Alexikepus, seu auxiliaris hortus, extemporanea morborum remedia ex singulorum viridariis facile comparanda paucis proponens ... Ad haec, Dioclis Caristii Epistola ad Antigonum, de tuenda valetudine per hortensia

발행: 1565년

분량: 313페이지

출처: archive.org

분류: 약학

201쪽

Athiam eterisucceditsi uti morbo, Herba chelidoniaefertur cum melli mederi. Menses nimios mammis admota essica M,ha, in citer sistit mulcera adeo siccat, ut pro UT sipodio tantur multi, imponitur etiam iisdem desperatis,cum axungia Galenus tradit calidae, madmodum extergentis esse facultatis eiusque succum ad visum Cocuedum comodum esseti maxime his quibus crassum quid da in pupilla colligitur,digestione atq; discussione adiges. Mercurialis, O medica eius aurei a.

P haec Gallicis tortis Latinam

retinet nomenclaturam: in marem

ac foeminam distinguitur. Haec candidiora, ille griora habet folia Mirum est secretur pro quod de utroque genere proditur in v

rem scilicet facere ut mare gignari tui et

foeminam vero , firmanae: sed id contin gere, sita conceptu succus statim bibatura passo, edanturque folia ex oleo, sale decocta, vel cruda ex aceto Plinio in ea re astipulatur Dioscorides nisi a pumgatione succum iam dictum bibendum

eue, trita folia genitalibus locis adhi-

202쪽

Serenicherrimi. Concepimmenses, ecu

dis surauis stranguria aluus

benda testatur Experieti addidit oportere altero a purgatione die dare mulieribus per triduum, inquarto die, a balneo, cum illis coire. serenus medicusta poeta aeque priscus ac doctus, eam in rem, de conceptione, partu scribes,elegantissimis versibus aliquot ita lusit, Irrita coniugi sterilis si munera languent: Et sobolus es et multos iam dana per annos, Mercurialis item capitur communiter herbae Sic cubitum nocitu coniux sesinat terque. Hippocrates, Plinio autore, tramque mercuriale miris laudibus in mulierum usu praedicauit adhibuitque cum melle,

vel rosacco,aut irino,vel liliaceo oleo ad conceptus,&ciendos menses, educedas

que secundas Quod etiam potu, aut tu, praestari dixit Succum insuper surdis auribus instillauit,& cum vino vetere inunxit,ac folia cum recenti axungia decocta,vessicit ad stranguriam imposuit.ventri exonerando,Vel in febri,quatum manus capit,in duobus sextariis aquae ad dimidias coquitur Vel cum melle admixto sale, succus bibitur aut in gallinaceolusculo quod salubrius est cum malua decoquitur Dioscor eandem soluendo

ventri

203쪽

ventri in olere coquit traditque epoto iure bilem ac aquas detrahi Mali quae vidis,

Vtriusque, potioni insparsum, vel cuabsinthio, aut cicere decoctum, regium X- pugnat morbii:&folia illita, vel succus, omnium generum verrucas tollunt, ac thoracem purgat sed stomachum laedui. Galenus testatur mercuriali omnes utidulaxat ad alui solutionem, purgationes. Si quis autem in cataplasmate periculum facere volet, digerentis facultatis esse experietur L. Apuleius Platonicus mercurialis tritu semen ex passo ad ventris duritias exhibet,&ad cpiphora siculorumque achrymas folia ex vino albo aures. vetere apponit. Prsterea,ad aqua quae in aures introierit siccetepefactu exstillatia Panetarii, O medica eius auxilia.

AParietibus nomen habet Parietaria, in quibus nasci ac gigni, maxime so Pa a

let quanquam insepibus ac vineis nasci et etiam costat Helxine dicitur, quod lap

paceis capitulis suis, echinatis sphaerulis,vestes tenaci asperitate, haerendo, tra-

204쪽

ANTONII MIZAL DI

hat, retineat. Vocatur, Perdicium, quon 'inperdices ea praecipue vescutur, sese libenter in illa volutant. Adhaecvrceolaris,quod detergedis vrceis kvitreis vasis admodum apta sit. Turtures, columbae, gallinacei illa pasti annuum et .Suu fastidium deducere traduntur Podagris Dui,prach cum caprino aut hircino scuo efficaciter, et , T dpponitur,d cotra rupturas, lapsuS, prae- abscesses, cipitia, aut vehiculoru uersiones, diui-grum si opitulatur Sanat ignes sacros col-

cerussa panos discutit, necnon abscessus&incipientia guttura Cum recentibutyro vel gallinaceo adipe frixa,, ventri, cataplasmatis modo calens imposita ac subinde mutata, colicum cruciatum cle- meter sedat perinde atque nephritidem S ctuas ex calculo tyrannides, si succus illius vino albo exceptus sirecenti oleo amygdalarum dulcium remistus, tracTo' di , a iacitus,opportune hauriatur. Tonsillas Iomata, slia Narace cureolaceo curat rolia, ut scri-

cera,garga bit Dioscorides, vim habent spissandi oc et '' refrigerandi, quare illitu sacros ignes, ut diximus,sanant, sicondylomata,ac vicera quae serpunt,emendant Inflammatio-

205쪽

nibus gargareonis tam herba, quam succus illitus, vel gargarigatus multum prodest,auriumque phlegmonosos dolores cum rosaceo infusus leuat,& quandoque sinit. Vis etiam ei inest abstergendi, ut in vitreis vasis experimet docetur adhqc constringedi comite humiditate subfrigida . Quamobrem phlegmona Dinnes humane in initio: augmento sanat, usque adsta tum Luc. Apuleius aduersus podagram

in aqua decoquit,&ca partes affecta fouet, herbamque ipsana cum axungia tufam,cataplasmatis modo, imponit, 3 inteolo vestit. Caeterum certo: probato

quorundam experimeto didici, viridem

parietariam cum pane, & oleo liliaceo, rosaceo, vel chamaemelino tritam 3 excalfacta, muliebrium uberum apostemata valde iuuaret. Malua, meditae, auxilia. R. X.

Hic de utraque malua, sylvestri nimi

rum hortensi, medica, fusa agemus methodo quod utriusque usus tam freque ubique sit, quam planta ipsa pascssim est obuia Olim satiua erat. altilis, Maia , cedebatque in locum oleris, Horatio,

206쪽

18, ANTONII MIZALDI Hesiodo testibus. Vnde illud extat Martialis, in lactuca ainobis initio adnotatu. ' Vter De lucis, et mollibius ditere malim: Namfaciem dudum, Phoebe, cacatis habes.

t. Triane prodigiosum natura miraculii est, quod herbae huius folium, nedum flos(quemadmodum scripsit Theophrastus

nubilo die Solem, etiam delitescentem, prodat: sitque curriculi illius velut index de statu 3 couersione ex quo inter herbas heliotropa merito accensetur, sicutinos haud ita pride admonuimus in nostris natura Arcanis,&alibi. Damageron inter Graecos medicos geoponicos sane quam celebris, posteritati notum es- Fauchi , se Voluit,succum malaia exasperatas fauii vitia e ce lenire , summae cutis acrimonias Gud AT emendare ad haec lacessitis renibus opi-Me vulnui, tutari,ac irritamentis vesicisummam ad-

, Ira ferre commoditatem Feructa stibus

per se,irraucescentem vocem expedit, Scex oleo atque garo vetrem resoluit Recens vulnus claudit, ad cicatricem perducit luxatisque ac fractis medetur Folia cum frode saligna trita, pretiosum fa-I mni'. ciunt emplastrum quod inflammationes

Honores enalo Vel augeri prohibet, manatemque

207쪽

sanguinem sistit. Eadem cum cepis, Vel h. tates E porris tu ca, serpetium ictus, impositusa I css venant.Succus auribus instillatus, dolorem earum compescit, Me melle potus, hepaticis medetur. Id comitiales recreat,

calculosis ac schiadicis presenti es auxilio. Si quis sylvestris malua succo por- unctus Crit cum oleo vel plantam ipsam secum habebit, a vcspis non pungetur. Quod si recenter punctus fuerit, etiam infixo aculeo, idem opitulabitur succus, aut oleum simplex Ius elixae des ructa ctae epotum, rinae sinit tormina, dissi v a tam ciles,laboriossisque partus soluit Radice Crus quae num habet caulem, dolentes T,. 'dentes pungere, utile esse docuit experi fame p/mentum' necnon parturientes celerius '

cniti jubstratis malu foliis sed protinus 2 et

a partu remouenda sunt, ne uiua sequatur. In quam rem etiam prodest succus ex vino ieiunis exhibitus.Tradidere o nulli foeminas purgari foliis plen manus mensura,in oleo A vino sumptis. Eadem strumas, parotides de panos, addita hominis saliua,curant citra vulnus Sut quia lalliget tritum semen brachio genituram non continentium. Quod unu e-

208쪽

nocrates etiam tradidit modo sit unicaulis maluae adspersum genitali firmi-vM 3 - narum, Venereas auiditates miria in mo-ter, vesica, dum augere Quaquam Olympias Theomenenati reana abortivas esse dixit maluas cia adipe sui, is anierin m modum pesti vulvis ditas: vulva, ma quod tacuisse fortassis praestitisset Dio- ira scorides esculentiorem esse ait hortesem

quam agrestem, sed stomacho noxiam: quae,sicui cauliculis suis ventri ac interaneis facilis esse probatur, ita vesicae admodum idonea censetur Semen cum vino, aqua&pauco aceto coctum, valde prodest cotra ictus morsus venenatorum partim bibitu, partim loco affecto admotu:&cruda folia cum rosacco trita, ambustis summe auxiliantur, queadmodum etiam aqua decoctionis illoru Eadem cum pane ad vult aerii impetus, c5mode apponuntur. Et succus per se haustus, vel cum oleo liliace infusus, vul-uas emollit Addam quod fotus decoctionis maluae vel altheae, duritiem matricis tollit,sicius ostiolum aperit Nonnulli firmant radicem gestatam foetum continere, si uterum attingat quod plerique etiam parietariae ascribunt.Sut qui

209쪽

rosaceo terunt, Ac subcalidam apponunt

Aduersus omnes aculeatos ictu S,Vires,Vt ne porrigo, diximus,liabet admodum cssicaces, prae secet,

cipue apiam,vesparum, similium Si in T.

urina putrescat, manatia in capite ulcera drambria. sanat adhaec lichenas, d oris paruuloria ulcuscula, cum melle QESerenus decocto radicis videtur tradere vim mira aduersus capitis squamulas do ea legatissimis versibus ad hunc scribon modum, Dum caput mens exum porri ne ninget, Hancpoterit maluae radix decocta seu ire. Folia ex rosacco attrita& elixata, facris ignibus ac ambustis efficacitcri intitur: Et semen ex vino nigro potum, a pituita ta, ac nauseis liberat, saltibriterq; toinesmo S et

non etiam asthmaticis melancholicis. Quibus tamen,ut insanientibus calcu- ά ... silosis, vel inflatione Scipis holono labo mamme. rantibus, multo salubrior cffc solet suciacus tam exhibitus, illi tu . Radix eius quae viii causis cst mammarum vitiis occurrit in nigro vellere alligata inex lacte , sorbitionis modo sumpta, tussim TUA, ,3 paucis diebus emcndat. Iusculum totius

210쪽

18 ANTONII MIZAL DI

plantae cum sua radice contra omnia VC-nenata plurimum valet, si potum identidem vomatur Hippocrates adnotante

Plinio,vulneratis,& sanguinis defectu sitientibus cocta radicis succu summa Lficacia bibendum dedit vulneribusque radicem ii melle, resina salubriter im-

h. - tibiisque musculis, Vneruis, atque arti aniculi culis affectis. Sed mirum esset, aquam addensarii lactescere, in qua trita maluarradiae, horas aliquot sub dio maduit: quam ad multa utilem esse nouimus, ac eo essicaciorem, quo recetior fuerit nec ignoramus Theophrastum id altheae,seu ibisco ascribere,potius quam maluae. Iathyris, et Catus ut a minor oe Ricim seu Palma Christi, cum medicis triusque au

xiliis. A CE A XI.

EGI A N T in hoc hortensium herba uum medico theatro plantae duae,Lathyris S picinus, nobis solita methodo describendae Has sane vel praeterire, Vel dissamulare animus erat iupter abutetiuusum,nisi me ab ea sententia reuocassent

improbae,proborum aliquot amicorum,

SEARCH

MENU NAVIGATION