장음표시 사용
241쪽
cuius a Deo est origo,orta simul cu mc Plata i)ε te diuina. Prima autem lex est in Deo, a 2 qua omnes leges. Illam lege in Deo nos ια. prouidentiam appellamus. Lex enim est dictamen rationis practicae, in praesidem te quo subditi gubernantur. Et quia tota communitas uniuersi regitur a prouide-' . tia diuina, Ipsa ratio rerum gubernandarum a Deo habet rationem legis, quae dicitur lex aeterna,quq est summa ratio,Vn- 'AVψ.3-ῆς omnes leges proficiscuntur. Ab illa
aeterna lege ut omne Verum a primo Ve-
θοῦ ro. Illa lex facit ut omnia sint ordinatissima. Lex aeterna non differt a Moluntate Dei, & prouidentia qua Inudum regit.ex August. enim idem cst voluntas Dei, lex aeterna volutas respectu boni, ut eum acceptans & lex ut ordinat quod bonum e Ratio diuinae sapientiae,ut est directi'
omnia ad debitum finem, seu ratio gubernationis rerum in Deo dc diuina prouidelia, cui omnia obediunt. Habet vim legis, cui subduntur omnia. Tria autem concurrunt ad legem, autoritas, quae triabuitur patri:veritas,quae filio: & bonitas.
Nam ordinatur ad bonu spiritui sancto.
242쪽
Illi subhciuntur omnia, & licet leges h
manae non puniant omnia pecCata, tamen secundum illam legem aeterna nullum malum impunitum. De hoc August. I9. Ciuit. primo delibero arbitrio, de vera religione & lib.cofess. Leges quae participat de ratione recta, omnes sunt a lege aeterna. & quia lex aeterna est summa ratio in Deo,ars diuina,sapientia ordinas Creaturam, & motum eius. Tunc sumus recti quando conformamur legi ρ ternae Dei,ut velimus quae ille vult nos velle, ad illam aspiciendii ut illam impleamus Voluntatem quae nobis patet per legem reuelatam quam dicimus volutatem signi. Lex aeterna imprimit in anima nostra legem naturalem , Ut suam imaginem quaecum natura nobis indita est,quae est regula liberi arbitri, , quod potest aliquid appetere, Vel no, Unde regulat cum in operationem boni, ne.subhciatur inferiori, id est peccato: vel sensui corporis. Leges, ostendunt debitum boni faciendi, & mali vitandi gratia,S virtutes praestant ad id facilitatem. Lex naturalis ita impressa cst indelebilis per ciuentia,sicut imago Dei: sed delebilis quatum ad actum per tene-
243쪽
brat peccati, illa dictat in genere quid
bonum vel malum. Non facias aliis. Matth. 7. Tob. . Eccle. 17. Quoad prima principia practica omnibus communis, quantum attinet ad notitiam & dictame, sicut prima principia speculativa notis terminis, quod illa docet uniuersaliter, lex moralis docet in particulari. Illa nata iralis docet Deum colendum ut seruetur religio. Nam cognitio Dei omnibus est impressa.Rom. I.& Damas .docet praeter ea dilige dum proximum, ut seruetur pax& tranquillitas.Illa docet facere aliis quς nobis optamus fieri. Non enim tantum ex lege naturae est notus Deus, quinimo eius sempiterna virtus & diuinitas, Ro. I.
Quod sit aeternus & quod sua diuinitas
crCat,gubernat, & co seruat omnia, quδd a praemiet bonos, Sc puniat malos. Ex pe Cato tamen primi hominis contraximus errorem in intellectu,& impictatem in Voluntate, Rom.1.Vt no possimus in par ticulari cognoscere Deu, neque amare. Nam homo comparatus est iumentis, Psal. 8. Animalis autem homo non percipit ea quae Dei sunt scilicci cognoscere eum vere, & Vere diligere. Rom. . Non a
244쪽
IESU CHRISTI. IIIehim quod volo hoc facio. Non enim erat obliterata lex natum, sed obscurata, Rom. I.& Act. II. N August.quaest .lib. y- quaest.noui S veteris testamenti:vnde o- 'I' pus erat spiritu sancto, Ioah. I6.qui doce--.rct nos omne Veritatem, infunderet no-
bis fidem &charitatem,ut possimus cum adorare in spiritu Λ veritate .. minus ergo per angelos dcdit lege Moysi,Gal. 3. Gal. . S Act.7.quae exponit nobis in particul, A JU.ri lege natum voluntate Dei, dc quomodo poterimus esse grati Deo, & ostendit Opera quae placent Deo: quae primu d ta est Iudaeis, Rom. 3. eo quod eX illis na- R-.3. sciturus esset Christus, propter quem data tot priuilegia illi populo, & non tantii data cst ad explicationem legis natum,
sed etiam in signum discretionis illius populi, electi a Deo, & prosessionis fidei
nius Dei. Illa requirit persectam obc- rdientiam , & internam ex toto corde, Deut. 6. & Io. Ios Ιχ.& ΙΑ. & Matth. 22.&damnat eos qui non praestant. Dcut. 27.& Gal. 3.Facit cognoscere peccatum, sed 'non remittit. Rom. 3. q. s. 7. Illa tamen lex
decalogi Moysi data ob legem carnis si- Rhis ' . ne spiritu qui concupiscit aduersus cap σύ-
245쪽
nem, S facit nos spirituales, est occasio Rm 7' peccati,Ro.7. Ideo remittit nos ad Christum, per cuius fidem datus spiritust anctus, dc gratia. Lex enim pedagogus est
in Christo, ad Gal.3. Coercens noS, accu'sans,terrens,damnans, Rom. . Lex iram operatur. Ideo non quietat coscientiam,
sed fides promissionis per Christum.Vn- de iustificati fide &recepto spiritu sancto
per ea praestamus quae Deus Vult amore. Vt autem paucis exponamus leges regni Christi: Nota quod triplex est lex,qua iulud regnu regitur,scilicet naturae,quae esti ini a tCrna: siccunda cst lex Mosi scripta,quae est explicativa legis naturae,& euagelica, quae non cst alia a lege Moysi, si literam attendas: sicut nec illa a lege naturae: Naquemadmodum ab Abel usque ad ulti mum electa non est nisi una Ecclesia, ct Thbe r. . . ius caput est Christus, Ephessi: . & 1. &C' fy- Colosti a quo tota gratia membrorum.
Ioan. I. est una fides de Deo & Christo promisse, sine qua nullus Vnqua saluatus c. I II.& a . Cor. . Habetes eude spiritum fidei. Item Act. 4. Non est aliud nomen sub coelo,&c. Ita fuit semper unalcx ab unitate fidei,quae quidem fides est
246쪽
una ab unitato obiecti, id est Christi capitis nostri, de redemptoris, quem CXpe'. ctabant ab Abel omnes iusti: in quo nobiscum acceperunt repromissiones.Heb. II. De quo August. lib. hypenast. respon- H
.sone tertia. Item secundo contra aduem
sarium legis & prophetarum, de libro de
nuptiis. Praeterea unus est legislator in lege & euangelio , scilicet Deus: in veteri testamento per angelos & prophetas, in nouo testamento per Christum Hebra. Hebr. Item est unitas spiritus qui locutus est per prophetas & Apostolos.Est unitas fi dei δί termini communis utriusque testa' menti. At in illa una lege quaedam sunt essentialia legis, quaedam vero accidentalia,quae fuerunt diu ersa in lege naturaescripta;& euangelio .Essentialia legis sunt decalogus. EXo. I9. in duabus tabulis. Acta L''in cidentalia: alia ante Abraham, alia te pore illius,alia post eum. Nam ante non fuit circuncisio Gen. II.Iudicialia fuerut G 'o propolitia huius populi. Nam vivebant
lcgibus regum,sub quibus degebant,quq
cestarunt ablato sceptro . Caeremonialia autem erant pro cultu Dei, ne coleret
idola, & essem figurae rerum noui test
247쪽
DE REGNO menti, quae consummata sunt in morte
Christi, S: velit scissum.& quia per Christum ab ta est idololatria, & per eum impletae figurae: qui seruarct ca fateretur Christum non venisse,SI Deum esse m dacem , qui promisit Christum ventu- Gen. s. rum,ablato sceptro. Genes. 49. Item post 7 o. hebdomadas annorum, &stante s cundo templo. Malach. 3.& Aggei 2. T μ' men quia scriptura promittit nouam le-Ilim t.' gem,Hiere. 3I. SI Hebr. 8. videtur quod iis r-8- cuagelium sit alia lex, vel quod Deus p ter sit mutabilis, vel quod filius aboleu rit legem paternam : cum tamen pro te status sit se non venisse ut solueret legem . sed adimpleret. Quare maxime notandii, venit, quod Apostolus & alij c5ferendo lege ad exirengeliu,no coparat lege Moysi' scriptam foris, ad lege euagelicam ,etiam foris scriptam: quia eadem cstmeque C gnitionem unius ad cognitione alterius:
'sed ad id quod Moyses fecit dado lege,&
Christus. Nam Moyses nihil fecit dando legem foris,nisi quia exhibuit scripturam de actibus virtutum,& praecepta operuquq debent facere vel Vitare.Nam lex ex Cicerone dicitur quia in ea legimus quid
248쪽
faciendum. Ideo Rom. . dicitur leX Ope- Rom. rum sed Christus tradendo legem euangelicam , operatus cst in nobis spicitum fidei, de charitatis, seu spiritum sanctum per fidem, qui infundit charitate. Rom. 8. Liberans nos a dominio peccati, Ut ex amore faciamus. Rom. 8. non accepistis R' 3 spiritum seruitutis, &C. qui spiritu aguntur: qui iuuat infirmitatem nostram. Vnde dicitur lex fidei, iustitiae Dei, lex spi
gust. de spiritu &litera. Decalogus occasionalitcr est litera occides, nisi adsit auxilium gratiae ad implendum legem. Au- gust.contra Faustum . in lege veteri sunt praecepta Vitae agendaeis& praecepta vitae significandς.Vnde moralia determinant uniuersalia legis naturae, caeremonialia cultum Dei, quem docet lex naturae. I dicialia sunt de iustitia seruanda inter homines: lex ordinat nos quoad Deum&proximum : Caeremonialia docent nos de cultu interno quem adumbrant. Pal. P . s. so 9. yΟ.Ioan. . Rom. 2. Coloss. 2. Dcut.3.' & io. Ideo conqueritur Dominus de Iu- Glsi. i. daeis, quod tantum externe eum colerct. se . Esa. 29.Matth. I alibi affatim:& Chri-
249쪽
stus docet sabbatum spirituale Iudaeis: quasi impersectis & pueris , promitte
bantur terrena pro obseruatione legis. DeUter. 28. I cuit. 26. Esa. I. sed per fidem promittuntur aeterna. Ex August. enim
prarmium fidei est visio, de qua Ioan. 17. Gad.; o. . Si enim eX lege esset haereditas, abolita est fides.Rom. . Galat. 3.& q. Nam per fiadem sumus filh Dei,&non per legem. Si autem filij, SI haeredes. Opera autem l gis augent illam haereditate,in qua Vnuse quisque mercedem accipiet secundum suum laborem. Matth. 16. I. Cor. 3. Sicut Iacob dedit Ioseph haereditatem cum caeteris filiis, sed propter praestita obsequia dicit Genes. 8. Do tibi extra fratres tuos partem & praedium, S c. de quo Ioan. q. Nouum autem testamentum proprie est gratia, quae est praecipuum in euangelio. Nam 9. Eth. Vna quaeque res videtur il- lud esse quod est in ca potissimum. Sed potissimiim & in quo tota virtus noui t
i stamenti consistit, est gratia spiritusiancti, quae datur per sidem Christi. Itaque dicitur lex fidei. Roman. 3. & spiritus icxRψη4 R Rom 8. August.. de spiritu Sc litera. Lex factorum scripta est in tabulis lapideis,
250쪽
sed fidei in cordibus fidelium, quae non est aliud quam praesentia spiritusiancti Mgratia eius. Vnde euangelium non continet nisi ea quae pertinent ad gratiam spiritussancti, vel ut dispositiva: quemadmo , dum cst fides in intellectu, quae exponit
circdenda de diuinitate 3c humanitate Christi. auantum ad affectum docet co- temptum illi mundi, per quem fit C pax spiritusiancti, quem mundus non porcst capere. Ioan . Ι . qui arguit mundum de peccato: vel continet quae pertiuent ad ustim gratiae spiritualis, opera Virtutu,& ad illa mouet.Ιgitur per fidem de Christo per quem gratia datur, S spiritusian
istus, pertinet homo ad nouum testam tum. Augu. contra Adamant. Breuis differentia legis & euangelij, timor & amor. vetus testametum est scriptura legis,quae 'ostendit infirmitatem nostram,& peccatum:sed non aufert. Ideo ostendit nece .
sitatem gratiae Christi, ad quam nos re mittit. Vnde lex est occasio ad fide Christi.Gal. 3. sine quo no datur gratia, remiς Gates, fio peccatorum,Spiritu lanctus,iustificata' in tio.Nam iustitia quς est ex lege,non possumus opponere irae Dei, cum perfecte