장음표시 사용
21쪽
Sequitur quae ab ecclesiastica potestate, quibuS X Verbis discimus, quemadm0dum tis Can0nicum non s0lum
nat, ab alii juribus disserat. Illud enim ver ab Ecclesiac0nditum est, scilicet ab iis, qui jus imperandi in c-clesia ab ipso Christ acceperunt. Ouam sane ob caiisam
dici c0nsuevit tum iis Helesiasticunt , videlicet ab Ecclesiae Rect0ribus c0nstitutum, tum etiam Jus Pontificium, qu0d canones bene mulli a Summi P0ntiscibus Primalum cclesiae gerentibus sanciti sunt. Per illud verbum christianis uris Can0nici subjectum designatur. 0li elenim christiani Ecclesiastico uri subjiciuntur, quatenus per baptismi Sacramentum in Ecclesiae societalem recepti, ejus partes et membra evaserunt. Quid mihi, inquit Ap0st0lus 1 C0r. c. 5 v. 12, de iis, qui foris sunt, judicare Igitur Judaei, Gentiles, et urcae legibus mere ecclesiasticis non ligantur, quia n0men christianae militiae n0udederunt; at bligantur haeretici, schismatici, excommunicati, et ap0Statae, pr0pterea quod character Sacramenti, tu insigniti sunt, et obligati0nes characteri adnexae his criminibus non delen illi . Denique posteriora haec verba vel praescriptae, vel propositae sunt addenda duximus, eo quod earum legum, quibus Jus Can0uicum c0ustat, alias Ecclesia praescribit, alias tantumm0d pr0ponit Pri0ris generis illae Sunt,
quas ecclesiastica potestas pro rati0ne loc0rum, temp0rum, et perS0nai Um 0ndit, quas ut praescribere, sic etiam mulare, et abr0gare p0test, quae leges ecclesiasticae p0
22쪽
naturali, aut divin pr0manant Ecclesia ver auct0ritale sua pr0p0nit, vel explicat. la 0nstituti0nes de rebus sidei et 0rum , quamquam ecclesiasticae n0minentur , propterea qu0d ab ecclesiastica auct0ritate prop0sitae, et addita etiam p0ena sancita suerint, nihil tamen secius ad jus naturale et divinum earum rigo reserenda est, manentqNe perpetuae, et stabiles qua de re infra dicendum erit.
DE DISCRIMINE THEOLOGIAM INTER ET JUS CANONICUMFidei 0rumque tractati tum ad 0gmaticam, et m0ralem he0l0giam, tum ad Ius Can0nicum perlinet Veruntamen res aliter a The0l0gia, aliter ab Ecclesiastic0Jure spectatur. Namque he0l0gia d0gmalica de fide, rebusque divinis universim disserit, ut Statuat regulam credendi, atque hinc Studium omne et operam coll0cat in demonstrando quid c0ntra dem pugnet, quantum et quatenus pini quaevis sanae et catholicae d0ctrinae c0ngruat, vel adversetur. At iis Can0nicum res dei respicit, ut ex eis agendi regulam hauriat, cum multae sint disciplinae leges, quae a dei regulis ita pendent, ut credendi regula regulam agendi c0nstituat. Ad 0res autem qu0d attinet, heologia moralis, ait Schwar in Inst. Jur. lib. Univ. instr. 1 f. 3, motivo generali 0-nitatis atque malitiae, versatur circa virtutes omnes, asviti et spectu primario, ac praecipue f0rum internum,
23쪽
et tractat actiones quaslibet sive respectum habeant ad Civitatem, sive non . Sed Jus Can0nicum alionem liabet ossici 0rum, quae in ecclesiastica societate praestanda lini, ut deles pie 0nesteque c0nversentur; et idcirco respicit sideles ratione habita ad communitatem ecclesiasticam,sorumque externum maxime intuetur. Praeterea Can0nes, recte observante Gersonio in Ree0mmendatione Licentian-d0rum in Decreto, non sunt nisi conclusiones eae principiis theologicis , id est e Gangelio , et ullis libris canonicis elicitae vel illatae, vel etiam determinationes loci , temporis , modi , quo jus divinum observandum praescribitur. Denique iis Canonicum divinis legibus sive fidem, sive m0rem spectantibus addit ecclesiasticas leges, sive p0enas, quibus improbi homines in ossici c0ntineantur: qua de causa extant tituli de haeresi, de apostasia, de Sim0nia, de adulterio, de periurio, de sui lis et similibus. Uuo verbo The0l0gia l0la est in rebus sule et uorum universim investigandis , illustrandis , et pr0pugnandis ;Jus Cau0nicum in iis custodiendis, pr0pagandis , et in usum actumque perducendis quani ob rem jure merito aBoelio , et Alvar Pelagio Theologia rectrix et practica
DE DISCRIMINE INTER JUS CIVILE ATQUE JUS CANONICUM, ET HUJUS PRAESTANTIA Tria sunt, quibus utrumque Jus inter se diissert, videlicet oriq0, objectum, ut sinis. Primo quidem disseri ori-
24쪽
lineri namque, ut inquit allinge de ure naturae pu
blieo lib. IlI cap. V S. 223 , Origo imperii civilis est
a Deo ut auetore naturae, neque naturae ordinem, ac
limites transcendit origo imperii ecclesiastici a Deo est ut ollutore gratiae supernaturalis, proindeque lotisse Litoris ordinis, quam ut cum ulla re temporali in omparationem venire, aut pretio comparari possit. Dissertobiecto, pr0plere qu0d jus ecclesiasticum spiritualia et sacra m0deiatur; civile politica et temp0ralia. Dissertilenique line, quia jus ecclesiasticum aeternam hominum beatitudinem praecipue spectat; civile vero temporalem lautumni ad se licitatem. Ex qua triplici disserentia proditur etiam triplex causa, quamobrem iis Canonicum longe multumque juri civili antecellit. Igitur Jus Canonicum excellit . ratione p0leslatis unde manat. Praeclare F0rtuu Garcia de ultimo sine utrius I. ur num. 72 Prima est eaecellentia causae ellicientis; nam Summus Pontifex majorem habet jurisdictionem, et eaecellentiorem quam ipse Imperator. Itaque dignitas supremi Pontilicis est multo clarior et eminentior dignitate Imperatoris ,
quod a Deo super omnem animam constitutus est, unde
idem etiam Imperator ei subjicitur. It constat, quod leges superiorum digniores sint legibus inferiorum . . ratione objecti Tanto altiores, eleganter scripsit Baldus lib. 1 0usit. 464, sunt Canones, quanto caeli sunt altiores terra, quia tantum distant Canones a legibus mundi, quantum perpetuum a c0rruptibili, et sacra a profanis. 3. V deuique rati0ue suis, quod hue duo jura, ut verbis utar claudati Marcia Ail per num. 19, se habent ut
25쪽
b. IV DE DISCR. INTER JUS CIV. ET CAN. I
anima et corpus, cum iis civile intendat in commune bonum, secundum quod convenit humanae societati jus vero canonicum non solum secundum quod convenit humanae societati ivviter, sed etiam secundum finem in Deum intendendo, et aliavi vitam evectando. Allamen nemo pulet, se plurimum posse in canonica
jurisprudentia proficere et valere, nisi civilis juris ludio 0peram quoque dederit. Nam utraque haec ura inter se
nexa copulataque Uni, ut alterum alteri auxilium praestet quamobrem Lucius III cap. 1 de nov. per nunc. Sicut, inquit, leges non dedignantur sacros canones imitari, ita et sacrorum statuta canonum Principum constitutionibus adjuvantur.
DE JURIS CANONICI AMPLITUDINE ET NECESSITATE Juris Can0nici amplitud ex magnitudine, et copia
rerum , de quibus agit, compr0batur. I riplex est ipsius 0bjectum, videlicet personam, res, et judicia Primum itaque agentibus de pers0nis , sese objicit universa literarchia ecclesiastica secundum gradus suos , a Pontificeusque ad insimum gradum clericorum, tum Saec Ularium, tum regularium, horum digni lates, ossicia, munera, jura, d0tes, m0di acquirendi praelaturas, easque amittendi. Ad alterum objectum , qu0d de rebus est, perlinent Sacra
26쪽
b0ua ecclesiastica, decimae, 0 te Ecclesiarum, et hujusmodi, atque h0rum omnium privilegia, immunitales, et administra i0nes. Ad tertium denique objectum , in qu0 de judiciis tractatio est, spectant ea omnia, Hae de Ρ0lestate ecclesiastica tum judiciaria, tum coercitiva, deser c0mpetenti, de n0rma exercendorum judiciorum, lemque de delictis, et criminibus, deque poenis, et censiariSecclesiasticis disputari possunt. Igitur jus canonicum objecto su amplissimum est, et varietate rerum jucundis
At vero uris canonici scietitia necessaria est prim0 quidem clericis di uim juris discendi necessitale adstricli SUnt, tum ratione praecepti, lum ratione muneris clericalis. Nulli Sacerdotum licetit canones ignorare, edixit Caelestiuus P0 uti sex epist. 3 cap. 1 compluresque Sunt ecclesiasticae leges, quibus clerici jubentur cauonum sibi scientiam comparare Delude alioue muneris debentie Speci0 habere canones, praesertim in iis, quae ad mu- Nera sua rite praestanda necessaria sunt , ut aedificent cunctos tum dei scientia, quam operum disciplina , thabemus ex C0 cilio Toletano III au. 23 Deinde ne laicis quidem, potissimum illis, qui causas dicunt aut judicant, Sacrorum canonum scientia negligenda est, pr0plere qu0d tanta est utriusque juris connexio, ut in ne- 0tiis et causis civilibus, ubi alterum jus aut nihil, aut 0bscure diu illum aliquid c iustituit, per alteium HS X-plicari, et suppleri debeat. Praeterea multae sunt leges in jure civili a sacris cauonibus emendatae, qΗ3 nec advocatis laicis fas est igit irare. Denique nanes, illi in
27쪽
Di 0 versantur , agendorum judiciorum rati0nem, quam sacri can0nes tradiderunt, c0gnitam habere debent, quae ull)0le laui 0r et simplici0r, 0mmuni mutumoribunalium usu recepta St.
DE IURE CCLESIASTICO PUBLICO ET PRIVATO Quid est societas h0minum sine imperi ' si corpus
Sine c0mmissuris, Sine nervis, sine ullis c0njunctionibus sine vinculis , sine capite, quod nec stare, nec percipi ullo modo potest. Igitur ad 0nstilliendam, consei Vandamque societalem necessaria est auctoritas Magistratus,
qui praesit, qui regat, qui stabilia leges, qui introversias dirimal, qui castiget impr0b0s , qui tueatur b0n0S, omnesque in ossici c0ntineat. At ver Magistratuum delinila sunt jura, et ossicia secundum naturaui, formam, et sinem societatis, et secundum leges, quas uris publici Script ire vulg0 fundamentulas appellant. Ea vero jura, et Ucia publica dic UntUr, I 0plere qU0d communem alicujus p0puli aut civitatis utilitatem spectant, eorumque jurium et ostici0rum complexus Ius publicum vocat Ur Ouapropter Scri-pl0res in hoc jure tradendo primum agunt de structura et constituti0ne societatis, deinceps de singulis uribus et ossiciis e0rum, qui imperium in ea gerunt. Jam vero eclesia s0cietas est ab ipso Christ constituta, quae Magistratu et populo constat, ide0que in ea sunt qui regii ut et nasierant , et sui regillitur et Parent.
28쪽
Est igitur iis quoque publicum ecclesiasticum, sunt Magistratu ecclesiastico sua jura et ossicia, et pr0 inde jus istud ita definiri solet Ius publicum ecclesiasticum est, quod totius Ecclesiae, ejusque Rectorum jura et licia determinat. Itaque Can0nistae tractati0nem duris publici ecclesiastici ita assumunt, ut prim edisserant de divina Ecclesiae rigine et fundatione, de potestate divinitus eidem tradita, de Rect0ribus ab ipso Christo c0nstitutis, deque rebus e0rum p0testati subjectis deinde transeunt ad explananda eorumdem Rectorum jura et ossicia, eaque
aptis argumentis c0nfirmanda. ujus vero sacrae societatis tabulae, sive leges laudamentales sunt Sacra Scriptiira, et raditi0, utriusque ver interpres Ecclesia est, quam audire omnino debemus.
Sed jam de dure privat dicendum est. Ut illi, qui
Magis iratum n0n gerunt, privatae personae vel privati dicuntur, sic jura quibus in s0cietate ruuntur, et ossicia quae praestare debent, privata x0cantur, ex iisque iis privatum c0nscitur. Id pariter in ure canoni e receptum est, et Jus privatum ecclesiasticum definitur: complexio
earum legum, quibus christiani populi jura et licia
determinantur. Justinianus S ult. Instit de ust et Jur ait Hujus studii ditae sunt positi0nes, publicum et privatum. Publicum jus est, quod ad statum rei romanae spectat privatum quod ad singulorum utilitatem pertinet. Dicendum est igitur de jure privato. Itaque animadvertit Franciscus Schmier de Iuris p. pubi Imp. Roman0- germanici Seet. 1 f. Iustinianus Ius civile tomanorum λtsiniin publicum e prim tum, et relicto publico, privatum dum
29쪽
tuoeat tractavit; quo satis ostendit jus unum sine altero con-sιstere, atque adeo haec membra dividentia veras esse species Iurisprudentiae civilis, nec unam ad alterius integritatem necessario desiderari posse. . . . Utraque eta eum objectum Separatum
habeat, et uno quaeque speciali di cultate ircumsepta sit, est separata scientia sepuratim a Iurisperitis discutienda. Verum ad id uberius explicandum, in quo Ius eclesiasticum publicum et privatum dilberunt inter se, accomodata Midetur ea Iuris divisio in constituens et c0nstitutum quam apud quosdam auctores praesertim veteres legimus. Ius c0nstituens vocant jus constituendarum legum Ius vero constitutum ipsas leges consti tutas. Qua p0sita partitione Iuris, dicimus nihil aliud esse Ius publieum Ecclesiasticum, quam Ius constituens, quandoquidem de hoc uno in Iure publico disseritur, scilicet quae quantaque Helesiae sit constituendi testes, imperandique potestas neque itidem quidquam aliud esse Ius privatum quam Ius conStitutum, quatenus jus privatum versatur in recensendis, illustrandisque Canonibus sive legibus, quas Ecclesia constituit. Uno verbo, Ius publieum Ecclesiasticum tradit quid Ecclesia possit constituere; Ius vero privatum quid celesia constituerit.
DE JURIS PRUDENTIA ECCLESIASTICA Cum omnes ferme leges, egregie dixit assii uin in
prin0. ur eccl. 0m. 1 q. 2 cap. 3 , sint regulae generales, et impossibile sit legem ferre ita claram, quadnulla egeat interpretatione, aut ita niversalem, ut ad Omnes casus in sacris occurrentes, quos nullus Legislator praevidere potest, applicari et extendi valeat, opus erit quudam prudentia, qua mediante leges non solum reclui utelligantur, sed et ad acti0nes hominum sapienter sp
30쪽
plicentur, et ad casus tu legibus non expressos usta interpretatione intendantur. Haec itaque prudentia explicandi applicandique juris s0let jurisprudentia V0cari,
atque adeo definiri: Facultas sive habitus ecclesiasticas leges interpretandi, easque rite ad occurrentes casus applicandi. Itaque jurisprudentiae ecclesiasticae duae sunt Veluti partes, quarum una leges ecclesiasticas scienter interpretatur, altera easdem leges ad acta, sive ut vulgoajunt, ad casus obvenientes applicat. Prima jurisprudentiae pars, quae in rectam interpretati0uem legum incumbit, ardua est, multarumque rerum peritiam p0stulat; altera pars quae in applicandis legibus versatur, expedita et facilis est, statim ac ex apta legis interpretatione mens Legislatoris c0mperta fuerit. Igitur interpretatio est alicujus legis obscurae vel ambiguae e lauatio hinc Cicero lib. 1 de div. ait quiuerant multa obscura, multa ambigua, ea planationes adhibitae sunt interpretum. Recta vero hujusmodi legum interpretati e verbis et probabilibus conjecturis eruenda est. Quod pertinet ad verba , si haec accipienda sunt insignificatione propria, et usitatari sic enim putandum est
a Legislat0re adhibila fuisse, ut facile ab omnibus intelligerentur. Sed ratio emp0rum habenda est, quand0qUidem sunt aliqua vocabula, quae antiquis temporibus aliud significabant, aliud m0di significant. Exemplo SSe 0S- sunt isthae vocabula dioecesis, parochia, viaticum, et alia, qu0rum antiquae significali lues in alias luatae Srint Vim et p0lestatem hujusm0di vel horum, habita ratione temporum, explicarunt ali spinaeus, Balutius, Carolus Fresvius, alii ΙΗ .