Joannis Joviani Pontani Liber de meteoris / Cum interpretione Viti Amerbachii

51쪽

II ETEOR PONT ut exhalassuum Eorem latim sed inimidum ita mutatus in aquam mul, induratus in illa deis scendit,rcliquum calor ut, qui una cum aerio isto pingui in niue mollici facit. Quod autem iuaestite non ingit, in causa est calor infimae regionis in aere,non tantum uistribunt, quod in summo inlimae regionis uapor non possit stringi propter calorem Soli ex reflexione radiorum, sed etiam proopter caliditatem totius in i ueris uicini terrae, qui in docendendo liquefaceret iterum nium v maxime aut in mediae regionis infima parte, aurarutius etiam,quod uerisimiles criposse in aestate,senjuem coaluisset. Id quod itispersectae ita, e pluo utiles,uisic dicaminiue testantur. Item quod aepe in uilibuspluit, in montibu3 uero ningit, aut ultori qui in diuersis locis ex eodem uapore sinu nixo pluuia delabitur De niuesunt haec uerba Philose: λιαρορ δε λώατραην νεφῶν πεπυκνωι ob αξ ο ρα σιμ pro sic enim legendum censeo δαίετραδ κοπήτ αρρωδες, ελευκορ, u si συμπn9,- ένοντο υνοῶ

52쪽

gnatum pluuiae. Fit enim ex uapore eius αdem generis, grauiore tumen erit uisios , minus calido,quum est uapor unde pluuia, licitur. Quaα re non ulte supra terrum evehitur sed prope terarum conuertitur incipum e paulatim in herbas des stat,quando nes ualdestigidum tempus est,ne '-- Aque ualde calidum. Fruina et linquum ros congeα latus ex eodem enim uapore sit,sed in aere rigidio are, Cro corporibus quibusdam adhaeret magis inis frigidatis. Tale quiddam accidit in halitu, qui tem l pore hγemis,er quando uer est ualde rigidus, incio dens in pilos congelascit. Ac di tirunt une tantum eo nix et pruina,pluuia, mos,quod nix Cy pluuia plus quidda sunt,minus uero pruinata ros isdriure docent haec uerba Aristitelis χίω κρα Nisi πολυ, τοδὶ ολίγον. Et non multo post: mo O Dωρ ,οταν A' ἀτμὰ,παχνου-

53쪽

NETEOR PONT Natira eslsingulam imum pectes roris naiscens in soli1 arborum ex denso ac lento uapore, hubens uporem mellis aut acchari ex calido,quod est

ei admixtum,coquente C maturante. Primum in

platas cadit scutiel, deinde paulatim fluit humidum,aeriumsubtile relinquitur terrestre quidis da, miles in x. Et quidem de his tribus meteoris in principio huius capitis dicit pissice Pontanu T. Deinde addit per ἀποτροφα ad quemvis amaαtorem longum iterum fabulam de generatione roαris,cum git Boream hoc munus uix coniugioriath e in quodam concubitu dedisse ad herbarum crforum,quibus tum nocuerat, recreationem C μα stentationen eius consolandae caussa. Adieme fuisbula expositio, in qua uelut ulter quidum modusgenerationis roris tractitur,aut potius,quiunt expositus erat breuiter, iterum trahaturis copiosius. Accommodata est tamen ad butim, ut uelit dictare,non tantum Boreauefacit pruinum C corrumpit fores ledrorem etiam fuci qui conseruat istas, crsu 'ntat. Est autem hoc tendum reno tantum coeli tranquillo feris ruinam rorem,necpruira: nam in altis montibus: cui se in promptu unt, cropolitae apud Aristotelem. Η ecpropemodum est

54쪽

s EXPOSITIO nero uaporegigni,d de in f ijs et cereIed pontanus mugis de quantitate, id est, exiguitate loqui,

tur. Albertus de qualitate uaporis, nihil uetat eundem uaporem essetcnuciner critum. Quana quam rosa prtuna ex tali uapore creari nonpoatest e Pontanus ex eodem tum illa, tum C mununam fieri docet Ouare uix possunt conciliari hi duo scriptores Porro Munna ignificat hic genus quoddam roris quod a recentioribus alioqui deest risita gelacrima Dellatur, Crdicitur in nodia noci, c lapidibus, ut plantis adhaerere sic, ut

eius,cui ad h. cret,naturum imbibat. Nescio an silearit in usu apud ueteres.

Plinius uidetur id genus roris significare, cum scribit in ii libro Ilus cum prima aurora folia arborum melle roscida inueniuntur, cs qui mututino ub dio uere, unc a liquoreu ks capi Ams

concretum sentiunt. Quanquam autem ibi loquitur Plinius generatis de omni rore, unde colligui pes mella, tumen ex his eius uerbis colligi posse ex Notalem esse naturam omnis roris, qualis Indico illi tribuitura recentioribus, κατο εἱο vitamen, cum non habeat opus upum adsui perjectionem omperissedine quodam regicnis, coeli temperam mento percoquatur. Est etiam hocsciendum, pro ximorum seculorum homines id genim succo no*men

55쪽

DETEOR. PONT. ' tmen dedit' ab illo populi Iudaici, qui uocatur

Nanna,culus virilitudinini quandum habet. Non. enim es putandum illum fruelituram naturalem , ut usiuatam in ea terra uisse. Num Deus inguis fari quodam potentiae suae, latitandae, conseravitidae illius nationis studio sium rorem punis loco Iudaeissubministrauit. Veteribus Latinis Cp Grae aris Munna significat puluerem thuris ineu, ut PIA Ioquitur, micas thuris concussu eb us Dei Ieriere mannae uni haec uerba Galeni in tertio libro defucuI alimentorum,ubi numeratur inter mella: Fit enim inplantarum soli',nea sutam earum,neutique fructus, es pars ullo pacis dici potestinere, 'Urim cum rore generis est: non tu tam mussiduo, nec pio leprouenit Memini aliquando maesti te

super arborum,hcrbarunis fit,inc is quam pluri

mum repertum si isse, ut gaudio exultantes rustii cantarent Iupplici melle luit Praecesserat autemno ut per aestitem fatis frigiduinam tum anni aeshuum tempus erat pridies calida , iccis erat aeris con lautio Quamobrem peritis naturae interpretibus halitus e terra uis quis prodeuntes Jorutis culare exulis attenuati, cochas ore securitae noctis in unum coum, ac dent uti fosse uidebunt itur. Sed apud nos raro Huccidit. In Libano autena

56쪽

9 EXPOsITIO terram uelleribid mel a concussis arboribus declis dens excipientes ollas ac ictilia plena re'an Voαcuntq; id roscidum mel aut aerium. Hucirnus Galerinis Vergiliis ad generulon dum rorem,ut supra Plinium cc se indicauimus, ctexit, cum dixit: IIastris aeri me dis coelestia dona. EXPOSIT. NAP. X. De grandine. Iligentisime hic Pontanus deFundine ritu bit,non tantum duplicem eius modum, quo coire eum homines doctio landunt sed omisne etiam circunflantius explicans. Primum dicit tempore generations. Deinde quid esticia seu quid noceat. Tertio primum modum generationis eius

de cribit, qui est Anaxagorae, C recenti fimorum Philosophorum, quibu magis hic modumplacuit, quam Arisbtelicus. Et in similitudine quadam deciosi ut illustrauit, ius descriptionem uide apud

Plinium Γλ tricesimos timo,cup. secundo. Post adicit etiam de magnitudine prandinis et de locis, in re generetur, in quem de iratur. Ubi etiam aliquid obiter de circumstinuiqualituris contrariae

qualitati ei icienti, pro isti modo frigoris adiecit.

57쪽

99 In fine describit ualde eliganter, poetica qua dum ratione secundum illum modum generationis grandinis,qui est apud Arisbtelem contra Anaxa gorum Sentit autem Aristiteles,quo grando per antiperisti in gignatur non in rigida regione ueruris .sed in calida, quae estproxima terrae, id tum alijs argumentis probat, tum quod me non1i, α tunda grando. Atq; ita uer circuit Enses calidus,

conclusiri uero, C condensatus uapor est rigidus. S cut inaestitorigida est intus terra, inb eme cultada,quid ultera qualitis, utpote contrariae inter se, alterum sedit,clx in unum a si em locum detruis dith cogit,ubi fit ortior Cris cacior. Vapor auutem ex quo grando generatur,4 ualde calidus, errarus, eleuatus in medium regionem acris,secunα

dum Anaxagorae e recentium Philosophorum doctrinam,ubi frigus irrumpit in eum, conden ut era stringit eum celerite; ,d eo fortius,quo est rarior, quo aut 1l calidiorieo rarior ei. Hinc Arista telas scribit aquam cula chim in laco rigido coniugelari durius,quam rigidum. De Aristitetissententia partim die bini ei antea, partim hoc debetu id euehiuaporem in altum aerem,non tamen conglaciar ed cogi in aquam, decidentes guttus perculidum lacum aeris ita, ut dio lam est, indurari. Atq; sic in primo libro μετρο is scribitur. Insi.

58쪽

io o

Obseruandas esse regiones tetrae, et situm planetarum. Aepae dixit Poeta depol late Solis et Ar inibus, cum in elementis ut situm vero mamrime in terra Admonuit etiam de Luna Cr

planetis, qui tanquam futtilites quidam sunt, aut instrumentu solis C lunae. Nam sua naturuerpositu efficiunt,ut aliter uis aliter faciunt lumina in hu instrioribus corporibus. Non quod prorsus immutentur ab alijs planetis hic luna deiquod aut in uis uiribus augeantur,utscribunt talium rerumperit aut hebetentur,er tanqua diuersa tem peramenta consequantur. Hic paulo pecialius de ea re praecipit ,σ quod tantam ad tempestiles atti,

59쪽

NETEOR PONT.

t, obseruandum lanaeniorum est ,esuliorum tu letarum. Item hilarum isarum ortus atq; occissus. Non enim te albiciunta ea illae,quando adjs errantium si starum percusi extimulantur,

t Plinius scribit . Praecipue uero adiuuare dicunaui planetus eae, quae circulo Zodiaco sunt uicinio, es, ut sunt cor conis, pica Virginis humeririonis, Vergiliae e paulo remotiores,utfoedi,t Ar Etrus. Simul etiam iubet locus regiones, tunde uapores educuntur,obseruari. Nullum enimestri hoc scire, cum pro nuturu loci uapores Sol eleuet, e tempestites, prout uapores sunt, mutenα itur Deinde liberit etiam aliquid de generali quaaldamus mone terrae, nempe quod inhγc neculeat

ritus. Id fieri per αντιπκις cetorιν inpraccedente capite indicauimus. 'lautem ανῖπεῖιςασις amrbitus qualitatis cohercens Cy rcprimetis,aut cogens angusti contrarium qualitatem Fum uox ab

ἁντὶ contra, circum Crs. τι Ilitus. Pψα ea addit duo exempti,quibus tanquam probare misthi uidetur ad mutationes aeris ineu tempestitum,

regionem multum momentι habere. Num in Aethit optic in Allobrogibus in media aestite magnos serpe imbres C horribile tepestiles fieri dicit. Quod tempus cum fit calidum, debebat potius con uini ua portum clinari, Ernonus stri et pestiles tamhm M.

60쪽

humili f. Verisimile est ergo terram ad id non paurum facere, cum ualde est humida, ut persese, aut ex fluminibus uel paludibus itiam montibus,duluallibus. Nam isti omnia terrum humellant,e multum uaporis Soli leuandum praebent . In fine addiruta es descripti tempestituitasedae terribilis. cuia modi in talibus saepe locis cooritur,et uideα tu mihi respicere ad quandam illius temporis in eo loco maxime insignem.

Guttas maiores aestate fieri. Rishtelis sensit guttas in uetiam per

ἀντιπεριτα σιν fieri,sicut grandinem, imo sicut alias humidas lictiones omnes ut pluviam, rorem, nivem, prAbiam, contra quam Anaxagora sensu er post trans pleris ex recentioribu3sicut supra monui. Dicit autem in cultα dis diebus ideo decidere niuiores guttuS,G cum araiore impetu, quam rigidis, quod, cum nubes in i ι sidatu in calantem aerem descendit,celerusia conis densatio, ex qua sit multarum guttaru minuturumfamrum ius igido loco concursus coaceruatio.