Io. Baptistae Montani Veronensis In nonum librum Rhasis ad Mansorem regem Arabum expositio. A Valentino Lublino Polono, medicis posteritatique eorum fideliter communicata

발행: 1554년

분량: 710페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

241쪽

DEIPHRENITI DE duabus libris aquae molarum usque ad dimidiu, sed priuipem icentur manibus, et illiniantur cum oleo amedes rum dulcium, et facta forti expresione pro corroboraritione in ista libra decoctionis apponetis pruna numero x.

dulcia,qualia sunt H pana,non Damascena, quiasunt austertiam'indorum drach. . i confricentur , et conis terantur minute, et decoquantur iterum omnia, quo usq; remallent unc.vl.decoctionis, et facta expresione dis hietis mannae unc.i. s. Cr habebitis medicinam bene, dictum.

N v TRIME N Tu M vero eius fit aqua hordei sine indicatione aut bis in diesumpta sicem consuetudine, ain t e sanetatis habuerit. Ex quatuor rebus propositis

in curatione,quae sunt evacuatio,ratio vi g, localia,corrum elio accidentium, Diximu3 quomodo esset evacuansi, et primo misione savgulnis, et quomodo per medicina. Erat sicunda pars, quomodo ratio victus esset adhibenis da, et Rasis moresuo proponit omnes fine ratione aliis qua, et dicit nutrimentum sit aqua hordei. Praeceptum certe ex methodo sumptum. Scire autem debetis,quod Amrabes omnes cum volunt ptisanam colatam exhibere seu

cremorem ptisanae,ita a Graecis dictum, ira dicant aqua hordei et quandoque chi t hordei in prima Fen. g. ca nonis cum dicit septem diebus debere aegros, qui Iaborataclita febre, esse contentos aqua hordei, non credatis trusum intelligere aquam proprie Sut Hercularius in mimnatur. Et haec sint dicta pro declaratioue vommis. Vult igitur Rasis ut oeenior hordei fit cebus, qui exb bea

242쪽

CAPUT III. tot tur semel in die, aut bis secundum consuetudinem eius, quam sententiam accepit ab Hip. in primo Reg.ulit.tex.xo. et primo Aph. i . Vbi qui bis in die cibari consuetaverunt bis dare pii Ulam oportet, cui semes, semel quiadem, et deinde sensim, paulatimos, et tandem bis exhibe,

re eam , ut clitem habeatis rationem huius, debetis I ire cur in phrenitide exhibeatur ptisana colata ebetis meminisse methodi, Gal et Hip. in primo Reg.atat. comm.'. Vbi dicit scopus est, ut cogat alimentum exhiberi aegris propter custodiam uirtutis, morbus enim ut morbus est nullum prorsus exigit cibum, sed tantum diuersa exporis Pulat medicamenta, fecundum morbi diuestatem, ideo nunquam ratione morbi esse exhibetam alimentum, quia tanquam cibi prohibitione contemplatur asectiones. Auirtute igitur sumitur indicatio de ex ibotione alimenti ob eius custodia,cum ergo uirturiet morbas duo appem tant oppo tris morbus erit talis, ut videamr ex motu eis

ius, et arte prognostica, quae habitar ex lib. primo,de criter ex lib. prognost posse per crsm terminari sine aliquo alimento prorsus regendi erunt, exempli gratia, s fuerit acuti simus morbus, qui in uiginti amore horis terminabitur, ut in Anginae, fi uidebitis morbum tam cito terminandum et virtutem posse tollerare nihil prorsus dare debetis, et hic apparet tenuli ima diaeta, nihil f da, re, via morbiis non appetit cibum, et uirtus fortis ests uero uidebitis morbum ulterius progressumn et in tali tempore non posse cui odiri uirtutem tantum exhibebitis,ut uirtus posit perdurare usque ad statu, via naturari v quaerum

243쪽

DE,PHRENITI DEquatit semper compendia, cum igitur cogamur indicatione sumpta a virtute alimentum dare, a morbo ut rem Aa, oportet talia alimenta quaerere, ut virtus custodiri

posit, et occurrere morbo, ideo ob istos sopos inuentarunt ptisanam in morbis acutis, quae omnes istos scopos habet. Est enim medicamentum quia absterit,aperit obis structiones, et refrigerat, quoniam calidi sunt, ut pluriamum acuti morbi, licet ratione laci, ut Apoplexia, CrEpilet a set uti, et frigidi, Quid igitur potes' conuenientius imaginari,' habet etiam rationem nutrimenti, et alliveti, quia alit, Cit ergo quaeramus copedia ex natura, ideo ptisana omnibus praesertim cibis praefertur,quia hac sola plura facimus , scut natura quaerit semper facerere, ideo Ra s imitatus Hip.in phrenitide,quae et ipsa noseptimana, sed in quarta ut plurimu terminatur ptisana

colatam exhibet,in morbo autem in i . die terminaturo

exhibere poteritis non colatam, et ita suFcienter habeaetis declaratum et locum istum, et causam .dixit, bis uel semel, secundum naturam aegrotantis, et sciatis indicationem sumptam a con uetudine multum referre , ut quis quater in die solitus sit comedere, non inconuenit , fit inquatuor partes partiretur tota eius cibatio, ideo qui non habent rationem consuetudinis aberrant valde cum fosssioribus, et est,qui solent porcinam, et bovinam carnem conficere, et multi comedere iubent, ut exhibeatur panatella, vel ptisana, CAPvT alitem ex orarodivo Inis

fundendum es E etc. I Des' tertia pars in qua docet more dum applicandi localia, et hoc competit in principio, cuphrem

244쪽

C A P V TD III. Eoi phrenitis fit, non autem cum facta est, quia tuncnon est curandased cum fit reprimere, et repercutere debetis, ne inflammatio perfecta far,quia cum perfecta est ocarelia non amplius conveniunt, licet Moderni catulos recenter dissectos apponunt, et columbaceos pullos ad refota uendum,sed paetum,aut nihil proficient, et hoc eritu bis documentum, ut sciatis inuenire tempus in acutis gritudinibita localia applicandi .es Nos diximus altas deox roditio, quomodo Fat,et quod debemus aliquando maiorem apponere portionem aceti,minorem olei Rofaces, aliquaendo maiore olei, et minorem aceti, nec esse credem

dum Herculano de illa sua subdupla proportione aceti,(ut diximus acetum ponit ut faciat penetrationem,' ut exiccet humidum, quid fit faciens cataphoram, et inclinationem a somnum,s igitur in principio fuerint seminni,habebit ox rodinum tunc metorem portioriem acetti, quoniam inducet uigilias,cataphorae enim occurrutffuerit materia acris, et instantia vigiliarum, et caliditas maxima circa caput, maiorem habebit olei ros acet et minorem aceti,' cset, Recipe olei ros acet,linc. ij. aceti,

unc is fuerit inclinatio ad somnum ne segnis multae cariliditatis aceti habebit,unc.i . olei roscet, uretc.i. et ita dentes s intelligatisfint de extremis, templis ex ibendi rarit, in inflammatio incipit,modum autem addiscatis, re rationem utendi,actu frigidum accipitis ox rodinum, rapannos lineos infundetis tenues quidem, ne calefaciatis niinis, et applicabitis melius circa commisi ram coronaruum,melias enim esset,s ex alto guttatim caderet supra caput,

245쪽

DE PRRE NITIDEput,et facta cororia ex pasta,ne decidat oleis embrotare semper debetis, donec habeant refrigerationem, quam quaerunt,et repercusionem,Effatius igitur erit, si ab altiori laco descendas autem caput dolore in iii af cietur, et inmis sensibile esset,ialis agitatio non esset facienda, quia fi ex alto caderet, ex tali percusione magis

affligeretur,quia dolor augeretur,ex consequenti inflammatio Creseret,ideo cum dolore capitis afficietur phreis niticus, ex alto cadere non facietis localia aliquo pacto, iam igitur uidistis quid fit ox rodanum, quomodo si inrifundendum, omodo conficiendum, et quomodo contemperanda fit illa duo acetum C et oleum, Q vo D SI multae affuerint uigiliae sumatur uiolarum Scarum, corticum papaveris albi, ordei excoriati, seminum Iactucae, Mandragorae m. Man. i. Ista est quarta pars, in qua docet quomodo accidentia fini corrigenda, quae habent rationem cause, Ur omnia omptomata curantrer, cum habent rationem causea r. Therap. primo et ipFs tanquam causs occurrimus, possunt autem uigillae habere rationem causae, ia ex ccant et calefaciunt, haec autem sunt aduerfissima phrenitidi, quias uolumus curare eam oportet removere impedimenta, ideo ubi vigilias uidebistis, omnino tollendae erunt, et Reis instrumenta dat, Notetis haec esst irrigatio ad removendum fomploma uirugiliarum a Rufi tradita fine ratione aliqua, et sine memthodo quia empiricus GP sed quoniam vos estis dogmatisci,debetis dare rationem,et artem, et principium humius meth. nascitur ex illo principio, contrariacontrar s

246쪽

elirantur, et quia uigiliae sunt a calido et seco, ficu, frenus a frigido et humido, et quia uiolae sunt frigidae

in primo,siue in secundo ideo elegit eas, accipit secundo cortices papaueris albi,et hordeum excorticatum, quia non debemus solum habere indicationem eligendorum aDmplomate,sed a causa etia faciente semptoma, et quia

humor calidus est, qui inducit uigilias, oportet habere res maxime refrigerantes, ideo cortices papaueris albi

frigidat, usque ad tertium eligit, non solum ratione virigiliarum ed ratione cause, hordeum frigidum est in primosemen lactucae frigidum, et humidum, insecudo rad. Mandragorae frigile sunt,in quarto, et ficcae vi secunis do, ba s totius medicamenti est ipsa Mandragora, et totum fundatur super ipsa, quia uult stupefacere et inisducere somnum, quia adsunt uigiliae icaliditate superis sua, et dolore,debemus stupefacere 'opter dolorem, et somnu inducere,et quia ficta est propter hoc Madragora uigilias facit. addit papauer album, quia habet aliis

quam conuenientiam cum natura, Mandragora alitem ni

s delibatoriam, ideo dicebat Aula. A primi.Et cum dolo, rem sedare volueris non transcendas tale quale est papauer album, lila caetera venena sunt, Nec fuit contentus solum cortices papaueris albi ponere , sed alia familiaria magis naturae accepit semen,scilicet lactucae, et horde quod est alimentum, ut natura melius deducat ad actum medicamentum,ideo obseruabitis semper cum dabitis meis dicinam alicui,ut exhibeatis cum eo familiare naturae,m

247쪽

DE PHRENITI DEHip.crim exhibet elleborum admi et Sistum, Fcen visium, Ansum, Num, quae habent familiaritatem cum natura ad recreandos spiritus, Ideo Medici cum volunt roaborare stomachum,accipiunt micani panis,et eam supera agant igni,vino maluatico irrorant,et ponunt super Ipasum Garroflam,ciminum, et alia aromata, via corroborat,poma citonia corroborant ualidi fime, quia familiariria sunt naturae. Et accepit uiolas ipsis Scas, non quod recentes non fuit aptae,et convenientes, univo iocundiore

res sunt, et Emmdlores,sed siccas accepit, quia labilis est flos, et non diu perdurat, et quia in aestate maxime fi

phrenitis in clio tempore non reperitur sisse,ideo a cipit iccu,recentes tamen conuenirent magis quare auretem Rafis ponat violas in medicamento quia indigemus corroboratione spirituum, et ipse frigidis odoratis reis creantur, quia morbus calidus est, ideo dicit Refiis: et v AE OMNIA in curcuma plena aquae tam diu coquantur,donec aqua rubefat. Dat hic R Uis modum commendi omnia, ilicet in magna curcuma, quae vas quodadam est admodum strictum habens orificium,et uentrem ampliorem,quale est illud, quo utuntur isti Barbiton is

res, et tamdiu coquantur donec aqua rubescat, et ponam tur in vase,ex quo guttatim cadat, et percutiat caput crponat se cum uentre deorsum, et cadat aqua in asio uase amplo recipiente eam,quae iterum ponatur in licefas,

ficut prius factum est,euousque refrigeratio sat seruanis

do ea quae diximus,ne exagitetur caput patientis. C Am. Pu T praeter ea ex oleo uiolaceo muliebri lacte admisto immin

248쪽

CAPUT III. Eo inungendum erit etc. Deinde, ne deficiant vobis remeaedia,quia caput non potest manere in eo stu, quia laborat multum,ut habeat quietem, et, ut non quiescat a remem dijs,uult,ut lacte admisto cum oleo vlolaceo, quod humeructat in secundo inungatur caput,lac etiam humectat cum modica caliditate,quae tollitur ab humiditate olei, additur autem,quia natura melius actuat medicinam, quam habet familiarem Fbi,tum etiam, quia suavi emplastica obtunis est uim bilis, propterea ex lentore suo adhaeret, et non effugit, Cum autem aeger a principio suae aegritudiis nis in uirium multitudine permanere inuentus fuerit,

phlebotomandus est, ius supra aegrum timueris. Isti pars es' addita, nec est necessaria, fuit forte glosa possita

in lib. et ab aliquo imprudente impressa. Praeter ea dissedit a proprio scopo,quia empirice procedit, Hic alitem unam indicationem ponit, Ra s enim non poneretis uiristus fuerit debilis,aut fortis, quia empirici indicationes sis mittunt,declarabo tamen partem hanc, ut sequamur ordinem aliorum, et dicit id,quod a Gal.in. . Therap.habe, tur,libi ait,cum uideris moriturum, ne mittas sanguine , postquam enim fuerit in declinatione, non est phlebotois mandum, et in eo desperata omnino salus est, non sunt utenda remedia apud vulgus, et enim inflammantur rem

mela,quae multis fuere saluti. Ideo inquit Ra s ,s supra

infirmum timueris, et videas ipsum moriturum, ne mittas sanguinem,postquam uero fuerit in declinatione non est phlebotomandus, quia tunc morbus est uictus a navis rasi in vo D sium soluta uirtugest,ex alio praeseruem

249쪽

DE PHRENITIDEtur regimine,donec itale et . Hoc respondet primo prinocrpiosed accedatis ad alia remedia, et itasunt facillime omnia exposita, ut habuistis rectam interpretationem huius cap. et hactenus satisfecimus communi uiae interpreistandi i hos,sed quoniam iste textus, et series ista adeo breuis est, ac sine ratione operandi, et ne aliqua lita dogmatica et Gal. I deo mctb. mihi u um est textum istudeclarare, uias d:mitterem rem istam nihil scietis circa praxim,rusi simul viam, vas causas omnes, et thecies distingueremus, am viam docet Herculanus,N lcolli , CrAuic sed pisirimum deficiunt . ideo nos supplebimus et primo audietis omnes distinctiones causarum, quae posmsunt phrenitidem facere secundo signa tertio indicationes

quarto curandi rationem,sed primo habeatis molim,viret de peccarunt moderni, et notetis obsecro.Origo sui eris roris fuit, quia non incipiunt ab origine, cxloco,unde debent oriri diu oves,ex quo duo oriuntur incommoda,primum cum scholares uideant distinctiones, et nesciant unde oriantur, oportet, ut tanqui ex legislatore accipianteas,' tunc admoda confus reddantur, ex coris quenti non addiscunt, secundum incommodum es cum non harubeant Artem diuidendi, et Amt etodisiit in diuitionibus,

errare coguntur, et Scholares inducunt in errores, maliquando plus druidant v sit opportunum, et omittunt

diuisiones multottes necessarias,ut igitur uos habeatis certam methodum diuidendi uideatis unde incipiendum. Tomta diuiso debet incipere a cognitione naturae rei, quia sinultis recte ludere necesse est,ut cognoscatis definitio

250쪽

CAP:vT III. Eos nem,quae est ipsa natura rei, et hoc uult Plato,qui docuit

artem Auidendi, cum dixit, omnis nostra cognitio a deis

finitione ortum habet,ideo superiri recte ficimita cum declarauimu3 quid per hoc nomen phrenitis importetur, et diximus nomen phrenitidis nihil aliud importare, nis deis lirium perpetuum cum febre ex Hippocratis sentetia tertio Epid.iam hunc conceptum accipiatis, requia diximus, phrenitis est delirium ijdeamus quid it delirium, rece te nihil aliud est delirium,ni actio unius partis laesa principis animae,quaerae in cerebro ,sue in corde sedem habeat,nunc non est necessariumscire,sed supponamus cumGal. in cerebro domicilium habere , re quia diximus suis pra, et ratione approbauimus, quod Iocta ejectus sunt membranae cerebri iam habetis quod phrenitis est deliriuperpetuum cum febre propter ejectum aliquem existentem in membranis cerebri et volo curare hoc delirium,

Vnde debeo inciperes oportet uidere quae fit ista actio laese, et Vctiosi debeam eam curare,' iam inuentu8 est unus gradus ascendendi, quia inuentum est me oportere scire a Fectionem,quae existit in membranis cerebri, mois

do quomodo scianis Gal. primo de definitionibu3 morb. docuit tria esse asectionum genera, uel mala compleri xio,vel mala compo tro,uel solutio continui,s igitur me . brana afficitur uel mala complexione, vel mala compo tione,vel lutione continui erit aflicta membrana, sed uideamus an mala temperatura fimplex possit facere phrenitidem . Ostendo, os non, quia mala temperatura Amultoties in cerebro,cr Funt deliria,non tamen sequitur

SEARCH

MENU NAVIGATION