장음표시 사용
543쪽
merantur, quaSi 'tot naturae lege Sint, iam commendandae legis ecclesiasticae oaHSR factum apparet, quae RequiSSime primos quattuor coelesti prohibitioni, alteros terrestri licentiae adscripserit. Iam ut illud hircinum matrimonii iungendi symbolum clericalem Olet matrimonii contemtum, ab antiquitate plane alienum, ita nec rei matrimonialis gratia vetereS cognationum gradus Verbi S exponere vel imaginibus illustrare unquam soliti sunt. Legem vero illam ecclesiasticam octavo demum Seoulo in regno Franconico invaluisse notum est, unde nee Stemma priori tempori assignari potest. Sed si ea de causa nobis id omittendum fuit, non otiam ab iis negligi velim, qui de graduum computatione canonica Serutantur, in quam rem id magni momenti esSe, nemo non Videt.
i) fratris aut s01 0ris filius aut silia Isid. edd. δ) Ita Con
tius et Isidori edd. pleraeque. Ollo tamen ex Areuali ed. et, ut suspicor, o. in hoc loculo dedit: pHtruus magnuS amita magna, auunculus magnuS, matertera magna: quae vulgaris est huius gra dus appellatio. Sed et alia, quae in agnatorum per Sonis, quas parentium loco Sunt, eundem, qui in parentimus traditus erat, morem ObServabat, ct titisse eamque, ut Sequentes huius generis gradus festantur, Stemmatis huiusce auctor SecutuS erae videtur. δ) fratris aut sororis Isid. edd. ) Ita Cont. tantum materteram a. pro matertera mai0r); propatrUUS proamita, proauunculuS, ΡΓ0- matertera Isid. edd. Scilicet iam librarii scripturam vulgari appellationi accommodaverant. β) propriores Isid. ed. Otton.') sobrini sobrinae Isid. edd. manifesto vilio. 7) fratris et Sororis Isid. edd. ') ita Cont. tantum materier. pro matertera in 3bpatruuS ab amita, ab avunculuS, 3bmatertera ed. Isid. Otton. ex Areual. ed.; ubique ad- pro 3b- ceterae. ') pr0patruuS pro-
amitae svel proamitae proauunculi silii promaterterae add. Areual. et Otto filiae Isid. edd. i') Scripsi; Propatrui, Prosinitae. Proauunculi nepos neptis. id eSt Sobrinu S. Sobrina Cont. propatrui, pr0amitae, proauunculi nepoS neptis Isid. edd. i) s0brinorum et sobrinarum filii uel siliae Isid. edd. η fratris et sororis Isid. edd.
544쪽
EX VI PIANI, UT VIDETUR, OPINIONUM LIBRIS SERVATUM. Una cum Gali Institutionibus, alius tamen codicis neque eius rescripti ex reliquiiS, Veronae erutum et in lueem protractum est hoc quod nunc Vulgo vocatur fragmentum de iure fisci. Scriptum id exstat in duobus foliis valde laceris et corrugatis, ex uniuS complicatione ita factis, ut interutrumque Similiter complicatorum par unum vel duo vel tria interiecta eSsent, quae perierunt: quamobrem duo potius fragmenta dicenda sunt, quorum alterum a S. 10. incipit. Paginas quattuor scriptura complet binis in quaque columnis,
guli plerumque litteras denas septenaS continent, quarumtamen haud paucae Sigia sunt. Initium novi articuli versu paullo prominente, finem spatiolo, Si quod in VerSu Superabat, vacuo relicto indicare, novas Vero materias etiam rubriciS, quibus pingendis versum integrum a Scriptura Vacuum reliquit, distinguere librarius instituit, in utroque tamen neque rationem neque constantiam exhibuit. Ipse auctor ea, quae Supersunt, quantum ex his ipsis coniicere licet, eo modo videtur digessisso, ut ius fisci tractaret Ι. ratione negotiorum, quae ab aliis propter publicam quandam utilitatem inutiliter geruntur sive mortis causa sive inter vivos, 33.1-4 . II. ratione negotiorum, quae ipsius fisci nomine maxime a Servis Caesaris contrahuntur, 33. 5-T. tum ageret
III. de multis Sive poenis pecuniariis, quae illicite geStorum nomine in fiscum rediguntur, SS. 8. 9., ubi primum foliumoxit. Sequitur in altero folio IV. de lueris, quae fiscus ex licitis privatorum negotiis vel mortis causa capit vel inter vivos, XI. 10-13 ', denique V. de his, quae fisci ratione agere liceat sive etiam oporteat vel non, tam hiS. qui munere aliquo fiscali funguntur, quam privatis, 33. 14-2l. Qui ordo materiarum valde discrepare deprehenditur ab eo, quo Paullus Sent. lib. V. tit. 12. do iure fisci egit. Cum Vero ea, quae in fine folii primi tractantur, admodum vicina Sint his, unde Secundum folium initium capit, haud plus quam duo folia inter utrumque portisse existimare licet.
545쪽
De aetate et auctore horum fragmentorum magna est'
intor viros doctos dissensio, de qua Heimbachius in reperi. Lips. 1843. p. 146 seq. et BoeckingiuS in praefatione novis simae horum fragmentorum editionis sub finem edit. Ulp. fragm. quartae I8bb) p. 145. copiose exposuerunt. Et sane facilius dictu est, cuius ea non Sint, licet a quibusdam esse dicta fuerint, quam cuius sint. Primum igitur non sunt Paulli, neque ex Sententiarum eius neque ex libris de iuro fis ei: ut taceam eius librum Singularem Regularum. Non sunt ex illis; nam et ordo rerum aliuS e St, de quo iam dixi, quodque maxime apparet ex S. 10. collata eum simili loco L. 45.
S. 3. D. do iur. fisc. 49, 14), et sententia Si 9., quae longe
aliter et alio Sententiarum loco I. 6'. 2. refertur: non ex his, quoniam Paullus iis ius fisci iusto tractatu exsequitur et proprias aliorumque OpinioneS Vel imperatorum rescripta et
decreta refert, velut L. b. 33. 5. 11. 12. 15. D. de his, qua se ut indign. 34, 9), quod ab huius Scriptionis ratione, certas
tantum et gravissimas huius iuris definitiones admittentis, prorsu S alienum eSt. Eadem de causa de Callistrati libris do iuro fisci cogitare non licet. Neque Vero de Hermogeniani iuris epitomis, alioquin compositionis ratione similibus, id quod statim agnosces, ubi eius de hae materia expositionem
in L. 46. D. do iure fisci 40, 14 et maxime quidem 33. 2. 3.
eum nostris 33. 4 R. b. contuleris. Quod vero de aetate auctoris potissimum a C. Guil. Walchio disputatum est, eum Diocletiano anteriorem non fuisse, ne id quidem mihi probatur. Leviora argumenta iam a Boechingio refutata praetereo. Speci OSR tantum
Sunt, quae ex SS. I 4 et Ib. et ex S. 17. ducuntur. Sed ad illas quod attinet, iam Paulli tempore, ut ex Sent. V. 12. S. 6. apparet, bona, quae ad fiscum pertinere dicebantur, sine iudicati auctoritate describi vel obsignari aut incorporari non licebat; Diocletiani vero constitutio L. b. C. do i. fisci l0, 1) testatur, tum nec licuisse,
nisi etiam forma eo nomine ab ipSO imperatore data esSet. Et cum antea Caesarianis bona ante sententiam inquietantibuS manus Opponere quod iure naturali lieobat) prohibitum
quidem non es8et, imperatores Vero tantum procuratorem de eiusmodi iniuria adiro iussi Ssent, DiocletianuS l. c. expreSSetiniverSi S, quorum intereSSet, ipsis resistendi officialibus potestatem dedit. Undo intelligitur, antiquius ius 33. 14. et 15. referri. Sed etiam 30 17. ius posterius et latius contineri, quam L. l. 2. C. de advoc. fisc. 2, 9 , Antonini et Valeriani rescriptis a. 214. et 2bb. propositis, non perSuadebitur ei, qui utrosque locos diligentius inspexerit. Antonini enim
rescriptum eum spectat, qui fiSei cauSam aliquando egerat, eumque, licet salarium non acceperit, in eadem scilicet
546쪽
D. de postul. 3, l) et L. 2. C. cit. Haec ipSa Vero L. 2. eit. cum S. 16. plane convenit. - Si tandem mihi ipsi quid videatur, dicere licet, primum fragmenta nOStra et ipsa celebrioris operis celeberrimi cuiuSdam ICti partem fuisse, non dubito; alius enim etiam fruStulum tantum qui aetatem tulisset 3 Deinde hunc tertio Seculo Scripsisse et quidem post Severi excessum et ante emiSSam Vel potius post rursus abrogatam a Macrino conStitutionem Antonini Magni, qua is patrum in caducis ius SuStulerat, conficitur tam ex S. 4 ., in qua ius a Severo et Antonino conStitutum refertur, et ex S. 3. , secundum quam iuS patrum fiScum praecedit, quam ex iure aerarii tum ad fiscum in pleriSque cauSis iam translato. Sed et Paulli Sententias eum ob oculos habuiss0 verisimile est propter 10. , quam ex illis desumtam et elegantius modo formatam iure dixeris, maxime Si expenderis, Paullum ipsum illam sententiam vix ita concepturum fuisse, nisi imperialis sententia, quam L. 10. D. de manum. 40, l) refert, praecessiSSet. Denique si Scribendi elegantiam et totam tractandi rutionem considero, vix alii haeo ICto quam Ulpiano, aliique eius operi quam Regularum vel opinionum libris assignari posse mihi videntur, ex quibus quae in Digestis superant, ostendunt, etiam his tantum certi iuris sententias, spretis aliorum auctoritatibus, comprehensas fuisse. A libro singulari vero Regularum illi etiam hoc distulisse videntur, quod ius quoque extraordinarium, quo pertinet fiscale, iis expOSitum erRt.' Reliquum est, ut dicam, etiam lineo fragmenta poStGoes clieni et Laelim anni curas a Boeckingio ornatissime edita esse; quapropter ad eius tantum editionem iam supra
commemoratam emendationeS nostraS referre eonsentaneum
duXimuS. Sed eae cum complusculae essent, quo facilius de iis iudicari posset, iti hoc uno frustulo Superiorum editorum eXemplo etiam VerSuum codicis distinctiones retinere placuit.
Ol. l. r. 1. ' Ipsi lantum , non etiam i l heredi eius, 'quiquit cu- ς' pere* l n0u poterat, deserendi i potestas concessa est, ni Sth) Hic primus paginae versus, quem edd. omittunt, legi non potuit. De sequenti non dubito, quin is prominens Scriptus usu fuerit, qua de re Goes h. nihil monet. δ) Boech. secundum Lachm. e qui o uita cedens: ne apta quidem sententia. Sed prior librarius pro quiquit scripserat quicquit, deinde errore comperto
547쪽
2. β Antequam quis ab alio delatratur, ipse se deserti e 10 debet, alias sero l ad auxilium delatio in is confugit. quod si per i errorem se detule trit, nihil ei ossicit intconsiderata dili- 15 gentia. l3. 'Ius patrum non minui itur, Si se is deserat, qui l solidum id, quod relicitum est, capere n0n p0test. Saliae si post 20 diem centensismum patres caducum I uindicent, omnino i si scolocus non est. l4. Si se is deserat, cui tacit' tum fideicommiSSum relictum col. b. est, item l dimidii praemium fert. yl4'. ' In prouincia, cui praefSt, qui per Se uel per alliam personam emisSe i quid arguatur, dum num i patitur 5
eius rei uel aestismationis. ter uero DuStratio eo etiam quadruplum poetnae n0mine scon Sequi siScum olportet. 105. Bona eorum, i qui cum si sco contrahunt, te iste 'vacuaria'
c perduxerat; quod cum SequenS e legisset, ut verbum tamen aliquod quievit) nancisceretur, perduinit q. De re cf. L. 13 pr. 33. 1. 2. 8. 10. L. 15. S. 3. D. de iur. fisci 49, 14 . ' In C. scriptum fuisse puta uolunt. , ut in Gaio poteSt. poteState etc. ) Boech. secutus Lachm. pro uoluntatis fecit uigoris, pro uellet ualeret. Neque vero HadrianuS, an potuerit, sed an voluerit defunctus, quaeri voluit, neque fisco Sed heredi iniunxit proba.tionem. L. I 3. S. 5. D. ib. h) Cf. L. 13 pr. S. 10. L. 2. S. 7.D. de iur. me. 49, 14 . q) Cf. Gai. 2, 206. 207. 286. Ulp. 1, 21. 25, 17. y Ad sententiam Supplevi, ut appare' et, etiam Sequentem S. recte suppletam esse. Scriptum fuisse puta: tum sc. relict. e item l dimidii pinium seri .l Cf. L. 13. S. 1. D. de i. mo. 49, 14 . 9uae Noec . proposuit, non duos Sed tres versus complent. De edicto D. Praiani vero iam ante in non capiente ICtus dixerat. ' Si praeses in prouincia per Supposillam personam conparaSSe i quid arguatur, FSco con idemnatur eius rei aestimationis. ler uero fruStra citato' Boech. ex Lachm. G. Eoo L. 46. D. de contrah. empl. 18, 1) collata L. 46. S. 2. D. de i. mo. 49, 14) accuratius Secutus Sum. Scriptum erat: in Pilacui pe q. s Se usalliam sS0nam et postea patit' et u aestit, denique et . pro etiam. ') XXmaria Boech. ex s. ed. Alii alia coniecerunt. Ego poStquam Lest. Flav. SalpenS. 64. innotuit, codicis
Scripturam mutare ausus non Sum, nec dubito, legem vacuariam eandem esse, quae ibi flex in uacuom uendendis' dicendu op
548쪽
uelut piginoris iure fisco ' obligant tur; δ' non solum ea, quae l15 habent, 'set et in ea, quae postea i habituri sunt. l6. Edicto diui Traiani caue tur, ne qui . prouincialium 20 cum i seruis fiscalibus c0ntraham. l nisi adsignante procurat-tore. ' quod' sactum i dupli damno uel relis quorum ea solu- sol. 1.v. tione peret Satur. et ide0 qui cum i non adsignato siue de se l. a. peculio in creditum i ierit, siue is idcirco tamen i reliqua
5 non contrainem , rem peridit vel pensat cum altero tantio: si uero c0ntraxerit in t actu, qui ei incumbebat, totum i debi- 10 tum eo nomine FSco i perSoluere cogitur; nec releluatur, cum ad eum lucrum i e manumissorum peruenit hereditate. 6'. ' Serui pro paritet Caesaris ab adminisStratione re-15 rum 'peculilarium β itemque communi l 'omnium' rerum commerciso non ' pro libentur, Τ adeo ut et i stipulari ab his et 20 nosi tris donatum uindicare possimus, nisi ' quod scilicet i eae causa' eadem portio elitam Caesaris scit. let. 9ui mutuam pecuniam contra interdicitum dispensatori col. b. uilcarioue eius crediderit, i ' utetur compensati0ne, si propellatur, qua eae lege emptori, postea fisco i. e. procuratori Caesaris etiam singulas res debitoris persequi et distrahere videtur
licuisse. tq) In C. scriptum fuerit oblattat sol,legantur . Cf. L. 10. D. de manum. 40, 1 . L. 1. 2. C. in quib. c. pigu 8, 1o
i) s' C. i. e. olim Set, ex quo et geminandum erat. BOech. ed. zSed ea quoque, quae . δ) Ante h. v. solum v. contra emcidisse SuSpicor. δ) Versus 1-12. Codicis vestigia et spatia anxie Servans restitui, nec tamen ut de singulis omnibus praestem.
Scriptum fuisse puta: non adsignavo siue de I peculio in credi- tum 1 ierit siu is idcirco tui i reliqua n 5axerit r sidit u pensat c 'altero sanito si uero , axerit intactu q. ei incumbebat, tot. bitum e0 nom. fisco l psoluere c0git' n 'releinat' cu ad eum lucr. le inm0ῖ puenit hi. 9uod in fine dicitur, eo spectat, quod Si dis- pensator forte vel vicarius eius rationibus redditis manumissus erat et postea defuncti hereditas ad Caesarem pervenerat, tecta deinde ex actu serni reliqua nihilominus tota ab eo, qui
contra interdictum cum eo contraxerat, perSolvenda erant οῦ nova enim liberti persona erat. Iam vero duae sequuntur edi ti D.
Traiani quasi exceptiones vel potius interpretationes in SI. se- quentibuS, quas eadem ratione restitui. 3ὶ Scriptum fuisse
statuo: siti P pile. β) Scriptum puto fuisse per errorem: pec larium, quia id proprie est pocuniarium. ' Scriptum: omni u. y) Scriptum: phibent. β) Scriptum: q sci i ex c.
549쪽
nutilius momenti est, poenam i quinquaginta sestertiorum 10 fisco rei praesentare compellitur. res autem l litigiosa uide
tur, de qua i apud suum iudicem ' lis y l delata est. sed hoc in pr0 uincialibus i sundis 'praua usurpassione δ 0ptinuit. l 15
10. ' excepto castrensi l peculio bona sua com serre debebunt. l11. Caesare a liberto suo ex asi se herede instituto, ' filia 5nelposue y ad semissem volcatur: cum extranei S uero insiti-i'ὶ Scriptum fuisse Midetur: utet' γpensatio e Si P e' l Rii Is rvenit'. Potest tamen etiam de reconventione cossitari. η') Versus ascriptura vacuu8. i) Cf. Gai. 4, 117. ') Neisti G.
quaestio Lachm. G. Boech. mavult ca potiuS c. i. e. e3US3. Mihi librarius, cum scriptum esset iudicetis, inde iudicem videtur fecisse. δ) Nam Augustus dum actorem non poSSidentem rem litigiosam alienare vetat, nonnisi de praediis, quae mancipi erant, cogitare poterat, quod etiam poenae Summa evincit. Sed posse quam exceptio etiam ad pignori hypothecaeve dationem translata erat, per quam Omnium rerum etiam mobilium nomine in rem actio a non possidente creditori comparari poterat L. 1. 2.D. quae reS pign. 20, 3 , mirum non eSt, quod rapaceS procuratores poenam quoque edicti ad fundos saltem provinciales trans tulerunt. ε) Versus vacuus. Φ) Cf. Paul. 1, 6'. g. 2.') Praecesserant fere haec: Caesaris libertus etiam minor centenario sive testamento facto sive intestato decesserit, cum liberis eius duobus vel uno virilis pars Caesari debetur liberique ei. 'Cf. Gai. 3, 42. Nam in centenario commune hoc ius erat eoe lege Papia, quae cum patrono ut debitam hanc partem etiam advergus duos naturales liberti liberos adscripserat, emancipatione libero rum eam minui nolebat. Emancipatus igitur et patrono et suo conferebat, exceptis bonis caStrengibus. CaeSarem vero, patrem
patriae, in cuiusque domus Augustae liberti bonis hoc ius habuisse, ein Seg. g. probabile est. Cf. Suet. Ner. 32. 7) Cum in Cod.
550쪽
10 tuto, silia ex selinisse extraneiS , t 'non etiam Caesari adcrescit. χ' l quodsi plus semisse Caelsar accepit, in id, quod plus t est, etiam Caesari adcrescit. l15 12. Libertae Caesaris, tam i manumissione quam 'beneficio conliunctionis' essectae, i si testatae decedant, i dimidium, si 20 intestaliae, totum fisco uintilicatur. δ' sane patris et i patroni ignorantis i ius non minuitur. i lc0l. b. 13. Ancilla Caesaris, quae V lilberos habuerit, in nul merum libertarum V. 2-10. -- l13'. ------ possunt: β nam poenam os nini priuato contractu rechte sisco stipulantur. 3 l15 14. ΦΕorum bon0rum, quae t ad fisciιm pertinere di-
unitur, Si controuerSIa moueatur, i ante sententiam nec obesse dicatur l tu videamus, ne id fuerite filia nelpu i. e. nepoSue. Cf. L. Rom. Burg. tit. de testam. 45 44). fllia i iure adorescendi ' edd. η') bingulari eius, ut opinor, iure. Cf. Leg. Rom. Burg. 3. ibiq. Barh. Nam privatus patronus cum per filiam
liberti minoris centenario ab hereditate eius excluderetur, causa non erat, cur Flia praeterita non et ipsi partem detraheret. Cf. Gai. 2, 124. De semisse Caesaris V. Suet. l. c. ') Interpretatio non tam em Tacit. A. 12, 13. et Paul. 4, l0. S. 2., quam ein L. 3. Th. C. ad SC. Claud. 4, 11) petenda: unde docemur, ingenuam, quae CaeSaris Servo Se iuninerat, etiam Unaram, antiquo iure semper squasi consentiente eo) libertam eius effectam esse.
δ') Hoc quoque singulari iure. Nam ex tege Papia privati pintroni liberta quattuor liberorum iure testamenti factionem nanciscebatur, ita ut virilis pars pro numero liberorum Superstilum patrono deberetur. Gai. 3, 44. Unde suspicor, Caesaris liberta-bus etiam sine liberorum iure testari licuisse, ut tamen et liberorum ius nihil in Caesaris patroni iure mutaret. i) Cf. Paul. 2, 21'. IS. 7. 9. δ) Vid. Columell. de r. r. 1, 8. g. 19. recte a Rudorso allatum. Suspicari licet, quinque liberis Caesaris ancillas similia iura adeptas esse, atque quattuor liberis a privatis manumissae. δ) Ex Lachm. G. Puta praece isSe: Per liberas personas actiones duntaxat ad rem petraequendam ne sisco quidem quaeri possunt '. 0uam sententiam in flne disputationis de his, quae per libertos Caesari quaerantur, aptissimc collocatam fuisse, nemo non videt. ε) cum priuato contractum quid i est, sisco stipulantur Lachm. et Boech. omissis, quae ante' Cedunt, ceterum recte allatis verbis L. 1 pr. D. de i. mo. 49. 1 uel poenam meo eae contractu priuato deberi'. β) Vid. prae