장음표시 사용
151쪽
Primo elevetur, juxta loci vel dati, vel ni istum, polus deinde quaeratur Solis ingressus in primum gradum Capricorni, de dire acto prius indice in cyclo horario ad horam duodeci mam superiorem volve Globum cum invento Solis loco ad origontem ortivum, habebis horam Solis orientis , quam notabis. Porro ab horigon te ortivo volve Globum ad occiduum horiZontem, ac inspice cyclum horarium, quota tibi monstretur hora occidentis Adlis quae cum hora orientis absis comis putata tibi dabit quaesitum. PROBLEMA XVII. holis ortum 'occasum aequin i ctialem invenire. Operatio. Instituatur haec juxta problema antecedens octavum , ,habebis quaesitum.
Solis ortum koccasum aestivum invenire. Operatio. Instituatur haec juxta Problema antecedens decimum: quintum, labebis quae
Solis ortum de occasum hybernum inveni e. Operatio. Instituatur haec juxta Problema antece-
152쪽
dens decimvnim sextum et habebis quaes
ovusculorum initium: finem adulatuiti quodvis tempus, cujusvis Loci latitu
Primo eleverear, ad Loci velavi, vel dati cuiusvis situm, polus. deinde Solis gradus in Zodiaco quaeratur ad datum diem , quo crepusculum quantitate definire cupis de eadem opera illum Zodiaci gradum, qui dato Solis loco praecise opponitur, creta nota postea&Solis locum Meridiano aeneos L Cycli horari indicem duodecimae horae superi r applicari Deinde Globum volve ad hori-Tontem orientem , donec gradus Zodiaci loco Solis oppositus supra horieontem Octode cim attollatur gradibus, hindex in cyclo horario nonstrabid tibi tempus, quo crepusculum incipitinatui ini m. Vicis fini Globus vos variar, donec gradibus Ecllipticae loco Solis oppositus. 38 gradus supra Horigontem surgat orientalem cyeli horarii index monstrabat vesper , lini crepusculi finem. Crepustulam es crepera seu dubia , pix, bi quis ut hilare incipit, dies ne, an nox sit, neu dios est, sata ne nox est, sed veluti
niux diem, medium noctem quid Est ve-
153쪽
ro aliud matutinum ante surgentem Solem aliud vespertinum post Solem occidentem: Initium illius&finis hujus aequali temporis
spatio abeunt ab oriente reccidente. Observatio. Pro temporum vicissitudine arcus distantiae Solis ab hori conte in principio crepusculi matutini , aut fine vespertini, stabilis esse nequit, sed quam maxime variatur Cer tum enim est, distine is temporibus distinctos quoque esse, fieri vapores , ita , ut altius quandoque eleventur, citiusque hinc a radiis solaribus albescant: Si autem inferiores, tardius a Sole,& quidem hoc minus ab hori 2onte distante, illuminantur. Unde aesta te longiora hyeme vero breviora observare dicet crepuscula.
PRO BLEMA XXX experimenta . Gradus Equatoris, 'ujnscunque Circuli imagni in milliaria germanica con
Operatio we Obsertiatio. Singulis gradibus circuli alicujus magni terrestris is Miltiaria Germanica respondere, ab artificibus communiter docetur ac demonstratu, id quod vel inde patet Si enim quis is milliaribtis propius ad septentrionem accesserit, polum septentrio,,
154쪽
ralem uno gradu altius, quam antea supra horigonrem elevatum deprehendet hvice versa, si ad meridiem a septentrione quis progreditur tot milliaribus , uno gradu depressiorem habebit polum Cum vero scepius non integra tantum milliaria, sed etiam milliarium partes tractandae occurrant,milliare,u
ti supra pag.go in principiis geometricis dicta fuit, in iso scrupula sive minuta dividi solet
ac debet, quae in partes vulgo usitatas facile , deinde permutari possimi. Triginta enim minuta exaequabunt dimidium milliare, sive iter unius horae,quindecim minuta quartam partem , seu semissem horae Quando itaque gradus eorum minuta alicujus circuli magni in milliaria&horum sexagesimas conversurus es, ita tibi operandum procedendum erit, ut primo gradusin scrupula per i . multiplices; deinde scrupula per do divida s. Quo facto quaesitum est inventum, si quotum minutorum sive scrupulorum milliaribus adjeceris. E. g. gradus A. aeqtiatoris . s. minuta quot facient milliaria. Respondetur: Si secundum jam datam regulam et . gradus in is duxerit , provenientrico milliariari
Dum vero adhuc a re minuta adsint, ea quoque in is ducendi quae faci ni 6 3 minuta milliariorum quae porro perre o. sunt dividenda, ubi quotus dabit io. M. G. M J. minuta, vela unius milliaris: Haee ex minutis
155쪽
tis inventa milliaria si addita fuerintago, fit summa omnium 3Io. S. M. G. Observatio. Quot vero milliaria gradibus alicujus circuli minoris respondeant, id videre ac deprehendere licet ex P. ii an Tabula,sive regula,quam supra pagar a.dedimus.
PROBL. XXILAmbitum Globi terraque in milliaribus invenire. Operatio.
Cum ambitus complectaturoco gradus, dies unus gradus dat id. M. G. quot dabunt 36o. Et habebis quaesiitum, nempe S OQ. Observatio. Cum autem haec milliarium germanicorum mensura, non minus ac reliquae omnes ad extensionem determinandam assumtae, sit
potius respectivas quam absolutari Hinc ut quodammodo distinctum de eadem quis sibi conceptum possit formare , memoriales illos versus , quos supra pag. o. recensuimus in subsidium vocare . poterit.
Si non obstarent montes, maria' solitudines,& quis singulis diebus pedestri itinere quatuor milliaria conficetet germanica, Glo
156쪽
bum terraqueum trium annorum cibi .dierum spatio circumibit.
Circumferentia Globi terraquei in mensura granorum papaveris , quorum decem absolvim digitum est et Ir8o oool OOO.
Ut hoc magis esset perspicuum, aeredi posset, per calculum sic demonstratur. Circumferentia Globi Terraque 3 oo. multiplicetur per passus, Oto. producitur in passibus , Tai coo octo hic numerus multiplicetur per pede ubi producitur in pedibus Io 8 Itoo ooo qui porro per palmos multiplicetur, oritur numerus in palmista et o oo oota qui iterum per digitos multiplican
digitis hic II pagio Oo ooo. qui tandem per grana io est multiplicandus tibi datus numerus in Coryllario secundo proveniet, qui hic est. IZSol O OO. O OO PROBL. TIII Diametrum de Semidiametrum Globi terraisque in milliaribus investigare.
157쪽
eratio. Cum tum Archimedaeam demonstratiaonem diainete ad circumferentiam propectverum se habeat, ut septem ad viginti duo, id quod supra in principiis geometricis quoque demonstratum fuit dicut et ad . se habet, ita goo M. G ad diametrum Globi terraquei.
Diameter Globi terraque proxime minor est I ao Semidiameter vero Go. milliaribus germanicis.
Cum uim circumferentia circuli in globo terra i leo maximi sit goo milliarium germanicorum, per Problena 2 2. antecedens hvero inter circumferentiam xcirculi diametrum allis sit proportio, qualis est interra. b. per Probi. antecedens s. Erit quoque diameter Globi terraque proxime minora pro .consequenter semidiameter do. milliaribus germanicis. Dico diametrum proxime minorem. Nam cum differentia non sit adeo grandis, melioris doctrinae gratia rotundiorem artifices solent adhibere nu
COROLLARIUM. Diameter in granis papaveris est o f
158쪽
Eodem modo per calculum demonstrari poterit: quo factum est in demonstratione circumferentiae ad probi. a. sic proceditur. Diameter in milliaribus germanici est I 2O quae per passus OOo multiplicetur proveniet in passibus 6 88o ooo qui per pedes multiplicati,
dabunt in pedibus , si l oo ooo quos si per palmos q. multiplices habebis in palmis is cooo oom hos
erunt in digitis o goo ooo. tandem per papaveris granario multiplicandi dabunt diametrum ingranis, so ooo Coo quorum semidiameter in eadem granorum scilicet mensura est
PROBLEMA XTIVAream circuli maximi in Globo terraqueo inquirere. erat is
Ex circumferentia vel ambitu oo dimidium scit a oo sumendum, In semidiametrum 86o. ducendum producetur area quae est Isaalooo Miltiar.Germ quadrat.
159쪽
Convexa totius Globi terraque stiperficiem in milliaribus concludere. Aream circuli maximi, quae juxta praecedens problemaa . inventa est,&et 3 22looo. Milliaria geometrica quadrata continet, multiplica per quatuor di habebis quaesitam superficiem,nimirum, Ir 88 ooo Mili Germ.COROLLARIUM.
Convexa superficios in mensura granorum papaveris yi rosis Iro ooo Moos o oos oci lauta sit hoc modo niameter in mensura granorum rarios joo Coo. Circumferentia in eaderi mensura estig a Sol Coo Voco. Ducatur haec in diametrum, proveniet numerus datus, nempe, pr sopita, reos Imo, Coo Looo.
PROBL. XXV Totam soliditatem globi terraque in millia.ribus cubicis indagare. Operaim.
Aream circuli maximi, quae juxta Probi 2'. inventa est, viris 11 coo milliaria gere
160쪽
rnanda quadrata continet, multiplica et diametrum,quae est secundum Probiq;. lemma 1 ro. prodibit ni maerusalypsi 8 oloto Him numerum divide pera ut fiant II 33VI 28o ooo quem denique duplica, habebis a 6 6 a s o om o M. G. quae Globi terreni crassitiem in milliarthus cubicis deteris
Molpulentia Globi terraque in mensurata granorum papaveris, quorum decem absolvunt digitum, est. 8JIasci 66Io8oIoo oleo olooolo oo Ooolooos CHOLION. Indagabitur corpulentiare Globi terraque; ex tertia parte convexitatis, quae est sem
PROBV XXI LAmplitudinem Zonarum in milliaribus
Torridae Zona amplitudinem indaga turus assumas distantiam Tropicorum ab E-