F. Thomae Mariae Cerboni ... De theologia revelata libri tres. Tomus 1. 2

2쪽

RTHOMAE MARIAE CERBONI

ORDINIS PRAEDICATORUM

IN COLLEGIO URBANO DE PROPAGANDA FIDE SACRAE THEOLOGIAE PROFESsoRIs

suMPTIBUA VENANTII MONALDINI BIBLIOPOLAE, ET PAULI IUNCHI HEREDI BIEZARRINI TYPOGRAPHI, ET PROVISORIs LIBRORUM S. R. E. . IN BIBLIOTHECA VATICANA .

SUPER IORIBUS ANNUENTIBUS Disit ipso by Gorale

4쪽

THEOLOGIAE REVELAT. EINDEX LIBRORUM , QUAESTIONUM, ET ARTICULORUM II. TOMI.

LIBER III

in Emo I. E A mentis, quae in se habet sitae Divinitatis Revelatio Jυ Novi Testamenti. . P 3 Aa r. I. De Divinitate Novae Legis manifestata ex sanctitate doctrinae. 3. l. I. PROP. Est quidem homo quoad Deum per Legem Evangelicam quam rectissime institatus . . Ibid. s. II. PRop. Lex Evangelica infirmitati humanae naturae summe salutaris est. 37. s. lII. PROP. Summa puritas, atque sanctitas in eo fine inest, quem texEvangeliea sibi propositum habet.

Cono . Deus sanctificoitioni homirrum mn Mimii Dis ea. Quae revelavit, sed

etiam per ipsam Revelationem sapientissime providit. 3I. s. IV. PROP. Quae in promulgatione Legis Evangelicae contigerunt, eam no nisi Di .inam eme Dosse demonii ant zzi ,- -ι μSevoL. mamvis sanctitas Evangelieae Legis sit excellens, atque singularsi, non tamen inde sequitur, Legem Evangesicam multo ante tempore promulgari debuisse, ut Deistae contendunt , atque praeter alios Tyndalius opponit. ω. A v. I l. De Divinitate Novae Legis mani&stsa ex miraculis. r. . I. PRop. Christus vera, di realia miracula lacit. 6a. s. II. De vera , & miraculosa Christi transfiguratione . NuM. I. Christi tranfiguratio a V litani calumniis vindiearur. ΕNov. II. De Foemina a spiritu infirmitatis liberata a Vficillo eap. II. Eq. NuM. lII. De muliere patiente nuxum 1anguinis a Chrisis miraculose s

NuM. IV. Christi eum Samaritana colloquium a Wooliloni absurdis imprimisque calumniis vindicatur. I. Nuu. U. De ficulnea ad Christi imperium repente arefacta. sq. Nu M. VI. De Nuptiis, quibus Cestitus ιnterruit, deque aqua ab eo miracu

NuM. VII. De Paralytici miraculosa curatione apud Probaticam piscinam. ror. Nuis. VIII. De caeco a Christo sanato Ioan. s. Io NuM. IX. De miraculose sanatione Paralytici . Irr. Nuis. X. De tribus mortuis , quos a Christo in Evangelio resuscitatos fuisse legitur . . . . M 3 NuM. XI. De miraculo , quo Christus paucis panibus , atque piscibus plura millia hominum in deserto satiavit. I 17. Nuu. XII. De adventu Magorum ad Christum natiam adorandum. Ig . g. III. PRop. Christus suam Divinitatem , atque Minionem miraculis confirmavit, & recte quidem sapientissime que eon siirmavit. Ub.

5쪽

GUL. Etiam ea , . quae Christus de sua Divinitate prae avit , recta ratio requirit , iit litterati sensu accipiantur. I67. Seuot. Veritatem miraculorum' rilli etiam ii Ethnici consessi simi , qui in Christianam Religionem odio quam maximo flagrabant. I 8.

s. IV. PRop. I. Climsttim resurrexilla a mortuis ea omnia argumenta demonstrant, quibus de certitudine alicuius facti evidentissime conssare potest. ISI. HOL. iniae Christus ad det nonstrandam veritatem suae resurrectionis tum a testimonia , tum argumenta adhibuit , otia neri ad pcrsuadendum id , quod voluit, vim habent. 17 I.

PRop. II. Christum in coelum revera ascendisse . res facti est , quae argu- . menta suae credibit latis evidentissima habet. I72. Scμοι. De rebus a Chrillo gestis Caesarem Tiberium certiorem, a Pilato factum esse, dici cum summa probabilitate potest. 17'. s. V. PROP. I. Spiritus Sanctus ea ratione , qua Actorum cap. a. legitur, su per Apostolos revera descendit. I 8 I. ART. III. PROP. Multa Christus tum quoad Apostolos, tum quoad Juda: , tum quoad Gentiles futura praedixit, quae non 1blum naturaliter cognosci

non poterant, sed etiam Loinra OiHilcm lium nam eoniecturam Crant. I87.

Scuor. Duillae, quando C isti miracula eis opponimus, Evangelistas suam hiltoriam replesse miraculis, quibus tunc nulli essent . qui contradicere possent, reponere selent. Desperatae caussae ultimum hoc eorum effugium est, quemadmodum iam demonstravim . & sequenti quaestione , datia, opera . demonstraturi sumus . sed tale tamen, quo in hoc argumento, de quo agimus, uti non insiluit. I98. COROL. Dei starum em nostri temporis incredulitatem nullo modo excusari posse , magis magisque semper constat. 199. . brario II. De Auctoribus librorum Novi Testamenti, eorumque Divina Auctoritate. Ibidem. Aκτ. I. PROP. Ut intellectus etiam in iis per fidem subiiciatur auctoritati Divinarum scripturarum , quae sunt supra facultatem eius , rectae rationi ell

omnino conforme. ΣΟΙ.

Aar. II. De genuinis Auctoribus librorum Novi Testamenti, eorumque Divina inspiratione EOS. S. I. PROP. Quatuor Evangelia . tque Apostolici Actus , iis tribui debent ,

quorum nomine circumferuntur; estque eorumdem librorum Divina auctoritas. . I 6.s II. PROP. Omnes laudatae epistolae de eorum revera sunt, quorum nomine circumlaruntur, & Divinam continent auctoritatem . 2II.

s. III. PRM. Epistola ad Hebraeos de Divo Paulo tribui debet, & Divinam

auctoritatem habet. 22y.

s. IV. PROP. I. Epitiola illa Novi Testamenti, quae sub nomine Iacobi Apostoli

circumsertur, est reveria illius, atque Divina. 239. Pstop. II. Epistola secunda, quae S. Petro tribuitur, revera est illius, atque Divina. 2 2. COROL. Alterius epistolae S. Petri auctoritate Divina, atque Canonica sumet peripecta , ad evincendum epistolam ad Hebraeos & S. Pauli, di Divinam esse, ex ea novum argumentum deduci potest . aqq.

PROP.

6쪽

PRop. III. Secunda , & tertia epistola, quae S. Ioanni tribuuntur , illius reis vena, atque Divinae sunt. 2 y. Paop. lv. Epistola, quae Iudae Apostolo tribuitur, illius revera, atque Di

COROL. Epistolae S. Iudae Divina auctoritate semel perspecta . etiam Divina

auctoritas epiliolae secundae S. Petri magis magisque comprobatur. aso. Scuox. I. amvis epitala S. Jacobi , secunda S. Petri. secunda, ct tertia S. Ioannis, atque unica S. Iudae, non satim ubique ab omnibus, sicut aliae Canonicae, receptae fiterint ; non tamen Deillae propter hoc, si aequa ratione agere velint , earumdem Divinλm auctoritatem reiicere

possunt. 2D.

Scuo . II. Etsi alia scripta. praeter Canonica, uti Hermae Pastor. epistolae Barnabae, Clementis, Polycarpi, & Ignatii , iam ab initio in Ecclesia publice Iecta fuerint ; tamen non est, cur quispiam inde inserat, etiam ea in Sacrum Canonem , non freus ac epistolas ad Hebraeos, Sancti sacobi, secundam Sancti Petri . secundam, S tertiam Sancti Joannis, atque unicam sancti Iudae , recipi debuisse. asa. s. V. PROP. Apocalypsis & Sanctum Joannem Apollatum auctorem habet ,& est liber divinitus inspiratus . a 3-ART. III. PRop. Nihil magis a veritate abhorrere potest, quam ut Auctores Novi Testamenti nos deceperiut. 2 ys Aa IX. Piso. Saeri Scriptores libmrum Novi Testamenti, etiamsi voluissent, in errorem alios inducere non potuissent. aos.

ART. V. PROP. Impie, atque inepte de Divina inspiratione librorum Novi Testamenti Spinosa inde dubitat, quia vel ea dicendi ratio in iis lem non adhibeatur. quam ipse praescribit, vel aliqua occurrant, quae a se minus probari possie stulte praetumit 27o. ART. VI. PROP. Aliquot Historiae Evangelicae capita etiam testimoniis Ethnicorum confirmari possunt. 279..AasTio III. De integritate, de nunquam facta variatione Divinarum Scripturarum Novi Testamenti. 287. ART. I. PROP. ae tum Evangelistae, tum Apostoli divinitus inspirati scripserunt, ea Deum permisisse , ut perirent, vel ad nos inter lata transsimitterentur , ne levissime quidem suspicandi locus est. 288. ART. II. PRop. Si eoriim , quae in Scriptis Novi Testamenti continentur , ratio habeatur, nihil minus , quam ea supposita, aut interpolata finise . quispiam suspicari poteil. 29O.ARτ. III. PRop. Sacri libri Novi Telhimenti ad nos fine mutatione, aut ininterpolatione pervenerunt, quia nemo illos interpolavit, nec loco eorum falsiss substituit. 29 I. ART. IV. PROP. Nullum omnino tempus fuit , in quo Sacri libri Novi Testamenti eorrupti. aut mutati fuisse dici queant. 3o F. hario IU. De Systematibus Divinae Revelationi oppositis. 3ras. ART. I. PROP. Salutem aeternam consequi non possunt nec ii , qui licet secundum principia rectae rationis unum , atque verum Deum coluerint , tamen Divinam Revelationem non noverint, nec admiserint ; nec alii quivis, qui in fide Divinitatis erraverint. 3I8.

7쪽

VIAxi. II. P p. I. Nisi quispiam ea omnia suscipiat, atque pmfiteatur, quae

in Diuina Revelatione continentur . salutem aeternam consequi non potest. 332. COROL. Impium ergo est affrmaret naulum certius, praestantius remedii esse dissensionum , quam ut nihiι imponasur chrisianis praeter ea, quae Musia quisque apud suum animam eerro novit esse revelata, sicuti affrmat Cloricus in libm De Eligenda inter dissentienter christianos sententiatanum. 13. 3ys. P p. II. Semel ac admittatur , omnes Christianos quaecumque sit eorum fides . aeternam salutem consequi posse, Revelata Religio omnino e medio tollitur. atque destruitur. Ibid. ScROL. I. Falsum omnino est, non aeque curari oportere quae fidei sunt, Squae spectant ad mores, viamque coeli ampliandam quoad illa , restringendam vero quoad ista. ScsoL. II. Vera Christiana Religio unica tantum esse potest. 367. COROL. I. Vera ergo Religio omnem consociationem cum diveris domat, hias aliarum quarumcumque Religioniim a se diversarum excludere debet. 368. Coκα. II. Vera itaque Religio nullam aliam a se diversam tollerare potest; atque intollerantia verae Religionis p prius character esse debet. Ibid. COROL. III. Falsae Religionis ea conditio est, ut quoad dogmata consociationem eum aliis Religionibus a se diversis inire possit. 3 s. AH. III. Pa op. Auctoritas Divinae Revelationis omnino tollitur, semel acunicuique Saeras litteras per se interpretari liceat. 372. COROL. Infallibilis auctoritas quoad ea, quae ad fidem spectant, eertum. &unteum remedium est . quo Religionum indisserentia destruatur. 392. Se L. l. Ipsa quoque ratio evincit, aliquam iudicii infallibilitatem quoad ea dari debere , quae divinitus revelata sunt. 3ς3.

ScROL. II. Pmtestantes , quod spectat istud de infallibilitate iudieium . sibi

contradicunt. 39

IMPRIMATUR,

F. Thomas Augustinas Rieehinius ordinis Praed. Saeri PaIatii Apost. Magister.

8쪽

DE DIVINA REVELATIONE CONTENTA IN IIS LIBRIS, QUI NOVUM TESTAMENTUM APPELLANTUR.

RAECLARISSIMA , atque evidentissima argumenta diu tatis cartim Sacrarum Scripturarum, quae componunt MVumta Tei lamentum , S. Augullinus Epist. I 37. ad Vobfiam Lanum. 6. , alias ejiL 3. pro suo more luculenter complexus fuit . ,, Venit re Christus inquit S. Doctor , eo plentur in eius ortu , vita. dictis, factis , passionibus ,

., morte. resurrectione , ascensione, omnia praeconia Prophe

is tarum . Mittit spiritum SMictum , implet fideles una in domo congrega ,, tos, & hoc ipsum promissium orando , S desiderando expectantes. Impletiis autem Spiritu Sancto loquuntur repente linguis omnium gentium , arguum is fidenter errores, praedicant saluberrimam veritatem , exhortantur ad pinnis,, tentiam prieteritae culpabilis vitae, indulgentiam de Divina gratia pollicenis tur. Praedicationem pietatis Veraeque resigionis fgna congruentia , & mira cula consequuntur. Excitatur adversus eos saeva infidelitas , tolerant prae- ,, dicta , sperant promissa, docent praecepta. Numero exigui per mundum dicri seminantur, populor facilitate mirabili convertunt, inter inimicos augentur, se persequutionibus crescunt, per affictionum angustias usque in terrarum ex is trema dilatantur. Ex imperitissimis, ex abiesissimis , ex paucissimis ill ,, minantur, nobilitantur, multiplicantur e praeclarissima. ingenia , cultissima se eloquia, mirabilesque peritias acutorum , facundorum , atque doctorum se se iugant Christo , di ad praedicandam viam veritatis salutis me convertunt. iri Alternis adversitatibus, di prosperitatibus rerum patientiam , dc temperan-- tiam vigilanter exercenti mundo declinante in extrema, fessisque rebus m,, talem ultimam protesilante, multo fidentius , quia Se hoc praedictum est, aeteris nam civitatis coelestis felicitatem expectant. Atque inter haec omnia contra

si Ecclesiam Christi impiarum gentium infidelitas stemii r evincit illa patien-ri do, & inconcussam fidem inter obsistentium saevitiam profitendo. Revelatae M veritatis, quae diu promissis mysticis velabatur, sacrificio suecedente , illa se sacrificia, quibus hoc figurabatur, Templi ipsius eversione tolluntur . Re-

,, proba per infidelitatem gens ipsa dudaeorum a sedibus extirpata per mun- m. IH Α ,, dum

9쪽

a THEOL. REVELATA

, dum usquequaque dispergitur, ut ubique portet Codices sanctos . Se sie,, Prophetiae testimonium, qua Chri ilus, & Ecclesia praenunciata est , ne adis tempus a nobis fictum existimaretur , ab ipsis adversariis proferatur , ubi ,, etiam ipsos praedictum est non iuisse crediturus. Templa , ct simulacra dae-

,, monum , ritusque s acrilegi paulatim , atque alternatim secundum praedicti se Prophetica subvertuntur. Haereses adversus nomen Christi, sub velamento,, tamen nominis Christi, ad exercendam doctrinam sanctae Religionis , sicut , , praenunciatae sunt, pullulant. Haec Omnia sicut leguntur praedicta , ita cer- ,, nuntur impleta, atque ex his iam tot, & tantis. quae rellant , expectantur ,, implenda. Tandem mens avida aeternitatis, vitaeque praesentis brevitate peris mota contra huius Divinae auctoritatis lumen , culmenque contendat , , pNum. II. , , Quae disputationes, quae litterae quorumlibet Philosi,phorum is quae leges quarumlibet civitatum , duobus praeceptis , ex quibus Christus diis cit totam legem. Prophetasque pendere, ullo modo sunt comparandae: Diis liges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo , O ex tota anima tria , cyis ex zota mente tua r oe diliges proximum tuum tamquam te ipsim λ Hic Pity sica , quoniam omnes omnium naturarum caulsae in Deo sunt . Hic Ethica ,

, quoniam vita bona , ta honelia non aliunde Drmatur, quam quum ea , quaeri diligenda sunt, quemadmodum diligenda sunt, diliguntur, hoc est Deus, o proximus. Hic Logica, quoniam veritas lumenque animae rationalis . nonni- , , si Deus et . Hic etiam laudabilis Reipublicae salus δε neque enim conditur, , & culloditur optime civitas , nisi indamento, di vinculo fidei . firmaeque , , concordiae , quum bonum commune diligitur, quod summum, ac verissimum se Deus est, atque in illo invi chm sincertissime se diligunt homines , quum se propter illum se diligunt. cui, quo animo diligant, Occultare non possunt, , . Num. 18. o Modus autem ipse dicendi, quo Sacra Scriptura contexitur, is quam Omnibus accessibilis, quamvis paucissimis penetrabilis. Ea, quae aperista continet, quasi amicus familiaris sine iuco ad cor loquitur indoctoruni , ' atque doctorum. Ea vero , quae in mysteriis occultat , nec ipsa eloquio su- ' perbo erigit, quo non audeat accedere mens tardiuscula , & inerudita, qua . ' si pauper ad divitem, sed invitat omnes humili sermone , quos non sbium '' manifesta pascat. sed etiam secreta exerceat veritate , hoc in promptis , quod

in reconditis habens. Sed ne aperta fallidirentur . eadem rursus operta desiderantur, desiderata quodammodo renovantur, renovata siuaviter intiman-V tur. Hi, palubriter di prava corriguntur, & parva nutriuntur , S magna a V oblectantur ingenia. Ille huic doctrinae inimicus ust animus, qui vel erran. ' do eam nescit saluberrina am , vel odit aegrotando medicinam , , . Sanctitas ergo doctrinae, mirabiles effectus, qui ad praedicationem Evangelii consequuti mere, miracula, atque prophetiae, teile S. Augustino, immo ipsa evidei tissima ratione suadente , certa , atque manifesta argumenta sunt, quae dubitare non sinunt de Divinitate Sacrarum Scripturarum Novi Tel tamenti . Haec vero sunt, quae & nos quoque in hoc libro prosequemur , atque filsius explicabimus , ut certa constare possit, quam non solum impie , sed etiam omnino irrationabiliter Revelationem Novi delia menti De istae reficiant. Duo autem sunt, quae in hoc libro uti certa supponimus t prius est ; doctrinae sanctitatem, miracula, atque prophetias, Divinae inspirationis argumen. ra evidentissima et se , sicuti quaeli. a. lib. a. iam demonii navimus et alterum ve

10쪽

io: de iis dubitari non posse, quae morali evidentia contant , quemadmodum initio libri praeced tis pluribus lemmatibus jam evicimus.

EUM ordinem , quem sequuti sumus in demonstranda veritate Divinae R velationis, quae in Veteri Testamento continetur, etiam in hae quaestit ne sequendum esse putamus. Sacras ergo Scripturas Novi Testamenti divinitus inspiratas esse ex earum sanctitate doctrinae , exque eventu etiam , quem prae dieatio Evangeliea habuit, in primo articulo evincemus, in secundo ex mira culis , in tertio ex prophetiis rem eamdem ostendemus .

NUM OB DOCTRINAE sANCTITATEM CONSTET DE DIVINITATE NOVAE LEGIS ET QUM AD EIUS PROMULGATIONEM CONfEQUUTA FuERE EAMDEM ILLI Us DIVINITATEM EvINCANT .

QVoniam non unum , aut alterum tantum , sed plura argumenta occurrunt , quibus hoc , de quo disputamus , constare summa cum evidentia potuit, ideo, ut alibi quoque fecimus , hunc articulum in nonnullos paragraphos dividere conitituimus. I. ergo Divinitatem Evangelicae Legis ex recta inititutione hominis, qtae per eam fit, expendemus: a. ex conformitate, quae inter eam est , & naturam hominis r 3. ex sanctitate , atque excellentia finis: q. tandem ex iis . quae ad promulgationem ejus consequuta fuere. S. I. Da cTA INITITUTIONE NOMINIs , QUAE FIT PER LEGEM EUANGELICAM .

Uoniam institutio hominis tum quoad Deum , tum quoad se ipsum , tum quoad alios spectari potest, ideo quam persecte fieri potest, hominem quoad Deum . se ipsum , atque alios recte per Evangelicam Legem in stitutum esse , tribus propositionibus demonstrabimus .PRoposiτ1o I. Eii quidem homo quoad Deum per Legem Evangelieam quam rectissime institutus. Prob. prop. Ut homo quoad Deum recte institutus dici possit , tria r quiruntur: I. ut de ipsb Deo recte sentiati a. ut piis affectibus eumdem prosequatur 4e g. ut exteriores quoque eius actus res, ndeant piis affectibus, atque summam erga Deum observantiam referant. Haec vero omnia sunt, in quibus homo per legem Evangelicam instituitur . Nam primo per hanc Divinam imgem sublimitas Divinae naturae. quantum fieri potest, nobis innotescit: Deus namque omni praecipuarum praecellentiumque perfectionum genere praeditus in ea exhibetur: qui enim omnium supremum ens, quod a se ipso exillit, at-Α a que