장음표시 사용
401쪽
tantam terrae molem Asia atq; AHica majorem, & quae usq; ad Novum hunc Orbem pertingeret, absorbere potuerit Θ ita ut nulla extent vestigia,ut ne bolidis quidem jactu Nautae infinitum hodie fundum inveniant aliquem 3 Aut certe per picturam de parabolam, ad Civitatis &felicitatem & exitium ostendcndum Philosophice introducta sunt, ut Josephus a
Costa putavit.lib. I.de Natura novi orbis,
c. 22. Aut si historice scriput Plato,probabile profocto est, cum de Atlanticae submersione loquitur, eum no de aliqua particularium terrarum inundatione, sed de generali cataclysmo agere:ut recte & sci
ennis Philosophia m quodC arthagineses quidam dicunt ante a nos bis mille extra Herculeas columnas profretas, ad novas illas terras desatos fume: id qua ratione evincant non video.Etsi enim apud veteres aliqua caetitisse Novi orbis notitiam,non inviti largi muciid tamen de Orientali,qua vocant,mdia,de aurea emsoneso, deCori promontorio,de celebrata illa Taprobane, quam hodie Sumatra dicunt, teste Munitero lib. 6. CVmograph.
C. Plinius alterum terrarum orbem appellat lib. 6. cd r. accipiendum esse, idem
Costa docuit c. r. cum de Occide tali India, qua de agimus, sive America, vix aliquid monumentis antiquorum cosignatum invenire liceat: & indubitatum sit, Carthaginensium navigationem non ad Occidentem, sed ad Austrum fuisse directam : sicuti scriptum reliquit Cornelius Myctiet inDescriptionuPtolomaicae augmento,so I3.illud etiam so ρύ. adjiciens, Carthaginenses ad has occidentis sive Americae terras delatos fuisse, neq; credibile esse,neq; veritatis apparentiam habere: propter viae longinquitatem,&ingentem procellosi aequoris a Continente distantiam,cum neq; triremibus, neque minoribus navigiis eo transfretari potuisse certum sit. Atqui Veteres sine remis nuS-.quam navigare solitos , quod Oras fer res,seum terrarum legerent,viri docti sentiunt. Id nam garrio quod & divina scriptura insinuat in longa' Nurilla navinatione, a Iona suscepta: ubi ad ' η' .
terram Nautas tempestate compulsos re- mi asse narrat. Hinc est, quod Salomo- ad nomum
ni ita illam classem, qua Sacrorum libro-uαὶ orbem rum annales Reg. 3. c.ρ.2ιo. in Ophir & Mist fue- Tharsis missam, aurum& argentum cum lignisThyinis,ebore,simiis,&pacis ait liue referunt,non in Occidentalem Indiam sed Orientalem vela intendisse, mutitis se magnisque argumentis duci Comelius Wytfliet existimat,isco pauisante cι- Negaeo . talo. Praeterquam enim quodneque ligna Thy ina,neque ebur exAmerica hactenos allata memorentur ; terra Ophir sic dicta
perhibetur ab Ophir filio Jectan, cujus
Genesis Io.versiaρ.fit mentio. qui, ut Josephus libris. Antiquitatum Iudaicarum cap. ψ.test atur,sedem in Oriente constituit: quam regionema Syriae finibus us
que ad Cosmum Indiae fluvium longe lateq; extendi,& auri ditissimam fuisse perhibent. Unde aurum Ophir , sive Opham,sive Ophiria uni, quasi dicas Obrisum,celebratur, quod ad alterius regio sep nis aurum collatum septem enim apud Hebraeos auri sunt genera vel vocabula, quae recensuit Johan. Drusus libro 4. OMservatron cap./I.)puritatevincat,& principem locumteneat,' sinceri quippe delicatique: utpote quod igni saepius cand factum& exustum fuerit, donec nihil omnino alterius metalli supersit admixtu. Plinius M .a3.c.3.Jacob. Aleman. conjult. 'δJoc ῖαNam cum igne probatur imili colore quo ignis rubet.ut Gothoned.i
test. bb.ιI.Inde Hebraeis Ophir per trans. lationem, quamcunque auriferam regio θη- μου ν
nem designare coepit, adsimilitudinem
402쪽
Jectanae regionis,quae puri obrisique auri Cardan.exer. v. Nec probabile valdὀeae, sertilissima esse traditur. ab oryto porro ut relicta Orientali India ditissima,ad ex auro illo,solidi obryzari dicuntur, qui ex tremam Occidentalem Salomon per tot purissimo auro fuerunt signati l. univcr- spaciorum millia classem mitteret; adibos 3 C de vet.numis. potesti λιι Scumc . . eam prasertim terram , cujus nullam h C. de oblat.veror.tib Ia.Emest. Cothman. bere notitiam per continentem potue-Rel .m n.67. . Latini pro obryzo vel Ob- rit. . Nam nostra .navigationis artem & rysso,Obru Om dixere.utSeneca methodum veteribus: plane fuisse igno- Lucilium: Haec,inquit,est ejus obrussa, ta, vel unica documonto esse potest pyxia hoc est, summa bonitas ut Alciatus in- dicula nautica,nostro hoc seculo adinveterpretatur sibG. Pare .cap ρ. Qui etiam eta : de qua peculiari capite erit disserendi icenset, hinc deduci proverbium ad ob- locus. Sed& ex praeallegato lib. 3t.r ni, hoc est,ad summum perfectionior: Regum , aperte convincitur, Salomonias , quo Cicero inBruto utitur.Expurgandus naves in Orientem fuisse destinatas: qua- est sermo & adhibenda est ad obrusiam , do Idumare, in littore, sive Asio abar ma Tatio, quae mutari non potcst Quod pluribus explicat Didac Covarruv. ;n tradi. .
risimilius igitur cst, Salomoniam classem rotamu ad terram Ophir demissam, ad Taprobauern, Malacham, auream Chersonesum, rio rubri maritima civitate, classem hanc adornatam, &stationem habui sita, in ea- que Tyrios Sidonios Me nautas, siderum observatione gnaros maris a Rege Hyra cooptatos, & Salomoni transmisibs fuiLse,diserte illic referatur. Quod si in O aliasq; Orientis auriferas terras navigasse. . cidentCm navigatio parabatur: nihil opuNamTaprobanem olim auream heis -- erat TyriosSidoniosq; naucleros per im-nesum a quibusdam auctoribus; ab aliis mensa terrarum sp cia requirere ; sed in ivero Ophir dictam, ex qua Salomon o- Tyrio aut Sidonio litore deduci instruiq;:pum suarum magnitudinem implesset, poterat classis, & recte per fretum Her- etiam JMLI in schoten tradidit 1n vi- culeum,flexisque de hinc modice ad simi
gatione India Oriental cap. Ist. In Tapro- stram velis,continuis Orientis flatibus in ibano autem insula , quam Summatra alii Hispaniolam, aliasq; circumjacentes a putant; Plinius alterum terrarum orbem rariassuri feraSque terras dirigi. Nec mo- appellat tibi. cap. aa. miram rerum omni- - vere quem debet, quod Josephus, in lito-um abundantiam esse, & nec fruges a tera red Larsico Israeliticam hanc classem ad- .ra nec animalia ad victum messum humata num deesse, historia proditum est. Sed di nasci in ea fertur arbor Tristis dicta , no-tiu innumeris floribus aspectu laeta r quinuox exorto sole marcidi cocidant. Thu ornatam fuisse referens, videatur indica- re, in Occidentem navigationem factam iesse: quia mared harsis ad Judaeos occidu- um latus & Mediterraneum mare vergat:
uti clare demonstratur ex fuga Jonae Pronus libi/32. hi xi & de ejusmodi Insulae phetae,quia anchoram exportu Joppensi ἰρηδ' arbore quadam, cui Thelnomen est com- in Occidentem prono solvens, fugit an- 'V-cie Domini inTharsis. Inde enimnon efficitur, occiduum illam mare tenuisse, aut fulcasse. Nam Tharsis hic neque ad Thar Ciliciae maritimam civitatem refertur Hς ηιμ
memoratur, Quod ramis ejus incisis, suavis ad bibendum saccus destillet: sicuti iniinsula Paloam ex Oria ignis vidcstillata, , longe validiore sapore , quam quod fit o
403쪽
ine aspiratione scribitur &prosertur aut
alterius cuiusvis regionis terrarum partem denotat; sed Hebraeorum effuso Mindefinito loquendi more,pro ratione subjecti,aut Mare immensum ,aut procul a nostro orbe remotas dissitasque regiones significat: nulli facta distinisione
ad Oreum an ad occasum, aSeptentrione ad Austrum ,aut ab Austro in Septentrionem vergam: haud aliter atq; nostris hisse temporibus disjectas longe a nostro Climate regiones, Indiarum nomine de- . signamus. quo sensu verum est, Salomonis classem in litote Tharsico constitisse, & in Tharsis &terram Ophir, Orientem versus navigasse: Verum quoque est do nam Occidctem versus exJoppe in Thar. sis profugisse. Nam utroque loco, generico nomine, intimensa maria, & regiones remotae significantur. Quibus planee sentanea scripsit Josephus 3 Cossa. dlib. I. cap. 3 I. . cra 8 . quibus addenda sunt,
quae de Thars, & Tarso Ciliciae civitate,&Jonae fuga, scriptis tradidit J. Drusus
Ex his itaque,'uae diximus,recte con- Λ ,- αν cluditur, totum istum terrae tractum Oc-νi tua δε cidentalem, quem Novum orbem voca- ct- , muriveteribus incognitum in secreto divinae mentis latuisse, & ad annum usque a nato Christo Millesimum quadringen- .isti ' tesimum,nonagesimum secundum reseria a Iolo. vatum.quo tempore Christophorus Coloneus vulgo Columbus dicitur) Genuensis,de voluntate Portu galliae Regum e Gadibus solvens, & se ventis ac fortunae committens ingentem insulam Hayti, quam Hispaniolam vocavit, primum detexit ox secunda navigatione Dominis. cam totumque Antillarum archi pelagus; 4 tertia deinde navigatione Pariam &Cubaguam invenit: postmodum Fonduram,
& Occidentalis Indiae Isthmum attigit;
celebratissimus iam Hispaniae thialassiar .cha, sive Admirabiti, quae vox & dignitas primum Gallica fuit, latiis me deinde avariis populis usurpata pro illustri prae: fecto cui maris imperium & litorem a Rege concreditum est: Qui classes di nisvalia curat, uti sarta tecta lint, EM ut exa : mata reparentur, neve remigibus aut co-imeatu egeant,utq; piratae arceantur , aut
fugentur .Nomen sub divo Augusto adiuventum didicimus ; & ab ipsomet approbatum: tamets novata verba non mi i nus,quam scopulum marinum se refugere praedicaret. Cum enim ipsi aliquando Logatus is, qui Galliam administrabat, cui
transmarinarum rerum notitia multas ad
. copiam largitur; ut D Julius retusiit libA. de bello G luco,complures Nereidas in lii tore exanimes apparuisse scripsisset, obstupuit,maris portenta demiratus, atque protinus classi Gallicae praefectum Admia, randum dixit. quanquam sunt, . qui hoc Tiberio ejus suecessori tribuere maluei runt, referente Stephano Forcatulo lib.a...de Gallor. Imperat. πPhiloseph de Admi-ὲ ratio isto cum adnotarem,venit mihi ini mentem detestandae illius Impietatis in Gribis i Gallia Admiratium C parem Glinaum a parabie se i Carolo IX.Gallorum Rege & Matre ejus, Catharina Medicea, anno a Christo nato IDLXXII. cum perpetua nominis i i famia exercitae Nam cum Admiralium illum, virum sortissimum extreme odissent,per iasidias, inopeii ictu, sicario. Morevillo. eum vita exigere statuerunt: Cumque res mitius, quam pro ipsorum opinione cecidisset, nec vulnus in manum incidens lethale crederetur; ecce tibi Rex & Regina cum magna & insolenti pompa, Anaino & Alengonio fratribua Regis Cardinale Borbonio, Mompe sario, Niverino, & aliis comitantibus
decumbentem ex vulaere, &aegrotantem
vilitarunt:& Rex quidem sub tristi & au.
404쪽
xio vultu de valetudine eum diligenter undique Equitatus in modum grandinis; interrogavit, illudq; malum summo suo densas sagittas pariter fuderunt. Ita de cum dolorecontigisse ei, simulare testa- leto miserabili strage exercitu, ipse incitus est, adhibitis etiam more suo, maxi- dit in manus hostium vivus: cujus caput mis diris, pronunciatisque verbis : Tia recisum Regi ludibrio fuit , auro liquia hi,inquit, oc inuonflictumsuit, veru do in rictum oris infuso ; ut qui arsemihidolor: verum ego juro, me hancinis rata uupiditate, mortuus saltem satia-juriam tam severe vindicaturum, ut ejus retur. . rei memoria nunquam exanimis homi Sed inter Navium praefectos illos, post num deleatur: Eadem & Regina mater, Columbum , primi nominis celebrantur: Navarro & Condaeo conquerentibus re- Americus Vestutius Florentinus, quem
spMnditi.Non Cotiniosactam injuriam sed: immortalitate digqum judicat Josephus .
Regre eoque tandem evasuram licentia, ut Scaliger ad Manalsum ab . v. o. ct Fer dinan.Magellantu. quorum ille an. I 497. . ultra Equinoctialem navigans,& adΜ luccas transitum qzgerens, ad ingentem iContinentem felici sidere delatus, Ame- Inda am uricam a suo nomine nuncupavit, duratu- - -
ro , nisi me animus Allit, θυι dum stabit praemia tandem tam felicium profe- mae lana mundi Hic postea ano reparataeet cetuum persolveti. Sicuti locum illum de ' filutis vigesimo secundo supra millesi .nhia
crocodili lachrymis: concludit Mi ha et i mum quingentesimum, uLerius versuS,Piccarius Philosophus Altorfiuus &PEL Austium navigans, primus mortaliu an- stlogys exae saecad. 331bservat .hso- gustias illasinvenit, aut superavit; novam iriconlit.cap. I. Ego ad Columbi navigaΑ &Lompendiariam viam ad Moluccas de- tionemredeo. monstrans,&de suo nomine fletum Ma- .usis . . Christophorum Columbum postea i gellanicumnominavit.Ciijus viri memo-- - fitia inbis equuti sunt Naucleri pene infiuiti, sti- ria durabit, dum pater Oceauus Borealia i Regeminum Aliquando uomi aggreda au deant facinus hoc impunitum relinquatur. Olmmanem rabiem l de vero Croco duos tales , qui flent; ut mordeant, Rut
potius dum mordent, flent i quibus Doctor tam scelesi i animi, hoc est, diabolus ,
mulante eos, &quidem inprimis Hispa bus infectus undis Meridionales inviset. nos sacra S: iustitiabili auri fame,quamuit Nymphasiadeo non totus interiit Magel- expleant, annua Eodie navigatione ultra lanus, sed maguaipsius pars effugi; Libi--
anni &solis vias, ad quaerendum aurum, , linam , . cum ad Moluccas profectus a ivlix precio commeatur,& in terrae visce- Mantinensibus in insidias praecipitatus, rasaevitur: , , dum ad lucernarum lumina per invios montcs aguntur cuniculi : uti scite mehercule Demetrius Phalareus dixerit; Avatitiam vel Plutonem ipsum excintimis terr penetralibus, se tracturam iM CeasM' sperare. A qua tamen deterrere eos de buerat funeltiam M. Crassci exemplum.
fortiter pugnans Oecubuita Cujus etiam i inaris, cui nomen Victoria erat, ,meliori V Hylaccessu lita per ipsum Orientem, supe- vi rato Bonaespei promontorio in Hispani
ani rediit; prima omniumnavium , sine controversia; quae circumnavi Pto unierio oobe , de ipso Oceano celeberri- 'ν 'i dum Orodis Parthorum Regis .ihe- miam triumphum reportavit. . Reliquos
sauris inhiat avaritiam suam Mi Legi -- quod non ita celebres sunt, sciens prunibus, & proprio capite mulctatam sena densqse praetereo; illud i tamen hic loci sit. , postquam apud Carras circumfusis nequaquam silantio obliterandum cen-
405쪽
lumbi modestiam non leviter arguere,. nerva. Idem Valerius Maximus expressi quod in tanta terrarum a se detectarum his verbis. Phidia clypeo Minervae est i- multitudine, nullam iubem aut portum em suam inclusit : qua convulsa,tota o-
Columborum nomine ut quidem ab a- peris colligatio solveretur. Adeo dissiciliis ambitiose factitatum constat insigni- le est ingenio excellenti , artem non o verit. qnauqaam hoc illi, citra ullius re stentare suam J Neque ullus fere est, qui, prehensionem fuis1ct integrum: idq; ex- cum p caeteris aliquid se scire putet,no-emplo summotu etiam Philosophorum,. lit hoc alios de se scire:quo spectat illud iquibus seculiare alioquin fuit tamae M Juvenalis: gloriae contemptum prae se ferreta. Ipsi illi i Gire t mm nihil est is ussire hoc sici. Philosophi ait Cic pro Archia)s in in . at aleter. . illis libellis, quos de contemnenda ghoria i Quod exornat Raderus Jesulta adadar scribunr,nomen strum inscribunt Itaeon tiai bro o. Du ... Sed virtus sui ipsius; pse,in quo praedicationem nobilitatemq;; pulcEerrima merces id j in quo Colum- despicium, .pa dicari de se ac nominari bus sibi indui re noluit, hoc eadem cur Mis, ianvolant.Nolunt nimiru inventa sua ab alio , mulatissime illi reddidit, quando uno o tu Li. re grata posteritas, .non Isthmi, aut poγ-tus alicujus; sediotius occidui cardinis notitiam Columbo multis sese nominibus debere, lubens testetur. . Cujus et- intercipi,& se ea laude fraudari Qua soliacitudine etiam plus citiain Philosophi vacare non potuit hales Milesius magno&sublimi ingenio & deseptenacio Sapientam numero. Q i,cum primus repetasset, iam ingenio per: effectum ost,utnon quam rationem haberet magnitudo solis, modo Europa gemmis auroque splen- ad eum circulum, quem sola uo cursu dens , , aromatibus cibos sitos opipare metitur & conficit quoque modo id Geometrica subtilitate demonstrari pos sit, eam rationem cum Prinensi qqodam ihomine & talium curioso divitecom- municavit. Qui S acumen Thaletis & in venti pulchritudine admiratus , cum pra&mium a se optare eum juberet: Nullum, condi ad , odoribus peregrinis fragred, ,
unguenta 3 nova morborum . medicamenta redoleat: Sed , quod longe pluris aestimandum est: merito, quod Bas bari ex atroces in Novis insulis Daemonum cui tores , qui solivagi prope ferarum lustra potius, quim domicilia habebant, sumite,inquit,Thales,aliud praemium psesto, , in certi sedi scollocati, .lum ad pietans ut ne tibi ureouam hui'u inventi gloW tem do religionem sinceriorem , . suaviriam arroges sed quando ejus alios partiis Chiisti jugo suscepto , fuerint reducti; :cipes facere volueris, auctore merim esseς atque ita jam fictos ancti verbi sonus in perpetuo profitearis. Marquar. Rehen lib. ι Parergae./. N quidem nomina sua ope rib. suis inscripsisse nobiles artifices,pra :ter Senecam tib ι. de Tanquillitar. vitactconsolat .adA sinam, ostenditCieero Tu- universo terrarum orbe increbuerit:
quod illustiissimus 3c doctissimus Mirandui comes Picus , festivis & optimis hisce carminibus,decantavit,hymno 2.de
Christo: sculan. quaesi. Phidia: qui cum adseri' Quin 2 n μὴ nuper de littore solvens
here velici nome suum Muaervae;qua , Nanta. per infidum pelagus, per Atlantica theniensib.cvebore & auro faciebat;/dq; regna t
riatores prohibetent, seipsum, hoc ist, Discurrens. radii j o post terga relicto ς θ; Arctoi
406쪽
Arctoi relegem eontraria sidera currus, me indicem potuit Glis inventio
Pertulit Eoos tua, Rex vexilla Ab Indos: Nobi orbis est : quem inveniendum n ' Et mox, insani qui bruta animalia Divos mo;omnes inveniat inventum. Quod ex Credebant, tetris oculis nune luce corusca Bengone fortassis in Nova Novi Orbis Purgatis spectant rubropendentia ligno historia lib.I.c. 1.ita recenset doctissimus Membra, Deum censent. Hominem, Re- . Lipsius in praefati ad Lectorem operumgemquefatentur. suorum Critic.apte hoc dici putans de E-Sed quoniam ita est ingenium homi- mendationibus suis & conjecturis: quas num, ut facilia putet, quae iam facta sunt; spernant multi repertas, sudent multum nec de salebris cogitet, ubi via strata: n in reperiendis. Nec dissimili respontamini certe mirum videri debet, quod i- confutasse Ulyssem Palamedes legitur a-psemet quoque C olumbus, ob Novi to- pud Philostratum , cum ille in concione Ut se
tius orbis retectionem a Malevolorum i Graecorum, praetervolantibus forte grui-
.suggillatione immunis esse nequiverit. bus dixisset: vel Graecis testantibusGrues s mulis Citius enim arcus coelestis, variis colori- inventionem literae, quam tibi attribuiribus,sine nube apparebit, quam multi- sibi vindicant. Tunc Palamedes: Ego ve- pleXVirtus sine invidia: quae nonnunqua ird, inquit, literas non inveni, sed ab ipsis suffocat, nonnunquam vegetat, nutrites inventas fateor. At haec pridem in pene- fovet industriorum hominum opera inta tralibus Musarum reposita , cindigebant
signia, ut ait Stephan.Forcatulus tib ..de homine, qui talia aperiret, quae Uii per Galura er.ct Philoseph θ .p . Cujus sapientes homines patefactunt rei lepida exstat historia , quam hoc loco illud quoq; non vulgaris prudentiae, moisis, si commemorare minime pigebit. Cum e- o&ingen 1 solertis in Columbo argumen- 'taeua Colum, nim ea res mygna gloria &simul invi- tum est, quod cum a validioribus militi-πbum invi- dia esset: ita evenit, ut in convivio quo- bus, qui tumultuose per seditionem se QR dam Hispani proceres hanc laudem ejus cessionem fecerant,destitutus, insuper ab delibatum irent di imminutum. Quippe Insulanis3uros tio,&comeatu exclud rem pronam eam fuisse , Navigationem retur, ille in tanta rerum consternatione sine discrimine : Unum aliquem ex sese . ex casu consilium sumpsit. Prospexerat e- potuisse easdem illas terras gentesque re- nim Lunae, quam Indi summa veneratio, perire,sine Itali hominis ullo nisu. Co- ne colebant deliquium brevi futurum. lumbus Uerat enim cum tacitus diu a Vocatis igitur ad se Insulanorum primodis et, surrexit , & velut agens , ovum ribus, Lunam elatis manibus testatus est, attulit a gallina: inmensa reposuit: S , laeus eam injuriam non aequa mente laturam: sodales , inquit, quis vestium ille so- i. quod se hominem Lunae amicum &cul-s bH εο lers, qui hoc ovum rectum mihi destitu- torem, a partu, ab hospitio, ab aquis, am δε ' ρ at , & in caput Θ Musare illi. circumspi- commeatu prohiberent.Triduo post Lucere : negare ad extremum omnes id fieri. na deserta lumine barbaros, ut erant na-
Ille clementer, Imo fiet, inquit:&simul turalium caussarum ignari, sic terruit, ut ovum leviter a capite laesum&quassatum, summa voluntate Columbi jussa faceret. deposuit erectum. Enimvero hic risus & Veriti enim ne magnum aliquod malum irrisus, pro se quisque, rem facilem nuga- ' sibi impenderet, multis lachrymis erratoriamque esse,dicere. Attamen, ait ille torum veniam poscebant, abunde com- renidens , Quis vestium hoc facile ante meatum. & necessaria submimstrantes.
407쪽
TIT. 'L 23 Ergo quos blanditiis ad humanitatem & quam repugnantibus, quam invitis exto
hoipitalitatis jura Columbus pellicere quere in contrarium voluntates, inculca- non poterat: iis Numinis metum injecit. re quod nolint,&quod refugiant animis rQuae res inprimis animadvertenda est iis, prius nocere quam prosis Θ &priore de qui Civitates moderantur, ut eas gentes, . tracto, in alienum habitum sententiataq; quae nec armorum vi, nec dicendi facul- traducere Tu qui te verti,&vim desideras late duci volunt, Religionis ope ac Nu- perpeti,udidq, nolis essicias atq; excipiaS
minis metu cogant: utJoh.Bodinus pru- coactus : cur respuis assumere voluntate
denter monuit, tib a. de Repub c. . Nihil id in desideras atque immutatus deficere Θ enim est, quod apud immanes&barba- RecteLactantius:Nihil esse tam volunta rosin diverso numini addictos plus mo- rium,quam Religionem.Ιn qua si animus imenti habeat , quam sancta Religionis , eversus est, jam sublata,janulla est. Quid persuasio. Religione quippe mentes ho- Cassiodorus Qui lib. a variar.Principes minum velut illigantur tenenturque prae- Christiant,ait, si Judaeis potuissent impe- sumpto Numinis metu,ut Hadrianus Ju- rare christianam Religionem, utiq; --nius dicebat in Bata Uia histor. cap.ao sol, perassent. Sed religio imperari non pot-2 28. Chiatis in occasionc de Religionis li- est: quia nemo cogitur ut credat invitus. bertate & coactione quaeri hoc loco po-- Elmc Bernhardusjerm. 66.9 p. ntic. H- terat. In quo sciendum est suos este limi- des,inquit, suadenda est non imperanda, tes & terminos statos Magistratus po--Haeretici capiatur potius qua
testatio praeclare enim Lactantius de ira, estu gentHr, capiantur dico , non armis, capit. S. Leges conscientiam punire non sed argumentis, quibus refellantur erro- possunt. Refrenat autem plurimum ho- res eorum. Quod utinam probe expeniamines costientia, si credamus nos in conm dant Jesuitae Lojoia Soci Dψυκοαυρα ri
spectu Dei vivere,si non tantum quae gere talanto cum Zelo defervore furore perimus, videri desuper sed etiam quae co- ne dixeram affectantes i Et cogant 1anegitamus aut loquimur,audiri a Deo. Jam horum suasu principes , aliud nihil, praetati danda Caesari qua Caesaris,de Deo, quae ter hypocritas &Epicureos incient. Re Dei sunt; Caesar non exiget, quae danda i fert sebius primo vitae Constantinianae non sunt.Custos est Princeps utriusq; ta-- cap. 3δ. Constantinum M. vices doluissebulae legis divinae, quo ad exteriorem ii - pro sita clementia eorum, qui mente cain is ξια, seu disciplinam : intus &in corde pti, hoc est, praeventi haeresibus essent: subjectorum dominari non potest: quia quibus poenas infligere extremae judica- corda trahendi facultatem sibi reservavit vit dementiae atque inscitiae. Homines e-
Deus: Et spiritus domini, quia verus De- nim amandi sunt; execrandi autem eous est,ideo agit liberrime&spirat clivult, , rum errores.Nec mutat eundem Impera- convertens convertendos Nam tor Paganis templa clausiste, sacrificia cum in animo consistat ac voluntate re-- fieri vetuisse: ut extat
ligio,revera cogi nequit. . AudiTertula stulit enim scandala publica, inprimis italianum ad Scap. Non est, inquit, religio- dola: atque impingentes, hoc es , iis ad ,
nis,religionem cogere velle, cum sponte et haerentes poenas tragicas Reip. attrahe-
fascipi debeat,non vi: cum &hostiae ab i bant Gentiles. Religionem Christianam animali labente expostulentur.Cui succia publice proponi curavit: non fidem, sed
Arnobius lib.ρ. Quid est tam injustu, fidei modum procuravit. Atqui una est
408쪽
via ad immortalem beatitudinem, Chri-: stus. qui est janua, qui janitor. Qui hoc
doce non ingredietur, foris manebit,foris peribit. Una est salutaris religio , una fides, unus Deus. Et uno modo se colivule Iebovah;non diversis, non contrariis. Revelatus est modus in verbo certis libris : Qui canonem constituunt, con- seripto.Cm qui addere,qui demere volet anathema audiet. Hoc facietis quae ego praecipio vobis. In viis meis ambulabitis: statuta & judicia mea observate; quaeque alia sunt in hanc sententiam sexcenta, obvia. Extra verbum Dei nulla est salus: n , que ullum pi aeterea scriptum cst recipiendum, quod quidem ad salutem petedam
. sit necessarium: Qu a de re Theologi veteres & recentiores,qui orthodoxiae patrocinantur, unanimiter consentiunt conspiratque & primitivae semet Ecclesime proximi, quam vocant; ostendunt:ad cujus vestigia qua propius accessimus,eo rectius Ecclesias nostras componimus.Idq; Principi orthodoxo'catholico vore pio inprimis incumbere omnes fatent , Qua, de re videre licet Marsilium Patavinum in Pacis dilensor Pro Ludovico Imperato re Bavaro part.2.cap. 8.dc Zepperumno. vissime de legibus Mosaicis lib. . cap. .allios.Mihi interim ista loco huic inserere placuit ex clarissimi Dn Remi, duris tam, divini, quam humani consultissimi NotisasDhemistii orationem, in Ioviani laude habitam. Nunc redeo ad id, de quo mihi sermo erat, quantam Lilicet vim persuadendi in animis hominum habeat religio. Sic enim Gothi Sacerdotes,Philippi Macedonis valida manu Moesiam aggressi, iram mitigarunt,patefactis oppidi portis, cum citharis & candido ornatu, inermes ac modulantes, & paternos Deos obi stati, ut Macedonas armatos pacarent, &ab rimis excidio; ut contigit, educerent&absterrerentdornand.M. Rerum Geticar.
Id quod & Jaddum pontificem Alexan-
dro Magno,post Tyri GaZaeq; expugnat ignem elato,& Hierosolymis,qubd imperata face re tenuissent , idem minanti obviam factum praestitis e legimus apud
Josephum,lib. II. Antiquitatum Iudaica rumi cap. I. Postquam enim e longinquo
vidit candidatum populum, & Sacerdotes ante agmen in amictu byssino, Pontuficere q; m stola hyacinthina auro distin-- cta,tiaram in capite gcstantem, praefixa aurea laminLDei nomineinscripta, vix
mentis compos, solus accedens ad Pontificem Alexander, comiter salutans nomen Dei adoravit, quem sein Maced i nia vidissememoravit, dum deliberaret ,
quo pactoAsiam posset subigere; usque
hortatu expeditionem suscepisse. Quare& Deo immolavit, salvis ritibus in tem-i plum ascedens. gavisus admodum ostenio sibi lib.Danielis,in quo Graecu quen i dam Persas debellaturum significabatur. 1..'Jornan ib Rerum Getic Similiter δι Leo Ailitia Papa pontificali indutus ornatu , ipsam, religionis majestatem conspicue arguen- te,ferocissimum Hunnorum Regem. Attilam,qui AFlagellum Dei nimium vera inci titulo appellabat, & adversus, Romam cum exercitu movere jam fere constitoeerat,flexit, ne Romam vastatum iret, benigne persuasit. Dum enim animo i certo stu ctuaret,obvius ei factus est Leo, demisso vultu ad genua concidens,ut patriam , quam armis tutari non poterat , supplici deprecatione eriperet, demo stratque , fortunae imputari posse ut vinceret; quod autem misereretur, virtuti Rbenignitati,praesertim Romano imperio
amicto,&ferme deplorato Romam jam
anum rugosas in coelum manus complo-suram, & vota facturam pro coeptis me-- lioribus principis, qui experiri desierit, quantum sibi in projectos &tristes cives liceat, & potentiae aciem benignitatis so-
409쪽
ssius praemio haberet,ac temperet. stantes mirata lunt, Attilam cicurem &mansuetum repente factum ex truci&indomito; Sacerdotis orationi annuisse , &. dimisisse int m. Sed Attila dixisse fertur Hunnis attonitis, non acram Leonis
Ad- Sodomae & Gom Irrhae Go Ist. in gypto cum τα percuteretur odi II. ast. In castris Senacheribi . R . Iρ. v. 3I. Quosangelos Synesius D. m. paratos.&delegatos fuisse scribit , veluti iudices seu carnifices ad executiono poe-
infulam precemve tantum habuisse pon- narum Tragicarum. Etsi enim Cicero in deris, ut se armatum & victorem flecte- orat. dei; p.re ons nolite, ait,id puta: ret sed alium illius comitem, . numdi i re accidere posse quod in fabulis saepe vi- gravem, gestu ac habitu. sanctimoniam .det fieri,utDeus aliquis delapsus de coe- indicante venerandum, gladio commi - lo coetus hominum adeat, .versetur in ternantem, si non postulata concederet ' ut ris, cum hominibus colloquatur : Vete- est apud Platinam inauta Leonu ,3 Pau- .rum tamen placitum , evetustissimae philum Diacon lib. tr. Sunt scilicet boni qui- :losophiae fontibus haustum,nimis verumdam Genii, irnpetum animorum sedan- videtur Themistio: divinas illas potesta- inform .ies,&siquid perperam occurrit,inlaizzn- tes N immortales, ut mortalib. commo uisa M. 'ibu su te , qualia fuit. Daemon ille Socratis, qui . dent statis temporita terras colere, e eoe-
. nihil unquam ipsum facere impulit: sed ii dis delapsas non quidem aerem quodH quid minus recte facturusviaeretur, vo- nudus vult sed nostris similia indutasi coatici natrici praepedivit: ut monitus corpora,vitamq; suac ditione inferio- praecaveret,ac omitteret coepta in praesen- ae simulare, dissimulare; idq; ideo,ut no-tiaru,quae tutius vel postea capesseret, Vel i bis cum familiaritenuet senturioria...Ad alia via adoriretur.Sic enitarSocratis Ruem locum Dn. Remus notavit, cacologiam apud Platonem interpretatur Lu- . daemones adscititia i furtivaque corporacius Apulsus in libro de Deo Socrati .Et quitastrigibus & magis sese insinuant quid dubitemus Genios bonos , qui An- . ad libidinem proritant, adsumere solerς, geli sunt,nonnunquamAos impellere,*- copertum est ipsorum indicio magorumpe revocare, ouinuncsalutaria,& nunc : ac lamiarum. neque dubia cuiquam res perniciosa appetieramus:quandoctes motamliquida, Ianos sapienti rerumque pe- ut piet tis nostin auctor ne ab aliis hoc , rito, Thomas Erast. Dialogo de Lamilia quacitamus) Genios custodiae nostrae di- Joham Bodin.4timn n. tib I.c. a. aias xerit esse appositos, & Dei patri si faciem Magnus degentibus Septentrion. lib. quotidie contueri.Matth. ιδ. Quare cu- . st. Io. ιι.Nicodam Remigius de dammolanret unusquiri; sedulo,ne repellat impie- . lib. I. cap. 6 .st, ctro. Sanctis quoq; pilistate sua Angesum praesentem & auxilian- electisDei filiis A e comparuere tem,atque adeo paratum pro se pugnare. geli, Abrahamo,Isaacodacobo,&Patri- Ut enim foetentia atq; foeda & impura archis,Prophetisque, Mariae item Virgia cuncta fugiuntapiculae,iic& Angelica ca- ni Deiparae &Apostolis, etiam Cornelioterva abscedere solet a libidinosa ac pesti- , Centurioni,homini Romano,prout dili- lenti&turpi hominum vita:sicuti praemo- genterea congessit Dia. Remus ad com-net Philipp.Camerarius cetur a.Fersuia memoratum Themistii locum. Nec mi-c varum, cap. I . &usum esse Dominu rum est,additum nobis augustioremda De Angelorum ministerio variis mo- ctiorem que praesidem, quando non feret
dis, sacra docemur pagina: ut in excidio sit aliud homine imbecillius: qui ab cet
410쪽
lasti tranquillitate semotior, diversisque ruschii histor. Relatione de omnibus Is
fortunae telis obsectus, voluptatum per- nia regnis; Navigationem Joh. Hugonis nitiosissimis circumfusus delinimentis, Linscholani indiam Orientalem, Augu- quae assidue adversus animam stipendia stini Zarati histor.regni Peruanni S. Cor- facere sentiuntur,ut institiae malum pras nelii Misitet augmentum deseriptionisteream,quo ab ineunte aetate, taquam im Ptolomaica De Occident notitiam, quos
terrimo coeno obvolutus,&demu ab ho- libros ne quid dissimuleo liberaliter me-ste vigilantissimo aggeribus, fossa,valloq; cum,pro ingenio ad promovenda litera- τ, circumdatus, di nulla non hora pulsatus rum studia nato, communicavitTheophit. L. Variete,&paulo minus solo aequatus,claris- Richim Cωnsiliarius & Quaestor Palati-' simae illius providentiae, ab benefico mu- nus,vir&historiarum,& omnis l1teraturqpolitioris amantissimus. quibus & addi
poterit Historia trium navigationumBatavorum in Septentrionem: quae cum L tine tum Germanice prostat typis eleg ter excusa.Iis auctorib. omni b.& sinuulis nere nusquam cessantis, opem summa vi ad extrema redactus implorabat, quo adminiculatior pleniorque spei destinatar
genti b.metam posset contingeremi liti ris consignavit Coelius Rhod.tib. 2 rntiquct. cap. Io. Videatur tamen, quid de his non vulgaris profecto debetur gratia. Pstatuat potentissimus Angliae Rex Jaco- eoru beneficio Terrae illae, quas vel eum huS,bb.3.de Damonologi c.afo III. Ia. vitae quoq;& reru suarum dispendio pa-Itemque, An & qua parte Angeli res com te cucunt.oculis nostris ita sint expostς, poreas movere possint , & an Daemon ut domi securis, atq; animo solo peregri- quantitatem corpoream sic mutare queat nantibus,& oceanum sine navigio, sine ut penetratio partium sequatur, & quae periculo ullo trajicientibus nobis collu- sunt his cohaerentia, docte & eleganter strare illaru opulentiam liceat. De quata'
explicat Martin, del-Rio Jesulta b . a. q. Ioianct passim. Visitur quoq; Romae etiamnum in Genii effigiem elegans tetrastichon, quod adscribo. Ias
men non injuria fortassis dubitare notan hil possis. cu er ingenio comparati sim homines, ut remotissima & distantissima supra fidom semper soleamus efferre:dum vel nobis nostra non satis placent, vel o- Lava uvas; pertex curve papaver habet pera pretium fecisse volumus videri, qui Hac tria dona Deum ,Cereris, Bacchi at- longam profectionem susceperimus: ne, que Saporis. si consueta loquamur, de nihilo frustraq; Namque his mortales vivitis S Genis. pervagati & peregrinati fuisse videamur. Caeterum de Novi Orbis situ & natu- quod de tantopere dep dicatis insulista, itemque demcolarum habitu & mori- scriptum reliquit Adrian.Turneb. lib. ιδ.bus,ut & de animalibus & fructibus, adi- Adυersari c. 21. CerteJul. Caesar Scaligerre poterit studiosus Lector Petrum Mar. apud indos nihil oriri scribit, quod sine S ' ρυηυ de Orbe novo,Hiero.Benzoninovamμ- non solum vitae dispendio, sed etiam ii ης μm I si Orbis histor expeditione Galloru commodo civili nequeat non sui facere in Horidam. Jo. Lerii navigatione in A- desiderium.ProEquis, Camelis& Bobus, mericam, Thom Harioti, &Joh. Petri itemqueAsinis,Mulis pulcherrimis, opti-Maffeti histor. Indica, ,hlieron. Olorium mis, plurimis; in India Simias reperiri,
GReb. Ema.Lusita. Regis;Joseph aCosta, Cercopithecos, quisquilias, somnia, Ibi vi inra Novi Orbis Joh, Baptistae F pecora pud nos homines inveniri,pacis,