장음표시 사용
21쪽
,, Graecos , Barbams seximiae , autem humanitatis est lucrari Deo vel rusticos , , ,& imperitos perspicuum est eam illis usurpandam esse orationem , ac stylum , o qui popularis sit, & ad omnium captum accomodatus: qui vero simplices , ,, & illitteratos, eo quod ad assequendam sermonis seriem non essent idonei, se nihili fecerunt , de iis autem suis cogitarunt, qui sunt in litteris innutriti , ,, eos certe publicae utilitatis studium angustis admodum terminis circumscripsis: , , se . Num. a. A que haec mihi dicta sunt . ut a Celsi aliorumque eri minationibus defenderem Scripturarum simplichatem , quae cum serinonibus is arte elaboratis collata ab illorum splendore obscurari videtur, quoniam no- ,, stri Pmphetae, & Iesus, & eius Apostoli curarunt , ut sua praeseandi ratio,, esset huiusmodi, quae non selum Vera doceret, sed etiam vulgi alliceret a ,, nimos, donec singuli hortationibus inducti ad arcana sub verbis in speetem se simplicibus latentia pm suis quisque viribus conniterentur . Ac si libere Io. qui oporteat, paucis utilitatem attulit, si tamen ullam attulit , comta haec. is te accurata Platonis aliorumque similiter loquentium oratio , prae illa simpli- ,, Hori eorum , qui docendo , & scribendo se ad vulgi captum demi serunt . ,, Itaque Platonem videre licet a selis litteriatis legi; contra Epictetum admi-
,, rationi esse etiam vulgo lectorum, qui se dius praeceptis meliores effiei senisse tiunt, modo sint ad fructum ex illis capiendum comparati. Haec autem dies eo non ut Platoni faciam iniuriami multis enim in artibus utiliter laborem , posuit, sed quo innotescat, quae mens eorum fuerit, qui dixerunt: sa) Sermo meus,
praedicatio mea non in persuasibilibus humanae fa entia verbis , sed in o- ., se One spiritus , O virtutis , ut sides nostra non sis in sapientia bominum,
, sed in Virtute Dei . Divina Scriptura testatur non satis esse ad persiuade dum accomodate, nisi virtus quaedam a Deo dicendi detur , niti dicta flo- is rescant gratia κquae gratia non sine Dei nutu insita est efficaciter dicent si bus. Prophetae verba sunt in Psal. 67. Dominus dedit verbum evangelizan-M tibus .irtute multa. Ut eigo demus quaedam Graecorum dogmata eadem elis, ,; quae Christianorum ; certe non eadem vis est ad animas adducendas eo, utri ex illis mores conBrment. irca Jesu discipuli, licet Graecanicae philo. sephiae rudes, de imperiti, multas terrae gentes peragrarunt, dc eas prosinis gulorum auditorum captu ad id pertraxerunt, quod praecipiebat doctrina ;., . ita ut quantum quisque ad virtutem amplectendam habebat liberi arbitrii sui pro- ., pensionem, tantum prosic icbat . Ex hisce vero omnibus non sistum conis sat maximum discrimen ella inter Sacras litteras de scripta Philosophorum,
sed etiam illud rerspicuum et . quam inepte quondam Cethus in Divinis Scripturis dicendi simplicitatem rct rehenderet, quamque etiam imperite , atque impie idem nunc faciant quidam Deillae recentiores M.
Diis a I. Corint. 2. U. 4. b Contra hos autem ita pro suo more praeclare disputat etiam S. Augustinus epist. 137. ad Vol anum n. I 8. alias epist. 3. ,, MO- , , diis autem ipse dieendi , inquit . quo San- ,, cta Scriptura contiuetur , quam omnibus M accessibilis , quamvis paucii simis. Ea , quae M aperta continet, quasi amicus familiaris si- ., ne suco ad cor loquitur indoctorum , at- is que doctorum . Ea vero . quae in mysterili Oeeultat, nee ipsa eloquio superbo GL
M git , quo non audeat accedere mens taria
ri diuscula , & inerudita , quasi pauper ad diis vitem , sed invitat omnes humili sermone, , , quos non solum manifesta pascat, sed etiam
,, iecreta exerceat veritate, hoe in promptis . ,, quod in reconditis liabens . Sed ne aper. ,, ta sistidiremur, eadem rursus Operta delide., , ratitur, desiderata quodammodo renovans, tur, renovata suaviter intimantur . His sa-
22쪽
Dupliei autem de caussa quaviam dogmata Plii losephorum sint eadem ac Christianorum . I. quia & ipsi quoque quum lumen rationis sibi inditum haberent, ea assequuti hepe fuerunt, quae per rationem cognosci possunt: a. quia ab ipsis Sacris litteris nonnulla aliquando mutuati fuere . Hoc autem utrumque eit, quod Apologillae Christianae Relisionis Ethnicis opposiverunt i ,, Meis,, que profiteor laudi ducere/inquit S. sustinus Apologia I. nu. qq. , ae di- ,, micatione omni contendere , ut Christianus reperiare non quod aliena sint a ,, Christo instituta Platonis, sed quod non omnino similia, ut nec etiam ali ι, rum Stoicorum scilicet, poetarum , & historicorum. Ut quisque enim disi ,, minatae rationis divinae partem aliquam sibi cognatam videbat, praeclare His,, quutus est. Qui autem secum ipsi in rebus longe gravissimis pugnarunt, ii se nec scientiam sublimiorem, nec cognitionem, quae refelli non possit, asse- quilii Videntur is . A Prophetis autem ea accepisse tum Philosophos , tum Poetas , quae ab iisdem de poenis , atque priem iis post mortem tradita senem: moriae posterorum , assimat S. Iustinus Antula I. nu. M. is Atque o ,, nia , im it . quaecumque de immortalitate animae , vel poenis post mortem, ,, vel caelestium rerum contemplatione , vel similibus sententiis tum philosephi, is tum poetae dixerunt, sumpto ex Prophetis argumento, de intelligere res ib. las potuerunt, di exposuerunt. Hinc omnibus videntur inesse veritatis seri mina. Sed minus accurate ab illis cognitam fuisse ex eo liquet, quod con- ,, traria sibimetipsis dieant S. Theophilus lib. a. ad Autoldicum num. In postquam loquutus fuit de opere sex dierum a Moyse descripto, de philosophis, atque poetis ethnicis ita habetr , , Ac multi quidem, inquit. Scripto- ,, res illud imitati sunt , ct de his rebus narrare aggressi, sed quamvis adi is menta inde sibi si merent mundi creationis, & naturae hominis explicandae; tamen ne tenuem quidem veritatis scintilum assecui potuerunt. Num 37. , , Tum etiam de mundi conflagratione volentes nolentes s Ethnici 2 consenta- ,, nea Prophetis dixerunt, quamvis multo juniores natu fuerint, atque ex te. ,, ge . S Prophetis haec suffurati sint, . Tandem, ut alios omittamus, Tertulialianus in Apologetico cap. 7. Quis poetarum , inquit, quis sophistarum . quis D non omnino de Prophetarum fonte potaverit λ Inde igitur pli insophi sitim , , ingenii sui rigaverunt, ut quae de mitris haberi, ea nos comparent illis se. Haec autem alia in praecedenti in Ologetici cap. de philosophis habet, & recte quidem habet: Mimiee philosephi affectant veritatem , Sc assectando cor rumpunt, ut qui gloriam captant a Christiani eam necelsario appetunt, & in.
,, tegre praestant, ut qui saluti suae curant, adeo neque de conscientia, neque ,, de disciplina, ut putatis aequamur M. Essent autem quamvis multa religiose servarent, quae laude digna essent, tamen plura quoque, quae a recta ratione aliena sunt, in eorum doctrina eo tinebantur , S ritibus superstitiosis addicti erant. Nam , uti Josuplius tradit Antiquit. 'Mai. lib. II. cap. s. num. f., omnia in potestate fati potira es . se , nec quidquam hominibus praeter fati decretum accidere , Ei seni arbitrabantur. De futuro quoque vitae ilatu non recte sentiebant, a & nuptias asperia nabantur , b quamvis eorum quoque nonnulli uisent, qui nuptias in malis non
s, nutriuntur, di magna oblectantile ingenia .
Ille hvie doctrinae inimicus est animus, is qui vel errando eari nescit saluberrimam,hab
,, vel odit aegrotando medicinam. M
a Ioseplius de Bello Iu eo lib. a.
23쪽
haberent saJ. Labis autem lassar oleum babent, inquit Iosephus si
quis viet imitus unctus fuerit, corpui abstergit; nam squaltere honori duc t. oevise candida semper indui. Tanta autem urga suas lustrationes superistione tenebamur, ut in templis Sacra non facerent , quia illas illis sanctiores haberent , di hac de caussa, inquit Iosepirus , c) commmi delubro arcentur , orsa era sua seorsim faciunt. Multa quoque alia quoad tui irationes superlittios servabant , quemadmodum de Bello Iudaico lib. 2. cap. 8. n. s. Josephus triadit, atque peccatum apud vos cum siumnia crudelitate puniebatur sdJ. impiam ergo simul , ex ineptam ei se comparationem , quam Deillae inter Legem Euan gelicam de doctrinam Moralem Eclinicorum , atque praecepta Essenorum insti-
lystos irio III. ΙΤer Legem Evangelicam etiam quoad alios homo recte instituitur. lyrob. prop iniam vis omnis humana societas duabus potissi inum virtuti bus , hoc est iusti tu , ct charitate contineatur ἔ tamen secundum Legem Evangelieam charitas omnia cum plectitur etiam iustitiam , sicut Apisi lotus hisce verbis ea plicati ce Qui diligit proximum, legem implevit. Nam non ,, adulterabis , non occides, non ibraberis, non falsum teli imonium dices , non concit pisces ; & si quod eii aliud mandatum, in hoc verbo inllauratuet diis , liges proximum tuum , sicut te ipsum. Dilactio proximi malum non operaturi plenitudo ergo Legis usi diluctio is . Charitatis enim proprietates tales sunt, ut in se ea omnia ossicia comploctatur, quae in favorem alterius exercere possit must se Charitas inquit idem Apostolus I. Corint. Ig. v. q. dc Rq. patiens est , benigna est : charitas, , non aemulatur , non aegit perpuram, non inflatur, non est ambitiosa , non ,,. quaerit, quae sua sunt, non irritatur, non cogitat malum , non gaudet super se iniquitate, congaudet autem veritati et omnia suffert, omnia crudit , omniam sperat, omnia si itinet is . I. Ergo charitas patiens est. Unde Christus: o si Audi ilis, inquit, quia ,, dictLm est. Oculum pro oculo, ec dentem pro denter ego autem dico v ,, bis non resiliere malo , sed si quis tu percu .serit in dexteram maxillam ., tuam, praebe illi S alteram ; & et . qui vult tecum contendere . de tuni- ,, cam tuam tollere, dimitte ei de pallium ,. de Apostolus : sc is induite ,, ergo vos, ait , sicut electi Dei, tincti , di dilecti , viscera milericordiae , is benignitatem , humilitatem , mode iliam . patientiam , sup Nartantus invicem , , , de donantes vobii metipsis, si quis adversus aliquem habet quaerelam i sicut ., de Dominus donavit vobis, ita de vos se . a. in omnes, atque etiam in ipsos inimicos benigna est. Unde Mati. s. v. q. dicitur: Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram , . Et sh - ligite inimicos vestros, benefacite his, qui Oderunt vos , de Orate pro petari sequentibus , dc calumniantibus vos, ut sitis filii Patris vestri , qui in caelis A es , qui solem suum oriri facit super bonos, de malos , dc pluit si per iu-llos, di iniustos M . 3. Non
24쪽
3. Non aemulatur , neque perperam agit ; ideoque Apostes 03 omnes ita monete se Abiiciamus ergo opera tenebrarum , dc induamur arma lucis.,, Sicut hi die thoneste ambulemus ... non in contentione, & aemulatione is . Et DJ si Manifesta sunt autem opera eam is, quae sunt ... contentiones , R- ,, mulationes, irae se . servat quoque citaritas iustitiam . & aequitatem ; hoc est, neque damnum, neque iniuriam alteri inferri patitur; fidelitas in promissis, in serinone ingenuitas vult ut attendatur. Quapropter Apostolus omnes ita moneti cc i It filii lucis ambulate. Fruehis enim lucis est in omni b is nitate, & iustitia , & veritate. Probantes quid sit beneplacitum Deo is . Et d),, Ne quis supergrediatur, neque cireumveniat in negotio fratrem suum, , , quoniam Deus vindex eli de his omnibus , , . . Non intitur, neque ambitiosa est, nec qiigrit, quae sua sint. Hino Scribas , S Phariseos reprehenses fuisse legimus , est quia & si lutationes in foro, & ab hominibus Rabbi vocari exoptarent, simulque constitutum , qui se exaltaverit, humiliatum iri; N qui se humiliaverit, exaltatum iri . Omnis autem , quae de superuia exultatio concipitur, maligna est , cs & Dras superbis resistit, humilibiis autem dat gratiam. gJ ia vero charitas non quaerit , quae sua simi , S pro salute proximi sollicita est: si Rogamus autem vos, fratres, cinquit Amilolus. hJ corri- ,, pite inquietos, conse lamini pusillanimes, suscipite infirmos . patientes est ., te ad omnes M ; & in bonam aliorum aedificationem cedit : ci) omnis ,, sermo malus ex ore vestro non procedat; sed si quis bonus ad aedificatio, , nem fidei, ut det gratiam audientibus ,, -; & liberalis est , aeque hospitalitatem servat: tk ri petit a te, da ei ; & volenti mutuari a te, ne ,, avertaris ac cl) , Hospitalitatem nolite oblivisci r per hane enim la- se tuerunt quidam , Angelis hospitio receptis 4,; tandem S eit clemens , a que misericors 4 mst is Si enim dimiseritis hominibus peccata eorum , dimit ,, tet & vobis Pater veller coelestis delicta vestra. Si autem non dimiseritis is hominibus peccata aeorum ; nec Pater Veller dimittet vobis peccata vestra, , . s. Non irritatur, neque malum cogitat. Inde autem est, ut praeceptum legamus: n ,, Et si septies in die peccaverit in te , & septies in die conis verius fuerit ad te dicens et paenitet me, dimitte illi ri Et is in . Si offers mu- . nus tuum ad altare. α ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid , , adversum te; relinque ibi munus tuum ante altare, & vade prius reconcis,, tiari .fratri tuo, & tunc Veniens, offeres munus ilium, . Omnis quoque de aliis mala cogitatio a mente nostra iuxta praeceptum Christi Domini avertatur oportet: spJ Nolite iudicare , ut non iudicemini. In quo enim judicio iudieaveritis. iudicabimini; & in qua mensura mensi fiteritis, remeti tur di vobis. Quid autem vides festucam in oculo fratris tui, de trabem in oculo tuo non vides ,, pom. IV. C Tata a
25쪽
, Tandem Charitas ,, non gaudet super iniquitate, congaudet autem veriis tati; omnia suffert, omnia credit M. iam enim gratiarum actionem cin- ,, quit Apostolus, sa possimus Deo retribuere pro vobis, in omni gaudio, is quo gaudemus propter vos ante Deum nostrum Unde & aiebat ri ΓbJ . , , Nunc gaudeo: non . quia contristati estis, sed quia e trillati ei lis ad poeni-- tenuam. Contristati enim ellis secundum Deum, ut in nullo detrimentu Mia patiamini ex nobis,, . Et c ,, Rogamus autem vos, fratres, corripite in- is quietos , consolamini pusillanimes, suscipite infirmos , patientes ellote ad ,, omnes . Videte, ne quis malum pro malo alicui reddat, sed semper quod ,, bonum est, sectamini in invicem, S in omnes . Semper gaudete ,, . Ac
tandem d ,, Vigilate. ilate in fide, viriliter agite, re consortamini. Omnia
is velisa in charitate fiant His autem charitatis ossiciis, quae usque modo recensiti mus , aliisque sane multis, quae recenseri possent, homines erga se invicem ita esse institutos , ut nihil divinius excogitari valeat, res ipsa clamat, ut nihil opus sit verbis tergo per Legem Evangelicam etiam quoad alios homo recte initi tititur. Dices . Christus haec omnibus servanda praecepiti O ., Si quis venit ad se me , ct non odit patrem sirum , dc matrem , uxorem, & filios, & fratres, ,, ee sorores, adhuc autem & animam suam, non potes fi meus esse discipulus Mesed contra humanam secietatem peccat, qui parentes suos, uxorem , aut fratres , dc s res odio habet: ergo . R. nunquam voluisse Christum, ut parentes. filios , atque propinquo. o dio haberemus, quum etiam dilectionem inimicorum nobis praeceperit , sed
stlum ut ne tanti eos faceremus, ut ob amorem illorum quae Dei sunt, aut esse debent, a nobis negligerentur. Hunc ciorum verborum sensum esse, ipse Christus Io. v. 37. hisce verbis confirmat. ,, mi amat patrem. aut in matrem Plus quam me. non est me dignus, , . Hine recte S. Thomas 2. a. quaesL 3q. art. I. ad I. Parentes, inquit, quantum ad naturam. & assinitatem,ri qua nobis coniunguntur, sunt a nobis secundum praeceptum Dei honorandi.
Odiendi autem sunt quantum ad hoc quod impedimentum praestant nobis ac ,, eedendi ad perfectionem Divinae ivllitiae se ; S quaest. Io I. an. q. ad I. ait τ,, od parentes, quos adversarios in via Dei patimur. odiendo. N iugien- , , do nescire debemus. Si enim parentes nostri nos provocent ad peccandum , M N abstrahant nos a cultu Divino, debemus quantum ad hoc eos deserere, ,, & odire. Jacobus autem , & Joannes laudantur ex hoc , quod sunt seqliutis, Dominum, dimita parente, non quia corum pater eos provocaret ad ma- lum, sed quia aliter aestimabant ipsum posse vitam transigere, eis Christum ,, sequentibus is . Vult ergo Deus, ut nemo in amore sibi praeponatur t & quidem jure optimo, quum supremum dominium supra nos obtineat , o nihiLque non ab ipse acceptum, atque etiam servatum non habeamus fg . iavero ossicia charitatis. quae erga nos invicem exhibere debemus , neque firma , neque eadem apud Omnus esse possunt, si in aliquo immutabili princi
26쪽
pio situm fiundamentum non habeant , a quo & originem dueant , S ad illud ultimo reserantur; ideo per hoc quod Deus nihil sui amori praeponendum e sis statuerit, certa principia charitatis etiam erga alios simul constituit. Nam quum cuiusvis dilectionis principium, ultimusque finis ipse esse iure optimo voluerit, consequens inde est, ut omnibus ima eademque, dc quidem immutabilis, dilia gendi ratio esse debeat . Diees II. Quum Christiana Religio praecipiat , ut passiones deprimamus .
inde futurum esse, ut & studium bonarum artium extinguatur, de opera virtutum omnino deficiant: sed itim fladium bonarum artium , tum praeclara opera
virtutis plurimum hulnanae s letati pmdesse, nemo negaveriti ergo falso dicitur, hominem etiam quoad alios per Legem Evangelieam recte esse instit tum L . Deinde, addunt impii , nonne propter despectum divitiarum . quem Christiana Religio imperat, negotiatio destruitur, quae humanae societati valde prodest λ quis ergo. non videat Rel ionem Christianam humanae societati infestam esse ρ Poliremo, inquiunt, in Christiana Religione homines inertes i de redduntur, quia contemptus divitiarum, & venia iniuriae acceptae ab ea inspirantur o , S propter spiritum Christianismi homines ad omnia inepti m
dunt , quia per eum solvuntur a curis terrestribus , ut contemplationi vacare
possint. d) Tandem nonne . aiunt, maxima quoque similitudo est inter Chrissi lanam , di Mahometanam Religionem ce) p
R., contra experientiam omnium saeculorum summa cum audacia eum
aperte mentiri, qui ita ratiocinatur. Qiid p an ne Viri sapientes . atque omni genere doctrinarum summopere commendabiles in Ecclesia Christianorum aliquando defuerunt λ anne studium liberalium artium per Christianam Religi nem stibiatum , atque extinctum omnino filii λ Profecto nullum est disciplinae genus, in quo etiam viri sanctissimi omni tempore sese non exercuerint, nullaque doctrina , in qua se esse valde instructos rebus ipsis non probaverint. Studium vero artium liberalium etiam apud religiosiores quanto semper inhonore fuit quam impense illud coluerunt, atque ab aliis colendum curaruntδHuius rei manifellae testes non necessarios non est, cur afferamus: nam sanctos viros una cum pietate , quam ab Evangelica Lege hauserimi studium qu que litterarum artiumque liberalium smul coniunxissis , nemini non perihe-ctum est, quum multa opera eorum, Piae modo etiam leguntur , hae de re
a Auctor Pli' DHirarum Cogitat. s. r. suum impium opusculum ita auspicatur. b Ita ineptit Auctor interipti operis Examinis de ti Re non. Idem estuti
rat etiam lyaelius Tom. 3. Oper. Par. I. Guainuarios dea Pens es di ros I M. c) Per Naharenam Religionem emel homines inertes , qu a ab ea inspiratur eon. temptu divitiaitim , & venia acceptae injuriae , calumntatur Auctor Elimiarum Iudaiearu i epist. 43. ipse idem tamen epist. t a. Christianam Religionem laudat uti conis Drmem aequitati, utilem foetetati , at tu Continentem ea praecepta . quibus pυtissilium animus extollitur , concluditque verum N Xarenum perfectu in elle P Iiilosophum. V min usu solum hac in re, sed etiam in aliis
multis sibi sepe contradicit, uti mos est huiusmodi Philosophorum . qui Religionem op
pugnam . Ita , ut alios sane plures omittatu. Rousseaus in suo Emilia pag. l . modo dicit nihil esse sanctius Euangelicis praeceptis , modo ea ipsi rationi repugnare assirmat. d) Auctoe opula usi inscripti et o se de la Natura par. a. p. 8a. spiritia Cliristianismi emi homines ineptos inde obtrudit. quia per eum solvuntur a terrestribus curis , ut contemplatiotri vaeare possint. se Auctor Di IolarumPersidarum hultismo. di comparationem impie instituit . In quoque , Cubarimeia , 5 Sine δυι epistolis vel hujiismodi comparatio saepe instituitur.
vel Mahommaa Religio valde extollime .
27쪽
dubitare non sinant. Quid vero non praeclarum ab iis omni tempore gestum est, qui Chri iliana prosessione censentur Nullum autem genus actionum quam. vis fuerit, in quibus non omnes alios longe vicerint; tamen quoad eas potismmum, quae in aliorum utilitatem cedere poterant, quamdam divinitatem assi quuti suisse videntur. Quid non fecerunt , ut aliorum infirmitati providerent pquid ut egestati prospicerent , erroribus occurrerent , salutem procurarent , commodis consulerent , atque etiam felicitatem promoverent λ contra vera
quid per Legem Evangelicam unicuique non prohibetur , quod alteri noxium esse possit λ Verum quod admirationem omnium commoveat oportet, illud est, quod per Legem Evangelicam non uni, aut alteri tantum , sed omnibus, qua fieri ratione possit, benefaciendum , ct non ab unius , aut alterius tantum , sed ab iniuria omnium prorsus abstinendum est . Qio fit, ut utilitati cunctarum agentium persectissime provisum sit. Inspicientes igitur scripta GKecorum ita se S. Cyrillus lib. 7. contra Iulianum rem sere eamdem obiicientem , ac Au- , , ctor Philosophicarum Cogitationum verborum coni positionem laudamus, deis concinnitatem orationis, sed . corum placitis repudiatis , ad Sanctas potius, , Scripturas convenimur, in quibus elucet veritatis decus, ct accurata dogm tum cognitio cumulate continetur, S omne genus bonorum documentorum ,
per quae omni virtute plenus quis statim evidat. ec recte factorum gloriasa conspicuus o . ' .
Verum & Originem quoque, qui Celsum Chesiliane Religioni imperitiam obiicientem ita resalit, a naus: se iam vero sinquit ipse , lio I. contrι
,, celsum num. J doctrinae notirae mentem ede, ut sapientiae navemus ope-
, , ram , probandum est quum ex veteribus ludarorum lcripturis , quibus &,, nos utimur. tum ex iis, quae post letum lcript e sunt , qtiatque Di .inas esse credunt Ecclesiae. Ac primo David in plat. sci. fundens ad ι eum pre- , , cesz incerta, inquit, occulta sapientiae tuae inanifestasti mihi . Ae si quis ri psumm versaverit. librum hunc quam plurimis lapientibus praeceptis referri se tum esse deprehendet. Salomon quoque flagitavit 1apientiam . Ic obtinuit,
,, ejusque sapientiae vestigia in eius scriptis videre eii , ex ex preisis paucis M verbis sublimes sententias, Illic multis laudibus animadvertas celebrari Lari pientiam , & ad eam acquisendam homines incitari ... Et Daniel , iique , ,, qui cum illo redacti si ierant in servitiitem . tantum In disciplinis . quas apudis Regem Babylonicum capientes profitebantur, prosecerunt . ut deet plo sise, , perarent ceteros. Unde apud Ezechielem Princeps Tyri, qui de sapientix se gloriabatur, auditi ast an tu sapientior es Daniele omne secretum non essis Pensum tibi is . Num. ηι . , , Nunc si sumpseris in manus libros post adventum Iesu ser , , ptos, ibi turbis fidelium parabolas narrari invenias, quasi extra eisent , S, , his solum extraneis sermonibus dignae ; discipulis autem privatim parab , , las explicari . Privatim enim suis discipulis jesus edisserebat omnia, turbis, , anteponens eos , qui sapientiae eius desiderio tenebantur . Pollicetur etiam ,, se ad eos, qui in eum crederent. millarum sapientes, & scribas: bin e ,, ee ego, inquit, mitto ad Nos sapientes, oe scribas, ex illis oecid ut . ,, em crucifigent. Et Pauliis gratias enumerans, quae Deum auctorem habent,
is in primo loco Sermonem Uientia, in secundo, ut inferiorem , sermonem scien
ca . multiet. 13. v. 3. Mati. 13. v. M.
28쪽
,, scientia reponit. Item Stephanus multiplicem Moysis eruditionem teis,, statur in Actis Apostolorum . id quod ex veteribus, nec vulg3 cognitis liari bris hauserat: ab eruditus est Moyses omni sapientia a Traptiorum. Num . q7. Verisimile est, quae Paulus in priori sua ad Corinthios, O ,, Graecos scilicet graecanica sapientia inflatos, scripsit, ea movit se quosdam, si ut sapientes a noitra religione excludi crederent. Qsi sibi hoc induxit ani- ,. mum , dii cat quemadmodum illic reprehendens improbos homines, eos, aitis Apollolus, non in his esse sapientes, quae Elius intelligentiae sunt , quae subis senius non cadunt, quae aeterna sunt , sed quum in sblis sensibilibus occu-
, , Pentur , in iisque reponant omnia, sapientes esse huius mundi is . Num. 48. Fortasse etiam opinioni eorum , qui eruditum , aut sapie M tem , aut prudentem arbitrantur in nostram secietatem non recipi , locum dederit hie alius Pauli locus: c videte autem Cocationem vestram, fratres, ,, cuia non multi Iapientes fecundum carnem , nou multi potentes, non multi n se biles i sed quae stulta sint mundi , elegit Deus , ut confundat sapientes . Atri non dictum est. nemo sapiens secundum carnem ; sed i non multi sapientes is fecundum earnem. Certe Paulus describens quibus dotibus ornatum esse oporri teat, quem vocat Episcopum , jubet eum csse doctorem ; ait enim oporte is re , ut potens sit eos, qui contradicunt, arguere, di sua sapientia os obriis liruere Vaniloquis O secuctoribus . . . Iniuite igitur Celsus in nos insurgit,
,, quasi diceremus t nemo eruditus, nemo sapiens , nemo prudens ad nos acce- dat. Immo accedat eruditus, sapiens, prudens, quum voluerit. Sed acc
se dat nihilominus stolidus. inerirditus, puer . Pollicetur enim noltra doctrina ,, se N illos homines lanaturam , si accellarint, quippe quae omnes Deo di-M gnos efficit is .
Et re quidem vera si litterarum studium Chri litani neglexi .sent . ntilla caussa fulisset, cur Imperator Iulianus iuberet. Ut ne quis nostrum in icti is lis oratores, poetas , S philosophos veteres Graecorum explicare auderet . se inum enim multa inde a Chri ilianis peti videret , quibus Ethnicorum suis, , perstitio everteretur, veritus, ne his subsidiis , quin detrimenti aliquid c ,, peret , secietas Christiana maiores progreisus faceret, suosque fines amplifi, is caret. deiiciendos nostros ex eo p sidio eise iudicavit d - . Lege autem Evangelica passiones non ut extingi iamus. sed ut rationi sub liciamus, nobis praecipitur. Semel autem ac nationi subiectae fuerint , longe perfectius eii bonum, quod operamur. Q tum enim bonum hominis , ut ,, advertit S. Thomas I. a. quae l. 23. Art. 3. consiliat in ratione , sicut in ,, radice ; tanto illud bonum erit perscctius, quanto ad plura quae homini e n- ,, veniunt, derivari patest. Unde nullus dubitat , quin ad perfectionem mora- ,, lis boni pertineat, quod actus exicriorum membrorum per rationis requi .imis dirigantur. Unde quum appetitus iensitivus p ssit obedire rationi, ad perfe- ctionem moralis, sive humani boni pertinet, quod etiam ipse p. stianes ani- ,, mae sint regulatae per rationem . sicut igitur melius est quod homo di velitis bonum, & faciat exteriori actu : ita ut iam ad persectionem bini moralia se pertinet, quod homo ad bonum m Vcatur , non selum secundum volunta
29쪽
,, tem, sed etiam seeundum appetitum sensitivum is . Unde fit , ut per Legem Evangelieam nostrae passiones amittant quidquid vitii in se habere possunt,
novamque persectionem acquirant.
se Non est nunc necesse ita ad rem nostram S. Augustinus de civitate Dei ,, lib. s. cap.sJ copiose, ac diligenter ostendere , quid de istis passionibus,, doceat Scriptura ta vina, qua Christiana eruditio continetur. Deo quippe il- ,, lam ipsam mentem subiicit regendam , & juvandam, mentique passiones ita
moderandas, atque frenandas , ut in usus iustitiae convertantur . Denique in ,, disciplina nostra non tam quaeritur, utrum pius animus irascatur , sed quare,, irascatur ἔ nec utrum sit tristis, sed unde sit tristis ; nee utrum timeat , sed ., quid timeat. Irasci enim peccanti. ut corrigatur I contristari pro amisto, ,, ut liberetur; timere periclitanti, ne pereat; nescio, ut quispiam sana com,, sideratione reprehendat is . Quaenam autem in lege Evangelica quoad divitias praecipiantur , primo videamus, postea vero talia esse evincemus, ut communi societati neque m gis consentanea , neque magis utilia ella possint. Esse ergo in Evangelica lege Praeceptum. ut renunciemus omnibus divitiis nemo dixerit. In ipso No- M vo Testamento inquit S. Augustinus contra Adimantum nu. I. cuius prae- , mium. & haereditas ad novum hominem pertinet , tamen N Dominus iiD,, dem ipsis, quos vult eta rerum temporalium contemptores, ut in Evange- ,, lio sibi serviant, pmmittit multiplicationem rerum in hoc ciculo centies tanis tum , in saeculo Autem venturo vitam aeternam a) se . Nonnulla autem idissimonia Novi Testamenti, qtiae possessioni divitiarum contraria esse videntur , postquam exposuit, num . a. ita recte concludit i ,, Qtiis hic non intelligat non ,, ella culpabile habere ista, sed amare, & spem in eis ponere, di ea pra terre , aut etiam conferre veritati, iustitiae , sapientiae . fidei, bonae conscien-
tiae, charitati Dei , & pmximi , quibus omnibus anima pia dives est in ,. secretis suis coram oculis Dei is p Hac eadem de re etiam in epist. I 37. ad Hilarium num. I 3. , alias epist. 89., ita pro suo more praeclare ditarit ris Audi iam pauea de divitibus , quod in epistola tua sequitur inquirendum. Ηoe enim posui ili illos dicere r divitem manentem in divitiis suis regni
se Dei non posse ingredi , nisi omnia sua Cendiderit, nee ei prodesse , si foris., ex ipsis divitiis mandata fecerit. Evaserunt illorum disputationes patres no- ,, stri Abraham , & Isaac , dc Jacob, qui tanto ante ex hac vita migrariint. Habebant quippe hi omnes non paucas divitias . sicut fidelissima Scripturari testatur e multos tamen venturos ab Oriente , S Occidente b S non si se pra ipses. vel extra ipsia, sed cum ipsis recubituros in regno coelorum , , , ille ipse, qui pmpter nos factus est pauper, quum Vero dives esset, vera
, , cissima promissione praedixit. Et quamvis superbus dives , qui induebatur se purpura . & byub . & epulabatur quotidie splendide ce , mortuus apud imri senos torqueretur, tamen si pauperis ulcerosi , qui ante ianuas eius contem- plus iacebat, nil senatus fui sici, mereretur & ipse misericordiam. Et spain ,, peri illi meritum esset inopia , non justitia, non utique ab Angelis in Abris se hae gremium, qui dives hae fuerat, tolleretur. Sed ut nobis ollcnderetur,
is nec in isto paupertatem per se ipsam divinitus honoratam , nee in illo diis vitias sutile damnatas , sta in isto pietatem , in illo impietatem suos ex
30쪽
si tus habuisse: sic suscepit impium divitem cruciatus ignis , ut tamen pium ,, pauperem sustiperet sinus divitis. Qui sane quum hic dives viveret , diviis tias sic habebat, S eas prete Dei praeceptis tam parvi pendebat, ut etiam is ipsius filii immolatione nollet offendere Deum iubentem, quem sitarum dia, vitiarum & sperabat , ct optabat haeredem . Hac quoque in epiliola deinde exponit multa telli monia Divinarum Scripturarum, quibus possessio divitiarum damnari videtur. o
Consuli ergo, non vero praecipi renuntiationem divitiarum, allato hoc testimonio Mati. I9. v. 1 I. Vade , vende omnia , quae babes , da Uuperibus , habebis ibes rum in casis, Gr veni, sequere me, num. 1 F. idem S. Doctor
ita evincitet, , Cui enim Dominus haec praecepit λ Profecto illi diviti, qui vitae
,, aeternae consequendae consilium quaerebat accipere. Hoc enim Domino diis xerat: quid faciam , ut Sitam aetemam eonsequar Ille autem non ei re-
., 1 3ndit: si vis venire ad vitam, vade, vende omnia, quae habes i sed si ,. Qis venire ad vitam, ferva mandata . Quae iuvenis quum sibi a Domino ex imis ge commemorata se servalla dixisset . di quaesiisset , quid adhue sibi dees is set, resipontum accepit: si vis perfectus esse, vade. vende omnia , quae bari bes, O da pauperibus. Et ne se illa P quae multum amabat, hoc modo petaia de re exissimaret: in habebis, inquit, thesaurum in coelis. Deinde addidit e,, veni, sequere me ... Magi iter bonus mandata legis ab illa excellentio- ,, ri perfectione distinxit. Ibi enim dixit: si vis venire ad vitam, sima mamis dato: hic autem: si vis perfectru esse, vade, O vende omnia , qIae babes,, .
Quapropter non divitias, sed earumdem inordinatum affectum , dc pnavum usum damnari in Evangelica Lege , ab eaque contuli tantum , non vero praeeipi, ut divitiis renunciemus, tam manifestum eis, quam quod maxime. Per hoc autem quod in Evangelica lege & inordinatus affectus, dc pravus usius divitiarum prohibeatur, humanae societati recte consilitum et se contendo , vel ea coniunctim spectetur, vel attendatur ad eius singula membra, , . Di is cendum inquit S. Thonras a. a. qtiaest. I I 8 art. a. ad a. . quod avaritiae se potest importare immoderantiam circa res exteriores dupliciter . Uno modo,, immediate quantum ad acceptionem, S conservationem ipsarum , ut scili- ,, licet homo plus debito eas acquirat, vel conservet. Et secundum hoc estis directe peccatum in proximum, quia in exterioribus divitiis non potest unus,. homo superabundare, nisi alteri deficiat, quia bona temporalia non poliuntis simul possideri a multis. Alio modo potest importare immoderantiam circa in- , , teriores affectiones , quas quis ad divitias habet: puta quod immoderate alb,. quis divitias amet , aut desideret , aut delectetur in eis r Et sie a.aritia ., eli peccatum hominis ia seipsum . quia per hoc deordinatur eius affectus Et re quidem vera anne societatis hominum quam maxime non intereit . ut unusquisque divitiis, quas habet, utatur, prout decet p ut alic nae pecuniae non invideat λ ut cum damno aliorum non studeat sibi comparare divitias p ut sub veniat aliis, prout siti status conditio patitur λ ut communi bono propriam utilitatem non anteponat ut opponuno tempore erga alios liberalitate utatur putra Vitium non inesse in divitiis, sed S. Ambrosius in Expostrisne F vellis eundum
vel inordinato uel in pravo usu ea Lucani lib. s. nu. 69. δέ lib. 8.nuna ruin unatum iter sancti Ecclesiae Doctores ex. & S. Ioannex Chrisostomus in cap. 48. -- Saeris litteris evinculit. Legatur s. Gregorius uosis homil. num. Papa lib. ao. in cap. I 2. Iob. nun . . A