Joannis Joviani Pontani Liber de meteoris / Cum interpretione Viti Amerbachii

81쪽

NETEOR PONT. tius naturae indices. Cum rei cognitio non tantum iucunda estsed etiam utilis ad praesciendus e pr. fugiendus templares, quaeplarunis nubium natu: ramsequuntur. Humidae enim nubes aerem humea Elant, iccae uero exiccant, maxime sit congruunt uentiscut hoc tempore uid vi fieri, cum non tantum siccae ex inanes nubes in aere laclantur,sed venit etiam Septentrionales spirant. Quanquant

autem nuda nubes deo recae sunt, ut nihil habeant admixtum humidi, econtru nuta ita humidae, quin siccum aliquid etiam simul contineant, sicut Aristoteles insecundo libro Meteorolog de exhaα Iationibus generaliter scribit his uerbis L i P

fccae,aliae humidae ab ea scilicet qualitate, quae σα cedit. Verum id huc non admodum pertinebat. De coloribus nubium, subninum, ac Algurum hic do. putatur, quae res tota est futis ab ipso Pontuno exisplicula, facili setium per sese alioqui e plana, si quis confideret in nube rura album colorem feri, in densa nigrum,postrusecundum uarios radu iraritatis er densitatis alios colores atq; alios induere nubem Medij enim colores sunt compositum quidadam ex albo et nigro tanquam ex clementis. Porro

82쪽

ne uero pluviis hic non dicitur. Quod, quia deus est cognitione,ego addere uolui Vesper nubes ruabent aut propter inflammationem ueris sicut fit in medio die nonnunquam, qμundo es magnus aestus, aut propter magnum C Melut adus him quendam calorem Solis, C retusum, qui incidens in nubem non penetrat jed repercitibus duplicatur,ta rubrucoloremfucit Mane autem ideo rubet nubes, quod

est aquosusubctnsu, σlumine Solis usi ersu Hoc ita irri 'ndit fimus excitatus ex uiridibus ignis accensis, ibi enim quando flamma cum fimo denso. multo concurrit, efficitur rufa,contra quam sit in lenis iccis Ex illis enim alba e clara lanis

ima prosilit Ono etiam Pontanus exemplo utitur in hoc loco,non tamen ad idem demonstrandum,sed ad demonstrandum colorem puniceum, rubescen

remis euocat,in Umine Est autem ex Arisbtela acceptum, quisic in tertio Buteorolog ait: φυα ἐρυθραν εχ ιημφλογαδ αγ Ni καπνῶκον. Hinc facile potest ostigi, quare russae nubes uester pruenisticitat serenitationi, manet iam,

83쪽

M ETEOR PONT. ars eum nubes hoc tempore humidae exstirici Hiccae,er humidum fuciatpluuiam siccum aut serenia

EXPOSIT. CAP. XI. Vnde fulminum uarietas acuiS. Ialectici praecipiunt in exposivione simplis cium quae honum uulsu etiam rei quaerenαda esse,non tantum dicendum,quod res sit Non enim penitus cognosci nutura unius reipotest, nisi eius caussa sciatur sicut A ristoteles nota illita

pra de elluctibus filminum docuisset, hic de aut is

eorum quos docet. Nunquam autem ibi etiam aliquid de cui si dixi tamen id obiter tantum fecit c generaliter, nec adipecies illininum caussas appliocauit, uti nos in eo loco meminimus. Hic uero tres

steries illinitium explicalper caussas non efficienαtes,quodsi prasaepe fisue Amsed materiales, quae sunt diuersae exhalationes. Prima species est,quae penetrat rara corpora, nec relinquit liquod uel isi sui. Haeclliecies est ex uapore ualde raro. Secur dies ex uapore densiore, er denigra rara compora, qGuetransit propter tarditatem. Tertia ii K cendit

84쪽

tr EXPOsITIO cendit C pexcutit multo uehementim,quid est ex uapore adhuc densiore, C hae omnes frangunt dura corpora. Est aute diuisio triminis ex principio teroti Libri Meteorolog Arisbtelis acceptu,ubi prisima species,pro ut hic recitatu appellatu ἀργης,

νὸς Sed ascribamus integrum Illam locum: δ ταμ

sine adiecit puisca quaedam desonituta ictι, quod ille

85쪽

NETEOR PONT.

aglobis ex bombarda desumptu. EXPOSIT. 4 A P. XII. De Ventis. Euentis longa est d putatio apud Arista D 'clem in secundo Libro μετεωρολυ.

Eius in hoc loco loqua compendium quodudum Pomanus cit: segregie imitatus Philosophum,σipse nonnisii excellens Philosophus haud dubie opraesertim tempore Tota autem haec res de uenti est uaria, non quod ad generationem coaerum attinet, sed qu od attin et ad regiones, in quibus sunt, unde pirunt,atq; ad qualitates eorum, ac tempora ii qui'usunt. Nihil tamen omisit Pontanus, quo simplex quaedam G communis doctrina videntur requirere. Quanquam multa etiam 'eocialiter ea re insequentibus cupitibus tru it. Ego principales Iocos in hoc capite, seriem eorum oras da,explicaturus a simul breuite quae opus baαbebunt Aiqua explicatione. In primis uer buspro poni deinde causas materialem et rinale designat. Est autem materialis caussa uentorum halitus camiidui siccus, nihil, ut recentiores addunt Arist5ας 4 teli,

86쪽

saesciens remota, propinqua est uel coeli motris, uel f igiditas med aeris detrudens uaporem, ita, ut ventussi, definit Aristiteles: πλnγορτιτne miniam γαρ. Tertio dicit de regionibus, unde irant uenu, C ponit tantu uentos,qui alias prinucipalis, alias cardineses appelluntur. Inter hos alij plures,si pauciores collocant. De quibus uideAripotelem librosecundo Meteorolog. Gellium libro secundo,cupit uicesimo secundo, Critin rum libro secundo,capite quadragesimoseptimo. In Gellio tamen hoc obseruandum est,quod Corum opportat quiloni, quispirat ab ortu suo, ex Africum, quo Graecis dicitur, Vulturno,qui ab ortu bγberono flat . Ita com esset in occasu bγberno, Cristio in occasu elhuo. Quod non tantum contra Armsbtelem 'sed ratio etia nominis repugnat Afriscus enim ab Africa dictus est, quae non est ad occam sum oruum . tus Africus rectius collocatur inoccoum Dbernum, er corus, siue caurus ad ocucasum uestiuum Atq; haec incessio pugnare ita inotelligendum est, ut contrarietus per diametrum acra

trari

88쪽

xso Em P O MI I tutunt, Cr quod nonnunquam contrarin qualitates suscipiant,nempe quando longius extrasuus regiornes struntur. Isti pars ornata est jubula quadam per prosopopeium, cum tribuit uenti sermonem: s haec quinta pars huius capitis. Insexta parate dicit, quod Aquilonari uenti multum in Veresstirent, tunc esse cui sum, quod Sol iterum ad

Septentrionem accedat, ac recludat meatici terrae.

liquefacta nive Cyglacie in istis regionibus: Prohiabet enim stigm exb tiones, sicut nimius culo consumit. In Vere autem Crautumno neutrum est magnum sed est media quaedam constitutio inter culi, dum cra lidum. Idcirco e plurimum exbutit terra, et minimum Sol consumit, cutscribit Alberistus Mugnus, ex quo uidetur hunc partem sumpsisse Pontanus Aristiteles ideuis, e sentit, ut post forus litium crebros Aquilones spirare dicit, propter eundem uulsum. Et addit istorum flatus esse constet utiores, aut durantiores flatu contrariorum uentoαrum, qui sunt Austrini, contrario tempore sunt post rumum, sed per interualla, C tanquam inate pirationes quasdam ad quodsi ex eo,quodcunt frigidius aer, parum sed tamen aliquid, cum in calida regione hoc accida terra exhalat. Qui post soliditium t irant, Etesiae appessantur, qui uero post Brum ornithi si iidem author cistatur.

89쪽

N ET EOR. PONT. rater eum secutus Plinius sunt etiam alij quidam uen ti,quipriecurrunt Etesiis, quos ideo Graeci ΣτPοηδνομον uocant, quoi dicas uritecursores Seαptimum est de imbribus, qui inaestite plerumsmagni sunt caussa es eadem cum superiore Poastremo dicit, quare Aquilones sim uehementiores reliquis uentis, nempe,quod ex propinqκ uiniant, C existinis igidi Frigus enim condens uaporem. Haec 'summa erat 'possitis huius cupitis Ad quae nos aliquid de tempe1litibus, quas frunt uent C qualitatibus eorum adi ciemus. Quare Aqui laserenumfaciat, crini e pluuium adstrat auso fas, quia Aquilo impetu suo nubes depellit, erclaudit meatus terrae, tu, ut prohibeat exhalarationes feri Auster uero per flexus quos dum, rem percusionessu utpote ex Ioco instriore. Ideo cotiligit nubes humidas, quibus occurrit, incondinfundo exprimit ex eis plauium Subsolanus etiam disecutit nubes, ta serenat aerem, lavius tamen, quam

Aquilo, quia se uapore sequente solem qui est

calidiusculus, proptereafacile exiccatur,in quo iuuatur motu primi corii Fauonius quia substigi idus est,ta contra motum primi coeli irtur, nubes cogit, pluuium generat Aristoteles scribito c. cidentales habere naturam Septentrionalium, Ut Crientales naturum Meridionalium. Id quod turis

90쪽

EN O DI T lietum de qualitatibus activis, ut uocant, interigens dum est.Dicunt enim Orientem siccumbe occidentem humidum esse,eu qualitate uerisimile est uenatos imitari sed ista tota res habet magna uari tat , cum propter bilus fortasse, tum etiam proapter regiones n quibus spirant, e tempora antis. De interie in uentis iudicandum est ex uicinitatte e longinquitate principalium uentorum. Sunt autem nomina uentorum principalium haec: ptam Latine Fauonius, Crest in occasu aequi iniatara set tentrio ficu Plinio uocatur Latineventus , qui Graeci cicitur paratis ab Vrsa,

his spirata plaga, quae etiam septentrio dicitur: TH au qui is ab ortu aequinoctiali, Graece

Aperiores Astra cui nomen est Graecum Notus, Crimitu emie, hoc est, ut Aristiteles docet, a circulo solstitiali, non a polo contrario. Med uentis tapud Arithiel sex corus,Graeci Arogesis, limpiam e Soronem appellant, Crorastis inter Occidentem e septentrionem, cardinales intelligo hac ille pirat ab occasu guo. Inter Septentrionem ex Occidentem Meses, id est, medius, cecis: hic Orienti uicinior ile septen

trioni. Vultureus Graece Eurim ad ortum Bruntari

rem est, inter quem e Au strum Ari lateles nullum si cit, sed dusta quo iam poni Phoenician,