장음표시 사용
501쪽
Q 'pam Mosenesim remedio alerrores pelago, tis solitudinibiistigentes quo in clia mate simus. caput ππ.
solitudinibdegentes uolumus inuenire, in quo dema simus sim te,capimus Solis partem, seu gra dum,ut nuc loquimur,integru ad perpen diculum. Post quem horarum non est additio at ablatio, id sane cognoscit ex integro
posita astrolabi dioptra, unde capimus Solis stelletue alicuius radium, & quot hora rum Sol inueniat in dioptra ad meridie os,
que, illas in astrolabo quaerimiis horas ubi incidit medium tenes coelum pars araneo in quototain climate occurrat media tenens coelum pars Solis ad perpediculum, in illo esse climate dicimus. Quo pacto cognoscendum ex astratibο noctia quacum stella, in quo clamasesmus fl
'p ς ο ςuius stellae uelimus sita,
peripicimus quoad suerit in coe lo medio ad perpendiculum, postque nulla est additio, sed ablatio. Id aute deprehenditur ab in tergo dioptra, quam discerniculum libet appellare ipsius astrolabi,quot in horarii stella discerniculo
inueniatur ad media us* coelum, eas qus imus in astrolabo horas in quod tympania cadat pars medium coelum tenes stellae, ecin quo climate occurret ad perpendiculum medium coelum tenens hora in eo demum climate elle dicimus.
De latitudine climatum, aut tracturalia cuius. Cap. ΣπH.
SImiliter ii uelis cognoscere latit
dinem uniuscuiusque climatis tra/ctusve cape tibi astrolabu,sisteo ad Solem, quemadmodum supra costituimus quo tempore Sol meridianum incipit secare circulum,aut quo tempore Arieatem, aut Libra ingredi incipit, sistitoq; quoad inuenies meridiem, quem cum inuene/ris partes orbis annumera quas Sol transemisit. relictasin siste ad climatis, tractustae latitudinem.
De eo ut cognoscatur an recte,integri it fabrefactus a Delaus,necne. Cap. XXI il.
Si 'ς β p rtem Solis circa exorti
uiam horizontem quaerito in canone iplius horiza tempora. Deinde transferedo araneolam in quam uolun ars horam astrolabi in hortaea tempora. adae
dola Solis ascensiones abiice horas, Nipecta in quo signo, di quot ipsus partibus cadat horoscopus in canone, ac si inuentu concinens canoni astrolibus adpum,ac partem, necnon coeli medium, media, ccxli partem, no dubium quin sabrefactus sit astrolabus,qui si in his inueniatur a canone dii senties, nequidem tam integre fabrefactus. Haec denisue fabrica hie est astrolabi usus, hoc longe comoaluamum tibi erit instrumentum larum, obseruationes,quas no polus mi Per Lunam tenere, quemadmoda apertim me ipse docuit Ptolem. Postremo in loco, ut ambiguitates a principio propoli as hypothesibus, ut soluamus tempus admonet,quasdam iudicantes,quas da examinantes. Primum iram fuit, ut uiderent planetrimodo tardius, modo uelocius mirati id smirandii esse,quod inordinate, quodq; in πqualiter.Hoc nempe soluenda aiunt propter eccet ros, re epicyclos circa quos mo/tas aequaliter stellara apparet cerie inaequalis ob globorum positione non homocentrorum ad e lypticam nobis a centro spe ctantibus eclypticae. Secundo loco in P ream,austrum in accessus Luna, ec reliquos planetas alios atq; alios sacere, Solam ιαμ in semper eosde id sane in causa est, quo horei limites non sunt idem ec sectionum eclypticae idem, sed ali ord alii ad Lunae mouentur boreales limites,euenit ita , ut modo plurimu intueamur ipsam tropicu pra tereunte,aliquado minus. Tertiu fuit Pro
gresssuum reregres Iuum, in Solis quin i et Planetis, qua ob causam apparet, dicit inde ipsis, quod stellae in epi clo motus celetrior existens motu epicycli in eccentro his iacit huiusmodi stellas in peragit coni tutas, in ablatiuis uideri progressibus- culerius epi est in contraria serantur cum in praecedentia moueantur, omnis siquidem circuli motus qui in alterutro hemicretio rum est, contrarius est ei qui circa reliquv. si ergo in contraria stellae motus praecur celerius motu ipsius circuli, erit regress uisio rationem talis faciei habens,quo'd sa n e in quino sit duntaxat stellis, quonia, ut aiut solae illae stelis in epi clis celeris ipsa mouentur epicyclis. Quartum fuit quaes/tum, alias quide stellas a Sole omni a se distantia, alias autem non omni di harum
aliam quidem plus, aliam uero minus, ho/rum
502쪽
r aue penetrat uisus qui circa ho/est humectus et crastus itumosam in epicyclos transerunt aeque cito nam* moueri Mercurii oc Veneris ad eum qui Solis est motum, inaequali mota reliquorum, ec rursus ambobus quidem so/iari maioribus existentibus,tat Veneris maiore quanquam sit Mercurij, ob idqi se non omni distare distantia, ob aequaliter cele/rem epicyclorum motum, neque essenibipso Sole perpetuor, ec no apparere,accola Licere, ob uatiam epicyesorum masnitudinem, in quibus in utram parte pollunt di/nantes apparere, maior in facere distantia .cuius maior sit epicycius,quonia etiam Despertinas, A matutinas fulxiones uici solim fieri compertum est in Venere oc mer/curio, ob adiecticios, re ablativos motus seri Italiarum, quae in epicyclis,auserendo
enim matutinas faciunt fuluiones, addenario autem uespertinas:narrat autem Ptole/m rus in i 3. magnae costitutionis mathema
escae admiradas Mercurii sutriones uespertinas quidem mensura descientes, matu finis progredietes circa Scorpii principia. matutinas autem con Adebatile steri,nee factas circa principia Tauri: horum duo.
rum caulas reddi quod numeri dii Icment,
qui in his sunt signis Mercuria sulxionis ad persectam distantiam, ut prius quidem falxioiiat quam sit persecta distantia, quae
facit praeuenire, re ob hoc regreditur, ut in Tauro ostendit fulmonem quidem ratiocinando tr. pγrtium,& scrupulorum ισ.peransnam,consummatam in distantia partium quidem totidcm,scrupulorum autem i . Si
igitur non mectatus sit distas hie partibusat.&scrupulis iσ. postis. Scrupula autem
utpote plurimum distans regredi spectatus foret matutinus regredi, di ob hoe deficit ortus matutinus in Tauri partibus primis,
ita nempe inuestigarunt alienarum, re ra/tione carentium apparitionum causas reddere.Quinto loco qussitum est,cur euidenter, di perspicue maiores aliquando se cientur stellae,aliquado minores, id sane ee centris & epicyclorum ambitibus attribuerimi, remotiores siquidem a terra, ac terrae
uiciniores certas ec apertas sui praebet magnitudines, quando p autem occultant se/paratim factis augmenti magnitudinis ui sionibus ob stellam terram ambientem, ter m. proxima luimidioreq; aere per quem Penetrat uisus maiores uideri magnitudiis si actione radiorti in uisilia incidetium necesse est, quae res facit, ut hi horizon emoque Solem maiorem esse putemus ob
aerem perctizontem est humectus et crassus in primis
apogin re rerigit in spectando disserenum
satis ex obseruationibus collegimus. Se/xtum fuit istellas easde proxime Solem existentes apearere, oc rursus longe, quando
existentes a Sole,uerum non tamen apparare omnino reserent ad eam, quae per latitu
dinem est disserentiam. Hoc autem specta aueris obliquitatibus, 'us ab eclyptica sunt circulorum per quas stellae apparent, nihil siquἴdem prohibet aequalium et Ie partium Venerem si detur ita Soli. Quod autem in simili circulo tendat magis in borean elouetur in septentrionem praeoriri spectari quandoquidem admirandas Veneris soloriones, quas describit Ptolemaeus ad latitudines prorsus reserre opus sit. Circa principia inquam Pisciu post occasum uel peratinum, quam celerrime ortum sacere uide tur matutinum binis modo mediis intercedetibus diebus,& in Uirgine itidem iσ.die/bus: habes se de admirandis Veneris sul/xionibus, haec rationibus de nostrata geometricis, ut omnia luculentissime a Ptolomaeo. Septimum erat de ordine planet rum, quod etiam per ea quae dicta sunt rotionem quandam sibi uendicat, iam uero nonnulli etiam expetigiis faciedo, re a gins coniecturam inueniunt, apolluim qui
dem Lunae .l xime succedere petigio Mer eurit. Rursus apogium Mercurii petigio Veneris, huius apogium Solis perigio, ut ab his rationibus huiusmodi ad se inuicem ordinem sint consecuti, capiendo enim Lunae disitantiam, ut demonstratu est iσ. io . talium qualium unius est ex centro terrae, minimum vero' Solis interuallum Do o. hoe est, talium σε. io. maximum Lunae, quo rum disseretia topσ. & quoniam receptumia est multis disputationi b. ut in Phylioloγgia memorabimus in uniuerse ordine in ne no esse, quodq; interualla suis sunt delata medietatibus, congruere putant specta re rationes apogiorum N perigioru Me curii Venerisque, insupesque inspicere, an
dictos possint complere numeros,necne.
Inueniunt igitur Mercurii ab apogio epi/cycli ad centrum usque signiferi datam ab ea, quae est a perido ad eiusdem usque centrum rationem habere. qua s i. 3o. ad D. ec . faciendo ut ad n .ec Φ. ipsa. i. oc 3 o. ita etiam sit maximii Lunae interuallu, hoe est σε. io. ad alium aliquem inueniat quae tum proportionalem existentem i 7.D. se
503쪽
re, quantum est Mercurii maximu interuallum, nisi quod rursus quoniam multum est
medium ipsius irr. n .re perig a Solis quod
est i iσo .congruu putant ne inane sit quic/quam alium adincere globum eurnin Veneris esse, obseruatu siquidem est subter martem currere, sicut Mercurisi subter curren/tem Veneris. Item capiendo interuallum
ipsius perigit ad signis eri cendrum,aim apogium ratione habet quam Is. 3 s. ad tol.
s s. ita Mercuri j apogium interuallum irri 3. ad . proportionale aliud comperat iblum tiso . proxime coniunctum petigio in
teruallo Solis, erat siquidem illud riσo. ac
ita erunt eclypticae rationibus extremi continue producti per ea, quae demo strata sunt de pet igiord,apogioru in interuallis auuum fuit de puctis tropicis, nequide ea moauere oportet, quod Sol spectet prae quam ad ut tuuis ierit in contrarium secedere, tanquam moueantur.Demonstratur itam causa immobilibus manetibus puctis, qua Sol
Priusquam eclypticae metis occurset a sol/stitiis in contraria secedere uideatur,in causa nimirum est eccentrores circuli, que ipse ambit horeum terminum ipsius facie's noin eade recta linea in puncto maxime in boream signis eri qui in non errantium globo est,sed paululu modo: ante ipsum ob subli mitatem in apogium eccentri in quarta Ge . minorum parte. Supputatione igitur indiscate ipsum, necdum maxime ut boream locum non errantium globi signiferi peruonisse uisus spectat in austrum se illum con uertist , ideo in suo circulo eccetri, nempe in boream limitem sest inclinauit in totum sane causam nosse conuenit, ob quam Sol, nem in aequinoctius ab eode exoritur pumcto, sed magis quidem in hoream, in Ariote, in austrum autem magis in Libra, nec
in Solstitiis ab eisdem exoritur tropicis sed in Cacro quidem magis in austrum, in Capricorno autem magis in borea, horii pi, neomnium una est causa, quod Solis orbis terrae uicinior est signifero, di apogium aepe igium non cum in aequinoctijs est,nem cum in solstitialibus punctis in uniuersi est signifero, sed circiter quinta partem, ut se: pe dictum est Geminorum quae uicinior in
uerno puncto.Longinquior alit in autunali,ex quo manifestum longinquiorem quis dem esse Solem in puncto uerno,uicinio rem uero in aut unali. Id propterea igit etiain astrolabiis planis,sublimior quide in meridie esse uidetur in aequinoctio uerno, hu/milior uero in aut sinali, necnon in gnomonum umbris, quippe quς maiores sunt aeqxa
noctiales autumnales,minores ueror uernales quod radios a suo mittat orbe in quo lmouetur, a quibus intelligitur aequinoctiali uerno a terra Ionginquior autumnalici Propinquior, nam a sublimiori missi trahminores ab humiliori maiores umbras fasciunt: quod aute inperigio haec sit disserentia etia apona faciat ortus in latitudinem uideri disterentes, scire poterimus cum his summendo parallaxim in Sole quod pror
sus centri, punctii rationem terra non habeat ad Solis globum ueluti Hipparcho ac Ptolemaeo ipsi placuit. Sit namque inglobo fixarum stellarum signifer AB, ec aequinoctialis diameter A B ec F G puncta in ipsa, quorum quide F, a quo Sol in uerno
aequinoctio, si autem a quo per autumnale aequinoctisi, omnino enim ambo in pla no aequinoctiali sunt,&solari circulo,hoe est, in communi ipsorum sectione alterum
superne erit, inferner altersi ob per apogiaec perigium differentiam, existere ergo c
D terra in medio,& c boreali, D uero australi, sumat oculus noster in superficie ter . rae nempe in E puncto spectabituri taetri 'ic D horizonte quidem F per E r rectam
lineam, G autem per EG ct magis in boream uidebitur oriri F quam G, borealis si quide ponitur c Sc australis D ipsius C Dhorizotis quod sit magis in boream E F ME G, ut altera quidem per H ories spectet, alteru aute per G puctum, hoc sane demonstrato etia illud est manifesta, quod in sola aequinoctialium habitatione in ambobus aequinoctiis spectabitur per puctum unum Sol oriens quod una sit recta linea G F per qua emissus uisus per utram ibi r quinoctia orientia
504쪽
Genua spectat,at gnomones umbras etliae,i 5 maiores miti ut& minores, qu ibi ab equinoctialibus pum iis no aeque distet,
in illic eleuatior, et minus eleuatus sit Sol.
aliud autem solum significandum est. quod maior est apparens in latitudine disseretia' ortibus xquinoctialibus quam fieri conuenit ex dicta Solis parallam nunquam sit
se apparentiae dinerentia trium prope moda partium per latitudinem in horizonmur omnibus ex obseruationibus esima. Aiestu. Uerum quod etiam ante tropicos apparet in contraria secedens manifestum
eis qui ipsas proponat hypotheses. Sit nuque in sxatum stellarum e lyptica A B tabolis eccentrus c D, quonia igitur si ho/nlocentrus sit c D ipii A B in G r bo/reum erit ipsius & australe. Ut aut deccentriis sit consideratur tractus ad E ptactum, ut quintam partem Geminorum etiam in. qua in c eleuatus est ipsius A B N D sub ipsum cadit, reliquum quid si ita in C cum Eoi fuerit, necdu quide in tropico est pun/cto ipsius A B circuli,ut sub A puncto. In
suo autem orbe, utinaustrum secedit. Boareus nam p est ipsius limes c, eccum in D fuerit, necdu quidem im tropico fuit ipsius A B in B tacto, ob hoc sane quod in suo
orbe maxime in austrum fuerit, hinc des
ceps in magis boreale sui orbis secedit, paret F oriens iuxta positionem eccentii,scnon inniseri fixarum stellarum, ideo in
astrolab is sublatus apparet antequam in F punctum perueniat,quod est in una recta linea, di humilior effectus antequam perire. niat ad c quod est uni ' rectae lineae, et gnomonsi umbrae etiam ante aestiuum soli litiuaupentur, utpote sacti humilioris, S ante hybernum solstitiu minuitur, utpote sublimioris, nec enim ab fixara stellarum glo. radios mittit, ne pab illo signifero, sedis eceentro orbe, ec horta punctu sit,iatum est, ec australesuccidit per utracyro
ctae lineae puncta tropicorsi,haec nobis multa qusredi praebuerat causam, negotium uexhibuerunt. Nouum quintum fuit de motu fixarum stellarum, quam rem nisi nouerimus in quinque planetis, multa poterit o currere ambiguitas, Usurpare nanam quo diti consequentia motus sit stellarum lixara quanquam quod id non admitteret conue/niat uel ipsae testatur apparentiae, nam quonam demu pacto semper comparates sunt ursae, ta nunc re multis ante annis semper emicuere apparentes, si una parte intra centum annos mouentur circa eclypties polii, qui a mundano alius sit necesse est. Opor tuit si quidem tot motum eum globum partes,non amplius terram radere ubi id sacit, sed suis partibus nusquam comparere,huic rei sapientes astipulantur in numero, octa
uum in globum immobilium stellam aiunt
circa mundanum moueri polum,& in pro cedentia. No autem circa eclypticae polum uerum errantes stellae, non ita in cosequen/tia. Decimii ec ultimum fuit quaestionis genus circa eclypses 5 coniunctiones, ec in/clinationes, Sc id genus alia, quom causis habemus ab hypothesibus cognitas. Cero tum nam pestiam ubi nam sant eclypse ec cur alias alibi, ec ubi inclinationes, ipsae siquidem epic ora motum comitanturhae,at ille colunctionum complexus quas
transmutare ob circuli obliqui Luns transitum conuenit ipsus sectione,ec eclypticae in alijs,ec aliis punctis facta ac de his quidedictum, ubi de Luna secimus mentionem. At de quaestionibus astronomicis suprapositis hactenus. illud etiam prstereunda noui detur esse quosdam, in primis in Aristotelicos contra praestantissimoru mathematiacorum sententia sua opinatione adductos, potius cli quod dicant validis coprobet ar pumetis, qui seni stellas erraticas serantuelut soluto,ac libero motu,no secunda uni uessitatis motum, uel cotia moueri sed potius omnes una & eadem trahi mundi nata tali conuersione, qdem globos nullos mcentros, nullos epicyclos inducut quod circulis lineis pictis, retibuso corpore uehi stellaru uera et solida corpora non posse dicat, ut corpus re incorporea uincirino
possit, & ne quidem corpora dicedosem
cyclos ne inane in coelo esse uideatur, Ledesse globos quos da quantitati illius corporis natura congruentes, eosdemi ita ob/uolui uario,diuersoQ motu, eoru alios esse
505쪽
moueri,quosdam ad ima esse depreliras, ec nisi ita futurum esset, ut cuncta conflagra/esse planetas ut exterae istellae non errantes rent, ut ergo ui eleuari ignea existimant i sunt infixa coelo. Alri porro planetarumo sublime, quia statimno aduertimus uisse otus coiideratius, nec tamen recte inspicien stro,nec possumus alui uideri facere statio, res existimant, q-8 alor res omnes ad se nem, S perinde in altissmi globorum 'vocet,ut fructus ex terra surgentes in subli nas eri credunt cotia cum iam me per calorem ducuntur, aquaeq; uapores descens ina est accelerant, Venerem p e fontibus, di fluminibus,re pelago ad nu/ oc mercuriu in nullam cum Sole aspebes, ea de ratione Solis impetus,ut inquisit, si ram uenire, quod orbium quartas uehemes radius triangula figura porrectus iores,minoresue, quas apsidas uocant insequentes stellas ad se perducit a niecur uersas habent, nec longiores, qu arentes ueluti cohibendo, retinendo in non abire longiissime comperiatur, itaque patit progredi, sed ad se regredi in alterius alterutro latere marginem coplis trianguis figure signum id potius in hac si uere, tum ad longi issimamqui gura, quam in reliquis quod huiusmodi tri/angulis parium laterum radii extendatur
quinto quoque signo, ab eo hoc inquiunt
506쪽
maei mathematici operis Libri qua
tuor, in quibus de iudici js disseritur,ad Syrum, Lavi, tum interprete. Lib. i.
uenit ad astronomicas predictiones, Praecipua quide
maxima. Vnu quod primum & Ioco est & potestate, quo Solis, Lunae oc Stel
i motuum configurationes cum erga
fetum terram deprehedimus. Alterii quom illaru consigurationis naturali proprie late consideramus subiectatu rerum mutationes. Atq; horum prius ec suum habet ecper se digitu tractatu studiu, etiam si adiunctione alterius ad sinem pradictionum noperueniat, dein illo peculiariter 5 qua po/tuimus ceriis argumentis ratione uestiga/tam alio libro explicauimus. De altero autem, minus Q adeo ex sese persecto, in prae/sentia uerba facere decrevimus, couenietimide philosophis modo ait ita, ne ab ulti
lo, i ueritas cura sit, haru rerum compara
tio stat cum prima ec immutabili certitudine,cum intellexerit materiae oc illius habi. tudinis imbecillitatevidisticultatem coie/cturae capi edae, neue Quis a c5templatione eoru, quae percipi posunt resiliat. cu uideat eam multa in uniuersum plane ab hoc cira cumiam cceso a filuetes nobis causas declarare. Solet aute feri,ut qui cud pauci asseqpos Iunt,id in multom reprelictione incurrat. Harsi ueto duaru scietiarum, qua loco ec potestate priore diximus, si qui calunta/ti Gesint,merito coeci erorsus habeantur. d altera prςbet sane non leuem occasio, nem insectatori b. Nam alij difficultate co/gnitionis adducti scientiam esse negat, alqquia re facile quae impendere sciant, posse sint euixari,inutile etia sine cognitionis criminarit Proinde antecti ad explicationem sontilatim accedamus, placuit e pnere rationem utriusin quatenus ec pol sit hoem λα utile sit praenosci su tura.Polle autem priore loco disputabinuis.
in Aronomicarum praeri ionum scientiam 9 cr quatenus ea tendat.
indiget uerbosa probatione. st tran
sire et disiundi uim quanda ab aethereaec sempiterna natuta, in uniuer
saterrae circumposita ec semper mutations obnoxia, quae lise sub Luna sunt prima elemet ignis oc aeris, quae quidem ipsa includantur oc agitent, &aethereis motibus, in cludant aute & coagii et inferiora omnia, terram & aquam, re quicquid in illis nascieanimatum aut germinum.Nam S Sol ipse
a cum coelo circudante omnia terrestria perpetuo quasi ordinat, non modo: perinutationes fiatorum in anno temporum, qui ubus animantibus uita germinibus fructus quibusque suus attribuitur de laticum suactus oc corporum allectiones procuratur, uerum etiam quotidiano circuitu,cum ca/lefaciens ec humectans tum arefaciens ocrefrigerans constanti ordine re modo pro figurationibus conuenientibus ac puncto uerticali nostro. Luna ueror ut proxima teriis manifeste in terrena influit, cu illa enim consentiunt ec comulantur plaera in omnia& animata & inanimata. Ipsi fluuin nune
augescunt, nunc decrescunt, secundum Lunarem splendorem. Ipsalmaria impetu liuerso, pro eo ac illa orit aut occidit, serun/tur. Deniq; germina ac animates aut omni no aut aliqua ex parte una cum Luna incrementa ec detrimenta sentiunt. Iam istella rum decursus plurimum significant in a re, uel aestiis, uel uetorum uel hyemis, quisbus conuenienter & terrena assciuntue Ipsarti autem inter se configurationes custa congressae effectiones s uas comiscent, pia .rimarum & uariarum mutationum causis
sunt. Nam quamuis Solis uires in ordine generalis constitutionis antecellant, ipsae tamen in reliquis aut adijciunt aliquid illi, aut demul. De Luna quidem res est re ma/nifestior 5c crebrior per interlunia dc plonilunia at que item medio tempore, de rellis quis aut e dc incertior θc intei uallis ratior: ut dum illae apparent aut oculunt, aut ali qua in declinatione sunt .Quae si quis considerauerit, facile intelliget non modb con/stitutiones rerum astici ab illarum moti
bus nec ine esse, sed etiam seminum re initia dc persectiones sino ec informari, pro habitudine coeli consequens indicabit
Quapropter il inter agricolas ec pastores κ
507쪽
prae extetis sunt diligentes, de flatibus eo
rum temporum quo sementem secerut aut pecus ad coitum admiscere, coniec tilia fa/cere solent de euetu. Et ut breuiter dicam, Quicquid in uniuersum accidit, hoc noco templatione natura,sed sola obseruatione
de euidentib. O re i cosigurationibus,ta
reliquaru stellaru significationi b. praeuide ri a plerisq; cernere est. At in hora nonulla excellentiore quadam ui& simpliciore ordine procedentia intelligunt n5m b pe nitus indocti homines, sed oc bruta animalia quaedam sicuti sunt temporii re flatuum annua discrimina,quorum semper est O autor. Quae uero maioris negotii sunt, eata men no sugiut quosdam neceuitate rerum
suarum adactos ad obseruationes. Ut nauitx, sciat illi quidem significationes certas hyemis Ac uentorum, quas dant occoc sis
rarum stellaru cum Sole constaurationes, uerum quia nem tempora, ne. oca, quip/pe imperiti astronomicae scientiae, notata, neq; rursus stellarum errantium collectos habent, ideo non raro coligit illos errare.
Quid auie obstabit quominus qui exqui si ierit stellarum omnium alio O rei motus, ut iam nullum configurationum nemtempus neque locum ignoret,si etiam ordine oc consequentia expositionis harum re
rum percepto distinctas naturas omnium quae diximus perspexerit,non iam dico sin rebus subie stis appareat, sed quaru este et iones potestate costent, ut quod Sol calfaciat. Luna hi ectet, deq; reliquis simis liter, si in is sit, cui ingentu hac in parte sup
petat,quid,inquam, obstabit, quominus naturaliter et certo omni commistione yprietate habitudinu discernere possit, ita ut de quocunque tempore proposito explicet iu clarationem eoru quae tunc in coelesti contemplati de obseruauit circulati coeli proprium modum Ac statum, ueluti suturu aut calidiorem ad humidiore c Similiter ut hominum propriae singulorum costitutionis generalem cognitionem habeat, collecta a
statu circvdaniis Geli, luti, corpus alicu ius tale esse, talem aut anima quae etia conseque uir casuum singulariu praeus sto, nempe quod talis coeli status, tali constitutioni aptus sit & coducat ad prosperitatem,talis uero contrarius Sc in aduersa impellat. Hsc igitur fieri posse ut percipiatur,ex his atq; similibus facile patet. Quod aute non sine causa, quamuis immerito, quasi fieri, ut percipiantur, nequeaticalumnianis ustiis
nent, nuc deinceps docere conabimur. Primum quidem intelligendum multa errata, eorum qui parum accurate in re niagnae ocmultiplicis cosiderationis uersentur,dero gare iidem scientiae, ec sacere ut sortuita uideantur etiam quae ueritatem complec Liritur. Quod non recte fit. Nam haec imbecim litas no est scientiae sed professorum. Psrzerea bona pars quaestus gratia huius scientis
nomen ec dignitate at is artibus uaticina tribus praetexere cosueuere, qui cum ui apud uulgus inuenerint illis quidem linunt,cum uideatur prsdicere plurim
ea quo ire quibusyr ietis naturalista ratio subsit, uerum qui rerum inquisiti ni student ex eo ipso etiam damnant princietiones naturalibus rationibus murum.
Sed iniuria, nisi& philosophiae medio tollendam censeamus ideo quod qui illa pro sessi sint Monulli improbi reperiantur. At est manifestu, multu selli in hac parte etiam diligentii simos & summo studio in mathematis uersatos. Non fit hoc propter qui ibeorum quae diximus, sed rei natura re infit. mitate prosiletium in tanto onere prosissessionis. Nam pHte quod materia quomodo sese habeat, generaliter considera mus non certitudine aliqua sed coiectura, praesertim quae ex multis diuersisq; rebus creta sit, hoc quo P accidit, ut configurationes quas ueteres tradiderunt, Zc quibus
nos iudicia accomodare cosuevimus, prornuntiates de hs quas nunc obseruamus, ut
illi olim,ex igitur eofigurationes ne semes quidem cum nostris similes οἱ cogrure pertae sint. Nam magis quide aut nconcordare pollunt,at p id quidem inistis temporum ambagibus, prorsus aut ciuenire nullo modo, cum omni u rerum coelestium simul ac terrestri si instauratio nia cui lubeat inanitate quada gloriosa ostemtare scientiam re perceptionem earum ro rum quaru nulla esse potest) au t no si i prorsus expectanda,aut non intra saltem lepus quod humano intelle mi comprehedatur. Si quado igitur in praedicendo erratum fuerit commilsum,ex eo usu uenit. quod subieeta exempla dissimilia inter se fuerint. A haec una est in aeris exploratione dii isti ias, ad quam nulla accedit catis a coperiendorum motuum ccclinium. Quora aute ad
Genethliologica re alia singilat imo caliariter copositarum rerum iudicia attinet
permulta cernere est quae singulares constitutiones illaru adiuuent oc coficiant. is enim
508쪽
enim nescit quantum semina diuersias ad
proprietate generis uniuscuius v momen. vhabeat cum θc hoc ipsius coeli circumfu/si 5c definire omnibus terris hemisphaerii ambitus opus sit, ut uires omnibus semini γbus instruantur quibus unuquod p in sui generis effictione se informatione excelleat
ut hominis, equi,&cat ruin Loci etiam 3
in quibus gignimur ne ipsi quidem medio/oes mutationes afferunt constitutionibus.
Nam et singulorum genetsi seminibus propositis ut exempli gratia, humanis, ec eo cciri in statu aeris, tame multum diuersis in locis geniti ec comotibus ec animis inter se disterre competimus. Et ut haec omnia Paria faciamus, ipsam tamen educationem eceonsuetudines, nonnihil ad uitam degen/dam singilatim conferre constat. Quocir ea, etsi uis maxima est circulasi coeli, quod haec omnia quae diximus ecipsum in talem modum adornarit,cum illa cotra in hoc mahil contulerint tamen nisi quis Ec ipsa eon
iunxerit cum aereis causis multum turba/huntur qui omnia arbitrati fuerint sese col. lecturos ex solo laeernorum motu, etiam
quae ab illis absolute non dependeant. Ex his igitur facile poterit intelligi, quam pem Derse facturi simus si propter quaedam orata iudiciorum, ipsam totam rationem euo. tere uelimus. Neq; enim gubernali artem
ideo respuimus, quod gubernatores saepe ostendant. Ac si no potius ut in tuta ec tam diuina professione graio quide animo contenti scierimus eo ipso quod supra uires nostras non sit, siue tanquam humano quodamore certa omnia ab ipsa postulaueramus, eum magis debeamus nolirum studium ad . illam conferre di bonitate quadam animi attribuere etiam aliena. in non uertimus medicis uitio cum di de morbo ec de aegro/rantis natura sepe percontantur, ita etiam hae in prosessione ne pigeat assumere et genus re regionem re alimoniam, attra adeo nψnnihil etiam eorum qusiam acciderunt. v θὶ lem.
Uo igitur modo fieri possit ut de stionomia aliquid praenosca
pinus, Nulterius non tendat haec
scientia quam ad aeris accidentia Ac quibus ex ea causa homi nes anmciantur,quae sunt, ut opinor, prima
compositio uirium re actionum corporis antistim, item Q certae asseictiones & longae/ititas ει Breuitas uitae, prato etiam illa siqua sunt cum his principiis proprie dc na,
turaliter copulata ut eum corpore res familiatis 5c conuictus, animo existimatio oc dignitas,quo etia cerucasus reserendi erunt Hac igitur consido insuperioribus elle explanata . Sequitur utilitatis consideratio,
quam 5c ipsam paucis absolvemus. Sed prius constituendum uidetur quid utile hae in parte intelligi,5 ad quem finem reserri u
limus Na si animi bona spectabimus, quid
poterit esse optabilius ad tranquillitatem, gaudium, felicitatem, quam haec de qua lo/quimur futurorum cognitio, qua & huma/norum 8c diuinorum contemplatores ei Dcimur c Siue corporis magis a nobis respoctus habetur, nulla est scientia qua intelligi melius possit quid uniuscuiusque constitiationi aptius conducibilius* sit. Quod si sorte non est largit rixoputia 5c gloriae oc aliorum huius generis, non seramus moleste, cum idem crimen totius philosophiae inueniatur. Nihil enim horum ipsa quidem do/cet acquiri. Sed ut neque hanc ideo damna. mus,ita etiam nostram scientiam conseruabimus maiores 5 potiores utilitates persequentes. Omnino si quis exquira reperieti nulla plane requς alicuius momenti sit, huius scientiae reprehensionem duci. Hoeenim tantum dici audimus, superuacane ames Ie cognitionem earum rerum futura.
rum quae ineuitabili modo fit turi sint, oc dici ne hoc quidem diserte. Nem enim etiam in ins rebus quae necelsario accidunt, ignotamus subitis ec inopinis aduersitatibus a/nimos magnopere percelli, oc succestibus extolli. Sed praeuiuo suturoru anima com/ponit re moderatur meditatione absentia tanquam praesentium, oc praeparat ad exci/pienda uentura eum tranquilitate 5 con stantia. Non autem existimandum est omniat superiris causis in res recta humanas
derivari, aquam inuiolabili re diuino quo/dam edicto, proposito singulatim, ut nulla alia uis obsistere quin ita illa grassentur ualeat. Nam ipse quidem coelestium corpora motus sempiternus est, oc procedit diuino Ec invariabili ordine 5c lege. Inseriora alia mutationibus subi cisitur de superioribus quidem ec primis causis, sed accidit hoci Diis per consequentiam legis ec ordinis na/turalis 5c variabilis . Praeterea sunt quae hominibus accidunt circumstantia aliquam nerali,non autem ex uniuscuiusque naturali Ac propria constitutione,ut siqua ingenti reualida aeris conuenione, totae gentes intereant,sicut sit in ardoribus,pestilentia,
509쪽
diluuionibus, cum semper minor causa maiori succumbat. Alia autem euentut singualorum peculiari di naturali constitutione, per exiguas ec faciles aeris contrarias asteactiones . Quibus hoc modo diserte comi im,perspicuum sit, quod quaecunq; a prima causa uel in uniuersum uel singulatim mo/ueantur, haec invariabili modo procedere, cum illa insuperabilis sit re omni contra nitente ui praestatior. Quae autem aliter se habeant, eorum quibus contrariae affectiones coligerint facile esse conuersione, quibus uero desuerint, illa primas causas sequi. Hoc vero' fit in scientia hominum, non illarum necessitate dc potentia. Quod ipsumonimaduertere est similiter geri in omni,hus quibus naturalia sunt principia. Nam oc saxa re germina Ac animantes, atq; insu Per etiam uulnera re morbi et sgritudines, partim necessarias habent essectiones, partim ex eo quod contrariam habet ei sectio/nem dependent. Atque ita existimari par est, naturae studiosos praedicere hac scien
tiaeuenturas res hominibus no inanitate quandam opinionum ingredientes. us enim habent multas ec ingetes effectionum uires,euitari non pos Iuni, cum alia quibus illud no accidit faciae conuersiones admit' tant. Hoc modo re medici si qui in notan dis morbis exercitati sunt,plane praeuident qui laetates sint quiue curabiles .De his igitur quae mutationibus obnoxia sunt, ita auadiemus dii serentem Genethliacum, ut si uerbi causa,talem orationem habeat .Quoniam talis est de qua loquor constitutio, fi/et si proprietates aeris tali modo conuer tantur, magis quidem aut minus ad subi ctas congrueti as,ut illinc talis quispia morbus existat. Eodem modo Sc medici prxdicunt de ulceribus, quae uel ut serpant,uel ut putrescant. futurum pronutiant. Similiterta de metallis exemplum dari possit, ut siquis doceat lapidem Magnetem, id est,Herculanum, serrum ad se trahere.Nam quemadmodum horum utrumq; per se tendit reactam uiam,in quam a primae illius nat sui
rapitur si relictum sibi sit, ignoratione contrariae ei sectionis ita si medicinam contra riam ulceri opposuerimus,neque illud iam serpe neq; putrescet. ne in lapis Hercula nus illito ali i succo iam ferrum attrahet. Sicut igitur haec obsistunt,& contrarias ese sectiones inducunt naturaliter 5c fatalite
xe,ita in his quoque rebus fit de quibus t quimur agnorata enim aut prsutia quidem sed neglecta tamen ea quae hominibus me nire debeant, haud dubie seriem primae illi
us naturae sequuntur,praeuisa autem ecforat ita curam, naturaliter de satali etiam lem aut auertuntur penitus, aut leuiora efficiuntur. Cilna autem, ut semel dicam, nihil inte sit quod ad hac uim attinet, inter generalia oc singularia, mirum uideri pol Iit,qua nam de causa in uniuersum quidem persuasum
pleris insit ec praeuideri illa posse, ae praeuisis utilem esse attentionem. Maxima eniim pars hominum fatentur se quocu uenturis cognoscereta annuorum temporum mutationes,& significationes stellarum inerrantium,nec non Gsigurationes. Adin eam
cognitionem non mediocrem cautionem
adhibent magna cura praeparates ad aestu gelidifica, ad hyemes calidisca, omnino
dant operam ut rerum cunctarumaratu temperentur. Praeterea quo rectiora tantomnia re in temporum conuersionibus ectulo naues in portu soluantur, obseruantagnificationes fixarum stella . in coitu a tem pecorum ec sementibus configurati nes augescente illius Iumine, nec quis quam inuetus eli qui lixe damnaret ut quae aut non obseritari possent, aut obseruata nihil asterrent fructus. Cur igitur negant eo se singilatim praeui sortem, ex proprietatis bus reliquarum commistionii, ut aestus hyemesbe intentiores aut remissores futura dein item uniuscuius in propria constitutione, uel quare inutile sere in his cautionem
esse uolunt cCum manifestum sit, si ad geranerales aestus gelidis instructi minus illuni
sentiant, similem posse inicientiam essetisam in singularibus rebus, quarum constuatio augmeta magni coloris complectatim. . Sed eniti omnis hic error ex eo nascitur
quod sere propter disti cultatem in singulatium praeuisionibus parum exercentur,qus
res ec aliis pene omnibus scientiis sidem detrahere solet, quodin contrariae effectionis uis negligitur. Et quia non multum inuenire est talem constitutionem ec tam pers ctam, cui non impedimentum a prima illa natura obi ciatur, ideo opinio extitit, inc5 mutabiliter nobis uniuersa. 5c ineuitabili
modo penitus immitti. Verum sicut ipsa
praeuisso, etsi non nu iram incurrens in
men quia aliqua sit,digna summoni sinitor studio uidetur: Ita etiam de attentione Dei, endum iudico,ut quamuis non cuncta sanare possimus, tamen quae post mus seu ma
gna siue parua, in iis libenter re grato Miamo illam
510쪽
mo illam amplectamur ac non uulgaris lumcti instat ducamus ipsius factam notas co/piam. Quae omnia ita ut exposuimus sese bere cum re Aegyptii intellexissent a
quibus maxime auctam huius artis uim scimus , adiunxere ubi in auronomicis praeui sionibus medicinae praecepta. Nel illi con stituissent expiationes Sc auersiones & cu ras eorum quae ab aere uel inciderent, uel imminerent,oc in uniuersum 5c singulatim, si in ea opinione suissent, amoueri illa audeuerti nullo modo posse. Nunc uero quae contrarias effectiones in ordine naturae habeant,quasi secundo in loco sati ponentes coniunxere cumpraeuisionis ut, ad usum ocfructum omnia, uiam praeceptionsi quas illi uocat copositiones iatromathematicas, quae uox significat coniunctionem rerum medicarum cum mathematis. Qua ratione Astronomia quidem declararet subiecta rum constitutionum proprietates, oc quid casuum calum circundans nos intenderet, ec suas quorumq; causas: nam sine horum cognitione opem certam serri posse non sunt arbitrati, quippe qui scirent non ean dem omnibus corporibus aut morbis conauenire. Sed rei edicitas scieria hoc efficiebat, ut Sc futuri mali aversio & praesentis curautio quo ad eius rectissime fieri posset, do concordibus aut contrariis singulorum effectionibus existeret. Verum de his ac summatim quidem hactenus . Nunc traseamus ad explicationem harum rerum, ordientes xit in praeceptionibus a primis, hoc est, quaesit coclestium corporum de propria unius λcuiusque natura & efficacia, ita ut tradideγre ueterum naturales obseruationes,prx caeteris de stellarum errantium uiribus, de po&c disseramus.
Nimaduersum est naturam Solis essectum habere caloris paulatim in siccitatis. Hunc nos etiam sensibus percipimus multo certius quam re arum stellarum, propter ipsius&ma gnitudinem, oc euidentiam mutationum temporalium, quandoquidem quo pro pius O accedit aa uerticalem nostrum lo/cum,eo magis ea quae diximus experimur. At Luna propterea quod proxime ter ram sertur,unde humidae exhalationes ex eunt, plurimum madefacit. At in ita prorasus subiecta corpora potissimum ec mollia reddit Oc putrefacit. Habet tam propter illustrationem Solis etia calefaciendi comis
Saturni stella maxime frigidisca est, sed Ec nomitii arefacit. Quod ut uerisimile est, oca Solis calore, dc terrae humiditate lora gissime distat. Caeterum & huius stelis dereliquarum uires exquiruntur etiam de obseruatione configurationum ipsarum cum
Sole oc Luna. Nam secundum illas alias aliter pro intensione ec remissione circumsa si nobis coeli modum constituere mani se stum est. Stella Iouis temperatae naturae est. Me
dia enim sertur inter frigidifica Saturni ocsstuosam Martis. Calefacit autem et humectat,sed quia calefaciendi uis praece iit, ideos oecundi ab illa uenti excitantur. Martis stella re arefacit 5c urit sicut congruit igneo ipsius colori oc uicinitati sola ti,cum subimus illi sit orbis O. Stella Ueneris easdem habet ess ctus, quod quidem ad temperationem attinet, quos V . Sed ratio est diuersa. Nam quod uicina est Soli, iuhil calidissica est, sed mul/to uehementius humectat, quemadmodum&Luna, propterea quod ingenti luce praeodita attrahit exhalatione humidam a pro ximis terrae locis. Hercurii stella sere quidem non miniis aliquando arefacere quam humores absorbere,propterea quod n5 ualde longe a So/lerscedat, aliquando tamen ec humectare deprehendit, cum superposita sit terrae proximo orbi Lunae. Subitariam autem muta tionum in utranci parte ei Iectrix est indata quasi celeritudine comitatus solaris., ue culta sese habeant, cumq: quatuor sint humores seu primae naturae: Duae se cunde ec uiuificae,nepe calidi ec humidi ex his enim omnia et coalescut et roborantur: Ite i duae exitiales ec detrimetosae, aridi ocst igidi, inde rursum disssipane ec debilitaritur omnia. Tradidere similiter ueteres ocstellas beneficas esse se oc Lunam, eo
quod temperatae naturae sint , ec in qua pluintimum inlit calidi ec humidi. Stellam uero Satur. 5c Mar. maleficas, quod contrariae sint naturae ec in ectus. Alteram enim frigidissimam, alteram seruentistimam esse uo luerunt. In medio uero reliquerunt Solem ec stellam Mer. ut participes utriusq; natu-rs, suos, effectus accommodantes ill rum stellarum ad qua; accesserint proprietatibus.