalia scando se illicet ea ducti
Horum dicitur alter aequinocitiorum, qui e nonagesimo Equat is
108쪽
toris gradu descriptus per puncta. quinoctialia Arietis, Librae transit. Solstitiorum , pii e punctorum aeqUinoctialium alterutro descriptus per puncta solstitiabia, Cancri dil Capricorni
. Tropicorum,nempe sant Circuli minores, mobilest respectu Globi Sphaerae arti mei is immutabilis respectu Amcaelestus poliis AEquatoris per puncta clipticae, tangendo scilaeet eam descripti:
Horum alter. pinornis ... Cancri Polarium , nempe sunt Circuli minoreae
mobilis bespectu Globi ves Sphaerae arti- Aiali, ac immutabiles C respectu Coelestissitus Lapolis AEquatoris per polos Eclipticae ducti Horum alter.
Mori rontis, i Globum in Hemisphaerium superum .inferum , vel visibilem invisibilem , vel latentem di patentem dividere partem'. Ortum. occasum Solis ac reliquorum Syderum ostendere. 3. Noctis Diei artificialis luantitatem definire. q. Declinationem Solis ortivam hocciduam demonstrare. i.(Elevationem
109쪽
tionem poli, Aquinoctialis nume
Hic maxime,praeprimis ex di et/e ictio Iis rivo occasu nascens tum Nomi num e Plagarum Mundi mutatio, videtur attendenda oritur occidit, vel
quod idem est, apparetis disparet nobis
Sol in orieonte, Attamen non semper in una eademque illius plaga vel parte, sed mersa. Unde orti et Oc- lucique variati de triplex observatur ac dicitur Nimirum L est Oriens quinoeliali, qui est locus Coeli eterrae ad illudi punctum, ubi Sol circa p. tim Martii diem, juxta Iulianum stylum,matutini temporis hora sexta aptaret, ad oppositum e diametro horidioniis punctum, eadem vespertini temporis hora disparet quod putamclum Occidens quinoctialis postea dici suevit in quo dies nocti aequalis fit Ger
Oriens Epitius , qui est locus Coeli Terrae ad illud hori entis punctum, ubi ongissimo Anni die, qui postea Solstitium appellari solet , circa p. Qio Junii diem quadam matutini temporis horaicerta haec determinari nequit, quia ob diversam poli elevationem variat
110쪽
Su apparet , uoppositum diametro hori: uti punctum , eadem vespertini
temporis hora, illa tamen a duodecima meridiana tot momentis, quot matutina
abfuit, Merata, disparet. quod punctum Occidens stitim postea dicitur. ilia tergang. IIL Oriensi emalis, qui est locus Coelio Terrae ad illud hori trontis punctum, ubi bretiissimo Anni die, qui postea dolstitium diemale, vel rig- appellari soleti, circa Io. II. Duembris diem quadam imatutini temporis horae hic aeque ob modo supra
datam rationem certa determinari nequit J Sol apparet,in ad oppositum ediametro orietontis punctum, eadem
vespertini temporis hora illaque eodem supr a descripto modo numerata disparet, quod punctum Occidens Demalis postea dicitur Germanice de Eonnen inter atisfundatu tergans praeterea est Plaga meridionalis ves feridies, quae est illud Coeli S: Terrae punctum, quod
inter Orientem coccidentem quinoctialem deprehenditur , ubi Sol dimidium cum sibi absolvit. Hinc dicitur circulus meridionalis, item latitudo Meridionalis Regiones versus hoc punctum jacentes, meridionales dicere solemus