장음표시 사용
11쪽
iectu nostr p ri eoueenius simplex no simpliciter sim
a tua, Min ius ei clinis in suas partes: ita est duplex to
p er enim aliquis alius eet coea is uniuersale esset perfectim ςyp μβ p .ly' An iis . e eum conceptus illius communiorii sit sicut pars est imp esse pr' 'ri e aeretile ouod illa non possent in coceptum illius speciei: & ira
'' ristinere actualiter conceptus communiores in conceptus specie mim specialissimarum tunc enim primo oporteret c5cipiens & huius/ita metaphvsica est prior via doctrinae quod est absurdu. Ter/I ineibailieri si imiuersale magis cognitioe actuali primo cognosce confuse sequeretum . intelis W αβ
concIusio sic probatur ab ipso M ui telligitur disinas si VδdA-
12쪽
DII igi mitrr ea quae sunt in intima ratione eius 8d essentiali.Ens aute se, cludiε in ratione essentiali cuiuslibet inferioris ad entis conceptu qui/ditatiuum:ergo nullus conceptus inferior distincte concipi potest non concepto ente.Ens autem non potest concipimisi distincte:quia no ha/het conceptum nisi simpliciter simplicem:ergo ens est primus c5ceptus qui distincte concipi potest: cognitione actuali:quia alii conceptus non possiin t distincte concipi sine eo: ipsi tm autem hene sine alijs c5cipi po/test.Et ex hoc infert unum pulchru sp principia aliarum scientiarii sunt
per se n ota ex confusa ratione terminor Et ex metaphysica sunt scitat ponit insuper duas alias conclusioes:quarum una pertinet ad cognitio/nem habitualem seu essentialem. 8c de primo cognito prioritate perfe/ctionis de quibus nihil ad praesens. Sed si duab' primis conclusionib' Hiam positis debes scire u in secuda conclusione: quae est de cognitione
distincta oes unanimiter couenerat:* magis iuersalia sunt primo co/gnita nisi quida qui de nouo incipit philosophari qui oppositu opinat
cle quo non sit nobis curae: nam ut scribit philosoplius in primo topi. capite.*.quolibet proferente contraria opinioniti sapientu de quolibet colicitu esse stultum est.Sed in prima conclusione principes nostrae mi/litiae, videlicet beatus doctor de S cotus videns eme discordes.Nam san/ctus doctor in prima parte summae.q.81.artiq. tenet magis uniuersalia In cognitione confusa notiora esse minus uniuersalibus. Et ideo poste riores huic opinioni fauentes consueuerunt reflectere argumenta Scotiquae adduxit pro prima conclusione contra ipsum: prima ratio refecti.
tWr sic:quia data illa ratione sequitur intellectus prius habebit cognitionem distinctam de ipsa re qua colasam: quia illapersectior est cogni/tione confusa.cum igitur causae productitiae utriusq; cognitionis natu/rales sint:& naturaliter agant:& non sint impeditae: ridetur quod prius producent distinctam cognitionem qua confusam.Quod si Scotus di, Icat quod ante distinctam cognitionem necesse est intellectum prius dis, ponita per cognitionem c5fusam:a pari dicam sibi quod intellectus an tequa habeat cognitione c5fusam speciei pecialissimae: oportet ipsu in prius disponi per confusum conceptum generis & aliorum iuersa/lium. Et sic soluunt pro viro let: & magis pro Thoma dicentes aliquid esse dispositum ad receptionem alicuius formae contingit dupliciter positive Sc priuative. Privative aliquod subiectu esse dispositu: quado non habet contrarium respectu formae inducedae: de ne diaphanu dici, tur esie summe disposita pro receptione Iuminis. Et sic intellectus no/ster etiam est dispositus ad omnia intelligibilia: cum sit omnia fieri a. de anima. teX.co, M. I .&.I7. Alio modo aliquid dicitur esse dispositum positive pro inductio e alicuius formae.Et hoc est in casu quo una forma non potest induci in aliquo subiecto nisi prius inducta aliqua priore:sicut dicimus quod aer antequa recipiat moris species: necesse
est iprum di postum ei se per lumen.sicut patet secundo de anima.com. 67.Et sic materia prima ante la recipiat forma minus uniuersale: opor/ et eam praedisponi per uniuersalem. primo meta.I7.com.Sic etiam di/ Dcunt de intellectu si antequa recipiat minus uniuersale: oportet eu pri' recipere magis uniuersale.Et tunc ad formam argumenti dicunt: quod
maior illa sic debet glossari ageno naturale debita applicatum passor Sc
13쪽
n5 impeditum producit effectum persectissimu que potest. verum est si illud passum fuerit priuatiui ac positius dispositum pro recipieda illa forma.Et tuc minor negatur in hoc sensu uicetem intellectus possibilis priuatiuc dispositus sit pro receptione conceptus specifici no tame positi. uae dispositus est antequa uniuersaliores conceptus recipiat.& si quae/ratur ab eis.vnde sit hoc, dicunt istud prouenire ex essentiali ordine emi. stente inter istos conceptus qui ita se habent qcriposterior non potest in M duci non inducto priori&uniuersaliori. Secundum argumentu Scotireflectum. quia a pati ego dicam sibi librum de caelo praecedere via do/ctrinae librum philosophoru.si ipse teneat conceptu species speciali Gi.
me notiore esse conceptu generi .Et ideo ad argumentum Scoti dice. Esc si magis uniuersalia essent primo cognita in cognitione cofusa actua Iutunc metaphysica via doctrinae praecederet alias scientias, dicut con/cedendo totumrende distingunt de metaphysica.quaeda em pars sui c5a derat de sensibilibus:&quaeda de abstractis:&tunc dicunt metaphysi. cam quo ad illam sui partem: quae de sensibilibus tractat praecedere oes alias scientias via doctrinae.Et quo ad illam partem in qua pertractat de abstractis substantiis:dicunt illam via doctrinae ultimam esse:& sic con. sueuerunt glo nare auctoritatem Avice. 6c Auer.6.meta.c5.I. dicentium N diuina scientia esse ultima via doctrinae.Ista responsio non est vera: nec
set ita diui est de intentione sancti Thomae:nam cum denominatio fiat a superabimdanti: cum maxima pars metaphysicae de sensibilibus pertractet . mini/ma autem particula eius de abstractis.nam solum in. tr. metaphysicae in.cipit de eis pertractarcia text.commenti.29.us' in finem .sed totum praecedens:& omnes alii praecedentes libri de sensibilibus de transcenden, tibus per indifferentiam se habentibus ad materialia Sc immaterialia pertractatur. Ergo sequitur quod absolute concedendum esset diui, nam esse priorem via doctrinae: Ac secundum quid posteriorem: quedo est absurdum. Amplius salsum est quod dicunt metaphysica quoad illam partem quae de sensibilibus agit sit via doctrinae prior.nam AK
stote. in secundo metaphysici intexta comment. 6. ubi probat non esse processum in infinitum in causis mouentibus facit rationem: quae mo/tui innitituTθί quae naturalem cognitionem praesupponit: sicut scribit Plato, ibi Commenta. similiter . . metaphysicae. ubi impugnat ideas Pla/tonis quando probat: quod non sunt ponendae propter esse genera/tionis. dicit quod hoc est : quia non possunt materiam transmutare. nam transmutatio omnis fit per contactum. talis autem fit ratione quantitatis . contingentia enim. F. physico. 2t. sunt quorum ultima sim uisunt.vnde patet inspicienti.commenta.28α.3 i. illius septimi: quod ta/Ies rationes praesupponunt scientiam materialem. Similiter illud non est de intentione sancti Thomae. Nam in prooemio metaphysicae.nte.
Thomas. Monesecunda super illo passi philosophi. uniuersalia sunt difficillima ad cognoscendum obitat contra philosophum: quia ut inquit vide/tur contradicere sibi philosophus in pri. pirysicorum, textacom.I.Sc. . ubi oppositu videtur tenere Helicet qae uniuersalia sunt nobis primo nota. Et soluendo dicit, quod uniuersalia in cognitione incomplexa sunt notiora nobis minus uniuersalibus . unde sum uniuersalissimum
14쪽
omnium sit ens Se res,ideo ista prima cognitione concipiuntur sineta a
Iud Auicen. Ens de res prima impressione imprimuntur in anima no/ltra. Vnde sicut in esse nature prius est animal quam homo, cum naturace imperfecto ad perfectum procedat. sic etiam est apud intellectum noti ru in cognitione prima prius concipitur animal quam homo, sed incognitione complexa,& in investigatione naturalium proprietatum Moul arum, prius sunt nota minus communia eo v per causas particula res quae sunt unius generis Se species, peruenimus in causas uniuersales. Et uc patet secundum viam sancti doctoris solutio ad secundum argu/inentum Scotti probantis metaphysica via do strinae praecedere reliquas P cientias. Dico . licet Thomas incognitione quo ad simplicem ap. Secima Prehensionem terminorum tenuerit magis uniuersalia esse notiora mi/rius uniuersalibus.Tamen hoc non tenet in cognitione per discursumtiabita qualis est cognitio metaphysica.&aliarum scientiarum. Et hoc patet in inductione in qua a singularibus tanquam ex praecognitis de/Menimus ad uniuersalia, sicut patet in primo posteriorum, ad principis. hoc videtur esse de intentione Auer.primo physicorum in commen. I. ubi verbum illud in textu.3. Sunt autem nobis prius nota confusi magis,dupliciter exponit.&in secunda expositione dicit, quod per co/fusi magis exponi potest ipsum singulare, quod licet non sit principia
Icientiae, est tamen principium inquisitionis uniuersalis, quod est prin/cipium artis od scientiae. Et secundum primam expositionem per con/fusa magis exponit species,dc quomodocumv sit, patet v ibi loquiturae via doctrinae, quae est cognitio habita per demonstrationem signi, si/cut ipse habet in expositione tex.commenti. 1LEt ita secundum Aueri videtur quod in cognitione habita per discursum non est necessarium amaetis uniuerialibus semper incipere quo ad viam doctrinae. Sic igitur ad secundum Scoti dictum sit. Ad tertium argumentum Scoti dicen/tis ii magis uniuersale esset primo notum, tunc intellectus magnum tem Q. Pus apponeret antequam deueniret in cognitionem speciei specialissi me, dicun t retorquendo argumentum contra Auctorem, quia a pari se/queretur quod si species specialissima esset primo nota, tunc intellectus magnum tempus apponeret antequam deueniret in cognitionem pene ris generalissimi vel ipsius entis, patet consequentia, nam eadem est, via ab Athenis Thehas,& a Thebis ad Athenas.Et ideo soluentes dicunt. quod intellectus aliquando magnum tempus apponit antequam deue/niat in cognitionem speciei specialissime. Et hoc in casu quo non est informatus pet superiores Ac uniuersaliores conceptus, sed quampri/mum tales cci ceptus habuerit statim deducitur in cognitionem speciei. haec communiter de passim dicuntur contra Scotum. Et ad argumenta Lua hae solutiones sunt famosae.
Alia opinio famosa satis est opInio cui sustentatur sanctus Thomas Oolala.
in prima parte summae.quaestione.s .arti. 3.ubi habet, et, in cognitione nostri intellectus duo oportet considerare, unu cpnostra cognitio intelIectiva aliquo modo a sensitiva primordia sumitiiEt quia sensus est sin iarulario, intellectus vero uniuersaltu. Necesse est quod cognitio singula Rriu quo ad nos prior sit qua cognitio uniuersalia, secudo oportet consi
15쪽
derarem intellectus noster de potentia ad actum procedit, omne autem quod procedit de potentia ad actum prius peruenit ad actum incomplaeum qui est medius inter potentiam & actum, quam ad actum perte. tu. Actus autem persectus ad quem peruenit intellectus est scientia completa per quam distinctae dc determinatae cognoscuntur res. Et ideo ante νquam intellectus ad talem cognitionem deueniat ex pura negatiois ignorantia necesse est ipsum deuenire prius in cognitionem aliquam in qua . c res sub confusione quadam dc in uniuersali cognoscuntur. Et ideo concludit, . cognitio alicuius uniuersalis confusa mediat inter puram poν tentiam Sc actum purum&distinctum,& vult v primum cognitum co. gnitione confusa sit magis uniuersale loquendo de actuali cognitione. α quia sensus etiam exit de potentia ad actum consimilem ordine etiain sensu ponit, unde secundum sensum prius iudicamus, θί secundum tempus Sc secundum locum aliquid magis commnue quam aliquid merius commune,secundum tempus quidem,nam pueri ut inquit philosophus. I.physi. t .commen. .prius appellant omnes viros patres, M O/mnes feminas matres ,qui posterius autem determinant unumquod*.' secundum locum autem,quia prius comprehendimus aliquem Uenientea remotis esse corpus quam animal,& prius quod sit animal quam litamo M prius in sit homo quam hic homo puta Callias vel Plato. C Otra istam opinione quae commuter teneri solet etiam ab Auer. Instatur sic,primo quantu ad primam ratione in qua dicitur, v intellectus prius deuenit ad actum mediu qui uniuersalis est, dc imperfectus quam ad aci is completu,quqro aut iste trasitus fit per omnia media,aut per aliqua sic. M per aliqua non non potest dici primu.quia hoc est impossibile. nam τ teste philosopho. .meta.t .c5me.t8.Plura genera rerum sunt inno minata M incognita nobis nec potest dici secudu, quia no est maior ra νtio de uno quam de alio, cum unumquod o istorum aeque bene habeat' rationem medij inter extrema sicut aliud. Ratio igitur ista innixa ratio. ni medit inter extrema no videtvrefficax,& co firmatur,quia iste ordo. aut est essentialis aut accidentalis: si accideratis,cum omne accidentale
remouibile sit 8c sine contradictione separari queat, sequitur ergO-intellectus posset hahere indistinctum speciei conceptum no habitis alijs conceptibus superioribus, quod ipse habet pro inconuenienti,dc si ea ei sentialis tunc sequitur in intellectus per omnia ista media transi hit antequam deueniat in extremum quia in essentialiter ordinatis quJcquid per se competit uni per se competit alteri. Et ideo simi mediora essen. tialiter competit vintellectus prius deueniat ad illud quam ad extreo mum, si ordo in omnibus mediis esientialis est, sequitiar v ira erit in o/naues ninibus reliquis,quod tamen falsum est,&contra philosophu. Am.' plius actus est ratio cognoscedi, sed minus uniuersale, dc praecipue cenceptus speciei specialissimae plus habet de actu quam conceptus gene/ris.Ergo sequitur conceptum specificum esse primo notum. Maior est V philosophi.ς .meta. tex.commen.2o.Et minor est Porphyrii in cap de differetia,dicentis: Diiserentia est quo species abundat a genere, dc per consequens plus actualitatis includit species quam genus. Ampliussi intellectus prius cognoscit magis uniuemle quam minus valuersale, aut hoc est merito intellect', aut noc in merito obiecti,aut hoc est me/rito
16쪽
rito ordinis existentis inter conceptus obiectates ipsius intellectus non potest dici in hoc sit merito inteuectus,qilia aut hoc est respectu inteIIectus possihilis au ioc est merito intellectus agentis non potest dari prirniun. quia intellectus possibilis est omnia fieri,in est pura potentia ui, telligibilium omnium in qua nihil ess di sunctum, no etia est ex parte injtellectus agentis, quia ipse est omnia facere per inditiarentiam se habes
sicut patet . de anima. tex.comm .r7. Nec est merito obiecti in se.qa obiectum si immutat intellectum: hoc est inquantum est actus vel actu participans modo stat minus commune plus actualitatis habere quam magis commune, sicut in sequentibus ostendetur,non etiam est hoc merito ordinis,quia ordo iste aut esset essentialis aut accidentalis,& Quod
curim datum fuerit deducatur ut supra. Amplius, & est argumentum X quod elicitur ex dictis Scoti in quaestione propria de hac materia super
primo sententia.distinctio.'.quaestione. 2.Si magis uniuersale esset pri, rno cognitum cognitione confusa Sc actuali sequitur quod conceptus entis esset primo cognitus cognitione confusa, consequens est falsum quia conceptus entis non potest confuse concipi, sed solum distinct
non enim habet aliquid per quod postit sciri S aliquid per quod pos,
sit ignorari. cum sit simpliciter simplex, conseqimitia clara est de se raInter omnes conceptus.coceptus entis uniuersalissimiis est. Amplius.
inentuni eiusdem.illud quod est difficilioris abstractionis in difficilioris cognitionis. Sed conceptus genericus est difficilioris abjBractionis conceptu specifico ergo. Tunc vltra quae sunt difficilioris cognitionis posterius cognoscuntur. Coceptus generici sunt difficilioris cognitionis conceptibus specificis, ergo posterius cognoscuntur. Minor prioris sibi probatur auctoritate Boetii dicentis, quod species Vcit tenuis sinulitudo indiuiduorum, & genus magis tenuis specierum. Boetius. Et per cosequens difficilior est abstractio generis quam speciei. Amplius,quod habet rationem totius est prius notum. eo quod habet ra, tionem partis, sicut colligitur ex intentione philosophi in primo phusicorum tex.commen. .Sed species specialissima respectu generis de disterentiae habet rationem totius, cum species sit quoddam totum com/positum ex genere & ditarentia sicut dicit Commentator primo physico.commen. s. Ergo species vIdetur habere rationem prius cogniti confuse.haec sunt quae contra hanc viam obiici solent.
Dico quod ista quaestio est multum difficilis, quia ubi subtilis do/ 3cior discrepat a beato doctore difficile est videre veritatem. conabor in opiniomen ostendere veritatem in hac materia quantum mihi possibile fueriti propria Et propter hoc debes scire aliqua quae sunt tanquam radices, Sc suppositiones in dissolutione istius quaestionis. Prima radix est ista. quod intellectio nostra quae communiter contingit nobis,ortum habet a sensu, hoc est de intentione philosophi tertio de anima. texta commen. betur quod sine intellectu passivo,qui ut exponit ibi Commentator, cogitativa virtus est, nihil intelligit anima.Et ideo dixit I9.tex. primi quidem intellectus quid different, ut non phan talma sini Et soluendo respondit, aut necti hi phantasmata, scd non si se phantasmatibus. Secunda radix est ista, quod cum intellectus du/
17쪽
ei ex sit pro nunc agens .scilicet de possibilis alter est omnsa fieri. altei est omnia facere. I de anima, texticommen. I7. Et quia intellectus ponihilis nullam aliam habet naturam, nisi hanc u possibilis sit qui voca,tur animae intellerius, ibidem tex.commen.F. Inde sequitur . cum ens in potentia non deducatur ad actum nisi ab aliq uo ente in actu. O .meta. .co m. i3.inde sequitur quod illud quod intelligitur ah intellectu nostro intelligitur secundum ep est in actu. Et ista est clara sententia Arist. ς.metruto .co m. IO. de debes scire quod intelligibilitas secundum doctrinam Aristo.& Auer.est passio primo & per se competens enti in
actu quatenus ens actu, non autem est passio primo competens enti inoquantum ens est. Et hoc demonstram alias sic illa est passio primo competens alicui quae competit illi ratione illi'. ita quod posito illo dona/tur immediate talis passio, Millo primo remoto primo remoueatur ib/la passio secundum doctrinam Aristo.primo posterio.in.c. de uniuersali.Sed aqualitas est huiusmodi respectu intelligibilitatis. qa posita illa mediate ponitur intelligibilitas, non enim est dare ens actu quod n5 sit intelligibile, similiter remota actualitate ab aliquo remanente qualibet alia ratione priori illud non est intelligibile, sicut est de materia prima recundum se:& solitarie considerata,quae licet ut sic ens sit,non tamen intelligibilis est secundu viam Aristo. .meta.tex.c5men. I. ubi habet Φ materia secundum se est ignota. Et tamen materia in ens,nec valet si dicatur, ut quidam dicere consueuerunt. v hoc intelligitur quantum ab actum non quantum ad potentiam. Nam philosophus primo physi. e .comm. 69. habet subiecta quidem natura scibilis est per analogiam ad formam.ubi loquitur philosophus quo ad potentiam εί aptitu Enedum quantum ad actum,& Commentatoribi in commen. d. Et ista natura subiecta per se non potest intelligi per se, cum non si aliquid' in. acia habens quiditatem. Ecce quomodo Commentator nedum negat
actum Verum etiam potentiam ad hoc ψ materia intelligibilis sit per sedc solitarie considerata:& hoc non propter aliam causam, nisi quia n5 habet quiditatem in actu, ergo actualitas est prima ratio intelligibilita. tis tam secoda actu qua secEdu potentia. Amplius Commentator. . phyii.coni. io .dicit p materia n5 potest intelligi sine forma. Ampli
Commctatorii L.meta.c5men. t .dicit loquedo de prima materia.Ista natura quia n5 habet forma, ideo no habet intelionE intellecta ab ea ecce igitur m remota actualitate ab aliquo remanete in illo entitate, remouetur intelligibilitas neduactu veru etia poclia, quod etia ratione de/ monstratur Nam eiusdem est potentia. cuius est actus subiective loquedo sicut colligitur de intentione philosophi in lib.de somno de vigilia.
per hoc em prohat ibi, P cum actus sentiendi sit c5 posti, sic etia de potentia erit in c5posito tanqua in subiecio, si igitur materia ut ens praeciisse & solitarie considerata potest intelligi secudu pote tia, non erit inc5 . B ueniens in etia secudu acto intelligat. Amplius Comctator.'.phy.cri sumum i 1. ex intentione philosophi dicit motu esse dissimilis cognitionis propter imperfectione suae naturae .ppter ipsum hinere cd municatione cK potetia. Et cosimile dicit de tepore & numero. .ph,c5.isI.arguatur ergo sic.oppositora primi,& per se effectus Sc .ppi ietates sunt oppositae. sed apprieras primo oc per se insequcs potet a es. . cculinuo, ergo proo
18쪽
prietas primo A per se in q;irsiactu est manifestatio: Sc cotirmatur per
Auer. immo per Ari. In. time. t .com.2. qui duplicem difficultatis cau/cim in intelle ione assignat .vnam ex parte obiecti: aliam ex parte poteriae. Et C5metator ibi in co. dicit . difficultas in cognitione rerum materialiu est ex narte ipsarii quia no suntast intellectused potcsia int l=Iecta. cii includat materia quae radix est potentialitatis:quae est ratio opposita agendi tam in actione reali qua spirituali: cum formae sit agere. ex
iustare volgerit ens esse primu intelligit,ilitatis subiectu audioritate philosoplit . . .meta.t .c5. .ubi habet qS rcs siciit se habet ad esse: ital χhabet ad Weritatem: dicemus sibi hoc vel si esse sed aduertat isti quod ens dicitur de ente in actu de de ente in potentia analogicae S tuc sensus est
iste: et, si aliquod fuerit ens actu illud est primo intelligibile, si aut aliquid
est ens in potentia illud potentia est intelligibile ratione qua actu parti λcipatiniinqua enim intelligibilitas enti in potentia tribuitur.nisi ratione entis in actu tanqua ratione illius ad quod primo de per se cosequii intel
quod est in potentia non venit ad actum: nisi per aliud intelligere quod est in actu. Et hoc n5 est dubium. immorari enim super hoc est superfluu. dicat Scotus Sc modarni quicquid velin Ciudicio nuo ista fuit indubi/tata Auerisentcntiau, intelligibilitas est prima passio eritis in actu no entis nisi eo modo quo risibilitas diceretur passio animalis Stantibus ergo istis radicibus tanqua veris mantiducam intellectum tuum statim in co/gnitionem veritatis. Dico qae si volumus videre quod sit primum cognstum in cognitione contusa: oportet recurrere ad sensum. Nam istud ii, Geut mihi videtur est praecipuum fundanactum super quo fundatur Aueri in hoc prologo primi physi. inquit enim. AE.3.commentis.qiiod causa propter quam via dactrinae sunt nobis nota confusa magis:& causa pro Lectoripter qua magis uniuersalia sunt notiora suis speciebus ex quibus coin, ponuntur. 3c eausa propter qua nomina specierum sunt notiora suis partibus dii finientibus apud intillectu est quia singulare quod est quoddatotum est cognitii in apud sensum prius suis partibus. Si igitur insticia, mus ad istam radicem: videbimus inde pullulare istam veritatem: & est Aprum. qae sensui: ut in pluribu accidentia uniuersaliora sunt notiora sibi:& secundum tempus & secunda locu accidentibus minus uniuersilibus se, cundu locum quidemmam ut ait Themistius super expositione tex.commea. . primi phy.in sensibilibus videre licet accidentis procul anima, lis celerius totum corpus in caput: aut mani im:aiit partem aliqua c6prehendi. eodem modo promptius est dicere id quod patet eminus animalesie qui hominem: ita δί in his quorum rationes quaerimus uniuersalia atq comunia manifestiora sunt nobis qua proxima de particularia .secti dum tempus vero: quia ut habet philosophus in tex. pueri prius appel/lant omnes viros patres:& omnes sceminis matres:tanqua ut inquit ibi EThemistius qui matrem & foeminam perinde ac communia quaedam vocabula prius cognoscant.Sed ubi vegetioribus sensibus fuerint dispo, siti ad minus communia accedunt. Recte igitur dixit Averroys, quod ex hoc quod individuum demo stratum noti et est apud sensum qua suaerimesaest causa ia hoc quod ilia duo tota sunt notiora apud intellectu.
19쪽
Et confirmat hoc:videlicet, qd accidεtia uniuersaliora: ut in plurib notiora sunt nobis: na vi scribit Commentator. s.phy.& primo cili viro.
hil. commen. Q .Experimentum sermonum Uerorum est: vi concordre
sensatis: videmus qae si aliqua planta vel aliquis lapis praeciosus alicui ostendatur.primo iudicabit illud vel platam vel lapidem esse in genere: quale autem sit unumquod in istorum in specie dignoscere non potest:&hocn5 est propter aliam causam: sicut mihi videturinisi quia accidentia generis notiora sunt sensui accidentibus speciei. Et ideo cum intellectus noster in intelligendo imitetur sensum a pati videtur quod conceptus generans illius lapidis vel plantae prius percipiatur ab intel lectu qua con/ceptus specificus, qui adhuc sensui ignotus est. quid enim prohibet in il/lo priori conceptum illum intellectu in noscere non video. Quod si in aliquo casu contingeret accidentia insequentia speciem & naturam minus communem notiora esse accidentibus insequentibus naturam magis coν
munem .dico quod loquendo de cognitione confusa actuali quicquid sit de habituali prius intellectus percipiet conceptum specificum qua con/ceptum genericum. Et hoc sicut mihi videtur:nullus sani capitis negare
potest. Nam secundum philosophum. .meta.tex. commento. 23. Sunt
aliqua genera intermedia innominata. aliquod enim est genus proxima equo de asino quod innominatum est.Et non est dubium quod accidentia insequentia naturas specificas istorum scilicet equi&asini notiora sunt accidentibus insequentibus tale innominatum genus: stante igitur cognitione illorum in sensu talia po stlant agere in intellectu mere naturaliter quo ad primam immutationem. Et in illo instanti accidentia ma/gis uniuersalia non agunt in intellectiim, cum per casum sint sensui ignotae ergo in illo priori in quo ista sunt nota & illa ignota stat ista immutare intellectum qui de se est omnia fieri antequam accidentia uniuersalio/ra sint sensui nota.non enim est ibi actio aliqua subiacens imperio volu/tatis quae retinere possit obiectum minus commune non ageremisi prius obiectum magis commune agat.Nam obiectum relucens in phantasma/ci te naturaliter agit in intellectum. Et aptum natum est ad immutationem
intellectus quo ad cognitionem sui:& non alterius.sicut quilibet sani capitis scire potest. Quis ex philosophantibus antiquis negaret mihi ςqui Masini conceptu prius intellectui innotescere conceptu generis in nominati in quo ista c5ueniunt. Ratio igitu, prius aliquid innotescat intelle/Intellectus . ctui non est: ila illud magis c5e absolute: sed requirit m sit magis' sensatu: qa intelleci' noster in intelligedo depedet a sensu: si igiεqsim c5tigerit minus csse esse magis sensatu magis coi: n5video quoad actuat Ecognitionem quicquid sit de habitu aeli quin min' coe in hoc casu prius intelligat ab intellectu qua magis c5mune.Et ista est sententia philoso. phi sine dubio.vnde in sexto topi.c. .dicit, corp' est magis nota quoad nos qua superficies:& superficies magis qua ii 'ea: ila magis sub senε . su cadunt Secus aut est quo ad naturam. Et si Suhtilis doctor habuerit
istu sensum: sicut praetendui verba eius: credo opinione illam vera esse. Nec sancto doctori repugnabit quata ad hoc. Naipse dicit . concept speciei cuius singulare fortius mouet sensum est primo cognitus ab in/tellectu. sed moderni sequaces: volunt sustinere icta via uniuersaliter si/cut sequaces sancti Thomae uri volui tenere 'et magis vria sunt notiora.
20쪽
rius uniuersat civi est dimniens:& est pari diribitio et '' ς mPar tio distinguendum est adhue. nim iiii 8 pyi Q natmum sic magis uniuersale est notius prius intellectu oliata . si pV fie Τ' detur autem oppositum dico qae minus uniuersale .st autem comparatio fuerit inter masti, Via At iniis, ...' in dxffiniens & aliud dimittium.dieo ciuisa - - 'με ς; Vt Vnu
Ioimo qua partes eius.sic nomina specierum dissinitaru citi, p