장음표시 사용
631쪽
TIT. est , ante id temporis artem hanc potiostentatam , quam in esse istum deductam fgisse: sive idem cum Fustio Gutem bergi-
iis sive diversus ab eo erit. Certe in Pur- bachii tabulis Ars ea sa item tentata appellatur. Vt ut ste Germanis, inventionem hanc unanimi omnium consensiti semper attributam esse constat, paucos quosdam excipio, qui sola sti imitati invidia, ut Genti nostrae laudem ha Rc irent ereptum , n
hi hil fecerunt reliqui; nodisti miles Gryphis
Indicis, qui ut Ctesias scribit, aurum jugl- ter effodiunt, rab nunquam usuri,& ranae Blichros ab osq; homines indis finitimos sindiose ab auro arcent, ut est apud Elia r nn lib. . de hastor. animal. cap. 27. Sic cum isti laudem hanc vindicare sibi non audcant, nobis invidendo detrahunt; instar meretriculae illius, quae nec sibi, nec colli-riggnti mulieri salvum volebat esse filium, 3. Leg. 3. Sed quid dicant videamus. Ait ergo loli. Petrus Masi ejus instor. lndicar, 'bbr. s.foLas6. Chinenses literas imaginesqueF' subjectis praelo typis excudere , quibus
commentis Europa recentibus adeo glo- 'ς hiatu vetustissimo in usu apud Chinas esse compertum est. Gratias ab Horto autem typographiam ait tam vetustam, S temper apud Chinenses usurpatam esse, ut omnem hominum memoriam superet. libr. Eo Aronnat. apud Indos nasient. cap., . Is h. Consalvus Mendo ga, artem istam una cum ipso regno Chinae habitasse prin crpium,& inventam a quodam, quem incolae instar Numinis venerentur. Idem tamen Mendoda mendacii huius sui parum memor,paucis interjectis lineis, quingentis plus minus annis Impressoriam artem Chinens b. scribit in usu Ilisse, antequam a Germanis usurpari coeperit. Quod si ita est,Regnum utriq; Chinensium, quos Seres nominavit antiquitas, ultra sexcentos annos non ita multum duraverit, contra
omnium historicorum fidem, quibus Se-XII.
res inter popuIos satis vetustos recensentur : refragrante etiam Panci rollo nostro qui regnante Itistiniano, Serici vermiculi ova Constantinopolim allata fuisse scri-b it, Tit. 24. At constat, Iustinianum anno post Christum natum quingentesimo se- xagesimo quinto inhumanis essedes isse. . Longe ergo antiquius sexcetis annis Chinentium regnum sir oportet. Sed succenturiatus his adstipulatur Iovius, duinubr.
I . historiar. Quod maxime salt) mirandum videtur, in india sunt Typographiae artifices, qui libros C in quibus historiae& sacrorum ceremoniae continentur, mosse nostro imprimant, quorum longisse 'sima folia introrsus quadrata scire replicana pur. Cuius generis volumen a Rege Lusitaniae cum Elephanto dono missum, Leo Pontifex humani rer nobis ostendit. Id genus pagellas clarius etiam describit Mas'eius, his verbis: Ad scribendhim arctas δc oblongas adhibent c levi admo dum ad tenui papyropagellas: neque Versus ab laeva ad deae tram ut Graeci : neqUC ab dextra ad laevam, ut Hebraei; sed ad
imum ab summo producunt i cuiuS genem ris impresi una volumen, atque inde tranS- mill um Romae in Vaticano ; itemque in
Laurentiana Philippi Regis bibliotheca
videre me memini. Haec ille. Qui b. tamen quid aliud emciunt, quam etiam alibi, eX-tra Europam , Typographiam fui ste in usu 'Num ergo Germanos hanc in Europa invenisse negabunt' quod certe inde non iconsequitur ; neque etiam hoc illis largior, qui sciam nihil incommodi esse, rem unam eademque, & Novain Jc Veterem opogr. -- censeri , relatione ad diveis os populos. ct Vetus Sic namque lues Venerea n Europa, Asia, cti ovus sAfrica, vix centenaria esse cognoscitur, quae Americam Jam a mille amplius an- nis exercet. Idem potuisse Typogra-
phiae accidere, quid vetat ξ ' ergo haec
632쪽
sit respectu ad Chi nenses habito: at Nova ras more nostro; sed in singula folia tabu-
dicatur, quatenus a Gutem bergio Mo- la informant, quae it trinque characteres guttae est excogitara Sed dices, Eam a Chi- habet: quod etsi perquam laboriosum vi , nensibus in Germaniam derivatam. Dicit debitur; Sunt tamen in eo celeres & ex- ' '' hercle vere χ tendoetis, dicit i Iovius, pediti, neque caro suo existimant. Solent ' per Scy thas & Moschos, ad incomparabiis te literarum praesidiam, ad nos pervenis At quibus argumentis: Mend a ait, Chinenses hoc affrmare : Iovius,se facile
quoq; candidas literas formarci in nigro, qua in re nostras antecellunt : etsi in illo concedunt. Ad hoc utuntur literis lapi-Iqrmidis,qui no gerunt characteres universos, citeri id credere. Quid si Chinenses. hoc aia quo rςcte exprimatur in chartas, sed cum M'd firmare non credam 'nam ut isti emet hos in lapide tum in charta eundem situm ha- perconter, loci vetat distantia: neque con- bent. Id autem faciunt, humefacta insilium est, ut faciam. quid si nec quod tu principio charta ac lapidi imposita. Quam credis, Iovi, credamJ nec etiam tibi ipsi Z ubi leviter re aliqua minime dui attendicum sciam quam dubia & suspecta tua fi- dem impulerunt, sensim in typorum lacu-δεω des des sit. Audiamus Iohan. Bodinum,gra. non histo- vissimum aridiorem. Cum rogaretur Iorica. vius sin quit Bodinus in Agethodo histor. c. 4. cur simularet falsa, vera dissimularet amicorum gratia . Id. a se famini respondit. Ac tametsi superstites intelligeret svis scriptis fidem derogaturos : ea tamen intelligebat infinitae posteritati credibilia fore, qui; sibi suisque popularibus laudemnas jungunt, dum eae partes reliqua parte sunt depressores; tum vero chartam atramento tingunt: quod quia ima literarum non alluit candidae illae manent Illud mirere magis , ipsum enim Hadrianum Iu- Hadnium Germanis Typographiae inventionem non tantum volume ereptum ire sed
Moguntia cum insupec Faustum illum, qui primus ejus auctor passim audit, pla- essent allatura. Illud . certe sempiter- gu manifestὼ m simulasse , de recidivam nam memoriam testatum reliquit Goratu hanc divinae istius artis laudem Batavis Parisiensis, qui, quas finxit Amadis fabu- suis, ex his civi cuidam i artemeri si, las,non minus veras ac probabiles , quam summa confidentia adserere non dubi- Iovii scripta fore confidit. Ferendum qui- tasse, in Bataviae histor. cap. i . Cuius ver-dem esset, si pro salute Reipub. mentire- ba quid vetat hic adscriberes Habitavit tur: id quod Magistratibus Xenophon S inquit)ante a os centum duodetringi n- Plato permiserunt: sed assentationis cauisa mentiri , cum omnibus turpe, tum Ue-
.ro historicis turpissimum,&c. De his igi- . tur quid statuendum sit, aequus aesti abit
Lector. Caeterum quantopere typis rumexprimendorum ratio Chinensibus familiaris , a nostra dissideat, ex intonio Panto-gia, αυτώπΤ', veluti teste; cernere liceat, cui , equidem verba. ex Italica in Latinam linguam a Caspare Ens pari. 2.didis foro imminentibus C rcgionetii Regalis,
ta scripsit autem hanc. historiam limius. anno IJ TS. Ha flem i. aedibus sat 1s splen-
. cognomento AEdituus Custosve, quod Lai, tune optimum de honorificum munus δε- EA: milia eo nomine clara haereditario jure possidebat Is forte in suburbationem o-i re spatiatus, coepit saginos cortices principio liter artani typos conformare: 'ui- Thesauri politic. apotelest te O. pag. I 69. bus inversa ratione sigillatim chartae im- . feliciter traducta , huic apponere visum. pressis, veruculum unum atque alterum Chinenses, inquit, non conjungunt lite- animi gratia ducebat, nepotibus Generi
633쪽
TIT. Di liberIs exemplum futurum. Quod ubi
felicitet successerat, coepit animo altiora ag rare: primurnique omnium atramenti scriptora i genus glutinosus tenaciusque, quod vulgare lituras trabere experiretur, eum Genero suo noa Petro, qui quate nos beros reliqsit, omnes fermeConta
lari di enitate functos quod eo se dicere
ait; ut artem in familia honeita & ingenua, hisd servili, tam intelligat omnes excogitavit, inde etiam pineces totas ἀ-guratas additis characterib. expressit,quo in genere vidisse se ait c itiso excusa Adversaria, opcrarum radii uenturri, paginis solum adversis, haud opisthogi optiis. Is liber erat vernaculo sermonem ab auctore conscriptus anonymΘ, tiruiu praeferes Speculum nostrastutis. In quibus id observatum erat inter prima artis incunabula,uti paginae aversae glutinarcotnissae cohaerescerent, ne illa: ipsae vacuae de formitatem adscirent. Postea faginas formas plumbeis mutavit: has cie inceps stanneas
fecit, quo dido i minusque flexilis esset tecia, iurabiliorq;. Faventibus, ut fir,
undique exciret: cum uberrimo quaestu; cervii simul a: tis amor, cervit ministeri DUM um: asditi familiae operat vi mimi ci, prima mali labes: quos inter Iohannes quidam, sive is ut fert suspicio Faustis, Die
rit ominoso cognomine,hero suo infidus& infaustus,sive alius eo nomi ne. Is ad operas excusorias sacramento dictus postquam artem jiffiigendorum characterum, fusiliam typorum peritiam, quaeque allaeam ad rem spectaui, pei caluisse sibi visus est,captato opportunΘ tempore, quoncin potuit magis idoncum inveniri, ipsa nocte, quae Christi natali iis solennis est, qua cuncti promiscue lustrat; bus sacris o perari solent, choragium Omne typorum involat, instrumentotuin licvilium ei ar-
XII. 24 stificio comparatorum supellcctidem . ii volat, deinde cum lare domo se prompti Amsterlodamu principio adit; inde Coloniam Agrippinam, donec Magontiacuperventum eis, ceu ad asili aram. Ibi q; ia- si extra telorum jactum positus tuta degeret, suorumq; furtorum spe ta ossicina fructum uberem meteret. Nimirum ex ea, intra vertentis anni spatium, ad annum a nato Christo I a. ijs ipsis typis, quibus Haricini Laurentius fuerat Usses, prodisse in lucem certum est Alexandri Galli doctrinale, quae Grammatica celeberrimo tunc in us u crat; cum Petri Hispani tractatib9s, prima foetura. Ista sunt ferme, quae a senibus annosis,fide dignis.& qui tradita de manu in manum quasi ardentem taedam in decursu acceperant, olim se intellexisse assirmat. Quicqti id sit; Germania certe nunquam sibi hanc laudem Palictur extorqueri; a grata posteritate meritissiino his Beroaldi celebrandaverambus: O Germania, muneris repertrix, Quo nil utilius dedu Neistas.
Libri s siribere qua doces premendos P ro quotamrn verbo Simon Majol .mσ-
coleritatem scilicet artis imprcssonae expresserunt.quandoquidem Imprimat illa die quantum nonserabi
Sicuti de ea praedicavit Campanus vir doctissimus . cui annectendum omnino centui non inelegans illud epigramma a
Paulo Langio commemoratum in Chro. Catet ensi anno Domini I 4sq. Au per ab in oenio Rhenana entis , ct arte Libroin um emersit copia longa nimis. Et qua ut vitibm, vix reei obveneras olim, Nunc liber in tenui cernitur c a. Gratia Dusfrimss, mox ιmprefomb. que Gratia, quorsi Fera hacfrima reperra via est.
634쪽
sius doctos latuit Graecos, Itali schperitos
Ars nova Germano venit ab Ingenio.
Caeterum Typographiam adeo diligenter descripsit Christophorus Milaeus, ut artem ipsam quasi oculis videatur subjic re , tib a. hist. Universiit. Rerum. Sc de ejus dem querimonia Simon Majolus praecla
modum cotrario eam ipsam egregiis laudibus evehunt Nicodemus Discstinus in Iulio Redivivo&Joh.Heidfeld.in Sphingo Dr me' μ si a cap.ry quib.adde, quod de Atramen
de imp. 9 Philo Gallor. Id enim antiquos pictores indicasse ait, e resina exusta,propter quod etiam ossicinas aedificarunt fuismum non emittentes, ut fuligo expetita retineatur, referente Plinio ob. II. cay. o. Resimam autem de pinu & picea arbore stillatam peti suevisse,& ex ea quoq; con- sici scribentilarn atramentum , Dioscorides docuit lib. I.c' 77. Quare sit, ait For- catulus, ut vulnera facta pinui, & ejus hi lares lachrymas, salubriores & preciosi res mortalium generi existimcm, quam Myrrhae Arabicae succum, ad oculoium praecipue ealiginem discutiendam mulge. ri solitum. Nam & ignorantiae tenebras plus quam Cimmerias, & longe ictriores
nigra Resinae fuligo propulsavit, & candorem lucemque admirabilem reposuit Utinam vero, inquit Melanchthon, tanto Dei muncre grati uteremur, non ad Obscurandam, sed illustrandam Dei gloriam, non ad disjungendas, sed copulandas E clesiast Quo voto veluti colophonem capiti huic impono.
CHirta etiam inventum satis e tutio. Antea inim majou cum bebatur. Ars ut de hoc paulo agam piaribu , dico, in palmarum bis pram criptitatum sevisse, ut Plimius refert lib. I 3. Cap. II. & V irgi I. lib. s. nuit; ita de Sibylia canens: In sanam vatem adii Cies, quae rupe se blima Fata canit, folii sq; notas, & carmina mandat. Quaecunque in folijs descripsit nomina virgo, Digerit in numerum, atq; antro se quia relinquit. Illa manent immota locis, neq; ab Ordine cedunt. Indes est , quὰ Niamnum litanni Chartae s aptum dicamuι, etiam in palma solio non ferabatur. Postea cribι ca ium tenuio Ibin a boram philyris , qua inter i am corticem se arboris lignum sunt a Latinis Libri
iucunturi Doc in oblisuri. ut in quacunque materi criptum sit, Libit tamen nomen retineasuri Sed c um materra haec fragilis 1s , publica monumenta inplumbeis et olum Ibin , mox se privata linteis cons ct coepta : tan-
dem se in ceris scribendi modin missius Sumebantur tabella subtilcs , in quas cera protendelatur et post acum stro ferreo ierae in ceram infigebanatur. Sic evenit, ut modus scribenis, Stylus nominaresur. Tabutii apud Latinos varia sorritaefuerunt nomina. P am ct Pugillares dicebantur, ἀ
635쪽
TIT. XIII. 2 Ipungendo; es tabulaeo Codicilli cerati: sicuti eas C. appestat in l. librorum. 13. in princ. ff. deleg. 3. Codicem aurem nominabant liguum. Ibi etiam ante bellum Troianum βιt obsiervatum Nam. ua Homer lib. 6. Itiad scriptum reliquii Proetus B Perophontν codicillas dedit, alio deferendos. Non igitur τι eo , qua fronte Ios hvs edito contra Anionem grammaticum tib o, aufusfuerit sicribere, Homeri aetate nondum etiam νερονικου
ut se literas. Fundata postea ab Alexandro M. nobili ista civitate Alexan- ω, papyrus, qua velut runcus quidam est, in palustrib. I vii, o qui ' escentibus Nili undis, fuit inventa. I ncu ri enim istam inlis quibusdam a cu extractis, insubtiles phyliras dividebant: qsim Chartam ab urbe Ty-Chartam ri, cui Charta nomen, o quam prope runcin Iste reperι- fuit, nuncupa unt, Ideos uo apud Latinos scriptores Charta nomen ligitur, de papyro intεH-gitur : I quod Vlpianinciare demonstrat in d. l. librorum F3. g. chartis. dum ais: Cha=tis legatis papyrum adchartinparatam non contineri Sedes dici m Pyolo metu Philadelphus in ignem bιboothecam, in qua ingens librorum minio nume/m ad millia ferme voluminumsepting ta haberetur, inititueret, ut
ait Paulus Orosius lib. 6. C. I s. Eumenes vero aemulatione ducti , allam, qua eum superare conabatur , instaurareι: evenit, ut Piolomaei id reciscens' ob/beret , ne papyrum ex territorio suo exportartur , atque ut hoc modo facultas Eumenipraecisasser, Charta inde confecta, libet os conscribendi. Verum Eumenes id inter gens, Pergami alium cou cιendae cha. Iae modum invenit. Excoriatu enim animalibus, e memb/anispc Hproximis, chartam h iptioni aptamscit , qua Membrana, a tectu membeorom aurmalium , Membranae.
melq uodcorium aut pedem Lasini Membranam dii ut inuit nuncupara uti oPergamena, ab urbe Pergamo, in quaprimum fuit ruerta, tιste Plin. lib. P g - M. 13 C.D. Ioseph. ramembbaa. Antiq. Iudaci. authprest. Elea drum principem Sacerdotum Biblia in subtilissimnu membranis conscripta, cum L TXII. Interpretib. ad Philadelphum Plolomaeum modo nominaιιm misisse. Ddsiua est: dicamus oportet, Membranam etiam ante Eumsnem reperιam fuisse istam quidem; fd Euisenem magnam irin culcm p aparari curasse, seρer
Asiam ac Graeciam divulgasse; ideo Aactorem ejusfuise laudatum. Cum in italiam venigni Longobardi, e tabialta rasis subi lusio ab fccrunt Sci e- .is: quas fgomet sepius vidi legi quanquam Longobarico litem con-
Et hic quidem pri tinum papyri nomeu rema ι. bur 8a yru proprie Charra Heatur: ita breviter se historice materia serjIurae conunendae aptas idonea, est duci Fia.
636쪽
Tin . u. - Estis est rerum magistra experientia, hodie compa - 1 verissimum csse , quod Pancirollus νηηληηm prodidit, inter alia vel hoc quoque nomi- ρμμῆς - - De Chartae inventum esse cumprimis uti te, quod majori olim cum sumptu scribe-b itur, quam hodie.Nam scriptoris unius libri pluris olim venire solebant, quam hodie tota prope Bibliotheca r quandoquidem a quatuor hominibus tantum librorum aereis typis excudatur, quantum vix decem alii, quantumvis cxpediti seriptorcs, integro anno exarare calamo potuerint. Sic evenit, ut imminuto labori sae & diuitirnae scripturaeprecto,etiam privatus quilibet non minus abundanter sese jam vili pecunia libris possit instruere,
quam tum maximis sumptibus Respublicae & Principes viri potuissent coparare. x ἐn paL Quod autem ait Pancir*llus , I. palma --εrum , se r Amflhys primo scriptitiumsess : illectus Hre' ad id fuit vulgata Plinii lectione tib./3. c.
docuimus lib. I. sit.de Habιtu Imperator.
3- inf- st. ις. . Caeteroquin in foliis stirpium β ερ ' ripsisse anti quos,lcstatur etiam Virgil.
--stasne tantum carmana manda.
Ne turbata volent rapidis ludibria ventiso
Et Juvenalis Satyra δ. Credite me vobustium recitare Siblia, Et bunc quidem scribendi morem ab Lpsus etian num Indis sei vari assirmat Hie- is o .a hri ron. Osorius lib. a. de reb Emmanti elis ι, vi fatis: LV sit ni a regi .lti scribendε,inquit eq; charta utuntur, neque papyro, sed stylo, in foliis arborum sy lvestrium, quas prΘ- prernonnullam similitudinem Palmas a pellant idias vero palmas in India non pullulare, ostendi ad Ti. primum hujus Abrab literas exarant. Multorum vero seculorum memoriam, libris ad hunc mo- - factis divitissime conservant. Multa ejusmodi folia ita praecidunt, ut omnia longitudine paria sunt: in quibus annales& res historia dignas literis mandant. Foliorum vero extremitates perforant: iis autem compingendis duo ligna complanata,&ad eum modum perforata conj gunt. Tum soliis ordine compositis,& lignis intrinsecidis adjectis,utrinq; per for mina funiculos immittunt,& omnia complicant,& arcte devinciunt: & quod post ita compactum volumen funiculorum trinque superfluit, circa illud involvunt,& illud nodis adstringunt, quotleg autem legere volunt, nodos laxant, folia rursus explicant, &c. Similiter inprovin- cijs Malabri ct Marii arborem quandam,rat Indis dictam,ex foliis papyri of- sicium egregie praebere testatur ex Nicon
gregie consentit Petrus Matyr Mediolanens. deca . lib. o. Ex ista vero in folijs scribendi ratione usus obtinuit, ut hartae sive pagellae librorum, filia nominentur, ad hunc usq; diem. Postia scribi c-- a. in phil la
pium,ait ex Plinio lib. c. I. auctor noster, in tenuioribus arborum philyris sive libris, qui pars corticis sunt, ligno acta rens : ut platani, fraxini, aceris, populi albae, item fagi, & ulmi, & ut Alexand. ab
Alexandro interpretatur tib.a Gema d er v.3o. & obtentum est consuetudine, ut quacunque materia si riptum esset, Libri tamen nomen retineretur. Sic enim
Dictys Cretensis libros ex philyra fuisse, Septimius prodidit, in epistola historiailupraposita. Sic & Ulpianus, Librorum
appellatione contineri ait volumina, sive in charta, sive in membrana sint, sive inquavis alia materia. Sed etsi in philyra, phibro is aut intilia,aut in quo alio corio, idem e- Di disserit dicendum. l. libroru. ya. inprincipΤ.de legat. 3 Quo loco animadvertendum primo estiduo essetΡhilyram&Tiliam:tametsi
637쪽
etsi arbor, quem Latini Tiliam dicunt, a C raecis philyra appclletur. Philyra igiturdi Tilia non sollim arborem ita dictam
denotat, verum etiam cjusdem arboris br adteas, hoc est, tenuiorcs membranas
inter lignum & extimum corticcm latitantes. Philyra quid cin tenuissimi corticis nomen est: Ttia vero aliquanto ci assioris, minusq; quam philyra tenuis. Doc et hoc Plinius de T do arbore ita scribens tib. I .
V. I . Inter corticem di lignum tenucs tuniceae multiplici membrana; e quibus vinctila, Tiliae vocantur, tenuissimae carum philyrae, coronarum leniniscis celebres, antiquorumque honore, qua de re dictum a nobis cst supra ad Tu a. Adver-LU, , in ιο tendi m de illud cst, perita=H in corio Uliario qui V ι- planum non intelli trore de tergore ani- Π.. malium fatuos, qu jidem sunt cum membraneis, ut mox dicetur : sed nul e cortice arborum a tilia differentium fiebant. Etenim Comum non unam animalium tantum pellem signi si eat; sed quoscunq; integumentum,si ae id plantarum fuerit, sive ctiam rerum inanimatarum, ut ex Plinio lib. Is e. II 6 Lis. c. 12. & Catone de re Rustica c. ι x docet Guilandinus: nulla Ulpianum reprehensione dignum asserens , quod libros membrancos a libris in corio separaverit atq; inter tiliam & philyram differentiam constituerit, quemadmodum e diverso jure eum accusatum putavit a Laurentio Valla,acerrimoJure- consultorum exagitatore lib. o. Elegant. c. -3. in vocabulorum Libri & Voluminis acceptione.d l. liberoru. Ia y cm. quantopere etiam hunc Alciat. conetur defendere tib o de V. S. num. a
Porro patitur Plinius in privatos &publicos, hos quidem plumbeis laminis in se convolutis confici solitos innuens;
illos vero linteis, aut ceris, lib. R. cast. M.
a. mplumb. De libris plumbeis exstat apud Hiobum, F. δ'. Quas mihi tribuat, ut scribantur
sermoncs indi λ Quis mihi det, ut ex arc
tur in libro, & stylo ferreo in plumbi l
mina , vel ccii e scalpantur in petra 3 De . in In . eis. linteis Livius diserte Decia d. r. li. . in tam discrepanti ait editione, S: Tubero &Macer libros linteos auctores profitentur.Et mox:Licinio libros haud dubie sequi linteos placet. Et paulo superius: Nihil enim constat, nisi in libros linteos utroque anno relatum inter Magistratus praescini nomen.Vopiscus in Aureliano: Et si his coiciatus non fueris,lectitesGrs. cos, libros etiam linteos requirra, qu Ulpia tibi bibliotheca, cum volueris, ministrabit, & typum partim linteis descriptum legimus apud Higcn.tib.de limitib- cost Irude in l/.C.D de alte. quaino'.Lex si cis tabul. vel cerussatis,vel linteis maypis scripta proponi dicitur:qLiib. addenda sunt, quae de carbaseia carbasvis voluminibus : itemque de mappa, eodem tamen sensu adducitSavaro ad Sidon. Apost epist. Io.tib. ρ.Erant vero libri antiquorum lin- te , ut Guilandi nus explicat : non quales
nostri, qui&ipsi sine haesitatione lintei dicendi sunt, sed in telam lineam desci ii, non aliter quam hodie a pictoribus variae reru imagines in linteis seu telis de pingi solent, quas & ipsas Linteas vocare, nihil
vetat. Quibus non inepte fortassis adjun taf.kaxeris Parthorum vestes, quibus literas illi bmiviexia inteXere malebant, quam chartas ex scapo papyri conserere atq; conficere, quod in tanta apud illos papyri copia merito miratur Plinius d. c. II. CSteros Vero qu*d λωλα artinci libros, iis intelliguntur Schedae, quae erant asseres, sive tabellae sc istites,nsia i similes scandulis, quibus tecta,teges rum vice, in quibusdam locis teguntur. Eas Isidorus Scindulin dicit, quod scindantur, id est, dividantur. lib. Iρ. EIImo σβρ. q. quae ut adscribendum usui essent fit turre, non tantum dolabra & ascia par*bantur ;sed&accuratius expolic bantur; c
638쪽
ducebanturque suam praesertirn Gl, duriti cmminus idoneae, cum ad literas recipiendas, tum easdem abolendas. Mos enim erat ferro, non cal mio in ceris sci ibere. quod Graecos N Thus os prin una factitas c t st tmulidorus c. i. Post
ea Romani jusserunt; ne gr. phium ferreum quis h iberet. Unde dc apud Scribas dicc batur, Ccram sera o ne caedito: institit tumci; ceram ossibus scribere, sicut indicat Atta in satyra, his vel bis.
Tutinii, velim ego osse arare campum cereum, id est, ceratas codicillorum tabellas, Quanquam Sylum vertere Ciceroni
SHoratio est, inducere,&quod styli pam
te aculeata scriptum erat, cito moX adversa illius parte, quae latior fieri solebat, delere atq; expungere. Schedae porio illae, quonia excodice arboru costarent, Coia cili dicebantur;&a plana illa forma)abuia sive tabellae: Cera vero, quia cera obducererentur; & quod pungelago scriberetur, Pu stares. De Codicillis, apud J C.
passim,singulariter vero ceratis, apud Ulpian ut in d .ubroru .ai.in princ de Ceris& P0gillarib. Plinius i. s. o. Erat in proximo, inquit, non venabulum , aut lancea, sed stylus &pugillares: meditabar aliqua enotabamque, ut si manu. vacitas,
plenas tamen ceras repoliarem. Plautus Curculione: Dumscribo, explevit totas ceras quotreor.
ut vel inde constat, codicillorum sue pugillarium uium tam ante , quam poli Inventam chartam fuisse, quod docte probat Manutius ad Oceron. .uti. st. Tabellarum autem idem quoque Plautus meminit in eudolo , ubi amatorem inducit tabellas cereas ab amica scriptas perlegentem, quibus illa argentum deno- Lebat. quae quidem tabulae, pro more puellis et ni innum usitato, ita lepidis conscriptae crant literis, ut dubitabundus quaererer Pseudolus: Au obsecrohabent gallinae manu3 3 nam has quidem Gallinas risit. ac quia Dre semper testamentum mandabatur tabulis, Ut caeterae res oes, quae seriaecsten: & magni monacti, quarum memoriam S fidem perpet Ham csse oportebat. Hinc sectum est, ut tabularum communi Tabula pronomine abuterentur protestamcino: ut sest mentis. in Bonorum posscss. secundum vel cωntra tabulas. Erant enim tabulae igneae cera IlIlta. Undi Haeredes scripti in ima cer, apud Sueton .inta Ciec .sy quod Ciceroni cst In a estra
su. ante. 6st. Allusit cp. JOrat. Saty .f. l. t. Sic tamen ut limis rasi in . quid primas cundo Cera vetis velf, soliti ξ multisve cohaeres Veloci PeccGrre oculo
id est, raptim, celeriter, & oblique, dissita In testammulando, & veluti aliud agens, legas, qua 'parte tabulae scribatis hs i es scdundi s Vel '' ' 1 obstitutus. Olim enim in prima celά vel tabula & quidem primum v crsu scribcbatur testatoris nome LL ci. IS. ult j .ul. f.dein sccundo versu , haeredis . in secunda veto tabula nomen haeredasiecundi. Erat quippe initium faciendum ab He redis institutione: aliquin etiam legata ante hanc haeredis institutionem relicta vel data non valebant. Quod postea a Justiniano correctum cst ante 3ρ Instit.
c. 7.un. . Cum itaq; tablilae illa: non ita fa se cilcs portatu ess iat, utebatur eis ad testamenta,rationes domcsticas, & caetera o
639쪽
mnium que dorn i asci vab ratur. Ad papyro vel membeau eis epistolu stlibebant ad amicos dbsentes,& rc liquas rcs, quae iis erant communicandae, qui locorum intervallo se jungebantur. idem Conna n. lib stc. o n. I. Et si autem tabulae live pugillares illi ex varia ligni si bant materia : buxeas tamen frequentissimo in usu fuisse video, de his enim signate loquitur Propertius: Ergo taem doίfa uobis periere tabella, Scripta quibus pariter tot periere bona Iran illas fixum c harvi effeceZat aurum, Vulgari buxo rdida cera t.
Sic & ex buxo litcrae quandoq; sic bant,ad
prima elementa pueris tradenda. Unde Hi Cron .aul, a. i. dc ii sti ariolac Filii: Fiant, inquit, literae vel bi X ae, VCl cburn Car,
d lci filorum suorum conscelus,atq; minutilliinis i Stibus excarnificastis in toro Corneliano interiit Cassianus Martyr, sit Prudentio creat mus , im de ipso-
φα αν canenti: IunΗmerr circum pueri. mi rabile vi Ν,
O da parvis membra figebant biis
'deptigillares soliti Rerc Arrere cera , Scho/are murmur annoti essem fri. Conlyciunt alii fragiles inh ora tabelias Fraugunt,relis fronte lignum dissitit.
Inde ab stimulos, ct ucumina jrrea ur
ua parte aratis cera bulcis scribitur. Et quasecti apices abolentur, er aquor shirtιRA bus nitescens innovatur artae. Porro librorum materiam fuisse comperi, non tantum folia plantarum , corticem arborum, plumbum, lintea, ligna XIII. zs cerata, de quibus hactenus diximus: se l& ebur,lapides, ars, intestina anima tum, Chartas , Membranas. Codicum sive li
piscus appellat elephantinos iis vcrbis: Ac nequis mcGraecorum alicui; vci Latinoruexistim ct temere credidisse , habet bibliothecam Ulpia. in a. mario c. librum elephantinum,in quo hoc Senatus colu l- tum perscripturn est, cui Tacitus ipse manu sua sub sciis sit, &c. Ut iidiculum sit 1llorum commentum, qui tibi os Hephantinos dictos autumant ab operis amplitudine , quasi Elc phantorum proceritas &vastitas nominis ansam illis ded crit. Las 1 deos vero libros quod spcetat. Enoch ille
scptimus ab Adam magno, natus ante inundation m terrarum anno triccsimo quarto supra milicsimuin, cum vaticinatus cistet de judicio futuro, tam aquarum diluvii, quam conflagrationis, ut est apud Judam Apostoliun in Epistol. Ca holica,& siderum praeter a cognitioncm ac sc it ntiam meliorum rerum postcris communica stet, vaticinium hoc suum, &dissecipimae praecepta,ne qua scilicci aetas la-bcsve hominum notitiae & memoriae ea subtraherct, duabus inscripsit columnis, alteri lapideae, alteri latericiae; ut si latericiam unam: diluvio deleri contingeret, altera lapidea supcresset, quarum hanc Joseph. liba. Antiq. Iudaic. c. a. suo adlictempore in Syria exstitiste testatur. H ro- dot quo λ in naniae tradidit, Themistoclem ct tempore Xerxis hieras hene lon-pis in lapidibus incidisse, quas postero die Iones Artemisium venientes , legerint. Et Iamblichus dogmata Occultae doctrinae se sumsisse fatetur e columnis Mercurii, easque columnas ait Assyriorum &
βEgyptiorum disciplinis fuisse plenas, iutib. de M steridis. Ab his enim & Chaldaeis
Josephus monet, antiquarum rerum historiam
640쪽
anti mira institUtum, ut eorum sacerdotes & Phi- ρε enda. losophi circa scribendam his Criam versarentur. Mirari se igitur, inquit, eos, qui tantum in historia Graecis tribuunt: cum ipse docere paratus sit, Graecos no modo adulto jam mundo, sed etiam propem O- dum senescente natos, eorumq; inventa omnia esse recentia. Quapropter samenca ς pqr ille Uyptius, Soloni dicebat, Grai, O p semper esse pueros, nec quenil in Iraeciasoncm reperiri. Adhaec aitJosephus, qubdsi non vanis opinionibus accommodare assensum volumus, sed ab ipsis rebus veritatem sumere , universa quidem apud
Graecos recentia invenimus; heri,ut dici-bur, assta, aut nudius tertius: Urbes,inqua, conditas artium commendationes . leges populis scriptas. Proinde qui vetustae historiar veritatem nosse cupiat, hunc portere dicit ab AEgyptiis,Tyriis&Chaldaeis exquirere. Ex quibus au Itoribus Josephus mira diligentia saciae histoliarauctoritatem confirmavit, in duobus 1llis ibbris qui inscripti sunt , de Amiquitate Iu
Alpion Gra- daeorum, refutatorii contra Appionem il- μ' /ς-- lum Grammaticum, quem Ti bellus Caesar cymbalum mundi vocabamum,ut ait
Pli. in pras de V stas publicae famae tympanum pol tis videri posset. Taceo infinita illa monumenta m1rmorea, argis me
tum lapideorum librorum satis evidens interim praebentibus fastis illis , Romae in
.. - Canitolio Ctratamum conspicuis. Nec iri diu gnotum , Dano v aut1cymores M'ores gψα rrem suoru arita, patrii sermonis carminita sculpserunt. bus vulgata,linguae suae literis, saxis ac rupibus inlculpenda curasse. Tanta quippe
tradendae rerum suarum memoriae cupido eos inccssit, ut voluminum loco vastas moles ample e terentur codicum usum a cauti busis mutuantes.ut tradit Sax. Grammaticus in proiat. Dam in la vero scripssse quandoque Voleres, dubium non est: asserente praesertim Plinio, usum aeris ad perpctuit tem m numentorum jam pridem translatum e se,tabulis aereis, in quibus publicae Constitutiones inciduntur.Sic Tullius in Catthnaria ait Era legum in se otio fui Lia tacta de coelo. stat enim Leges XII. Tabb.fuisse in res incisas, atq; in foro pro
positas: S. Gerearum iobularum tria millia,
quibus publica monumenta incidebantur ; quae simul in Capi: lio confugravarant, Vespasianum Augustum, ut i cstituerentur curasse , cum exemplaria, ex
quibus illa transcripta fucrant, undiq; investigasser, Sic apud Livium Decad. t. l. a. legimus, foedus i ctum cum Latinis fuisse insculptum in ariaca columna. Sed& . Arachab. cap. S. ct Iob tum Romani, bem Spartiatae dicuntur rescripsisse Judaeis tabulis aereis,quas Hierosolymam miserunt de stabilienda cuin eis an icitia& socictate. Nec dissimulandum cst, quod Plato in Minoe scribit, Talum apud Cretensest mpore Minois S Rhadamanti circumtulisse per totam insulam tabulas aereas, in quibus leges erant iis sculptae. Unde et- Tatiuare . iam inem sita nominatus. Dc hoc Taloriadicula narrantur, quae animi causa hisce commcntariis inserere 'acuit. Ajunt enim hunc aVulcano ex arro fuisse fabrcfactum, Minoiq; dono missi ina ad Cretensis insulae tutelam. Ter n. in singulcs annos insula obibat, excubsas agens. Unde Apollonius . . nau .m ii n. tcr Cretam pedibus aeneis lustrantem nominat. Scholiastes ibi annotat, toto corpor a
reum fuisse,prster tuberculum quod clam in imo calcaneo, tenui membrana tectu: qua dirupta, mors ei fataliter constituta fueriti Lenodotus in proverbiis Simoni-dcm allegat, novae fabulae auctorem, qui dicat,4 alum aereum virum,prius quam in Cretam perveniret in Sardiniam accessia se,ubi non paucos mortales neci dederit. Eust