Ivrisprvdentiae anteivstinianae qvae svpersvnt : in vsvm maxime academicvm / composvit, recensvit, adnotavit Ph. Edvardvs Hvschke.

531쪽

SororiS abnepos, abneptis: abpatruus, abamita, id est ab auis rater et soror, ' abavunculus, amatertera, id est ab auiae frater et soror : . item cons0brini nepos neptisque: item pr0patrui, pro amitae, proauunculi, pro materterae filii, filiae: item sobrini, sobrinae, id est qui quaeue ex duobus consobrinis generantur.

Argumento Vicina sunt Stemmata agnationum Vel cognationum in multis variique argumenti eo dicibus mSS. OCCUrrentia, de quibus videndus est Schrador ad Instit. 3, 6. S. s. p. 4b2. et qui Sex formas partim novasi in codd. legis Rom. Visigotliorum repertas edidit, GuSt. Η aenei. in ed. leg. Rom. Visigoth. praef. p. XXIV. LXXXVIII. Ex his stemmatibus

non pauca ex libris Romani iuris protracta esse iam Haenelius recte iudicavit. Sed eorum quoque pars ita comparata est, ut ab ipsis ΙCtis, qui de gradibus Scrip Serunt, en profecta e S Se dubitare liceat, pars tam manca Vel deformata ad nos pervenit, ut diffit ilo sit do iis iudiearo. Duo tamen BXcisio, Cumque cetera quoque, Si cuius intersit, iam aditu non difficilia sint, haec tantum recepi. Prius, quod I. CViR-cius in fronte exemplaris Theodosiani CO dicis mS. repertum ob S. 6, 40. primus publici iuris fecit et in quibu8dam, parumtamen illustravit, deinde Boechingius p. 171. QOrp. iur. RHte iust. ot Haenelius i. c. repetiVerunt, ipSa inScriptione testante, ius legitimarum liore ditatium antiquum illustrat, quo non exstantibus suis heredibus sive masculis sive feminis, in quibus nulla gradus ratio habetur, quique plure S eodem gradu inter So etiam consanguinei Sunt, agnatiS gradu proximis, Sed masculis duntaxat, hereditas defertur. Qua ratione in hac forma domum i. e. familiam) effingente sui heredes sive descendentium Stirpes et agnati tanquam duae domuS

contignationes, inferior et Superior, Separantur, ita tamen η) Haec excidisse non minus in aprico eSt, quam cur emciderint. Codd. quod hic adiiciunt, neptisque expungendum erat; aberraverat librarius ad sequentis comprehensionis verbum finale et com perto err ore perperam Scriptum inducere supersedit: haud vero ex Boech. j. ante hoc verbum supplendum Datri S et sorori S patruelis, id est amitini amitin aeue nepos. Cf. S. 7. , ubi IClus item generali illo sensu S. 6.) conSobrini voce uSVS est. 3 Inlenies eas ad calcem ed. legis Rom. Vissoth. 9uam tamen quarto loco positam primus edidisse sibi visus est vir meritissimus, eandem licet alio ex fonte iam vulsiaverat Spangen bergius in fronte ed. corp. iur'. civ. Gotting. TOm. I.

IURIS PR. ANTEI. RE L.

532쪽

ut in inferiori pilae tantum, in superiori Scala, cuius gradus proprii sunt, Ostendantur, et in superiori, media suorum pila

sursum ducta, etiam In RSeulorum RSeendentium personae addantur, partim quia etiam ad parentes manumissores lego hereditas redit, partim quia omnes agnatorum a latere iunctorum gradus velut adiuncta scala a directa ascendentium linea pendent: quae ratio etiam effecit, ut eum in lino a directa prisco instituto tantum usque ad tritavum trinepotem vopersonae certiS nominibus comprehenderenture etiam agnatitantum ad Sextum HS que gradum demonStrarentur. Itaque in superiore parte primum iuxta parentes ex latere venientium capita, fratrem, patruum et deinceps usque ad patruum maximum, qui eSt Sexto gradu, Vide S p OSitoS, a quibus orti deinde rursus directa linea sed in latere per gradus a felici sinistra ad dextram procedentes et usque ad Sextum tantum gradum Sequuntur. Ne Vero crederetur, perinde ut hi ab illis capitibus generatione Oriuntur, etiam capita iuxta parentes quaSi ab hiS progenita posita esse, tota scala Sive a latere venientium ordo a linea directa simulacro quodam

distinctus est imaginibus consanguineorum qui quasi fons esta latere iunctorum) et quidem puelli et puellae generationis

neSeiorum, eandem Suam Originem digito significantium η supra tritavum et patruum maximum pictis, quas B Oechingius et Hae notius omittere non debebant. Quod vero frater non iuxta patrem, Sed iuxta avum et similiter deinceps Sursum locatus est, non tam idcirco factum puto, ut appareret, si cui patrifamilias pater avus ve emancipator SuperStes Sit, ad hune ex fortiori directae coniunctionis iure, non ad fratrem hereditatem pertinere, quam ut ex directa linen tranSverSae gradus demonStraretur, ex quo Solo agnati ae Stimantur; nam idem gradus e St avo et fratri, proavo et patruo ete. Sed ot illud ex iuris civilis subtilitato sumptum est, quod frater bifariam, tanquam frater defuncti inter agnatos, Si vero complures ex eodem patre filii filiaeve vel filiarum loco ex-

Stent, tanquam consanguineuS inter Suos, quorum iure paene conSanguinei cenSebantur, refertur. Quod autem in suorum personis maSculis additur qui ex potestato non exiit', seminis Vero quae in manu est', quae in potestate eSt', eandem habet rationem, propter quam illi quasi stipes familiae

in media pila, domum maxime ferente, hae tanquam rami in Sinistra et dextra pila parietati positi sunt. Uti enim illis domum familiam quo retinere, ita his non propagare et facile relinquere naturale est. His rationibus perSpectis non dubitabis, hoc stemmatis artificium ex intimis veteris iuris- ) Eudem imago. oliam parentis estigio adiecta, recurrit in Stemmate, Quod BriZius ad Theoph. 3. 10. ex cod. lusiit. D 0rvilliano edidit.

533쪽

prudentiae medulliS derivandum et ad auetorem sat antiquum, et si mihi accedis, Vel AuguSto anteriorem referen

dum ESSE.

Alterum stemma praestant partim Isidori orig. 9, 5. 28. quarum usus Sum ed. F. V. Ottonis in Lindemanni corp. gramm. Lat. III. p. 312) ex multiS codd. mss. partim Lud. Charondas loco ad Paul. 4, 11. citato ex Contio, qui ex aliis membranis id sumsisse videtur, eum Isidori mentionem non faciat, et in quibusdam gravius quam Isidori codices intorse discrepet. Uterque fons suis et virtutibus et mendis est

insignis; quare ex utroque optima quaeque Sed et ea eor- recta selegi. EX COntio retinui cellulas omnes quadrilate-rales iisque inscriptos numeros Roman OS, eum in Isidoro ascendentium et descendentium sint triangulares et omnes ab editoribus arabieis numeris signatae. In Contiano exemplari

etiam pater mator' et filius filia' figura inclusi sunt ottribus quidem lineis supra et infra, Significandae scilicet arctioris huius necessitudinis causa a ceteris gradibus, qui

singulares habent, distincti; in Isidori seditionibus illi soluti

Supra figuram commemorantur, ceteri gradus binis lineis inclusi sunt. Contra cellulas utroque latere adiunctaS, in quibus scriptum est Usque ad hunc' etc. Isidorus tantum praeStat. Quare Vero, ni Si casu, tam apud Contium quam in Isidoro scriptura in quibusdam cellulis, partim iisdem, quarti, quinti et maxime Sexti graduS minutior sit, me non intollligere fateor. Quare id hic indicasso satis habui. Ceterum totum hoe schema demonstrandarum cosinationum, in modum pyramidis decurtatae ita constructum Vides, ut Sextransversis laterculis altero infra alterum locuto, OmneSprimi, Secundi et Ceterorum usque ad Sextum graduum cognati in unoquoque iuxta se positi conspiciantur. Quod ut efficiatur, directa linea ascendentium laevum, deScendentium dextrum latus claudit; intus sunt a latere iunctorum scalae et gradus ita dolineati, ut in Secundo laterculo Vel gradu rurSuS ut in Superiore εικονισμ' frater Sororque RVO et deinceps ceteri transversi Ordinis capita patruuS, PTO- patruuS ete. Sequentibus directae lineae adscendentibus ReereSCant, eorumque progenies in Sequentibus gradibus OStendatur, quo fit, ut et Sequens quisque laterculus una cellula augeatur et ortus gradus ex gradu in tranSVerso ordine appareat. Dum Vero hoc modo directa linea, proprietate Sua amissa, plane ad transverSi ordini S normam, cuius gradus proprii Sunt, redigitur, adeo ut et gradus, qui intus Sutis, usque ad iunctas iis ascendentium et descendentium personaS pertingant, apparet totum schema ad illustrandum ius legis Furiao, ex quo et intestati bon. POSSeSSio, maxime unde cognati, pendebat aliarumque legum compara-

534쪽

tum esse. Sed praecipue illud, quod ISidorus servavit, ex-omplum ius legis Iuliae VieeSimariae SpectaSSe videtur; quorsum enim pertineat illa adnotatio Usque ad hunc laterculum personae immunes Sunt', niSi ad immuneS a vicesima hereditatium 3 Accedit, quod si bonorum ΡOSSessioni explicandae stemma inserviisset, sine dubio etiam septimi gradus personae vel saltem sobrino sobrinRVe natus natave relatus esset. Comperimus igitur ex nostro Stemmate, immunitatem illam

quam Traianus, teste Plinio Paneg. 39. 40. collato lib. nostr. Gaius' p. 16-24), Secundi gradus et in exili hereditate otiam omnibus lege Furia exceptis cognatis dederat, poStea, Hadriani, ut opinor, edicto san D. Marci 2 Capitol. 11. Front. ep. 2, 11.) in omnibus hereditatibus, quas lex Iulia apprehendebat, ad quartum HSque gradum Statutam QSSe, nee veri dis- Simile est, ex iurisconsulti alicuius ut puta Licinii Macri ad legem Iuliam de vicesima hereditatium libris id profectum

eSSe. Plane si primam Originem SpectaS, haec ad multo antiquiora tempora referenda erit, eum PriSCO more Romano aedificii forma et scalarum cum gradibus effigies Servata sit, cuius in loeum posteriore demum aeVO Rrbor cognationum' succesSisSe Videtur.

Eiusmodi arboris ferme in speciem otiam illud stemma effictum est, quod Boockingius ex eodem eod. Victoriano, quo enarratio de gradibus cognationum continetur, non inferius Seculo quarto Vel quinto id esse ratus, primus edidit illique subiecit. Hoc vero neque Rd illud caput, neque Omnino ad ius anteiustinianeum pertinere, sed medii aevi eiu que iurisprudontiae ecclesiasticae foetum eSse, multa argumento Sunt, ex quibus haec Sufficiant. Primum graduum computatio contra veteris iuris formam etiam a Iustiniano retentam, quae intra Sextum vel septimum gradum Subsistebat, ad octavum usque perducitur: qua de causa ut alias taceam) nee illud stemma, quod Haenelius Secundo loco Ρ0Suit, veteri iurisprudentiae assignari potest. Deinde in inferiore figurae parte ad Stipitem arboris, qui descendente S continet, caper a sinistra haec enim ubique eSt masculorum), capra n dextra se invicem amicabiliter petentes StanteSque in terra, quae a quinto descendentium gradu incipit, Superiores gradus coelo tenente, multa cum arte adpicti Sunt, qua fecundissimi nnimalis' pictura nemo non videt Significari, a quinto demum gradu nuptinS permiSSRS ESSe, Superiores logo coelesti a nuptiis prohiberi, gradusque hic, dum plures descendentium stirpes finguntur, geniculorum Germanici iuris sensu intolligi, superiorem Vero partem figurae, quae cognatos eX ascendentibus progenitod demon- Strat, tantum ut etiam iuri civili eiusque graduum computationi Satisfieret, additam esse. Quod Vero Oeto gradUS ΠΗ-

536쪽

tum osse. Sed praecipue illud, quod ISidoruS servavit, ex-omplum ius legis Iuliae Vicesimariae SpectaSSe videtur; quorsum enim pertineat illa adnotatio Usque ad hune latereulum personae immunes Sunt', nisi ad immune S a Vicesima hereditatium 3 Accedit, quod si bonorum pOSSessioni explicandae stemma inserviisset, Sine dubio etiam septimi gradus personao vel saltem sobrino SobrinRVe natuS nataVe relatus eSSet. Comperimus igitur ex nostro Stemmate, immunitatem illam,

quam Traianus, teste Plinio Paneg. 39. 40. collato lib. nostr. Gaius' p. 16-24), secundi gradus et in sexili hereditate otiam omnibus lege Furia exceptis cognatis dederat, poStea, Hadriani, ut opinor, edicto san D. Marci 2 Capitol. 11. Front. ep. 2, 11.) in omnibus hereditatibus, quas lex Iulia apprehendebat, ad quartum usque gradum Statutam e SSe, nee Veri dissimile est, ex iurisconsulti alicuius ut puta Licinii Maeri adlegom Iuliam de vicesima hereditatium libris id profectum eSSe. Plane Si primam Originem spectas, haec ad multo

antiquiora tempora referenda erit, eum prisco more Romano aedificii forma et scalarum cum gradibus effigies Servata sit, cuius in locum posteriore demum aeVO arbor cognationum' succesSisSe Videtur.

Eiusmodi arboris ferme in speciem etiam illud stemma effictum est, quod Booeliingius ex eodem cod. Victoriano, quo enarratio de gradibus cognationum continetur, non inferius Seculo quarto Vel quinto id esse ratus, primus edidit illique subiecit. Hoc vero neque ad illud caput, neque omnino ad ius anteius tinianeum pertinere, Sed medii aevi eiusque iurisprudentiae eoclesiasticae foetum eSse, multa argumento Sunt, ex quibus hae e Sufficiant. Primum graduum eomputatio oontra Veteris iuris formam etiam a Iustiniano retentam, quae intra Sextum vel septimum gradum Subsistebat, ad octavum usque perducitur: qua de causa ut alias taceam) nee illud stemma, quod Haenelius Seeundo loco I 0Suit, veteri iuriSprudentiae assignari potest. Deinde in inferiore figurae parte ad stipitem arboris, qui deScendente S continet, caper a sinistra haec enim ubique eSt maSculorum), capra a dextra se invicem amicabiliter petentes stantesque in terra, quae a quinto descendentium gradu incipit, Superiores gradus coelo tenente, multa eum arte adpicti Sunt, qua fecundissimi animalis' pictura nemo non videt Significari, a quinto demum gradu nuptiaS permiSSRS eSSe, Superiores logo coelesti a nuptiis prohiberi, graduSque hic, dum plures descendentium stirpes finguntur, geniculorum Germanici iuris sensu intelligi, superiorem Vero partem figurae, quae cognatos eX ascendentibuS progenito' demon- Strat, tantum ut etiam iuri civili eiusque graduum computationi satisfieret, additam esso. Quod Vero Octo graduS Hu-