Joannis cardinalis Soglia ... Institutionum juris publici ecclesiastici. Ed. 3., ab ipso auctore recognita et aucta

51쪽

33S 17.

D USU ET AUCTORITAT NOVI TESTAMENTI Juris Ecclesiastici et publici et privati sens primus et praecipuus est n0vum Testamentum: Sane, inquit Zal- linger in Insi. Jur. ccl. cap. V, quae ad Ius Ecclesiasticum publicum pertinent, de fundatione celesiae, de institutione potestatis hierarchicae, de sacro imperio postolis atque in primis . Petro a Christo collato, de

gesto ab iisdem imperio circa res omnes ad Religionem, et Helesiae gubernationem spectantes . ea Omnia eae S. Scripturis novi Testamenti luculenter sumuntur. Et de jure prinuto viae tractari quidquam potest, quin idemeae Sacris Litteris erui, confirmari, et illustrari queat. At ver videndum est quis usus, quantaque sit vi et p0ndu argliment0rum, quae ex n0v0 eslament depromuntur. Otia super re distinguendus inprimis est duplex S. Litterarum sensus, nempe litteratis, et mysticus Sensus litteratis est , quem verba ipsa ex silal l0quendi m0d praeserunt, sive proprie, sive metaphorice accipiantur. Diximus sive proprie, sive meluphorice accipiantur, quand0 quidem script0res sacri sine ulla conli 0 versia lenent, Senslim Verborum sive naturalem , sive metaphoricum, ad sensum litteralem rev0candum esse, qualentis

metaph0rae sub notione, ut junt, imaginaria salis aperte indicant, quid vere proprieque significare v0luerint. Itaque cum Cliristus J0an X ait, alias habeo oves, quas portet me adducere, et et unum ovile et unus past0r, perspicitum St 0miue ovium e0s intelligi, qui ad Ecclesiam

52쪽

adducendi erant, et nomine vilis Ecclesiam ipsam designari. Sensus mysticus Seu spiritilatis est, cum verba praeter

lille ratem sensum, quem habent, ad aliud quidpiam significanduin adhibentur. Sensus Ver mysticus in allegori uni, an logicum, et tropologicum dividitur, de quibus tale disputant Theologi. Jam vero quamquam viri d0cli ac pii, praesertim adsidet 0rumque praecepta illustranda, S. Scripturarum

sensibus spiritualibus et mysticis uiantur certae lamennuet itutis argumenta habenda n0n sunt, praeterquam illa, quae ex litteruli Scripturae sensu utuntur Ratio manifesta est, quam asser Bellai minus lib. III de Verbo Dei cap. x Coni enit, inquit , inter nos et ad Persariose solo litterati sensu peti clebere argumenta elicacia. Nam eum Sensum, qui e verbis immediate colligitur, certum est sensum esse Spiritus Sancti ut sensus mysticiet spirituales varii sunt, et licet aedificent, eum non sunt contra fidem et bonos mores, tamen non semper conflat an sint a Spiritu uneto intenti. Quia vero S. Scripturarum sensus non ita semper apertus est, ut cuivis legenti paleat, hinc ante ocul0s perpetu c0usti utendum est id, qu0d maxima sapientia et aequilate ridentina Syn0dus decrevit sess. IV: Nemo suae prudentiae innixus in rebus fidei et morum , ad aedificationem doctrinae christianae pertinentium S. Scripturam ad suos sensus e0ntorquens, contra eum sensum ,

quem tenuit et tenet S. Mater Ecclesia, cujus est judia care de vero sensu, et interpretatione Scripturarum un-

53쪽

S. XVII. DE USU E AUCTOR. N. TESTAMENTI 35ctaruni aut etiam contra unanimem consensum Patrum,

ipsum Scripturam Sucrum interpretari audeat.

Summum igitur judicium de ver divinae Scripturae sensu penes celesiam est nomine vero Ecclesiae n0n modo Fidelium omnium conci intelligitur, verum etiam generale Concilium et postolica Sedes qua de re legendus est Melchior Canus de Locis theologicis lib. 12 cap. 6. Praeterea nemini li

cet 0ntra eum sensum, quem Patres omnes concordi SSi me con

stantissimeque tenuerunt, Sacras litteras interpretari. Verum quae Sit, quantaque Sanctorum Patrum auctoritas in Sacrarum

litterarum intelligentia, dicemus infra S. 2.D DIVINIS ET APOSTOLIClS INSTITUTIS Evangelia n0unis d0ctrinam ipsius Christi c0ntinent, sed reliqui novi es tamenti libri praecepta tum divina,

tum apost0lica c0mplectuntur. Haec praecept0rum divisio apertissime significata est a S. Paul ep. I ad Corinth. v. 10 dum ait Praecipio non ego, sed Dominus et v. 12 'o dico, non Dominus. Jam vero praecepta novae Legis, quae Christus in Evangelio tradidit, aut quae p0st0li caelitus amati pr0Ρ0SUerunt, cum Vere et proprie divina sint , nulli nec der0gali 0ui nec abr0gati0ni bu0xia sunt, sed perpetua et invi ilata manere debent. At ver praecepta, quae Ap0sl0li tamquam Rectores Ecclesiarum ediderunt, quamquam iura litteris c0ntineantur, cum tamen pr0prie humana et icclesiastica sint. haec ab Icclesia sive a Summu

54쪽

Pontifice p0ssunt, ut reliquae ecclesiasticae leges, immutari, relaxari, atque etiam c0ntrariis legibus vel moribus abr0gari. Hinc intelligi 0lest, cur laclum sit, ut electi0num sacrarum serina, abstinentia a Sanguine et susso cal0,

agapae, mulierum in templis Velali0nes, aliaque plura Ap0st0l0rum instituta, vel sensim deleta, vel alii ritus m0resque in eorum l0cum substituti. Sic etiam Pontifices ex gr. in aliquibus irregularitalibus dispensant, quamvis quae sunt de irregularitalibus constitutae leges ex epist0li S. Pauli potissimum proficiscantur. Sed pisc0pi eadem ap0st0lica instituta immutandi aut relaxandi p0les late omni ni carent; quand0 quidem ap0stolica iustitula ad generalem Ecclesiae disciplinam pertinent. Si vero regula certa petatur, qua instituta divina ab ap0sl0licis tuleru0sci 0ssint, haec generatim tenenda est, nimirum, quae in epistolis et reliquis postolorum libris

continentur, omnia et singula pro divinis habenda sunt, nisi e verbis, aut eae subjecta materia luculenter appareat, eadem ab Ip08lolis tamquam Ecclesiarum ecloribus profecta esse. Primum itaque verba c0nsideranda sunt, ut videamus, an p0sl0lus suo, ait Christi n0mine l0culus sit. Si nihil certum ex verbis c0gu0sci 0ssit, tunc subjecta materia spectari debet: si enim quod traditur ud si dem vel mores pertineat, vel ejusmodi sit, ut humanam poteSlutem superet, veluti Sacramentorum institutio, divinum erit et immulubile; si vero ad disciplinam spectet, On temere postolicum institutum esse di

xeris.

55쪽

DE DIVIΝIS ET HUMANIS TRADITIONIBUS Alter duris sacri flans est raditio, quo n0mine intelligitur d0ctrina seu instituti non scripta, sed Verbis radita. Vocatur aulem doctrina non scripta, ait Bellai minus de Verbo Dei n0n scripto cap. 2, non quia nusquam scripta sit, sed quia non est scripta a primo auctore. emplo sit baptismus parvulorum. Parvulos baptizandos, vocatur traditio apostolica non scripta, quia non invenitur hoc scriptum in ullo apostolico libro, tametsi scriptum est in libris fere omnium Patrum. Traditi, ne ver divinae sunt, vel humanae. Illae Deum auct0rem habent, quae, ut 0cet ridentina Syn0dus sess. IV in deci . de S. Script ipsius Christi ore ab apostolis acceptae, aut ab ipsis postolis, Spiritu Sancto dictante, quasi per manus traditae ad nos usque pervenerunt. Humanae sunt, quae ab ipsis post ilis, aut ab e0rum Success0ribus riginem duxere et proinde in apostolicas, et ecclesiasticas dividuntur. Inter divinas et humanas traditi0ues sunt qui traditi0ues divino-apostolicas interjiciunt. Qua in re sibi videntur C0ncilii ridentini decretum sequi, in quo traditiones retenus a Christo acceptae distinguuntur ab iis, quas Spiritus unctus postolis dictavit. Verum hujus generis traditi0nes, divinae, non humanae dicendae Sunt.

56쪽

Veras, probatasque traditi0nes in Ecclesia esse, tum divinas, tum humanas certum est. Et quidem traditi0nibus ap0s lolicis et ecclesiasticis Prolestantes ipsi n0n magnopere adverSantur, cum quisque acile intelligat, prima Ecclesiae aetate fieri prorsus debuisse, ut multa de sacris ritibus, deque ecclesiastica disciplina ab Ap0sl0lis eorumque Success0ribus traderentur. Sed divinis traditionibus inseri e stilum ausi sunt, contendentes, solam Scripturam unicam esse et absolutissimam si det 0rumque regulam; quorum haeresim ridentina Syn0dus sess. IV anathemale c0nslxit. De hac catholica veritate Theologi plura aluint. Ad rem nostram nillil attinet 0ngius progredi.

S. 20.

DE USU ET AUCTORlTAT TRADlTIONUMQu0liescumque igitur de fide et moribus, de sacris ritibus, deque ecclesiastica disciplina in duro Can0nico

disceptatur, non m0d ex S. litteris, Verum etiam ex Traditi 0 ne validissima argumenta petuntur. 0rum argument0rum vi et auct0ritas varia est pro varia origine traditionum alia est enim auct0ritas traditi0nis quae a

Deo, et alia illius quae ab homine rium habuit. Celerum ad internoscendas divinus traditi0nes ab humanis, tum ipsa traditi0nis maleria inspicienda, tum S. Patrum, in primisque Ecclesiae sententia exquirenda. Hincq Ualtior regulae traduntur, videlicet

57쪽

I. Traditio divina est, si ejus materia ad fidem emtineat, qui sides solum Deum auctorem habet. II. Pariter traditio divina est, si sit earum rerum, quae humanam potestatem superant, qualis X. r. est materia et forma Sacramentorum, quia Sacramenta a solo Deo institui potuerunt. III. Si etiam traditio divina est, si quod praecipit aut statuit, id consentientes inter se Patres tamquam oretenus a Christo vel a Spiritu Sancto dictatum, postolos tradidisse testentur, aut id generatim utprinent, ad praeceptum divinum, sive ad divinam institutionem pertinere quandoquidem S. Patres sunt legitimi testes lininarum traditionum. IV. Quidquid denique Helesia tamquam divinitus traditum observat aut docet, nec in . litteris extat, minime dubitandum est, quin sit divinae traditioni tribuendum neque enim celesia Catholica hisce in rebus

errare potest.

At vero traditiones divinae n0n secus ac ipsum Dei Verbum scriptum suscipiendae sunt ipsa siquidem naturalis ratio persuadet, De credendum parendumque esse, si Veejus Verbum per schedant, sive per vivam interii unciiv0cem promulgetur, cun ratio credendi atque obtemperandi non sit littera, sed auctoritas l0quentis, nihilque intersit, utrum scripto, an viva voce voluntas Dei sciatur, dumm0do cert sciatur. Itaque traditi0nes divinae immutabiles omnino sunt, nullique potestati humanae obnoxiae. Sed traditiones humanae, 0n Secu ac hum3nae leges et instituta, servandae sunt, sic tamen ut mutari ab Ecclesia, justisque de causis abri gari possint.

58쪽

DE CONSUETUDlΝΕΑd traditionem Can0nistae s0lent adjungere consuetudinem, n0n qu0d XiStiment, quamdam partem traditi0nis esse, sed qu0d utraque ad jus n0 Scriptilin perlineat, quand0 quidem h0 jus ex traditi0ne et c0nsuetudine conscitur. 0usu elud autem est jus inductum p0pul0rum m0ribus et usu diuturn cum expresso vel tacit Legislatoris c0nsensu. 0nsuetudo dividitur I in eam, quam v0caut secundum legem, quae proprie c0nsuetNil n0n est,

sed p0lius scriptis legibus btemperati0. De a c0nsuetudine Graii auus can0ue 3 S. Leges, dist. 4 Leges, inquit,

constituuntur cum promulgantur, firmantur vero cum m0ribus utentium approbantur quae verba n0n ita accipienda sunt, quasi acceptali 0 0puli ad vim et si mi latem legum pertineat, sed, quemadm0dum Fagnantis in cap. 1 de reg. et pac cum aliis D0ct0ribus docte recteque interpretatur, ea verba ad sim miluim facti, non juris referuntur. Dividitur II in consuetudinem, quae praeter jus appellatur, quae scilicet juri scripto n0n adversatur, sed ipsa Hs 0vum constituit. Ad hanc consuetudinem spectat Can0ura dist. 1 Consuetudo est jus quoddam moribus constitutum, qu0d pro lege suscipitur, cum desicit leae. Denique ΙΙΙ dividitur in c0nsuetudmem, quae dicitur c0ntra jus, per quδm aut lex n0n recipitur, aut recepta, c0ntrariis actibus eliditur, de qua consuetudine haec breviter signiscamus. Itaque consuetudo contra juc habet vim rabi 0gandi legem ipsam. idque non expresso, saltem legali ist

59쪽

juridico Legislat0ris c0nsensu, pr0pterea qu0d jus civile et sacri can0nes eam vim p0lesialemque consuetudini tribuerunt. Namque Justinianus L. 32 S. 1 . de legib., rectissime, inquit, illud receptum est, ut leges non solum suli russi Legislatoris, sed etiam tacito consensu omnium per desuetudinem ubi ostentur et Gregorius X cap. 11d c ius uel ud. ii Licet etiam longaevae consuetudinis non sit vilis auct0ritus, non tamen est usque adeo valitura, ut vel juri positivo defeet praejudicium generare, nisi fuerit ration utilis et legitime praescripta. Igitur si ali0ne nilatur, l0ng0que usu praescripta suerit, legem abrogat. Consuetudo vero rationabilis est si neque juri naturali repugnet, neque divin0. Praeterea necesse est, ut a jure n0n fuerit reprobata Ouae aulem consuetudines a jure cau0uic veluti non rati0nabiles repr0bentur, eas recenset et explicat Pirrhin in libro Decretalium . 1 lit 3 seci. 2 S. Q. Allera consuetudinis c indilio est, ut sit legitime praescripta per tempus lege desinitum. Qua super re id primum animadvertimus, legem quae initio n0u recipitur sine ullo temporis spatio abi 0gari, quando scilicet Legislat0r novit legem ipsam non servari, altamen tacet lunc elenim p0st pauc0S 0ntra legem actus , quibus cum facile potuisset, minime obstitit, censetur legem ipsam, quia communitali displicebat, rex0casse. Ubi vero ex uition0n recipitur, ignorante Legislat0re, 0unis spatio decem annorum ab0letur, e qu id cap. 9 et 1 de consuetud. generatim vis legalis longae consuetudini tribuitur, et decem anni longum tempus in jure dicuntur cleg. Super

60쪽

42 AP. II. DE FONTIBUS JURIS AN ONCI

longi 0 d. de praescript l0ngi tempor. iam ver e0nsensum Legislat0ris lex ipsa supplet; namque, ut ait Petrus Giber in C0rpus uris Canonici tom. 1 pari.

p0ster. consensus lege datus est generalis, et fudit in quasvis consuetudines Legislatori etiam ignotus. Veruntamen aliqua sunt, eaque non parvi momenti in

medium pr0serenda, alque illud in primis dicendum est, in conli 0 versiis de jurisdictione ecclesiastica, cum jura utrinque inceria sunt, C0ncilia et P0ulifices semper iis causam adjudicasse, qui consuetudine an liqua nitebantur. Praeclare enim Faustinus Legatus Romanae Ecclesiae tu Concilio Carthagineus an ii 419. dixit quiu et aliqua ordine et canone tenentur, aliqua consuetudine firmantur. Et in Concili Chalcedonensi act. 13. cum Anastasius piscopus Nicaeuus contenderet Ecclesiam Basilin0poleos sibi subjectam esse, judices c ignit ires ab eo petierunt, qua rati in id pr0bare vellet, an secundum Canones , an ex consuetudine aliqua. Itaque cum Meletius

Lycopi, litanus non dubitasset in Aegypti Ecclesiis, quae

ex antiqua consuetudine Patriarchae lexandrino parebant, urisdictionem exercere, Concilium Nicaenum . ei restitit, eaque de re an inem sextum edidit, qui est Iruiqua consuetudo servetur per Aegyptum, Lybium et Pentopolim, tu ut Alexandrinus Episcopus horum omnium hubeo potestatem. Et in ucilio Ephesino cum disqui-silio fieret, an sacrae ordinationes in Ecclesiis Cypri ad Patriarcham Antiochenum spectarent, Sancta Synodus ita decrevit Si non est vetus mos, quod Episc0pus uti chenus ordine in Cypro sicut libellis e propriis vocibus