장음표시 사용
661쪽
TIT. tilianus indicat libea .ult. Rc ficit quoque de partitione loquitur audientem
certo singularum partium fine, non aliter quam facientibus iter multum de trahunt fatigationis notata inscriptis lapidib.spa-eia. Eoq; Rutilius alludit j is versibus. Intervalla vi sisses prostare videtur Qui notat inscriptus misit a multa lapis. Boetius etiam tib p. Geomet. lapides quondam, quos appellat Cursorios antiquitas, inscriptos fuisse ait, quibus itinera dis riminaretur. Idque pluribus exsequitur Barrab. Brisonius ob ..Selectar. antaqua cap. I. quibus ad ij ciendum est, quod de MIakium Miltiario aureo est proditum. Id enim co--ureum. lumna quaedam erat, in capite Romani fori p Ope ρedem 'aturni: in quam columnam omnes Italiae viae terminabantur.
Plinius tib s. Roma dividitur in regiones I 4 compita earum 263. pass.cjusdem spa-cij metitura currunte a Miltiario in capite Romani fori statuto, ad singulas portas, quae surri hodie numero 37. Cornelius Taciti s lib. Otho innixus liberto per Tiberianam do inum in velabrum, inde ad MUliarium aureum, sub aedem Saturni pergit. Idem dc Tranquillus ait totidem pene verbis in Othonu vita Plutarchus vero in Galba , his verbis Miltiarium describit: in forum ibat ad eam partem, in qua steterat aurea columella, ad quam Ο-mnes Italiae viae terminabantur, hoc est, initium & finem capiebant,ab ea quippe columna milleni pastus in vijs omnibus, lapidibus notati, dirigebantur. Fr. Hoto-
manctus y.3ut autem vult. Insi .e exculti tor.& Matthaeus Radcrus ad Martiat. l. i. Epigr. IS. Suuat vicina qua rim ab urbe lapis.
Quam post ultimam hanc recognitionem primum vidi. Quid aut in causa fit, quod apud Amilium Macrum,mille passus nona miluarioUrbis alij, lilaro urta legunt XVI. sed a continentibus aedificiis numerandisinti mille passim. s. deverb signi fidaJuris nostri interpretibus ad eum locum, Scadi. a. d. f. diligentei est explicatum, qui b. adde quod Ant. Ai)gustin. scribit. lib. mendat cap r & quomodo mctienda sint milliaria, tam legalia, qu in vulga 'd pQ mis .mώ, spicue tractatum habes apud Joh. Koppen. in decisioni b. doctissimis pariter atq; utilissimis auro contra non aestimandis φισ.post schneid . in s. Rursim nu. . o csis Instii. GA I DeEquorum autem so icis dicta aliqua sunt lib. . t de Equis. Ubi P piam bira Neronis initio pellicem, inde uxorem,jumentis suis delicatioribus soleas ex auro 3nduere solitam, docus.De qua etiam scribunt historici, capillos cana habuisse succinos, psius quoq; Neronis,
qui eam ad insaniam usque depcl Ibat,acr- mouibus laudatos , versib. item nonnunquam ad Citharam decantatos. Exinde factum,ut puellae omnes, Romanae atque Itabcae eo tempore colorem illum magno
studio affectarent, non in conia modo dccapistis, sed in reticulis , annulis & cr-ΠHai genere ornamentorum. Qeo ipso admonens stultitiae cujusdam humanae quam Graeci dicunt: qua ob-s sit homines magnorum virorum adicetant& concupiscunt,cum similitudinem eorum sperare non possunt, nec apeorum pertingere, confugiunt ad illorum ineptam & ridi eulam imitationem, sectant tuque V εργη , & pro virtutum Οinamentis , Naturae naevos aut co: isteri
dinis vitia sibi affingunt& accommodant,
non aliter inquit Pacarius decad 3. obstrυ. . Pol Dcar. cap 7. quam teste Plutati ho facere pueri solent, qui induunt Musarum suarum grandiores cothurnos, galeas sive thoraces, & illo ornatu se majoribus su is jam pares aut smiles esse persuadCre PO e .isi rstillant, idq; exemplis aliquot dem mirat phitiuo, Picarius'; illud etiam de Clelsepho Philippi A. iurimm 3. --
662쪽
Macedonum Regis adulatore adj i ciens. ut si Regi pars quaedam corpo is male aia Nam cum Philippo oculus unus effossus secta esset, subditi eode modo se labora. esset, cleis phum ait mox eodem oculo re fingerent, quod Aethiopibus ilendidem 5ari P fasciis obligato inpublicum prosisse; ac tribuit Diodor.Sicul.tas. Bil tim. quam rursum cum crus obtusum Regi ac luxa- stultitiam reprehendens Picarim; desitum fuisset, Clei sophum eode crure clau- nant, inquit, domines jam demum stulte dicantem cum Rege conspectum.Deniq; scere cum esse desinanti Sed ut ad equosi vel cibum aerem ori Philippus admo- rum soleas revertamur,&simul caput hoc veret, vultum mox Cleis phum contra- concles damus, scitum est quodJos . Scalig. xisse, quasi eo quoque vesceretur. Debuit memoriae prodidit; Eas olim equis indu- scit. Cleisophus ille non Atheniensis esse, tin fisisse,no ut nuc,ciavi una fas. Lo- Equis foti sed Mari aliquis;in quorum regione scri- cum illii videre poteris ieci or apudScalig. olim induta. bit Athenaeus non assentandi causa factu, ad ultimum versum Catu v igr. o.
DE QUADRATURA CIRCULI, SEU MODO REDU
CENDI QUADRATI AD CIRCuLuM TIT. XVII.
' Vctor e t Oer Iolebs, Multa quidem esse scibilia vel triposse, quae t mrn
silia nondum sint, ea quod via ac modus eorum ignoretur. Exemplum po nil de Luadrato in Circulum reducendo. Id quod nec ipse , nec quisquam aliis ad nos am inque aetatem hanc facere poterat et nisi quod annis ab hinc plus minin triginta, Ars i fuit tu venta: quae mirabile quoddam secretum infe continet. Graci προ γωνισμον vocant, q ' a est alteram cujusdam figurae ad circulum reductio. Fιt autem hoc αρδε Ducendus est Clyculm AB. c0Msarea ita me tenda, ut Dιameter constutuator AC. longitud ne i 4. pedum, qui num exin triplicatu proaeacit 42. Huic si addideris septimam Diismetri partem, quaesum 2. 8rovenient q4. Circumferentia enim C:rctio triplo se si quiseptima starte major es Diametro. Int sticia Circumferentia or Diameia iro facile est Aream circuli inveκire. Xam si per dimidie/atem, ides, per h. diviserimus diametrum ,provcnievi T. o Circumferentiam simillierper t. provenient 22. qui numerin ubim in per T. molliplicatur , producit 4. qua, yro raιιone Ga Ihematica Aream circuli constitusnt. Castulus hic ens: Diameter tota ea
Hi duo rauotiens a a.dr r. inter se multiplicati constituunt i Aream circuli
663쪽
is 4 Area circuli. Restat ut uadratum inveniamur, huic aequale. quodad hune repertfkr mo. dum. Divi , quem admodum factum est, Diametro in I 4 parι es ,riccnda est linea ac undecima parie ad cireumferentiam, a puncto D. ad F: unis angulus sit rectus cum Diametro, Postea ab ultima paνte Diametri duc n-da est linea ad idem punctum F. o sit linea C F. atque ita uadratum isiud Circulo erit aequale. 'uod ut verum esse deprehendatur, nec sum est, ui V sim tuadrati longitudinem metiamur , Metienda itaque erit Dufa C I . quam M. pedum esse iatmin. Numeriu iste multiplicatus per II conficiet Iabilosi a re ensuranda est sensa D Fo longitudinem etin hoc modo deprehendes. Ducen aerat lineaὰpuncto E, quod circuli centrum est, ad F, ona secetur triangulus DEF. Linea ista EF, aequalis est dimidiato Diam tro, qui est γ p dum , quandoquidem integer Dra metir I 4. pedibin constat.
Q Uaestionis hujus de Qtiadratura Circuli, an scit . ea possibilis sit, nec ne, jucunda quidem est inquisitio; at explicatio dissicilis ; cognitio autem cum ad alia,
tum ad multorum locorum Aristoteli corum intelligentiam perquam utilis, ut testatur Benedictus Pererius, de Conmmuni
bin omn. rer. natura rinci .cta fecit ib. Io. c. q. Circulum autem quadrate conati sunt, apud Veteres, Antiphon, Bry se, Hippocrates Chius, Euclydes, Archim des, Apollonius, Polus. Erecentioribus Boetius, Campanus, Cusinus, Rgio mo- tantas, oron citis Finaeus qui si quam multa docere at que demonstrare pollicitus &aggressi is est, tam multa praestare & perficere potuissent, immΘrtalem sane gloriam fuisset consequiuus. Et exVeterib.quide Antiphon&Bryso satis nobiles pcrhiben. - ψώρ turMathematici,vel Aristor.reprehensio '
ne .physic.text. II. I. Posterror. text. 23. I. Elench. c. o Nec enim adversus ignaros&inertes athletas Aristoteles luctatus est, ut discipulus ejus Alexander Reges athletas deposcebat , cum ad Olympic m Vnoe=His
coronam invitaretur. HippocrateS Vero C M.
Chius praeterquam quod & ipse ab Aristotele itidem satis nobilitatus sit, admirabilis prorsus fuit Naturae, dicam , an
fortunae miraculo λ hic enim , ut ait Philoponus in primum Aristotelis I 0-sicum, Mercator, cum in piratarum na-vcm incidisset, Athenas venerat praed nes accusandi gratia : & cum diu Ath nis persequendi criminis causa moraretur, accessit ad Philosophos , quorum consuetudine tantum in Geometria prC- fecit, ut duas res in Geometria maximas
664쪽
tentarit, valdeque promoverit, m- dis, notum fit etiam tertium latus DF. - ιὸ, , Quandraturam circuli, & deplica- Sωbtrahe quadratum later is D a ouationem cubi. Circuli quidem quadratu- drato lateris EF: residuum est quadratum iam non invenit; sed cum quadrarct tu' lineae DF. . . nulam, Lisso arbitratus est ex hac Circu- Laius D E est .partium, us Quadratum
circidum quadratum esse arbitrobatur. Latus EF est T. partium, e)us Quadratum Haec Philoponus: Sed Hippocratis, ut & est 4 . relicuorum omnium de Quadratura cir- EF Quadrat. 49. culi demonstrationes, Johannes Buteon DE Qxtadrat. 16. Subtrahe, titio libello diligenter collςgjxν ς' η' i DF. Quadrat. 33. Residuum,
O TM,6dun. Cognitis omnibus lateribus in triangulo
quid ni at i s C m tamen csse quiddam sci
bile, in Cate .c a. quo sensu Marin .in ρλ otheo Dato massirmat,Cir fili scierit1-am, quamvis nondum percepta sit, percipi tamen posse. Idq; alijs quoq; in rebus
usu venite credo pluribus: rccte ut possimus dicet e, tamaximam parIem eorum, quae cimm, ille minimam fartem eorum, auae Ionoram minuisci res Am m. cyram
in sententiam Cardinalis Cusanus librum conscri sit,A DoLia ignoranIι a. C aetei sim quaestionis istius nondum lia diametri t& periphcriae sive circum seren
msi stratio ζabet. Demonstrandum est, in adratum
Lincae FC sequare aream circuli propolail. I inea DC, est M. parti in talium, qualium tota Diamcter est ι . Linea FF. st i ad ius
circuli,seu dimidia Dianaeiaer,ia est
tium.In triangulo igidus rectangulo, Ut Unotaiunt duo latera, DE, q. partium, &EP, Z.' at ituri . Ex his Quobus notis lateriabus in penustimam proposit primi Eucll-
rum duorum laterum Quadratis cognitis, investigatur etiam quadratum tertii lateris FC. quod ultimum est, & scopus propositum in hac demonstratione. Ιllud enim Quadratum in aequale areae circuli propositi. Invenitur autem tertij illius lateris quadratum itidem Rer penuit. proposit primi Euclidis . A dde quadratum Di . 33. ad quadratum DC. in . Summa erit quadrati FC. IS . qhiae etiam area Circuli fuit ante inventa,ut in ipso t cxtu Pan-cirolli ostendimus. Quadratum lineae DC. est Iai. Quadratum lineae DF. est. N. Addend. inadrator. duorum summaci arc a Circoli I 4. Lineae EF Quadrat. J9. Lineae DF Qιia rs'. i 6 subir lio, Lineae DF Q iurates. Kesiduum.
665쪽
Haec eadem suma prin4trum aquale est A ea
venit etiam,si per dimi- Circuli. diam diametrum, id est, per T. multiplices dimidiam circumferentiam Circuli, quae est 22.
IS Atque haec quidem propositi a Pancirollo
Schematis demonstratio, ut puto,Vera est, de qua plura videre poteris, Lector, apud Iacob. Cisrs mannum, professorem Hei-delbergensem, virum doctissimum, in Gruditissimo scripto, cui titulum fecit, de Quadratura Circuli, quo in tractatu nihil fere aliud agit, quam ut Schema istud explicet. Quod si quis certiora mihi demonstraverit, nunquam adeo perfrictae frontis fuero & durae cervicis, quin meliora docenti sim obsecundaturus. Neque Pertinac enim ex eorum sum numero, qui suas o-q rη i m.
piniones adeo pertinaciter defendunt, ut refelli, turpe; vinci, nefas esse putent: aut qui devita, quam de proposita susceptaq; opinione malint decedere, cum praesertim hi neque sibi sint, neque suis civibus utiles perniciem Rei publ. afferre soleant: ut graviter censuit Johan.Bodinus in Methodo histor. cap δε ιυ. de Christ- manni autem studiis S moribus novem illum linguarum, praeter vernaculam, cognitione & peritia, &de controversia inter ipsum &Joseph. Scaligerum agitata cognoscere poterit Lector ex Melchiore Adamo in vita ei descriptione.
BARDIS T11. XVIII. . Tormenta illabelgica, qua Bombardae dicuntur, inventa fuerunt a Germa ''
no quodam, circa annum ChristΩ375. Esque yyrmuru inurpata erunt annuis, cum Genuensibus ad Fossas Clodias confligentibuι, quas hisuo conabantur u cere dominio, quibus vis pacis conditionibus θreιμ. Sed machinis laudem es instrumentis hi efacti Genuensis, ad unum fere omnes dati fuerunt internecioni. Dictaesust Bombarda a sono, quemedunt. Hinc excogitata fuerunt ma- P νε λήν nualis illa tormenta, qua vel fauiculo incesso, vel rota agitata gobuos pro--ciunt, ut cotidie videre ei. I eos copiosia. de his Issere Uuperfluum duco: ulio 4 metopulυere,a hune usumstrvarato. Sc lopus, Latina dictio est, a sono, qui ex insationibus carum erumpit, de S)Θus. quo Peritus: Nec selopo tumidas intendis rumpere buccas. qui vers- de eo , quem I sm dixi, sono erit accipiendus : non vero de illo, qui exsoptis nobiratrbus, qui ιum tepor nondum explierunι, emit.
666쪽
181 DE TORMENTIS MURALIBUS, M. NOTAE, SIVE COMMEN
Bumba=δε. I Nter alia Germanorum inventa, nona postremum locum merentur bellica illa tormenta, sive machinae metallicae, quae ignis incendio,&sulphureo pulvere, glandes aeneas, flammeasque pilas, & globosagi aviaque saxa convorientes, horrisono pragore ac tonitru longe lateque jactant, muros urbium quatientes , & obstantia . dicta. quaeque demolientes. dictae Bombardae, abombo & sono quem edunt, quasi bombi Zatio quaedam ardens, ut Robert. Val-turius putavit; de Re militari libro Io. quibus cum si Catapulta Veterum , & antiqua belli tormenta conferantur, sane haec
puerilia quaedam ludicra , ex Bodini sententia videri possint, in Methodo historic.
c.' Quo fit,ut mirari satis nequeam, Val- horum au- turium ipsi etiam Archimedi Bombarda- thoran Ar, rum inventionem attribuisse eo tempo-- φής Uiuo Marcellus Syracusas obsidebat,utc ivium suorum libertatem tueretur, patriaeque excidium vel avertes et, Veld NeFrct. Miror etiam, curnon Demetrium Maon Demetri cedoniae regem illarum Inventorem lau-
' daverit: quem constat in excogitandis &fabricandis machinis bellicis ita extulisse ingenium , t t inde fuerit ap- pcllatus;obsthi pente Lysit nacho,pei specta machinae in is stria,quaCilicios oppugna b t, & divinum vocante Demetrium,teste Plucarcho in ejub Vita. Scit de Archimede ea id fide dictum a Vulturio opinor, qua Consalvus Mendo χa, MasSjus, alijacchmenses erum Indicarum Scriptorcs, a Chinensibus ut Typog: aphiam qua de re suo loco,& quidem T. t. v. diximus 9 ita & bellica I ta tormenta excogitata,&multis jam retro actis seculis in usu fuisse, non dubit, runt asserere. Qui b.merito annumereS, ὁ Mai hin. s istas jam pridem a Mauris, anta quam earum ulla apud Gel manos esset
not' insurpatas fuisse dicunt. Cui enim persuadendo verisimile fieri poterit,Υor
mentorum istorum usum, quo Urbibus obsessis ad depellendos obsidentes nihil est salutarius, tanto temporis intervallo potuisse de litescere Θ clim, quam primum Venetis Bombardarum, Romani S typographiae usus esset ostensus, subito ille ad alios atque item alios fuerit divulgatus, ut iis hodie ubivis gentium & locorum nihil frequentius videas. Magis vero etiam ridiculi sunt, qui Machinarum istarum authorem constituunt. in crudeles dantem Salmonea poenaό, an Salmem Dum flammas lovis, nitus imitatur M.
Dcmens, qui nimbos, ct non imitabile fulmen in re, ct cornipedum curIusimulabata
ut est apud Virgilium s. ε neid. Nam ut ex versibus istis recte colligitur, Salmonet machinamentum illud sine noxa erat, ad terrorem duntaxat incutiendum ; ideoq; praeter inanem sonum & strepitum fulmiani nequaquam adaequandum. quo loco e iam habere possis sagittas igniferas apud
Jul. Pollucem tib. I. Onom. c. IO.-di arsuras caeli per mania glandes, ut ait Statius Papinius bb. o. Thebaid. Eae siquidem glandes plumbae percalefactae vi funditoris, liquataeq; ardescebaRt,si.e
perimento creditur,ta Lucretilis o
Glans etiam longo cursu volveta lique-
fit. At Bombardarum istiis a fulmine, quoad βρm ηδε- sonum, ignem, ictum, itemque effectus '. n. exceptis em ciente & materia non tan- ιjo. tum nihil differt, sed etiam illud superat.
Si enim ad aliorum imitationem consem rc illa libeat, Plinius monet lib. a. cap. I . unum hominem non semper exstinguia fulmine; caetera vero animalia, quae qui
dem fulmini obnoxia sint illico perimi r
667쪽
TIT. XVIII. . 283 Natura homini hune quas honorem tribuente, cum alia animalia viribus longe praestent. Machinae contra hae homini minime parcunt. Quinimo cum fulmen casu incidere soleat, ideoque inanimata plerunque petat, rarissime hominem: hae nius tantum fere lesionem intendunt. Praeterea multa adferuntur ab Auctoribus contra fulminis ictum remedia : qualia a
Plinio lib. a. eq.II. recensentur, Specus
altiores quinque pedibus, in quibus se occultasse nonnullos memoriae est prodi tum ; Lauri frutices, unde lauream coronam gestatam ab aliquibus legimus, pelles vituli marini; ex quibus tabernaculas1-bi quidam obduxisse dicuntur; pennae aquilae, itemq; hyacinthi gestati. Armachinarum istarum istes & violentiae non murus decempedalis , nedum ineptiae illae quicquam obsisterent. Adhaec Nubes, quarum concursu & collisione tonitru &fulmen excitatur, Nolarum seu aeramentorum sono , itemq; tormentorum murmure S fragore disperguntur, &vel evanescunt, vel alio depelluntur. At vero Machinarum bellicarum furor & vis, ab
hostibus illata, nullo modo sisti aut leniri potest. Fulmen rursus unicum fecetantum infert ictum, & unicum fere , 3 quidem raro, hommem interimit: Illarum autem ictus sani per plures,& unico quoque multi saepe numero Mortales pereunt. Fulgur etiam lumine suo, quando- qne etiam fragor ictum futurum praenuntiat: Illae contra simul fere& coruscant,& iciunt i & obmurmurando feriant,&feriendo obmMrmurent; sicq; uno fere momento globum intra corpus , 3c sonum intra aures mittant. Tandem multae
dantur regiones A tempora annio frigidiora scilicet, ut Septentrionales & hyems; Item calidiora, ut PEgyptus & aestas intensior : quil, us vel ob frigus nimium calor vaporis exstinguitur; vel ob caloris
nimietatem vapor prorsus . absumitur. Consequenter igitur nullae tunc nub soneque earum collrsiones, neq; etiam iunmina. Contra vcro machinae hae per Omnes regiones sparsae sunt, & omni tempore effectum suum possunt prodocere. quemadmodum latius haec Francis. Rota& Paraeus inter se conferunt. Cum itaque Machinae hae non tantu imitentur fui incia,
sed etiam superent; fieri non pota si, ut Salmoneus auctor illarum per biberi possis, cum poeta hunc dicat non imitabile fulmen simulasse: ut recte coli git Franciscus Rota cap. t. Laudat Plinius Apellem pi 'θctorem nobile P, quod tonitrua , fulgetra& fulgura pinxerit, quae pio: ara exprimi vix possunt: At quanto ars haec piaestantior, tonitrua sono damnoque prorsus aemulans i ut possint incusare poetae antiquum Prometheum , ad quem Fulgentius pro videntiam refert, quam Graeci dicunt, quare non praesenserit hoc machinae bellicae genus, & quare pOsteros milites ex marmore Pyreneo non
potius informaverit, quam ex molli luto. Verius est, Machinae illius Inventorem fuisse Germianum,consentientibus in hoc
historicis , itemque Polydoro Vergilio
sive Authoris ipsius nomen ignorctur, sive Monachus fuerit Friburgo oriundus, Constantinita Anchbidu, sive Perihol KSUParim, ut a Forcatulo nominatur; δίquidem vitae monasticae, ac certe ociosae.
Quia n. nihil agendo, ut dicebat M. Cato. male agere discimus, ille metallis transformandis incumbens, praeter opinionem aes
subsilire cum fragore sensit, ignea vi & tenui pulvere tantum modo pulsatum. Chi mistam n. hunc fuisse dicunt, & servasse aliquando domi in mortario pulverem sulphureum , cujusdam medicinae faciendae
668쪽
eausa; illudque texisse lapide,ac inde contigi sse, ut dum ignem ex silice prope excuteret, scintilla intro ceciderit, subitoque flamma eruperit, atque Iapidem in altum tulerit. Inde ille ejus rei casu domis, postea facta ferrea situla, & pulvere confeci Dahinam repetisse dicitur. Ei igitur fortuna nihl l tale meditanti opus illud objecit, non secus atque Diocli Atheniensi harmoniam; dum vasa testacea ligno pulsaret: Suidas verb. Adeo verum est, quod Aratus prodrdi , Non omnia si mul edoctos homines a Jove, sed adhuc pleraqi e occulta manere, quorum aliqua dabit & in posterum Habet scit. Natura scientiai um thesi os innumerabiles, quintillis aetatibus exhauriri possunt:ut Bodi-
. nus dicebat is opissu 1s, JδR cum inventionem hanc Germanis: m e Eoaeam non possim eripere Invidi : ut tamen quod cai pant habeant cum Inventorem , tum opus ipsum exsecrantur. Authorem enim
istum ad exitium humanum natum dicit Vergilius: ideoque nomen ejus exsecrabile putat Cardanus, quod tormenta illa ad damna humani generis potius , quam, ad utilitarem inventa videanturia ob. 17. de artab artiscissi rebus, quae & ipsa exsecratione digna censet idem Virgilius, quod ab humano ingenio nihil ijs, excogitari potuerit horribilius Imo haud adduci se posse ait bb. 3 eap. II. ut humanumiis genium inveni sse haec credat, sed potius
malum quendam Daemonem mortalibus, monstrasse putat, ut inter se non modo, armis, verum etiam fulminibus pugnaret Ipsum etiam video Philippum Melanchthonem, in generis humani perniciem illud ferale bellicorum tormentorum genus dicere inventum, Monacho ministro,& fabro, diabolo architectio et ut cumi basceret paulatim auctoritas infinae c- perstitionis, quae his auctoribus fascina- in hominum mentes praecipitavet in ex
tium aeternum; succederet iisdem auctoribus aliud mali genus, quod in corpora seviret, sed in mutuam perniciem horri bili farore hominum instructum atq; displosum libr.f. chronte sub VHenestio Caroli IV. Aio. In quam sententiam exstant elegantissimi versus adseuercetani Aloperarium, quos venustatis eorum gratia placuit apponere: In pravin preta quum labes Guminis ira Se mortale genus, laxis immersis habenis, Armipotens, scelerum vindex, justissimiω
nivomin rutilo nubis'bricatus Olympo, Torsit in indomitaου ardentia fulmina ter
At magis exarsit sceleris vesana libido ,
Invisum caelo σ terris, mucibus Orci Herticis obras monstrum dum excitur , pacis sorbis dira lues nostris infamia sicli.
Hoc nova namque novo cuduntur fulmina fabros EGygia erumpunt Sugio documentaraa
gistrola Qualia Avernalis panderam eria templ. Terva Hecate dederat: monstro inci
Lurida quum pariter permixt 'phura
THiphone adiunxit ammasque operosque
Flammigera hine retro torquentur fulmiane glandes, Gland ser aque fremunt horrendo murm reflammae,nt reboem cAmpi , montes, ct magnin O l Nud. Mox rapidum latas instris virin in orari,
tia bello artus Corpora ,. tot retro raptim ulcere' pascitur Crescenae ulpam cγescat quoque minis,
669쪽
Hinc accusatur non immerito elegans
quoque illud de Bombarda trium fistula
rum distichon, quod ex Venetorum monumentis eorum itinerario suo inseruit Nathan hytraeusfol. VP. Cerberus evomuit triplici de gutture flammas Sulphura .sal, vitrum,fflmina bella globos. p. illi ia- Nec desunt, qui Machinarum aenearum s. authorem dignum censeant, qui ut Peril- . lus taurum aeneum, ita ipsi met tormentum hoc primus experiretur. Perillus enim Atheniensis , in fundendo aere celeberrimus , Taurum naturali statura majorem fabricarat, officiosumque animal& homini socium in ejus lem lupplicium
mittens igne subdito:&quia a simulachrisDeorum atq: hominum avocaverat pulcherrimam artem, cruciatum primus CX-
periri jussus eli justiore saevitia , punito
tormenti authore,talione decantata. Eandem prope exercuit Ludovius XI. Fran- υeafri Corum Rex, Caveas ferreas quovis carce-xaa. re duriores facere monitus, in poenam potius, quam in custodiam miserorum , qui reatum qualem qualem sustinerent. Nam Episcopiis Verodunensis,qui ex cogitatis primum his caveis sibi placebat, prirnae
tum inctu sus totis quatuordec im annis ridiculus S moerens obduravit P ailip Co- min. in Ludsvrc. XL cap . 36. & Forcatui. tib.a. de Imperio ct Philosoph. Gallor. Verum enimvero etsi machio a illa aeneis ibit pesti lentius ist Urbibus obscssis:
Bomb data neg ri tamen non potest, nihil quoqi hac
rumutiatm.. esse salutarius, dum obsidentes arcentur
demissisis ignis regeritur. Et quid Natura boni dedit homini bus, fine aliquo malo λ' Duo piaecipua elementa, Aqua & Ignis, hoc patefaciunt, quibus vitae maxime fo-vctur, & maxime perditur, absorptis urbibus:nedum hoaunibus, Valdeque V2
risimile est; sivisse Deum singulari quo
dam judicio tam perniciosum tormentum
recenter reperiri, ut mutuo terrore astecti mortales, nec viribus ita confidentes placilius alterent concordiam, ti bella detestarentur, incerti & mortiferi ictus timeRtes aleam. tantum ab est , ut virorum virtus hac aetate perierit: sicuti olim quaestus fertur Agesilao Rege satus ArchidamuS, teli novum genus e Sicilia allatum demiratus: cum potius hodie non nisi audacibus ti fere desperatis sit praeliandum
inter grandines uammarum, ut ait Forc tulusael. . Hinc illa Herculis Ferrariae principis querela. Cui cum Spingarda pila D ri Spingardas autem vocabant minora tormenta tricubitalis longitudinis, glandem pruni majoris magnitudine violenter e mentes calcaneum detersisset, maligne& barbaro more Coleonem Venetorum
copiis praefectum fecisse dixit, qui viros sones, gladio atq; hasta pro virtute & ria dimicantes , inusitata atque horribili
pilarem procella stemendos curaret. Ea enim humanitate milites ducesque extra cruorem , per id tempus in Italia depugnabant, ut eo praelio, funalibus accensis, cim nox ingrueret, amplius quotuor millia cataphractorum equitum, admirabili ridendaq; hodie spectaculi contentione, concurrerint in bella illa, si cum nostris
hoc tempore conferantur , propemodum ludicra videri posse, Jovius scripserit. At- Acras Ao soque ita esse, res ipsa loquitur: cum non so- prinHtur, tum armatam defensiva , quam o ffensiva et ' mutata, & ad accelerandam mortem , atq; interficiendos homines , perniciosa arte inventa sint: verum etiam tormenta ilIabellica tam majora, quam minora , fi quentiore in v su, quam antea , esse coepe'
rinti quorum vim primi perpessi fuerunt Genuenses, in bello illo a Venetis contra ipsos ad Fossam Clodiam suscepto, circa annum Cesilii millesimum itecentesia
670쪽
mum octogesimum. Genuenses enim se quidem interfici sentiebant; quo tamen teli genere, non animadvertebant. Jam enim tum primum novum hunc parrum Mundus hic pepererat. Et quidem Bombarda primum usos fuisse Venetos etiam eveli ηρ Simon Majolus testaturfart. I. Her. am c. colloq. ut . clo. Et consuli de hoc pote--nuensis. iit M. Antonius Sabellicus rem omnem accuratissime perstringens, de rerum 2
artium Inventiolag. I Ist.&Levinus Lemnius lib.3. de occultu miraculorum. Cap. .
Plane cum bellum, ut Thucydides dicebat, non geratur certis pactis aut legibus, licebit sane cuivis quemadmodum An- tigonus apud Plutarchum ebat, aut dolo, aut vi, aut aperte, aut per insidias hostem aggredi. Sic enim & Archimedes,
quem non tantum nemo vitHperat, sed omnes admirantur & tantopere extollunt,
hostium naves instrumentis suis sub me sisse legitur. Quod si bellicae mach hiae
propterea execrandae sunt, quod noxiae& lethales sint: ecquis unquam erit armorum usus p quamvis alia alijs magis vel minus sint lethalia. Magis enim & minus non mutare speciem, ex Logicis d: scimus,ut idcirco ab usus potius tormcntorum istorum, quam usus legitimus videatur damnandus. Docet tinacia Lipsius, non mino rem olim&fo te majorem Fundarum vim atq; impetum fuisse, quam bombardarum S 1dopeiorum nostratum lib. I. demititia Romana pag. 23ρ. in cujus rei sidem adduci possunt illi Guntheri versiis M. Io.
Fundassi contorto transverberat aeris Et meddis liquidae glandes in nubibus ardent.
Quod cum ita scriberet Gunth. haud dubie ob oculos habuit istu Lucr.locum hy-
Mobilitate seu erviscit, ut omnia motu Percalefati a vides ardescere:ρliabea vero Glans etia longe cur seu volvenda tiquescit. Liquescit,sc.excussa glans funda,&attritu aeris velut igni distillat, ait Simoi.a. t.
quaest. Si aera aut motus extenuat, aut extenuatio incendit, Lucanus.
Inde faces cir saxa volant, statioqhselut Aeris ct calidae liquefac aepondere glades Cum alijs quae ad illum Guntheri locum
exornandum collegitConradu, Rittershus in elucubratissimis Notis c . a. nu. p. Etsi autem tormenta majora & sclopetari j in praeliis valde nocere soleant hostibus: ipsa Non tribrm. tamen rerum inagistra testatur experienta bardus u. tia, in jis spem victoriae non semper cis ego . m. collocandam. hanmcerte, Caroli Caesa
ris atq; etiam Philippi filij presectus pedi
tum, Duci Sabaudiae confessus est, se Lepe ad speciem solere uti scic petat ijs, non ad necessitatem; scd post primum impctum etiam hostibili su ij si e celeriter & abje-etis fulminalibus , gladijs comparasse victoriam: neque unquam hac ratione frustra pugnasse. Henricus sane IV. Galbar. Rex hoc ipsum Lepius in conflictibus accirimis feliciter cxpertus est, & gladiis quam g&celeberrimas contra hostes victorias con- dtM. sequutus est.' Id ipsum vo iit olim innuere Lacon illa sagitta percim us, cum enim L cov.
animam ageret: non me movet, inquit ,
quoiatmorior sed quod ab imbelli sagittario ac mutierculas imili percussis. Sic quippe victis solatio c sse, si virtute praestantis viri
cadant. Quo spectat illud Virgilli
Et quia Lacedaemon ijs solitum & consae- tum erat ensibus cominus pugnare; nihil virtutis in eo poracbant, qui procul missa sagitta, quempiam interemisset, quando idem potiunt & foeminae: Phili p. Cameta
plures sunt species; & omnibus cognitae,1 lco minus hic referendae. Minora tamen, qui-