장음표시 사용
31쪽
C0njecturis autem ad percipiendam Legislatoris mentem 0pus est, si Verba Sint exil0qua, n0n 0nnexa, inV0luta, aut si partes orati0nis Sibi invicem repugnare Videantur. Tum enim occasi0, sive ali0, b quam lex condita fuit, et adjuncta pers0narum, l0cornui, ac temp0rum investiganda sunt, ex quibus lux aliqua essulgebit, ut 0ssimus in mentem Legislat0ris, Sensumque legi penetrare. Verum de his n0n attinet plura dicere, atque ad rem
Quadruplex interpretati legis est, authentica usualis, judicialis, et doctrinalis. Iuthentica est, quae sit a Legislatore, vel ejus Success0re, et authentica apud Jurisconsultos dicitur, quia indubilatam et legitimam auctoritatem habet. Haec enim interpretati instar legis relinenda est, eo qu0 ab ipso Legislat0re pr0ficiscitur, ab eaque recedere licet nemini. Usualis est legis dubiae per usum, sive c0nsuetudinem facta interpretati0. 0nsuetudo enim, ex cap. Dilectus de c0nsuet. optima est legum interpres: et ex leg. 37ss de legib. Si de interpretatione legis quaeratur, iuprimis inspiciendum est, quo jure civitas retro in hujusmodi casibus usa est. Optima enim legum interpres consuetudo et leg. 38 . 0d edicitur: In ambiguitatibus, quae eae legibus proficiscuntur, consuetudinem, aut rerum perpetuo similiter judicaturum auctoritatem , vim legis obtinere. I ridentina Syn0dus sess. 24 cap. 1 de
reser matrim decrevit, irritum, nullumque matrim0nium
re, qu0 ubicumque decretum illud publicatum esset, aliter quam praesente Parocho, vel alio Sucerdote de
32쪽
ipsius Parothi seu Ordinarii licentia , et duobus, vel tribus testibus contraheretur. Decretum singulari m0dou0mina Parochum sed cum dii esse Parochi 0ssint,
alter sp0nsi, et alter sponsae, dubitatum est , quisnam Parochus adhibendus, sp0DSine, an sp0nSae, an UtriUS IUe. Itaque opus erat interpretati0ne Jam vero alterutrum Par0chum rite adhiberi c0nsuetudo interpretata est; namque coram Par0ch sive Sp0nsi , sive sponsae celebrari matrim0nia e0epla sunt, eaque rata et legitima haberi;
quam deinde interpretationem decreta Apostolicae Sed is appr0baverunt. Sed p0Stquam c0nsuetudo legitime praescripta est, interpretati non eget Legislat0ris appr0bati0ne, et loco legis est, siquidem utriusque juris auctori-
Interpretati judicialis est, quae sit a judice, dum inserenda sententia jus allegat, illudque interpretatur. Sed hujusm0di interpretali perinde ac sententia, et res judicata inter s0l0 litigantes jus facit, aliis vero nec n0cel, nec prodest l. 2 Cod. quibus res judicata non noceat, et c. 17 de seni et re judicat. nisi causae sint e0nnexae quibus de rebus tale disserunt ociores ad litulum Decretalium de sententia et re judicula. Doctrinalis denique interpretali est, quae sit a duris- perilis, aliisque viris doctis, qui legibus can0nibusque
interpretandis operam navant. 0rum interpretati0nes lantum Valent, quantum pr0bant rati0nes et argumenta, 'Illae ab ipsis asseruntur , et aliter sentire integrum est ni- cui ille.
Pius IV. in sua C0nslilutione Benedictus Deus omnia,
33쪽
quae a ridentina Syn0do acta, statuta, et desinita sue rant, c0nsirmavit, et simul gravissimas p0enas constituit in e0s, qui ausi fuissent ullos commentarios, lo8sa , adnotationes, scholia, ullumque omnino interpretationis genus super ipsius Concilii decretis quocumque modo edere. Deinde animadvertens, ut ipse ait, parum esse jura c0ndere, nisi sint qui a Xecutioni demandari faciant, alia C0nstituti0ne edita Ilias nonnullas, octo Cardinales delegit, qui sedulam navarent peram ut 0ncilii riden- lini decreta ab omnibus, ad quos pertinerent, accliraliS-sime servarentur. Hinc ortum habuit Congregatio, quae
primum dicta est Cardinatium Concilii ridentini, eique Sixtus V. 0nstitutione Immensa polesialem insuper secit ejusdem C0ncilii Decreta de reformatione interpretandi, Nobis tamen consultis, ut 0ntifex ibidem ait, ita scilicet ut de quacumque interpretatione R0manu P0ntifex consuli omnino deberet. I unc itaque Congregatio Cardinalium Concilii ridentini Interpretum vocari coepta est,
ejusque ver interpretali0nes, et responsa Declarationes appellantur. Canonistae disputant quaenam hujusm0di Declarationibus vis et auct0ritas tribuenda sit ' Qua de re in primis videndum est, utrum Declarati ad privatam quaestionem, sive litem dirimendam, an vero ad dubiam legem generatim interpretandam edita fuerit. Namque Cardinales in ea C0ngregati0ne vel privatorum causas judicant, vel leges generatim interpretantur. Ja ii ver Declarati0nes, quibus priva 0rum lites, et controversiae dirimuntur, quamquam tib singularem a
34쪽
dinalium prudentiam atque d0ctrinam plurimi aciendae
sint, non videntur tamen eam Vim habere, ut inseriores
judices adigant ad idem in similibus causis judicandum,
tum quia Cardinales n0n interpretum, sed judicum ei s0nam agunt, judices ver inter s0los litigatores jus sa-ciunt, tum quia in privalis quaesti0nibus peculiaria lacliadjuncta saepius in causa sunt, cur ita judicetur. Quapr0pter Cardinalis De Luca in Ariuolat. 0ncit. I rid disc.
num. 11 ait, erroneum esse in particularibus Declarationibus cum consueta caeca fide vim constituere, cum illae, quae singulos , vel particulares confernunt casus, eae eorum particulari qualitate, et circumstantiis manare soleant, ideoque alteri diversas eircumstantius habenti non semper sunt applicabiles, eum diversimode ob diversam facti qualitatem saepius decernere congruat. Declara li0nes vero, quae ab eadem C0ngregali0ne eduntur, quaeque pr0prie in legum interpretati0ue versantur, authenticas et legitimas esse assii manius. Authentica enim
et legitima interpretali est, quae sit a Legislatore, Vel ab ali ex ipsius Legislat0ris auct0ritate Jam ero interpretali0nes C0ngregati0nis C0ncilii hujusm0di auctoritate nituntur. Siquidem rid. Syn0dus sess. 25 de recipiendis et observandis Decretis Concilii ait, se c0nsidere, dissicultates et dubitali0nes omnes, quae celli rerint, per R0 manum P0nliscem sublatum iri, commodiore quacumque ratione ei visum fuerit. R0mani vero P0nlisces istud munus interpretandi decreta, quae ad disciplinam, m0rumque seruiati0nem pertinent, eidem C0ngregali0ni detulerunt. Ejus erg0 0ngregali0uis interpretati0ne authen-
35쪽
ticae et legitimae sunt. Ouin immo cum sant consulto Pontifice, sunt prosect ipsius P0ntiscis propriae ; namque, ut ait Imperator l. 1 C. de Veter jur enucleand ., omnia nostra facimus, quibus nostram impertimur aucto
Quae quidem Declarationes ut vim habeant, solemni promulgali 0 ne n0n egent, quia jus novum n0n 0nstitutini, sed jam c0nstitulum interpretantur quam interpretationem, sunt verba Auth de muliere raptum passa f. n. c0llat. 9, non in futuris tantummodo casibus, verum in praeteritis etiam valere sancimus, tanquam si nostra leae
ab initio eum interpretatione tali promulgata fuisset a Nobis. Aliqui Can0nistae, inter qu0s an spei p. 1 Iur. cl. univ. it. 22 cap. 5, et Giberi Protegomenorum in corpus uris Canonici per regulas ordine naturali digesti parte priore tit. 23 contendunt, Declarati0nes Congregati0nis Concilii, aliarumque C0ngregati0num Cai
lhenticas, neque pr0inde ullam vim legis habere, qu0rum argumenta refellit P. Rupprech in Notis historiei in universum Ius Canonicum it 2 de Constitui cap. 7. Vide etiam agrianum in cap. Quoniam num. 6 et Seqq. de C0ustit. DE CANONUM DIVISIONE Can0nes in duas classes dividi vulgo s0lent in prima classes dogmatici, u altera disciplinares recensentur
36쪽
omnis quippe christian0rum vita duabus regulis, nimirum credendi regula, et regula agendi c0ntinetur; ac pr0inde credendi regula a can0nibus d0gmaticis, a disciplinaribus autem agendi regula exhibetur. Veruntamen cum de regula agendi serm est, qui distincte atque explicate l0quuntur, can0nes morum a can0nibus disciplinae separant,
atque ade0, quemadm0dum triplex est juris can0nici bjectum, nempe fides, m0res, et disciplina, qu0d superi0ri capite d0cuimus, sic qu0que can0nes trifariam dividunt, videlicet in canones dei, in can0nes m0rum, in ean0nes disciplinae. Operae pretium est de his tribus canonum speciebus aliquid enucleate dicere namque cogniti naturae, atque ind0lis singulorum can0num n0 m0d valde juvat, sed necessaria omnino est ad ea dilucide recteque percipienda, quae universim de vi et auct0ritate can0num dicenda Unt.
DE CANONIBUS FIDEI Can0nes Fidei sunt, in quibus aliquid credendum pro-p0nitur. Itaque ipsorum objectum est veritas aliqua divinitus revelata, quam fideles debent firmiter credere et profiteri. Plures hujus generis can0nes a priscis duris Can0nici c0llect0ribus c0ngesti sunt, e0sque Gratianus Sequutus est, ac proinde quae catholica fides de unitate Dei, et Personarum trinitate, de Dei praescientia et praedestinali 0ne, de Angelorum et h0minum creati0ne, deprimi hominis lapsu, de Christo unico mediat0re, de Sacramentis et 0rum essectibus, de auctoritate et insal-
37쪽
libitate S. Scripturae, de unitate Ecclesiae, de rimatu
Romani P0ntiscis, de animarum imm0rtalitate et corp0rum resurrecti0ne, de aeternae vitae praemiis et suppliciis, haec inquam aliaque id genus multa in suum Decretum inseruit. At ver non omnes canones, in quibus veritas aliqua nunciatur, c0ntinuo dogmatici habendi sunt; 0 malic0s enim dicimus, qui cath0licae fidei regulam sive dogmata tradunt, omnesque fideles ad credendum ita obstringunt, ut haereticus sit, qui constanter firmiterquen0n assentiatur. Dii igitur desiderantur, ut can0 d0gmaticus habeatur. Primum est divina revelatio, ut nimirum qu0d can0ne docetur, in veri, Dei sive script0, sive tradit contineatur, cum fides catholica auctoritati
solius Dei inni latur Alterum est Ecclesiae pr0p0siti0, ut videlicet illud ipsum, qu0 canone d0cetur, tum Ecclesia pr0p0Suerit, tum etiam jusserit ab omnibus et singulis delibus pro veritate cath0lica teneri. Ad rem Melchio Canus de l0cis the0l. lib. 5 cap. 5 quaest. 4 Summorum Pontificum, Conciliorumque doctrina si toti Ecclesiae proponatur, si cum obligatione etiam eredendi proponatur, tum vero de fidei ausa judicium est.
DE NOTIS CANONUM DOGMATICORUM Veronius in regula dei cath0licae S. 2 rem eamdem
exp0nens ita l0quitur Duo debent conjunctim adesse , qu doctrina aliqua sit fidei aholicae, alterum ut sit revelata a Deo per trophetas apostolos, seu Iuctores
38쪽
canonicos, alterum ut sit proposita ab Ecclesia. Si utrumque adsit alicui doctrinae, illa de divina atholita est credenda si alterum desit, seu revelatio, seu propositio clesiae, non est fide divina catholica credenda. Sed secundum adesse non potest, quin primum reperiatur; quia cum Christus Ecclesiae promiserit assistentium Spiritus S., qui doceat eam ducatque in omnem veritatem, haec numquam, stante Dei promissione, quae semper obtinet, docet aliquid esse revelatum, quod non sit revelatum. Igitur ad can0nem dogmaticum intern0scendum, n0n pus est ut inquiramus, an d0ctrina can0nis divinitus revelata sit, sed satis si c0mpertum habeamus, d0ctrinam can0nis ab eclesia tamquam dei dogma propositam Sse. At ver canones quand0que de rebus dei aliquid a firmant, aut negant, quin satis appareat, utrum ea simplex sit aut assii mali aut negali0, an vera d0gmatis si dei pr0positi0. Igitur necesse est aliquas regulas in pr0mpluhabere, quibus simplex assi mali aut negati a certa d0gmalis prop0siti0ne secernere, et internoscere p0SSimUS. Oualu0r hujusm0di regulas Melchi0r Canus cit. 00. exhibuit, quas Τheologi et Cau0nistae summa c0nsensi0ne amplexi sunt. Ea Canus pr0ser hisce verbis; Prima, et ea quidem manifesta, si contrarium asserentes pro haereticis judicentur. Cujus rei exempla habes cap. DAMNAML de Sum Trin. et cap. Huic de Sum. Prin. in , et Clement unic de sum. rin. S. I. Illera nota est, cum in hanc formam Synodus decre
THEMA IT: qualia permulta sunt in Concilio olet in I. et in Synodo ridentina.
39쪽
Tertia est, si in eos qui mutradiocerint, eincommunicationis sententia ipso jure feratur. Xemplum est de
haereticis cap. ID CHRISTUS, et cap. AD BOLENDAM.
uarta est, si quidquam, aut e resse et proprie a delibus firmiter credendum, aut tamquam dogma dei catholicae accipiendum dicatur, vel aliis similibus verbis aliquid esse nangelio, doctrinaeve postolorum contrarium. Dicatur, inquam, non in opinione, sed certo et firmo decreto.
DE EXPOSITIONE EARUM DEM NOTARUM Sed perae pretium est easdem regulas breviter explanare. Itaque prima regula admodum perspicita est ubi enim canones v0lunt, eos qui c0ntra Senserint, pr0 haerelicis haberi, nullum dubium relinquitur, quin d0g- malici censeri debeant. Pr0seci seri n0n 0lest, quin can0nes dogmatici sint, quibus turpis haeresis nota adversus dissentientes inusta est, quandoquidem nemo potest haerelicus esse, nisi qui catholico d0gmali 0ntradixerit. Secunda et tertia regula hoc m0d intelligi debent, nempe can0nes, in qllibus anathema, vel excommunicationis p0eua in dissentientes constituta est, tum denique dogmaticos esse, si in eis de rebus fidei agatur; quandoquidem etiam can0nes, qui ad idem n0n pertinent, eadem X communicationis p0ena vel anathemate sanciri solent. Ita
can0ue C0ncilii Romani sub Gregori II tali sunt in hunc modulii: Si quis commatrem spiritualem duxerit in
40쪽
c0njugio, anathema sit si quis consobrinam suum duxeret in conjugio, anathema it. Denique quarta regula e0s can0ne spectat, in quibus etiamsi agatur de rebus fidei, nulla tamen tuusta est
haeresis n0ta, nec anathema, nec p0ena excommunicati0nis
constituta adversus e0s, qui dissenserint. Itaque hi cau0nes d0gmatici erunt, si talibus verbis pr0p0siti sint, quae n0n pini0nem, sed certum expl0ratumque judicium exhibeant. Licet enim opinio Durandi, ait Melchi0r Canus it.
l0α, reprobetur cap. IUDEMUS DE DIVORTIIS,
sed qui dimit VERUM ISONUM HOC VIDETUR, ET INIMICUM FIDEI CHRISTONIE: noluit hae
reseos illos condemnare. Verbum enim VIDETUR judiciorum infirmat certitudinem. Praeterea, auctore e0dem Cau0, etiamsi verba canonis absolus sint, planeque et omnino quidquam alibi ment vel negent, adhuc tamen ipsius canonis scopus investigandus est, ut certo intelligamus, an doctrina canonis simpliciter asseratur, an etiam ceu fidei dogma proponatur. Nuda enim verba corticem canonis repraesensant scopus autem pius naturam atque indolem manifestat. Igitur constitutio ecclesiastica, sive canon dogmaticus erit, si certum e 0loratumque sit, data opera conditum fuisse, ut amputatis dissensionibus cathol ita veritas doceretur, vel ut haereses obortae si remo judicio damnarentur. Porro autem quae in Conciliorum aut Pontificum decretis vel e licundi gratia inducuntur, vel ut objecti0ni respondeatur, vel etiam obiter et in transcursu praeter iustitutum praecipuum, de quo erat potissimum controver-