장음표시 사용
141쪽
Obsertiatio physico-medica. Potest hic millier nocte concipere, Insequenti die parere. g. Nec . nec ulla stella, nullaque mundi pars adhorigontem comparata potest orientalis, vel occidentalis , vel australis vel borealis dici ortus enim&occasus ibi nullus est. . Nec polus mundi ad ullam horigontis partem magis quam ad aliam declinat, cujus inclinationis gratia ea pars borealis, eique opposita meridionalis appellari possit. . Hinc vel nunquam vel semper ibi est meridies, oriens, occasus &c Meridiani enim
omnes totius terrae ibi conveniunt.
c. unicum Solstitium habent, altum scit indv. Sed secundum aliorum Solstitiorumtaanalogiam huic alto Solstitio duo ima annumerari possunt, quae sunt in principiis arietis vibrae, quibus ima Solis altitudo supra horirentem in meridianis est. At quoniam meridianus ibi certus nullus est, sed omnes simul conveniunt musurpari
possim: O in tropico, aequinoctiali
circumduci us maximama minimam altitudinem omnibus aequaliter communicate Solstitia igitur innumera ibi fieri necesse erit nisi praecise ad horam horaeque scrupulum ingressus Solis in ista Cardinalia puncta, rumpistitia ilia referre velimus.
142쪽
r unam aestatem, unamque hyemem, nullum vero ver autumnum habent sed aestas illa videtur esse frigidior nostra hyeme; hyems vero e lacerrima, diuturna, quod radii Solares toto semestri eis non luceant reliquo vero semestri maxime sint obtusi obliqui, atque etiam paralleli, ut reflecti non possint , nisi forsan diuturna Solis
supra horiZontem commoratio calorem ex
l. Umbra in omnes mundi partes aequaliter projicitur, proinde periscii dicuntur. Obsertiat At num homines sub ipsis poli habitent, vel qualis ibi locorum sit constitutio, humana industria huc usque exacte indagare nondum
. Sphaeram obliquam repraestatare Operatio. Extolle alterum polum supra horaetonistem ita, ut ejus elevatio minor sit 'o gradibus 8 sacta fuit sphaera obliqua, quae ideo se dicitur, quia aequator Horigontem ad angulum obliquum intersecat. Hunc sphaeraepositum illi habent populi, qui inter aequatorem puncta potaria degunt , ut sunt Europaei omnes, maxima pars Asiaticorum, ut de Africanorum. Americanorum
143쪽
PROBLEMA VILDemonstrare, quod in Sphaera obliqua quantitas diei modo Crescat, modo decrescat. Praeparetur Globus vel Sphaera sectandum probi is ita, is angulum obliquum faciat. Deinde gradum aliquem Cancri ab hqritonte ortivo per meridianum adhibita creta ad occiduum move horitontem, Sc nota arcum hunc,
quem motu hoc in Globo creta descripsisti deprehendes diei illius arcum esse longum mox gradum ali te Capricorni pari
modo circumducta arcumque iterum nota, ubi animadvertes , longe minorem arcum
creta jam esse descriptum. Idem demonstraveris, si parallelos per Echipticae quosdam gradus,(mediante creta Iad horletontem admota descripseris. Modo enim maiorem circiai partem supra horigontem versari in minorem infra, modo minorem supra, .majorem infra deprehendes. Ex quorum arcuum auctionein diminutione , quia Sol illos motu diurno, secundum hypothesin communem,describere videtur , indubitato colliges dies crescere, vel decrescere.
Obseroatio. I. Obliqua Sphaera fieri potest , iecima
dum gradus computatio instituitur, octoginta novem vix ibus si vero secundum minuta
144쪽
prima instituitur operations o modis ab- silvitur si porro secundum minuta secunda, rogoo essent modi, quibus polus elevari Obserosei VSecundum gradus quae fit obliqua Sydiaera sensu patet hinc ubi: I. Elevatio poli est . grad. p. min. see. vel locus distat ab aequatore tot gradibus nainutis , maximus dies horarum aequinoctialium est seu in i .
145쪽
146쪽
Caeterorum Locorum Elevationem poli, hexinde enatam quantitatem diui maximi quaere supra pag.i18 in Tabula Climatum ec Parallelorum. Quo enim locus Polo vicinior, eo quoque Solis mora supra origontem sive Lux continua diuturnior erit.
Demonstraretquod Sole in primo gradu arietis pri in gradu librae existente,in illis terra locis , ubi incrementum decrementum observatur, aequinoctium fiat. eratio. AEquatoris medietu in omni quidem, horigontis positu praeter solum parallelum supra origontem una existit, altera infra horigontem deprimitur, sed inaequali quantitate Sole vero in principio arietis talibrae existente arcum motu diurnoi secundum hypothesin communem Mescribit talem, qui arcui, quem infra terram morans describit, quantitate sit aequalis. Ex quo certo colliges , diem no sti esse aequalem. PROBLEMA ITC agnito mensis die, invenire gradum Solis.
inquire diem propositum in Calendario Horietontis, ibidem e regione invenies gradum
147쪽
dum .solisti vesta ad manus habebis Ephemerides, evolve diem in illis, inveniet
In anno bissextili, quia sis diebus constat, quarto anno recurrit, post a8. Febr.inquire sequentem diem At in anno communi, quinos dies xc horas continet, excipe istum gradum, qui e regione diei propositi in Horironte Globi invenietur, klaabebis quaesitum. Obsertiatio et Annum bissextilem invenies ita, si datum numerum per quatuor dividas .facta diuisione nihil remaneat, sed divisor dividendum penitus aequet. E. g. 6s c. divide per . h. m.
a oris et . erit igitur datus annus bissextilis. PROBLEMA
Gradu solis cognito mensis invenire diem. Operatio. Iuxta problema nonum antecedens Solis inquiratur gradus, quo facto , e regione triens correspondebit dies. Observatio. Si issextilis fueritannus, post et 8. Febr.non excipiendus est dies legione Tibi correspondens, sed praecedent.
148쪽
cradu Solis cognito ad datum diem, data loci latitudine, investigare diei quan
polus erit elevandus secundum cujusvis loci latitudinem, quam vel ex Gemma Frisio, Nide Origano Ricciolio, vel aliis vel etiam ex Globo Terrestri, ex Massis Geographicis, ut mox docebitur , capies Dei nde in Ecliptica Solis quaeratur gradus, isque deducatur ad Horigontem ortivum VCum gradus Solis in Horigoni fuerit ortivo constitutus, in cyclo horario dirage indicem ad horania I 2 superiorem postea move globum ab ho-rigonte ortivo per aeneum meridianum superiorem ad occiduum origontem respice indicem cycli horarii, quotam tibi monstret horam, dum nimirum ab hora duodecima , superiore usque ad monstratam in cyclo ho
Alia operatio, Gradus Solis ad aeneum meridianum moveatur, unde cycIi horarii ad horam ra.
superiorem dirigatura postea ab aeneo meridiano eundem Solis gradum ad origontem duc ortivum, ac inspice cyclum horarium, qui tibi horam monstrabit, quam nota ab hoc origonte ad occiduum move globum,
uri solis aradunt, invariato indice horario,
149쪽
ac iterum inspice cyclum, quota sit in illo hora,quam etiam notabis,& si ab hac usq; ad ortivam numeraveris, habebis quantitatem diei. E. g. si alicubi inhorletonte ortivo, instituta jam dicta operatione, hora quinta matutina, an occiduo vero horiZonte hora octava vespertina, si ab hac ad illam numeraveris , erit
Mantitas diei illius loci , ad quena Polus est directus , quindecim horarum. PROBLEMA XII. Quantitate diei cognita , invenire quantita
Inventam quantitatem diei sabtrahe ab et . horis, testabit noctis quantitas,
Horam orientis Solis, quocunque die in qua .cunque elevatione poli indagare. Operatio. Praeparandus est Globus ad debitam Ie-vationem poli,& dein indagandus Solis gradas assignati diei postea illum gradum ad aeneum duc meridianum, inque cyclo horario dispone indicem ad a. horam superiorem.
facto, move globum donec gradus Solis sit ire ortivo hori romeri, respice indicem cycli horar qui tibi horain orientis Solis mon-
150쪽
Noram occi citatis Solis, quocunque die, qua incunque elevatiosi poli, investigare. Operatio. Globus secundum praecedens Problemars est praeparandus postea eum move, donec gradus Solis in occiduo sit horigonte,
respice indicem cycli horarii, qui occidentis dblis horam tibi monstrabit. PROBLEMA XV. Longissimum diem in quovis terrae
primo eleveturi juxta loci vel dati , vel tui situm,polus deinde quaeratur Solis ingresipi primum gradum Calicri, , directo prius indice in cyclo horario ad horam duodecimam superiorem, move Globum cum invento Solis loco ad orirontem ortivum habebis horam Solis orientis , quam notabis: Porro ab horigonte ortivo volve Globum ad occiduum , ac inspice cycliam horarium, quota tibi imonstretur hora occidentis Solis, quae cum hora orientis Solis computata tibi dabit suaesitum.