장음표시 사용
51쪽
dimus scrutilum quondam annos natum tredecim capite sauciatum idque hyeme hunc grauissima comitata sunt symptomata, quae moriendi necessitatem attulerunt. Cum eius hera sumptuum metu chirurgos aduocare nollet , ignorans quantiniomenti hoc in capite vulnusculum foret, muliebria quaedam de anilia medicamenta applicauit. istum erat Og, explorando chirurgi post duodecimum diem cognorunt, ser-Iaque opus esse cnuntiarunt. Hi contumelia affecti sunt, quod carnificunt more aegrum Xcruciare crudeliter tractare Vellent, cum tamen toti in miselli salutem incumberent. Existimabat hera eos rem paruam attollerc, quo tu proficere viderentur, c tu nummorum emungcrent. Tandem
illius in humanitatis fructus in caput miseri aegri redundauito Nam cum praeiudicata ignarae mulierculae opinio, 3 pecunia praeposita fuisset clamantis aegri saluti funestus exitu piaci lo dignus est insecutus Vulnus enim sanabile, inhumanitas illius insanabile reddidit. Mors cita non fuit, quod hyems, quod florens aetate foret Mirum est, immo omni opinione maius quod contigit. Nam octauo ante obitum dic, ie-quentibus, de incredibjli partium, aliarum post alias, dolore Conquerebatur. Mox pos dolebat, deinde praeeunte isto immani dolore,' pars emortua elangvcbat Sequenti die Crus idem patiebatur dc sic singulae partes, aliae post alias extinctae sunt ac demortuae. Praecesscrunt Z Ct ολ Conuulsionibus sinailes. Sic duodecies pene mortuus iam Vim
ipsius dissolutionisi mortis singula quaeque pars pertulerat
tandem consumptus mortuus est . dc - φνω μονιων ἰσγροτα πιν φελος ο δεα res, Ut loquitur Hippocr. Nec eiula Hippocritus, nec lamenta homunculi diremptum violentum singula
rum partium patientis auarae mulierculi animum mollire a rib. cap.
flectere potuerunt. Et ita viuus Cut vulgus loquitur mortuus est. Idem pene contigit nobili mulieri. Huic cum Obortu tumor foret in mala dextra, discuti non potuit tandem ad suppuratum venit. Id quod effluebat tetri crat odoris. Interna peros fuit eruptio. De applicando foris Cauterio cogitabatur. Mulieres Vt amantes sunt sui, de cura cultus sui
quia eripi non potest, impetrari ab iis id nequiuit Pus sup
pressum. Tandem, cum sat bene habere videretur, repente
in genu dolor incredibilis onus est, hinc horror hinc repent
52쪽
lina mors. Vnde dolor tam repentinus 3 Qtud pro foribus mors erat, in coniugis sui sinu repente extincta est Ana niaxillis ad genu ipsum vis maligna morbi se inclinauit comateria translata Nequaquam vero. Sed quia vi extingui emotique partes oportuit quae spiritu, sanguinein vita plenae
erant. Nec enim nouum est ante obitum , cum iam in propinquo mors est nescio quos dolores inenarrabiles 3 inexa
plicabiles excitari, de quibus aegri queruntur, vel quod tales actu dolores sint , vel quod aegroti comminiscantur Id obseruauj Celsus, is antiquissimis scriptoribus desumpsit.
Verba eius sunt cum signa proXime aduenienti morti eX-plicauit Dolores etiam Circa coxas, inferiore partes orti,
si ad viscera, id est ad ilia vel diaphragma transierunt, subitoque desierunt, mortem subesse testantur, magisque, si alia signa accesserunt Duobus his exemplis patet conuulsionem, tremorem, immaneisque dolores sequi aliquando cum febris non est insignis Onam tunc laominem facile consumit cum
aetas floren iuuenileque corpus est, latis CXiguum VulnuS,
quod negligentia leti tale est Et tamen non videtur homini necando satis.' Nam non nisi vi quadam corpus dissoluitur. Vulgus ita loquitur, hic corde sano existente interit. Sic fieri
potest ut sana partes praesentientes quodammodo dissolutionem sui , conuellantur , non translata forte materia a laesa parte iam occumbente, non consumptione spiritus ab inflammatione, sed quia parti sanae est pereundum, o violenta
partium dissblutio indiremptio subeunda. Id quod concussione, horrore distentione, conuulsione, tanquam XtremiS praesidiis nititur assequi. Vnde patet eos qui peste intereunt, cum facultatibus reliquis integris, vitalis vim patitur, quodam horrore perhorrendo vehementissimo prehendi, dc sic repente interire. Et quidam alij; tum cum mors ipsis haeret praecordiis seipsis validiores, vegetiores cibique appetentioreS redduntur. Imo omnia agunt quae o sani ipsi IJ quod CXtrem Naturs conatus signum est Maxime vero id fit cum pars princeps laborat, superstite aliarum partium &fensudio integritate. Id autem non in omnibus ernitur, cum quidam sensim intereant, al1 non nisi vi quadam, d cum acgr-
rimae virtutis residentis significatione. Id quod Aristotel. .. κ. Σplicauit ' Leuibus morbis in senectute obortis cito animantia
53쪽
mantia moriuntur. Nam quia tum exiguus calor est, cum in cdiuturna vita plurimum sit exhaustus, quaecumque partis con cetentio adhibeatur, celeriter extinguitur , ut si tenuisvi mo cedica in eo flamma inesset quae paruo impulsu restingueretur ceob eamque causam sine dolore est ea mors quae in senectute eebrepit Senes enim moriuntur sine maiore Impulsu , nec canimi dissolutionem, atque discessum a corpore sentiunt cNunc duas illas coniecturas expendamu S prio em de secretiones separatione eius quod vivit, ab eo quod lana guescit, tabescit ac moritur Posteriorem, de specie quadam κώπως Iste enim Vltimaus naturae conatus in conuullio ne, pr sente languore ac paralysi particlaesae, κριοεως aemulus est Nunc de priore quam tamen paulo ante degustauimus.
Hippocrates disputans de secessit ossis laesia squallidi ab osse Lib. 4 vivo ac humido ita scripsit L Os quod discedere debet tunc
discedit cum plurimum exangue factum est. Resiccatur enim csanguis in osse de tempore & medicamentiS. Et quod quam ceptimum exaruit, ipsum discesserit a reliquo osse vivo sam guinem habente, id constat, dcc Idem ratio loco ut ante diximus Est enim credibile si carnes sunt ολοὶ, id est at L si trahunt familiarem naturae suae succum et, si raro spirans, ut bis; ..
loquitur alio loco, attrahit ad se sanguinem, cur non expellet Sedito. 6
id quod naturae suae contrarium est ponde id quod est san ec
guine ber, spirans, Vivens , fugat amandat a se id quod tib ἀι contrario niodo affectum est. Itaque si os vivum id fugat tr 3 reiicit quod evanidum est, emortuum, cur non pars ca- 'pitis cercbriue illaesa, sana, vivensic spiritu turgens alteram partem clut sphaceio Marcore affectam fugare conabitur, ut ab ea discedat ac diuellatur 3 Id quod motu extraordin rio ac critico conatur efficere. Et quia moriendi necessitas adest, id motu concussivo aut conuulsiuo quia alia ratio deest facere annititur Quod dum frustra facit , rebus conclamatis, sic conuulsum animans occumbit. Et ratione Xon
rationis saniel a parte laesa in sanam id fieret, id potius alio
tempore , non Xpectaret natura tempus ipsius mortis ad exclusionem materi ei virulentae in partem sanam. Docuimus
ante erysipelas in facie salutariter apparere , ut quasi excusibichore vulnus purius existat.
Altera coρieflura de specie κρι- est peisequenda mu
54쪽
csi nouum ut conuulsiones, imaniae, furores aliquando laca ἡρ. Cris es fiant. Ininio quod mirum seriis per D για soluitur,
h Z licet κυς ιαὶ sit velut mania aucta Hippocrati. Quoniam, ait malen ex vehementi motu causarum furorem faciuntium . f,cba luti cuna rationem iure consequitur ut in morbis acutis vehementissima symptomata bonas rises aericiunt. Et alio
loco. Furiosis conuulsi accedens , morbum Xoluit. Sic materia collecta in cerebro, aut quae in membranam resudauit, dum instante morte vi naturae , tauquam Xtremo Conatu
diffunditur in partes viCinas, Conuulsionem afferre potest partis sanae Quanquam sine affluxu illius materici per sympathiam , praesertim dum diremptionis istarum partium naturalium necessitas adest, conuulsi potest contingere ut pluribus ante demonstratum est. Et id quodammodo criticum cst. Id vero maxime euenit si corpus iuuenile , non vi febris
consumptum, ut ad motum contra naturam ciendum Vires
supersint multo vero magis si stimulus aliquis sit, aut sa-ntCS aut aura Venenata Quanquam non credibile quin ratione viciniae tetro vapore pars sana asticiatur, sed cur inconuulsa
ad tempus mortis maneat, id opus, hic labor est. Non omittenda est historia cuiusdam qui nephriticus cum esset laborauit suppressione urinae Tandem interiit. Omnino suppressa erat
Vrina, tamen rentantum unus calculo erat occupatus Curester non obstructus suo deerat offici, Nam eo natura corpuS geminum est architectata. Id ratione consensus euenisse credebant ut integer ren laboraret Γ Ουμβεβηκὼς ratione alterius aegrotantis renis . in ob istum consensum suum deserebat officium Multo magis id cerebro contingere potest. Magna est illa Vi consensus partium , ut sana in alterius laesae contagionem occulta quadam vi trahatur. Nec id tam facit communicatio ichoris quam intimus is consensus &harmonia partium, Vina tura in extremo illo Conatu, tanquam reliquas naufragi tabulas collectura, conuulsionem moliatur. Quicquid enim in fanis partibus vivit Jc spirat tanquam dissolutionis nescium d mortem naturae inimicam fugiens, obsistit, reluctatur dissidi ingruentem necessitatem amandare conatur Conuulsioudetur opus ipsius naturae, quanquam Galenus solius morbii mploma esse contendit. Et tamen eandem c0nuulsionem
in poplexi de paraplesia commendat, quod ea tilitas non
55쪽
mediocris consequatur. In morte autem κράσις quaedam est, cεν - μή
si nomen κε σεως latius extenditur, πιτλύθι significat Sill δ'
victa ac triumphata natura, nullus maior cietur motus, si vi aeui.
res sint aequales , natura supersit, aliqua ratione id quod
molestum est nititur excutere , id autem concussio aut con-pri ,h
uulsio facit. Sed de quaerat quis, cum lethale est vulnus capitis an ne Cesse malum communicari cerebro siue id fiat per simplicem Consensum, aut per depositionem & Xclusionem materi ei alaeSa parto in sanam, aut ν τl ipsius partis sanae,
praesertim cum imbecillior incipit fieri inliquando vero sisse
sum non est cranium ncc laestim ullo modo aliquando fissim) dc ni modiolus tempore adhibeatur , periculum adest Al1- quando illaeso cranio, leuiter contusa carne , Cerebrum intus est concussum. Hippocrates cum nullum vulnus negligi monet , id etiam ranio ad Carnem superpositam refercndum putat. Nostra enim saecula obseruarunt tempori quandam constitutionem in qua leuiter capite laesi, licet pericranium ipsum ab externa causa laesum non foret, peribant. Ideo Hippocr. Cauendum ait ne quid mali ossi accidat ex male cu- π rata carne. Nam de perforato ossi , alias nudato, simo ta- , ita κmen, S si laesionem ex telo habeat, dc tamen sanum putetur, 'periculum magis imminet ne suppuret, etiamsi alias futurum non esset. Inflammata enim carne os ipsum flammam con qcipit, cum osse mala quae carni insunt communicantur, via de periculum. Et licet a telo os sit intactum , ratione malae Curat carnis, coassicitur , hinc conuulsi , hinc mors Ter- spirat enim & conspirat totum corpus: 'ualita peri Communicatur Quod saepe occulte λαθρα is fieri solet. Nam CXperientia obseruatum est innumeros a morbis cerebri post conuulsiones .concussiones interiisse , quorum in cerebro
per anatomen nil videre contigit quod terrifici symptomatis causa extitis et I id plerosque fefellit ratos se aliquid αξiόλογν , reperire pos c in cerebro laborantium Xtinctorum.
Adeo Ccculta saepe causa conuulsionis, in morbi cerebri alio quid habent θε ον αδε λον es e ure , Aliquando in sese isditur Contunditur, & venae turgenti rumpuntur. Id quod Neraei Efiliae historia patefecit. Haec in syncipite manu percussa ioco, Vertigo , πνοια, febris vehemens, capitis dolor Septima μ
56쪽
Circa aurem dextram pus multum. Omnia meliora. Deliade febris , ανα,κα , faciei paΓs trahebatur , conuulsi , tremor, morS. In cerebro contusio erat, alioqui laesi crani Hippocrates meminisset. Tantula pars laesa in cerebro oc cauta
morbi mortisque exigua magni fuit momcnti. Vnde Hippoc. lib. de locis in homine, licet minima pars assiciatur, non de'
sinit uotum corpus affici. Minima corporis pars , ait Hippocrates, omnia habet quae 3 maxima. In cerebri affectionibus parua causa est Consideranda. Ita enim Hippocr. libro de praeceptionibus : Parua causa remedio facile exolvitur, nisi si quid circa locum praecipuum assiciatur. At Cerebrum priΠ- Cipatum habet. Mirum tamen est cum principatum obtineat, & situm superum, qui tot congerat excrementa, tot morbos experiatur. Id quod lib. de Glandulis Hippocr. declarat. Et Hippocr. de morbis, splenem partem imbecillimam &caput in eadem classe partium morbosarum reponit. Rationes eo loci sunt requirendae. Nec abs re id est Considerandum. Si in syncipite malum crat, Cur non Utraque parte conuellebatur , nec enim magis dextrae quam mistrae meminit antiquus magister. Quod tamen alias factum est, cum docuit cur in utramque partem conuulsio inciderit, Cum
medio capite vulnus extitisset. Deinde si abscessus in dextra parte erat magis , quia ad aurem dextram pus influxit, quare conuellebatur potius dextra parte Est enim id in quo laboratur. Nam qua parte alebatur abscessus, eadem causa mortis, haec stupor elanguescit, altera pars sana conuellitur. Et obiter quςrat quis an aliud sit trahi partem, aliud conuelli,
'ελγα est, ut opinor, conuullionis ἀθύμος i , dc C μολγώς de quibus ante, quae verae conuulsionis sunt in latrices atque dentulae referri debet. me co autem obiter.
E ii itaque quae dicta sunt constat conuulsionem de id
genus symptomaton funestorum sequi non imodo si ad membranas vulnus penetret, sed, licet ad pericranium tantum pertingat. Id autem ex Hippocrate apparet. Si enim male Curetur Caro vialnerata, subiectum os afficitur. Ac si mors aut Conuulsio non consequatur, nisi tabum ipsum , aut sanies Virulenta o primamve tabulam attingat ossis autem Vitium,
quatenus os est , per se ea symptomata non affert sed cum ad iteram membranarum aut virus , aut praua diathesis Per-
57쪽
uenerit. Dic enim non potest quantae issiones acti omnia quantaque symptomata consequaὶtur minimum vitium partium neruosarum. Ac de iis in tes, pro suo quisque iudicio, aestimabunt Si itaque pericranium aut incisum fuerit,
aut aliter laesum, cuius occasione aut morS,aut conuulsio eueniat, nil mirum csse debet. Nam vel rc soluitur, pars, Vel non resoluitur. Si resoluitur, quia pericranium continuum est, resolutio unius partis,partiS oppositae conuulsionis author egistit. Si non resoluitur, facile communicatur virus aut quid simile,
parci sanae Id quod ante abunde demonsistatum est. Nec omittendum illud quod allopius animaduertit Ait enim
anatonae deprehendisse se, venas Omnes quae per corium disie- minantur, quacumque in parte fuerint, sta inter se communicare, ut venae deXtrarum partium, sinistrarum venis continua serie copulentur. Vnde dcxtraium cum sinistris magnu est consensus, quod vasorum societas intercedat. Accedit quod minime sit explicabilis consensus partium Cum partibus aliiS.
Id quod in hystericis affectionibus apparet. Id quod in in
Ctura calcis quam conuulsio sequitur, cernere est. Id quod in menstruorum motu periodico clarum est, praesertim cum laboriosius mouentur , clarum existit. Pluribus id non licet CXplicare, cum ante plenius disputatum sit. Ac denuo is aliquid tandem constituaturo rationes si . pra adductas expendere necesse habeo. Ac de prima quidem ratione. fata quidem multa sunt, sed exploranda domo. Consentaneum videtur ut dextra potius pars , si laesa sit, conuellatur, quam sinistra quae illaesa est Galenus dexpressisse videtur explicans illud. Conuulsi ex vulnere leth Atha. lis es Ex vulneribus fiunt conuulsiones ratione sequentis ipsa ι -- 'Vulnera inflammationis cum partes neruosas attigerit. Et primum conuelli videntur quae e directo sunt partium inflammatione laborantium ; deinde postquam cerebrum quod principium est attigerit inflammatio ad totum X tenditur corpuS. Textus Graecus subobscurior videtur Nomen enim πιθοsi Greco coniungitur cum verbo et i sit hic sensus . Si affectio cerebrum attingat. In Latino velo iungitur vox πα)ος, Cum Verbo εινε , ut sit hic sensus , affectio adi tum corpus CXtenditur. Vidi iuuenem annorum vigentium
saucium oculo dextro fra orbita a primo statim die φω-
58쪽
νον, conuultum dextIo brachio, ' femore , resolutis sinisti brachio de seniore per undecim dies, tandem interiisse. Dis secto capite celebium deXtrum totuna fuit purulentum, sinistrum plenum serosa pituita. Cuius quidem rei rationem reddere videtur Galen Com. ad pari. II. lib. I. Prorrh. Vt inex, ternis partibus affectiones incipiunt,et non totae velan flamimantur', vel intument: ita Cerebrum Cum insignem magnitudinem habeat, multasque neruorum propagineS, phlegmonem eius alia ab aliis incipere oportet. qua vero par aD sectum fuerit , dc neruorum propagines assici conuenit. Porro Galenus loco supra commemorato asserit neccssum esse ut conuulsi prim partem affectam vulneratamque assi-o ciat. Deinde si inflammatio Cerebrum attigerit, Cum aeque fuim vires suas infundat in deXtras inistras partes , non potius
p dextra quam sinistra pars conuellitur. In quo prima ratio iacet de destruitur, qua dicebatur conuelli partem sanam ob consumptionem spiritu sanguinis vi inflammationis quae partem laesam affixit. Quare ergo non conuellebatur prius pars laesa vi inflanimationis p Est enim credibilius, siquidem
inflammatio conuellendi causa est, eam Conuulsionem contin gere debuisse tam cum inflammatio vigebat, quam cum inclinavita deferbuit, tris m, γε υ tant tim relinquatur. Et si valet authoritas Galeni, cum ipsa pars per se inflammetur, cum parte neruosae aut membranosae assiciantur, sana pars non conuelletur, sed laesa de vulnerata. Duo enim haec usu ueniunt, prius , quod partium neruosarum inflammationem C m μή conuulsio consequatur Vnde Galenus negat in articulariat morbo nervorun , membranarumve inflammationem effe, quia non adsit conuulsio. Pauci enim aut nulli arthritici conuelli visi sunt Posterius, quod natura ligamenti, chordae,& nerui tardius inflammetur, semel autem conceptam in
flammationem non facile deponat. Et Hippocrates lib. de Carnibus Cerebrum sedes est, metropolis frigidii gluti nosi Ideo quia minimum pinguitudinis habet, glutinosi vero plurimum a calido non exuritur Vbi enim glutinosum affuerit frigido citra pinguitudinem, exuri non vult, sed tempore calescens congelatur. Sic tarde cerebrum inflammatur
si Hippocratis ratio valebit Eodem pertinet S illud quod ab Aphrodisso scriptum est Cur atra bilis in mammavi crure
59쪽
cancrum faciat, in cerebro nequaquani. Est eo loci praeclara demonstratio, huc pertinens valde. Legatur locus Probi 9o lib. I. Ex quibus forte Colligimus in vulneribus capitis
aut non esse inflammationem positivam ut ita dicam membranarum, ea enim conuulsionem afferret,in sic laesa pars potatius conuelleretur Aut si est inflammatio non initio vulnerationis contingit in Tamen cum pars sana conuellitur, tum viget inflammatio in parte sauciata, cuius occasione sana co-assicitur S attrahitur Hinc resolutio laesae partis , dc contra istio illaesar Sed qui pars laesa inflammata non ipsa per se
contrahatur tonuellatur, non autem resoluatur Z Inflammatio enim non resoluit sed contendit contrahit de pars inflammata seipsa fit astrictior Nisi quis dixerit necessium esse ut
tum cum pars laesa inflammatur, sana retrahatur propter laesae 'μ' , partis astricitionem, collectionem. Tribu enim modi Con ναν io uulsio ς τltibi μι, δουν contingit, illaesis parti su quae On- lib. 3 Helluntur Vocat autem Galen. ας Aeti τί ura Kων cava se ου τάσεις autem dicuntur cum vel apo neu rosis, vel neruus a parte una in aliam pertinet , dc dum tenditur, pars etiam
sana assicitur per sympathiam ob generis similitudinem iontinuitatem partium. Est ei AEusdam communis totius corpori ταας, quia Vesut membrana obtenditur continua toti corpori , quae cum assicitur pariter aequaliterque totum corpus assicitur , ut in febre quam O , ο- vocant. Primo , cum resolutus est musculu congener , tun enim oppositu musculus conuellitur. Secundo, cum oppositus musculus CXtenditur Tertio, cum id quod sanum est, ab co quod continuum estis proximum, attrahitur , ut m teri seccssionibus contingit melius Graece, I se Icυν, in Basiliensi codice inepte legitur , ως cubri σε Ad Cr tium autem modum id de quo nunc disputatur , referetur. Id enim quod sanum est, id est, pars cerebri fana, attrahitura parte laesa inflammata. Sed hic obiter monendum an hic tertius modus conuenire possit crobro cum Continuum non sit, sed in duas diuisum partes , an continuum dici possit' 5wM1άς , Continuum tamen ob neruos a parte una in at teram propagatos. Et lis quaestio commemorabilis est, huc maxime pertinens Dicebamus paulo ante Cinde enim
digressio facta est quia pars infiminata astringitur te ob
60쪽
ligit idec sana trahitur adduciturque, unde conuellendi oc casio, Et ideo quis faciIe credat coni nil tibiaemin paralysin diuelsarum partium contingere posse tanquam symptomata 'at νομα, m , propagationem cauta moria bificae, maxime cum ad membranas ipsius Cercbri labes per uenit. Quod si primis dicbus membrana ipsa inflammaret conuulsio idem in tempus incideret. Et quando conuulsio inCidit, per auctionem causae morbum faciuntis id fit, quod stri: Dem vocant, Mille enim Ozi Verbum et ἐπιγε- α significat Et quia partes nemo, ut ante dictum est, non ita facile inflammantur, nec aucti morbi vis ad membranas se vertit idco non ita mitio Conuulsiones tueniunt. Imino initio ne tantilla quidem febris est Itaque conuulsio potius aderit cum summa sunt omnia , stvigorem inflammationis nota quidem inflammationi , partis laesae sed partium Tanarum in consensum
vocatarum membranarum cerebri , aut ipsius cerebri od cum cito non eueniat , ne conuulsio statim phorietur Quanquam urget Galani auctoritas. Nult enim in vulneribus conuulsionem sequi cX inflammatione, eamque partium esse inflammatarum. Ac dicere partes inflammatas primum non inflammari absurdius cst, dono proinde Onuelli partes e directo positas, id quod placet Galeno. ienim laesa pars cibλυε in i illaesa conuellitur, vel cst inflaniamatio, vel non. 1 in flammatio, cur voltu resoluitur&elanguet Contra enim trahi tendique vi insammationis debet. Si est inflammatio maior, non quidem initio Led cum viget m tum , symptomata quoque sui genetis edet. Et tamen Conuulsi accidere videtur cum omnia cferbuere cum inflammatio des uiit Quid enim in aliud annotatquὸ νέκρωσιν, λυσιν, σφακελον , , HLVA - , Ut loquitur Galenus, partis ad paralysin tendentis HErgo non est credi-bjle vi inflammationis conuelli partem , cum par fana ab inflammatione sit tuta , si ob partem laesana inflammatam id eueniat in tempus vigoris potius incidet. Quod de phrenlticis quaeri porcst. Si conuellan ur , an non potius in Vigore morbi, cum inflammationis summa sunt onnnia r Symptomata enim tun elucent, maior est naturae conatus, Op-