장음표시 사용
21쪽
Ille enim porspicuitati studens in suum usum convertit legem, non citat sicut alibi quoque ad eam respicit sonte non indicato
libro celeberrim per totum medium aevum manibus trito plura antiqui sermonis vestigia iam ante nostrorum codicum momoriam extincta fuisse. y Aliter sane res se habet apud
XI 14 advorsatur oechingio famina inde ipsi Ulpiano rostituenti. At
quod alterutram omitti ex re fuisse utrorumque statuit, et nimium prohat o parum explicat iuraeonsultorum conspirationam, ex quibus Ρaullum ne legere quidem potuisse famina ex sententiae ratione manifestum est. Tum familiam quod accipi do sucoessione et in universitatem acquisitione cf. etiam Stud tur rom. D 248. Oookingius Pand p. 1623 42'), eo sensu vereor ut secundum iuris rationes apte dici liosat legare super familia. Sed prorsus eodem modo rhetor in ego quam statim addit a paterfamissilia inisatat moritur, familia pecuniaque eius adgnatum stentiliumque eato in XII est a natus proaeimus familiam leto et oentiles familiam Mento iunxit famillia pecuniaque ex frequentia posterioris usus, qualis iam apparet in mancipationis formula apud Gaium II 104 familiam pecuniamque tuam endo mandatam tutelam custodelamque meam e. q. s. s. Gellius I 9, 12. I 24, 12. XV 10 11. Fostus V. sacratae. Suetonius oro 4 al. ubi quod duplici voeabulo exprimitur, id Inser. Grat. p. 36, 9 familiam manumisit pecuniamque . . . . - id sola pecuniae notione in XII comprehensum esse Plinius docet XXI 5 7. cf. ab Vo si furiosus escit, donatum gentiliumque in eo pecuniaque eius potestas esto , ubi familia in deterioribus aliquot libris interpolatur.3 Ita I 13 23 a furiosus eae latet in optimis libris corruptum esse ac a f. seit' idem faei Ciceronis imitatio ipsa quoque corraetoria manum experta si . erit' cf. Paulus Exc ex eat p. 77 sei erit . ib. um eru eodd. Rhetoris pro leganio in Ciceronis Parisino servato. I 13, 20 ex Priscian demum I p. 523m vera lectio rem ubi pagunt'
male contempta a Kaysero in recentiores quosdam libros Rhot transiit, eum praestantiores unanimi consensu tueantur orrectionem pacis un-liam'. In aliis autem aliorum auctorum locis iure dubites, utrum librarii vitium an ipsius scriptoris agnoscas. Cuius generis est solis c-
easus apud Varronem bis Festum Consorinum Macrobium T. I s pro
sol ore ua quod nititur diserto Oellii testimonio. Quamquam nescio an peccatun in odi potius innuat quod aequitur apud Censorinum ada olem die rem et ut vel in parum commendetur Berghi ratio qui eontompto Gollio solis agnovit antiquum nominativum quales sunt moreis', mentis , Movia'. 'salo' Maete al. Ind. Hal. 1860 p. V sq. not. FDinoiseni Annal. 1861 p. 503). - Contra pro certo habeo 'Mei' quod post occasus altero Varronis loco VII 51 cod. inserit jam apud Festum iniuria suppletur non ess a Varrons prosectum.
22쪽
DE DUODECIM TABULARUM MEMORIA. 15
Sorvium Vergilii interprotem: qui quod ad Aen. II 606 ad
notat cautum leste XII tabularum, ne mulieres carperent facism,
his verbis mulier faciem ne carpis,' legem de suo fictam in locum genuinae substituit a Cicerone aliisquo traditae mulieres oenas ne radunt M: cuius licentiae apud eundem alia quoque praesto sunt indicis m vero omnibus consideratis ecquis iam dubitet, quin numquam extiterit aeneum illud quod fertur post incendium
Gallicum restitutum XII tabularum exemplar 2 in Qui enim
fieri potuit, ut tot o abusus vel errores committerentur, si ipsa tabulae Venerandae antiquitatis publico in foro propositae mansissent, quibus vel minima discrepantia statim redargueretur Immo grammaticos Veteres, quorum quidem plurimum interesset, ut ad pristinam legis formam, quoad eius fieri posset, redirent, ex ipsis fragmΘntis constat uti non potuisse nisi exemplis multo recentioribus et antiquo colore magna ex parte privatis et additamentis iussi tum semel saepius amplificatis. Atqui salvis hisce nihilo minus contondere ausim fuisse aliquando atque adeo quinto post Christum saeculo extitisse legis exemplar in aes incisum, quamquam id nec Romae propositum nec Vetustate insigne. Verba sunt S. Cypriani Carthaginionsis in epistula ad Donatum circa annum p Chr. CCXLV scripta, qua amico recens fidem professo u inlustrius erimis paseraeis dimini maeneris indicia clarescant , malorum cali ne abs ιersa operti saeculi senebras revelat j. 5 ita pronuntiata c. 9 1w: Sed ubi post insidiosas vias, post dispersas orbe toto multipli
cuΥκεiμcur dictaεiv θαυlaurola in lalxpi Titi καθ' η ast καipiis non spero a quoquam in eam partem acceptum iri qui prorsus aliter locutus esset, si ipsi XII tabulas aeneas videro contigisset. Sed confiei ram, quiseex ista opinione no explicari quidem possit, de ipsa tabularum materia veterum dissensior quas aenea Livius III 57. Dionys Hal. X 57. Diodorus XI 26, eboreas vel a Scaligorum sequoris roborea Pomponius D. 1, 2, 24 4 tradunt. In quibus diversis diverso modo conciliandia frustra sudaverunt viri dooti; cf. maxime . emadorfius Obas dematoria I tabularum itembergae p. Diirrium s. a.). I. r. om terus Vindietas omponii do materia XII abb Lips. 1766. Oreo Thes. III praef. . Maannus ad Pomponi de orig. iur fragm. p. 27 sq.
23쪽
16 CAPUT PRIMUM. ιasse videatur immune, quod ab iniuriis lacessentibus uberum nullis malorum contactibus poliuatur. Illuc aciem tuam βαω. Aurusiue quam ι feris invenies, mastis oculos tuos inde devertas. Inci sue sint lice testes duodecim tabulis et publice aere prae Aa rura praescripta sint inser me ipsas delinquisur inieriura peccatur. His Verbis non equidem sum nescius fidem nunc serme derogari, cum priores hinc maxime sibi persuasissent
etiam tertio p. Chr. saeculo XII tabulas Roma in foro fuisso affixas. 3 Quorum utrumque caret idonea argumentatione. Nam qui ista tantummodo rhetorice et figurate dici autumant,
ut Schwoglerus II. R. III p. 274 4 alii, et totius loci rations
resolluntur et in primis verbis illuc aciem tuam flecte quae nequeunt nisi ad certum forum referri. At indidem apparet hoc nullo modo intellegi posse Romanum forum neque enim ad Romanum hominem haec scribit, cum apud ipsum morari Donatum evincat epistulae clausulam 14 moderari lamen dicenda debemus simul iuncti et saepius locuturi neque Romam spectari probabile est, quam urbem ne Viderit quidem umquam Cyprianus o quis in hortatione ex remotissimis ac longe repetitis magis hauserit argumenta quam ex eis quae ante pedem iacent Sed omnino Cyprianum in moribus saeculi exagitandis Carthaginiensium potissimum rationem habere et consentaneum est et simili huius urbis morum apud alios scriptores
descriptione firmatur.y se Carthaginiensi igitur fora leges
propositas istis verbis obsignari necessct est. Nec tamen idcirco iam eo nos abripi patimur, ut erratum esse in numero tabularum cum Hugone statuamus Peropportune enim ecce
adfertur Salviani, qui presbyter assiliensis fuit saeculo quin-
Hanc opinionem nostris temporibus ab Hugonis Hist iur. p. 2)telis dolandor studuit,aemmorerus Obsa tur civ. Rost. 1827 p. 192-200. Dubitantor agit uehta Inst. I p. 192 Wen man in Aousso- rung Cyprians ortite verstoh diir te, o matre si nochram n Jahis. aus dem Forum magestelli geWosen Das si damala noch existirion, latis odies Wahrscheinlich. of Rudorinus . tur rom.-I p. 61.3 Vereor automis nimia sagax sit,aemmoreri opini p. 198, qui quod raro datam epistulam non Carthagine ipsa constat ex capit extremo, inde facilius Romanum forum agnosci sibi, non aliis, opinor, persuaserit.' os maxime . - cum Herodiano VII s et Salviano quamquam posterioris aetatis scriptor de Gubern Dei l. VII.
24쪽
DE DUODECIM TABULARV MEMORIA. 17to usque ad sexti in1tium 3 ex scripto de gubernatione Dollocus VIII 5 Intra Carthaomem vero apparere in plateis et compitis Dei servos sine contumelia atque execratione viae licuit Pers cutionem hoc quidem fuisse non putant, quia non et occisi sunt . . . Se in urbe illa non tam hominum fuerunt haec beneflcia quam testum. Intermi enim indemnatum quemcunque hominem etiam XII tabularum decreta vetuerunt. In quo unoscitur, quod mustna illic prae stativa dominicae resistionis fuit ubi ideo tantum servis Dei licuit evadere, quia a pastano iure defensi sunt, ne Christianorum manibus trucidarentur . Hic autem neque urbem
illam aliam ess nisi Carthaginem noque ibi quae aluer LXII tabularum decrota alia nisi decemviralia certissimum est. Itisque utroque loco, ut par est, in censum vocat iam non licet dubitaro, quin Carthagini XII tabulae quinto etiam saeculo fuerint in foro affixao. Quae res ut exploratu facilis est ita Oxplicatu difficillima. Incautius enim agat opinor, si quis indo statim efficiat hunc constantem usum fuisse populo Romano, ut ius antiquum atque ex parte obsoletum in colonias quoque transportarent in aes incisum id quod ne umbra quidem argumenti aliunde petiti nititur. At notum est in Carthaginis deletae atque, ne umquam incoleretur, devotae locum novam coloniam a d. Graccho deduci coeptam post repressa eius consilia Augusto demum imperante a. u. DCCXXV a. Chr. XXIX reapse conditam esse quae tamen ut prima Romanorum extra Italiam colonia celebrata est. cf. Velleius I 15. III 15). Potuit igitur fiori, ut singulari huius coloniae -- dicione legis in novam civitatem sollemnis recepti commendR-retur: utut res se habet, hoc quidem nemo negabit istud legis
exemplar non sane vetustum fuisse nec diversum ab eis quorum fragmenta nobis quoque innotuerunt. Iam vero cum aliis
ea de re testimoniis plane destituti simus, no id quidem decerni poterit, quamdiu Carthagini lex extiterit quam tamen
verisimile idotur intra annos IDCXCIII o IDCXCVIII domum urbe ab Arabibus acerrimis monumentorum litterariorum
inimicis identidem capta interiisse.
1 Nam qui eum a. 485 dicunt mortuum ess sc . Diissonus Fragm. XI tabb. p. 44. 4 non meminorunt in Gonnadii do viris illustr. libro . a. 496 edito de Salviano die o. 94 Visit usque hodie in senectute bona.
25쪽
Ceterum ut legis memoria, ita studium quoque proprie aiureconsultis in eam collatum dum magis magisque evanescit, in provinciis aliquantisper remoratum esse Videtur. Nam quotomporo Salvianus assiliensis de Carthaginiensi legis exemplari testatur, eodem Leonem quendam et iureconsultum et
poetam Narbono XII tabulas docuisse his Sidonii Apollinaris elogi Narbonis carm. XXIII comperimus V 446 sqq.
sive ad doctiloqui Leonis aedes, quo bis semiabulas docente iuris viso Claudius Appius laceret, claro vibscurior in decemviram. Quamquam quale potissimum fuerit hoc studium, ex istis Verborum tumoribus parum auguramur. Verum hoc in veteris aevi exitu iam extremum vestigium apparet legis adhibitas. Ex hoc enim tempore alto silentio tegitur, et a rhetoribus grammaticisque et a patristicis scriptoribus, apud quos usque adeo quantumvis rara exstabat XII tabularum mentio, post Augustinum et Salvianum prorsus derelicta cum quae in Ctorum veterum scriptis sparsa ferebantur testimonia, quasi ex legis naufragio in alto errantia Iustinianeae compilationis portu excepta sunt, ubi Ohquiescerent. Seripta autem exempla dudum interciderant Omnia, nec magis ex commentariis tum praeter Gaianum ullus videtur integer superstes fuisse. inodo eorum fide iudicandum est, quae a quibusdam de tractatis etiam modio aevo XII tabulis ex vana auditione magis quam ex limpidis sontibus hausta traduntur. Nullius enim usu est quod Petrus de Graiion quidam, monachus Hispanus circa
3 Quem quod vulgo eundem putant esse atque Leonem urici et Alarici Gothorum regum consiliarium cs Gregoriusmirae I 2), ad quem Sidonii duae epistulas sunt IV 22 et VIII 3 id vehementer addubito. Nam etsi huio sententiae bene convenire videntur et arminum Leonis et doclamationum laudas cf. VIII 3 suspende perorandi i a quoque celeberrimum frumen quod non solum gentilicium sed domesticum tibi quodque in tuum pectus per succiduas aetates ab atavo Frontone transfun- duum: itemque antiqui sermonis studium laudatum IV 22 nemo te celsius 3erip8erit, nemo antiquius, etiamsi placeat recentia loqui' tamen illum Tolosas in regia ipsa, non arbone versari, ut decebat, ita alterius epistula initio diserte indieatur.
26쪽
annum millesimum in libro do Gothorum legibus dicitur orsus osse ab elogio XII tabularum quas omnes carmine latino comprehendorit', teste Nicola Antonio in Biblioth Hispana
vot VI 14 350 I p. 518 ed. a. 1788). Ρaritor incerta atque
incredibilia de nescio quo Octavi saeculimassiliensi episcopo Franciscus Balduinus profert in Libr. II in logos Romuli otlogos XII tabularum' ed Basil. 1557 praefationo': audio ante
annos octingentos scriptum abs quodam episcopo assiliensilibrum fuisse, in quo cum probare Vult Romanos a Graecis et Graecos a Iudaeis suas leges repetiisse, magnam XII tabularum partem describit ac recitat. Sed eum quoque librum qui habo supprimit . Quae haud inepto Dirksenus p. 3 sq. non aliunde fluxisso arbitratur nisi x Obscura fama de Salviani Μassiliensis XI logis commemorations a Balduino vel eius auctore mirifice amplificata. Deniquo dolaodus ICtus mortuus a. 126M cum tradat quaedam ex ultimis duobus tabulis servata in Laterano esse, lectu difficilia in Dig. vet. 1, 1, 6), aperto errore ducitur deceptus in dubio aliis legum frustulis
ibi visis. )Vides igitur otiam XI tabularum libellum sua sata habuisso quae prima et sola lex civitatis summo populi studio celebrata per longum tempus ore tantummodo propagata est ac sero demum litteris mandata tum vero in usu osso desiit et sola grammaticorum et historicorum studia exercuit denique vel his deficiontibus oblivione prorsus oblitterata est. Nec profecto hinc mirabimur ea aetate qua hominum ingenia rursus ad monumenta antiquitatis ex tenebris eruenda ac luci restituenda aocendebantur, de lege quamvis studiose investigantii Adiciam locum ex Savignyimisi tur rom med aevia p. 77 n. ed. I descriptum ante annum millesimum aut circiter dominus Petrus de Oranon coenobita orat in . Aemiliani ut Vocant monasterio . . . Reliquisse hune Potrum in eo monasterio nuntiatum nobis fuit volumina duo 'Logos Gothorum et Regum V inscripta, quorum prius LXIII, posterius vero LXVI capitibus absolvitur. In principio elogium posuit auctor legum XII tabularum quas omnes carmine latino comprehendit . . . Codex prae nimia votustato aliquot iam foliis non legitur . . . Habemus id totum ex relationibus ad nos missis ab eodem monasterio.
27쪽
20 CAPUT PRIMUM. bus nihil nisi fragmenta exilia apud Vetores auctores, maxime
grammaticos, scondit comparuisse.
Iam qui inde a litteris ronascentibus XII tabularum oliquiis colligendis disponendis rostituendis operam enixe dederunt et iureconsulti et grammatici in videtur sane in doliciis studii recens xcitati diu fuisse horum monumentorum tractati in eis enumerandis ne longi simus, facit pergrata
nobis ot plano admirabilis Η Ε Dirhseni diligentia et accinratio, qui in libro operos Ueborsichider bisher on Versucho gur riti undinerstollun dos extos dor molitaselisag-
monte. Lips 1824 hanc rem faece tonus exhausit. Cuius non minimum beneficium hoc fuit, quod iam dicet cum summa confidentia pleraque ex illis plane missa sacere nulli amplius usui futura, atque tutius ad ipsos fontes incorruptos reverti. Num ex plus quadraginta editoribus quibus Dirhsenus usus est pam cissimi sane bonae frugis quidquam in legem contulerunt cum fere omnes otiosis ludicrisque artificiis unice indulsorint. Nimirum in restituenda log magis quam in constituenda et ΙCti et grammatici suo quisque moro pro diversa studii ratione
Versabantur ita quidem, ut verbis legis illi, hi antiquis formis
restitutis maxime desectarentur. 3 Accedit quod plerumque nullo discrimine etiam prorsus aliena legi obtrudere ausi sunt. Itaque fit, ut ex hac multitudine quibus proprii meriti laus debeatur, quattuor tantum commemorandi sint ranciscus Bal
Contra longe gravioris momenti ea sunt quae criticorum
saeculi sexti et soptimi decimi ingenia opportunitate oblata vel observando vel emendando in XII tabulis profecerunt; ex quibus praetor ceteros eminent Iac Cuiacius Icius pariter atque philologus insignis quique eum adeo superavit acumine atque ingenii solicitato I. I. Scaligor δ); accedunt umebus, anu-3 Ex altero numero maximo sunt Fulvius Ursinus in Notis ad Ant. Augustini do legibus t wtis librum Roma 1583 Paulus Merula mortuus 1607 d leg Rom. c. 8-23 in opp. postum. d. 1684 denique Nicolaus unccius Lege XII tabularum suis quotquot reperiri potuerunt fragmentia restitutae. intel 1744. es Dirhsonus l. l. p. 37. 40. 64. 77.' Cuius memorabito os dictum in 'Soaligoranis I v. Cniacius:
28쪽
DE DUODECIM TABULARUM EMORIA. 21tius, Lambinus, Salmasius, Gronorius, alii. Quorum omnium curas criticas Dirhaenus ea qua par est religione in consilium vocavit, laudandus etiam eo, quod et vanis illis rostituondi ornamentis in frumentorum recensu abstinuit et plurima ompidius quam verius ab editoribus arrepta reiecit. Atqui ne ipse quidem rem absolvit nec Voluit absolvere; cum hoc magis ageret, ut congesta ab aliis digereret et in uno conspectu collocaret quam ut proprio arte in fragmentis denuo retractam dis elaboraret Noc magis huic rei Vacarunt qui post Dirhsonum XII tabularum dilaros extiterunt Zellius Legum XII tabb. fragm. Frib. 1825 Ha oldus Inst. iur Rom. Od. Otto 1826 II 1 - 10. Cosmanus in don exii Fontos
tres tur civ. rom. Amst. 1840. Emerus Latini serm. et
stioris oliquiae Par. 1843 p. 89 sqq. Demelius Legum quae ad ius civile spoctant fragmenta imar. 18574 1 sqq. Gnoistius Instit et regul iur rom syntagma Lipsia 1858 p. XII sqq. Brunsius Fontes tur rom antiqui ub. 1860 p. 5 sqq.): qui fere substiterunt in illius vestigiis paucissimis
de suo vel mutatis vel suppletis. Α - ne de eis dicam quaolainorunt Dirhsenum quaeve postea demum ex sontibus recens repertis innotuerunt, cum plura sunt post illum a criticis bene novata, tum plura nunc novis auxiliis instructi et maximo grammaticae Latinae studiis nuper efflorescentibus adiuti ro-otius quam tum fiori potuit et statuere licet et intellegere. Itaque iam hoc potissimum flagitatur, ut reliquiis legis collectis,
resectis Omnibus quae oneri et omatui magis sint quam fructui, fontium primum et fide et memoria accuratius examinata, deinde locis inter se collatis quaestionibusque hominum doctorum tum priorum tum recentiorum adhibitis, ecquid tandem certi statui possit et quousque liceat pedem tuto proferre, ex- . ploretur. Ad quae pro meis Viribus praestanda deinceps accedam. Nullus est qui do legibus XI tabularum quidquam docere me possit, ne uiacius quidem, qui non inficiabitur me illi multa de iis indicasso quae hactenus eum latuerant. cf. Bomaysius I. I. Scaligor p. 14 sq.
29쪽
Quaestionem de eis, qui inter Veteres legem interpretnia sunt, quod post Suringarum Hist crit scholiast. lat. p. 3 55 retractandam suscipio, nemo opinor mirabitur, quiverissimum do eius libro iudicium Ruschelii novori ΡMorgna
p. 361). lacet tamen eam quaestionem ita persequi, ut quRS iam ab illo occupata sunt praeteream, de eis autem, quae Voldubia sunt vel parum adhuc intellecta, paulo plenius disseram. Ac primum quidem Sex. Aelium ae tum cognomino Catum insignem iuris scientia apud populares - qui et consul fuit a IOLV cum T. Quinctio Flaminino et censor a IOLIX ingentem gratiam apud senatum peperit senatoriis locis in cavea a populo secretis Livius 34 44h logis interpretem diserte appellat Cicero loco quem notavi de log ΙI 23 59 idom-que tostatur Pomponius Dig. 1, 2, 24 38. Mae.. Aelium etiam
Ennius laudavit' et eaeis illius liber qui inscribitur Tripertita qui liber veluti cunabula iuris continet. Tripertita autem dicitur, quoniam Mye XII tabularum praeposita iuvitur interprefatio,
dein subι itur imis actio'. Quem librum non mihi persuaderi ab usohhi patiar in Annal. iur scientia histor. XV179 sqq. quemadmodum passi sunt Rudorinus II. i. r. p. Ι158, alterusin tur. II p. 6, alii diversum esse ab eo qui appestatur Ius Aelianum', cuius apud omponium . Tmentio est, vel a coinmentariis Sex. Aelii Ciceroni momoratis de r. I 56, 240. Namque ius Aelianum nihil continuisso nisi legis actiones omissas in iure Flaviano immerito concluditur ex Pomponii verbis hisce: austescente civitate, quia deerant quaedam stenera venai, non post multum temporis spatietιm Mae. Aelius alias actiones composuit et librum populo dedit qui appellatur ius Aelianum . Ubi ne specie quidem veri commen
i Cleor de r.es 45, 198. ' Huschkio viam prasiverunt cum alii tum omnium accuratisaime Vaassenus Animadv. hist.-crit ad fastos Romanorum sacros p. 161 sqq.
30쪽
DE VETERIBUS XII TABULARUM INTERPRETIBV8. 23ctatur quod Huschkius ponit Vorum populo dedisse eum tantum clici posse qui collectas in publicum usum formulas in foro Proposuerit. Immo iunctum membrum e l. p., indicare vi i. detur plura ibi fuisse comprehensa. Nec magis probabile est Iogis actionem ab Sex. Aeli bis divorsis libris compositam osse: Omnino illa aetate admodum parca in litterariis monumentis proferendis vix crediderim tria similis argumenti scripta ab uno homine profecta esse. Nam quod Acthius statuit tripertita non populi, sed soli iurisprudentium usui dostinata fuisse, id neque ullo indici fimatur neque satis illius aetatis moribus respondet. Denique ne offendas in ipsa titulorum discrepantia, altero loco est: qui inscribitur tripertita altero: qui appellatur iras Aelianum' nemporialem non ab ipso auctore prosectam fuisse inscriptionem, Verum a populo ad exemplum iuris civilis Flaviani effictam sponte apparet. Ac saneo nomine dignus videri poterat is liber qui veluti cunabula iuris continebat. i Quod autem Pomponius priore loco alterum titulum non addidit non est tanta huius scriptoris religio, qui sine iudicio sentos exscripsit et turbavit atque eodem iure dicas alter loco in librorum Sex. Aelii enumeratione iuris Aeliani quoque disertam mentionem desiderari.
At libidinosius etiam eis abusus est Huschkius quae sequuntur apud Pomponium l. l. eiusdem esse ires alii libri dicuntur, quos tamen quidem nestant eiusdem esses. Nimirum uos alios libros asseverat non tria scripta, sed unius scripti tres partes intellegendas esse ac mirae interpretationi prorsus singularem caussam addidit etiamsi non idem, qui tripertitorum, horum quoque librorum auctor fingeretur, tamen minime verisimilo esse iam unum ex primis do iuris scientia scriptoribus argumentum suum pluribus operibus pertractasse p. 182 . Quasi vero suppositicia scripta quia sub illustri S. Aelii nomino fomi Pomponius quum eiusmodi appellationom inde maxime repeteret, quoniam auctores nihil de suo adiecerint legibus vel actionibus collectis, parum rem ac tetigit. Sed quod idem ius Astianum simpliciter appellat, eum antea ius civile et Flavianum et Papirianum notaverit, id nomino opinor mirum habebit utra chhi explicatione meo quidsm intellectu difficiliore p. 180 haud gravato carere possimus. Non maiore iuremusohhius ad orba veluti cunabula iuris