장음표시 사용
201쪽
riter increscere , breVique putrescere ; mulieres autem inde sere steriles reddi, ni moriantur.
De schirro uteri specialiter nunc quaedam praecipienda sunt. Nascitur is tamen ex ipsius inflammatione, quam ex aliis causis, & frequentissime quidem ex dissi cili partu, abortu, menstruorum & fluoris albi suppres.sione, & alias sua sponte ; atque Vel totum uterum Vel partem ejus saltem comprehendit. In immensum molem quandoque excrescit. aetate inprimis provectiores mulieres invadit.
Ponderis sensus in regione pubis , & febricula lenta
sive typica, sive erratica, ipsum prae primis indicant. Ad haec vero menses vel cessant, vel pauciores & deteriores & cum dolore prodeunt; ut tamen etiam , licet rarissime, immodice fluant I): gravitatem crurum pariter ac totius corporis laborantes sentiunt: hypogastrica regio eX tumore duro sensim elevatur: eademque L lumbaris nunc quoque plus minus dolet: orificium uteri inaequale, asperum, atque crassiam eXistit: rarae ac molestae fiunt urinae atque stercoris egestiones: partes vicinae ex compressione uteri scirrhosi inflammaniatur; subsequente etiam in nonnullis stupore crurum, imo adeo gangraena, Vel comparentibus saltem varici bus. Quaedam muliere S inter ambulandum pondus
quoddam in pelvim descendere videri sibi affirmant;
at in hoc casu etiam descensus uteri se sub exploratione in vagina ostendit; quin extra eam quandoque durus atque tumen S uterus prolabitur. ab Ceterum mulieres concubitum prae dolore, quem inde sentiunt, serre vix possunt, neque ampliuS sere ad concipiendum aptae sunt ; gravidae autem factae perdissicilem & longum partum, aut nullum plane experiuntur , & rupturae
202쪽
'O Uteri letali patent. Alias uteri scirrhus ab ortum citat. In ipsius meditullio quandoque ulcUS continetur. Verum in indagatione huius mali attenta mente opus est. ne scii rhus pro graviditate , aut haec viciis mpro scirrho deludat medicum. Uteri scirrhus vix medicamentis obtemperat, praecipue confirmatus, sed lenta tabe interficit, postquam in immensam molem aliquando excrevit. Hydrops
etiam ante mortem plerumque accoult. i Vid. Eoedereri nostri desiderati si mi diffst . de uteri sciri ho. Gott. 17 3. quae nunc in iplius OBDViuiis p. 2 7. conti
2 ita observavit Cl. Acret in foemina. quae scirrhum ad cervicem uteri habuit extra vulvam pendulum OG. de titero duplici. Holin. 1762. 8.) nisi forte sarcoma hoc fuerit.
Lancinans in pelvi dolor, qui vires valde pessumdat, omnemque somnum adimit, atque ex cont9etu demum orificii uterini, ventrisve compressione excitatur, certissimum signum de carcinode indole scirrhi praebet. Si vero ulceratus est cancer, ad dolores, durities ac tumorem, ab ipso assidue fere sanies tenuis, nigra. fulva, grave olens, aliquando etiam sanguis fertur, aut laciniae corruptae substantiae uterinae per intervalla ex naturalibus profluunt. Interdum ex Ulcere tympanites Uteri oritur, sub quo venter multum intumescit, flatus. que per intervalla ex vulva erumpunt. Atque hoc ulcus inter graves ardentesque dolores, alvi fluxum torminosiun, tenesmum, ischuriam, tussi-
203쪽
culam, vomitione S , mentisque alienationes sub finem, mulieres miseras lente interficit. g. aqq. Quemadmodum major paullo spes est: curandi uteri scirrhum , quam aliorum Viscerum , si iS neque nimis
vetullus, neque nimis induratu S, omnique doloris expers fuerit ac in corpore non admodum elanguido, pravitque humoribus corrupto; ita curationem intermittere & sine auxiliis dimittere laborantes sub hisce circumstantiis inconsultum omnino foret. Non alia vero remedia hic conferunt, quam quae
potentissime , licet sub longo duntaxat usu, impaetos humores dissolvere, & ipsum habitum corporis, qui
nunquam non pravus in ejusmodi aegri S, quam optime emendare Valeant. Alterum prae ceteriS praestant terra
foliata tartari, & qui potentia adhuc superior, mercurius sublimatus vel dulcis : alterum mars & ipsius aliquot praeparata, praecipue pulvis cachecticus a Quercetano compositus.
Quorum omnium legitimus usus in eo consistit, ut terrae foliatae tartari drachma quotidie in hydrome litis unciis aliquot soluta praebeatur ; mercurius sublimatus ad sex grana in spiritus frumenti unciis duodecim solutus, admixta syrupi de althaea uncia una cum dimidia , cochleari mensura mane & vesperi hauriatur, & aliquot patellae decocti aquosi ex radice bardanae, sarsa- parillae atque saponariae sup ei bibantur ; mars vero in varia forma devoretur. Ad haec autem necesse est , ut qualibet hebdomade alvus pulvere ex radicis j a lappae scrupulo, ari scrupulo dimidio, & mercurii dulcis
granis octo solvatur. Pro potu decoctum hordeaceum eXhibendum. Ceterum omnia acria & calefacientia tum Rilmenta tum medicamenta vitari oportet
204쪽
et s. In scirrho carcinode, & ipso cancro, non nisi optata con Veniunt, ad dolores paulisper tantum leniendos &moderatum somnum conciliandum. Cujus inodi sunt laudanum optutum ad grana duo vel tria, S liquidum Syden hami ad guttas duodecim & ultra pro re nata, sua gula inprimis sob noctem data. Externe ad levandum dolorem juvat in balneo aquae dulcis cum furia furibus triticeis bis die per horam & longius desidere, atque etiam uteroS vino tepido aut lacte, in quo pauxillum croci decoctum , frequenter colluere. Lac quoque pro potu prodest; cui etiam temperatae aquae mineraleSadmisceri possunt.
g. a C. Agmen febrium inflammatoriarum, de quibus hactenus praeceptum , claudat nunc erysipelacea, quae diariae indolem sei vans inflammationem in cute capitis, faciei, nasi, parotidi S & auris extern 2e, cervicis, mammarum, axillarum , BbdominiS . manu Um, crurum,
pedum ve excitat 1, sub qua cutis cum splendore & colore roseo rubet, tumet, ardet, prurit, & dolet, s nimque ruborem cum ceteris a flectionibus poli duos, tres, quinque, vel septem dies , facta discussione , inter sudores ac urinam ; in qua multa crassa decidunt, succestive iterum deponit, cuticula fissa & in squamulas secedente. f. a T.
Febris subito invadere hominem consuevit, cum horrore, aestu, atque virium prostratione, interdumque etiam, ii intensior, cum sopore, delirio, & vomitionibu S. Inflammatio
205쪽
Inflammatio aut in ipso febris initio , vel hoc ipso die, vel secundo, aut longissime tertio erumpit. Ultro liquet, pro ratione partium , quibus inhaeret, erysipelas differre debere , & distinctis symptomatibus stipari ; quae nullibi quidem saeviora , quam in facie,
existunt. Interim non semper in eodem loco inflammatio persistit, sed istum quoque mutat, & sanescente eo , quem ante occupaverat, in id, quod integrum est, pro
Interdum fere omnes partes corporis simul infe
r) Notabile exemplum erysipelatis, quod in cute capillata capitis & fronte incipiens, sensim intra tres hebdomadesper universum corporis superficiem usque ad manuum pe adumque digitos progressum est, lege in Traite de Chiruris gie, par de la Motte T. I. OG. 92. p. m. 429.
sed diversas causas agnoscit erys pelas, indeque etiam diversimode aflicit, sic, ut plura ejus genera constitui debeant. Ρrimum enim sua sponte ingruit ex corruptis qualitercunque humoribus, ex turbata transpiratione, ex morbi acuti cujusdam reliquiis, ex spirituos ruin liquorum ab usu . ardore solis, ira , terrore , evacuationibus sanguineis spontaneis interceptis, & artificialibus omissis. Repertae sunt etiam inter mulieres, quas, instante quolibet, mensium fluxu , occupavit ib. Idque erysi pel S primaritim aut spontaneam appellare licet , cui Pars I. N
206쪽
facile adsuescunt homines, sic , ut aliqui quotannis semel vel pluries eodem tententur ; quod quidem non nisi praesidio esse corporibus potest, quod inde per intervalla purgantur; quodque adeo ab aliis morbis nonnunquam ista liberat. Verumtamen in corporibus, quae mali habitus sunt, hoc ipsum spontaneum erysipelas non semper tam benigna ratione procedit, sed deteriorem indolem quandoque assumit, atque in suppurationem vergit, Vel pustulas ardentes majores minoresve, aqua subflava turgidas , exigit a) ; aut, quod pejus , ex suppuratione ulcera mali moris, fistulas , & gangraenam producit ;vel, quod pessimum , lividum fit & gangraenescit, aut retrocedit, ac in utroque casu mortem plerumque inducit , subitaneam quidem in priori , in altero acutam sub inflammatione interna, deliri is, asthmate convulsivo aliisque stricturis spasticis Relinquit erysipelas spontaneum in nonnullis ingentem tumorem pedis, quem occupavit ; isque in impuris corporibus difficulter abigitur. Qui saepe hoc erysipelate corripiuntur, eodem tandem pereunt. 1 Vid. Laur. Miseri malarnehmungen p. 693. a) Tale erysii pelas pustulare epidemico more grassatum,
nullam non partem corpori S , praecipue tamen faciem ob
sidens , animadvertit sideΠham, OPP. p. 3Sa. f. a 9. Scire autem oportet, erysipelas spontaneum non solum per se excludi, verum etiam aliis morbis tam
acutis, quam longis cachecticis aliquando supervenire; inque priori casu salutare esse & pro critica e Xeretione
207쪽
haberi debere; in altero Vero hominem celeriter jugulare. Secundaritim dici posset. g. 2SO. Aliud genus erysipelatis spontanei prorsus malignum dicendum est ; quippe quod ex esu Venenatorum quorundam piscium, & mytulorum, & hepatis catuli marini I) , oritur, graviaque symptomata , sopores Rdeliria inducit, inter quae erysipelas vel universale vel particulare excluditur. Nondum res expedita est, an ille morbus cutis, quem operarii Chinenses, ex arbore Rhus vernix Linn. dicta vernicem extrahentes , ab ejus exhalationibus incurrunt, sub quo illa per totum corpus intumescit, crepat, & magnam vim seri effundit ca), pro vero errasipelate haberi possit; quod si esset, omnino ad hoc malignum genus reserri deberet. i) Vid. Boliber de S. nosolog. method. T. H. CL E. III.
Ceterum erysipelas etiam ab externis causis, venae sectione, ambustione, apum vesparumque ictu , Vulneribus nervosarum partium, fracturis, luxationibus,
subluxationibus, ac ulceribus producitur, e bmptomaticum appellari meretur. Atque de erysipelate ex venaesectione , quod perperam quidem ei, qui venam secuit, tribuitur, speciati in noscendum est, quod plerumque in suppurationem tendat, aut phlyctaenas ex se proferat, latiusque se diffundat, & febrem quoque concitet, pro diversa hu-mUrum corporis, quod invadit, conditione: quae essicit, N a
208쪽
ut aliquot menses interdum ad sanationem requiran
Multo periculosius est erysipelas ex ambustione, quod
febrem acutam, acutissimos dolores, convulsiones, &quandoque citam mortem inducit. Nec erysipelas ex vulneribus partium nervosarum omni periculo caret.
Erysipelas spontaneum ac benignum vix medicamentis opus habet, nisi natura vel stimulum vel frenum in excretorio suo molimine ac febrili motu desideret: malignum vero ob majorem materiae morbos e corruptionem alterantia & tu Xantia omnino requirit. Excretionem & febrilem motum promovent pulve es diaphoretici fixi, infusum thei forme ex floribus sana hues & scordio, aut mixtura simplex cum liquore an Odyno minerali mi Xta. ΕX cedentes motus moderantur venae sectio , ptisana hordei, & emulsiones ex aqua rosarum , seminibus frigidis, & nitro vel pulvere aliquo temperante. Frigus S pestiis nocent. Aliena sunt quoque omnia calida , & si, quae imponuntur, nimium concalefacta sunt. Ad demulcendum humorum acrimoniam, praeteriam dicta diaphoretica, praesidio sunt decocta ex radice bardanae, cichorei, saponariae, altheae, liqui ritiae, cum semine i seniculi & passulis: quibus lotiones mollientes interponendae, quae optime sic juvant, si per
aliquot dies alvus clementer e X purgatur.
Qualiscunque vero morbi conditio sit, quiete &abstinentia opus est, &, ut in blanda diaphore si ser.
209쪽
vetur, corpuS. Praeterea quidquid sub spe discutiendaestas eos inflammatoriae alias extu S imponi vel inspersti solet, sed vim repellendi praesinem impedit, & firmiorem spirituosis , uinctuosis , terreis , adstringentibus, & s turninis valet, prudenter arceatur; siquidem erysipelas , si retro pellitur , summe pernitiosiim fit, saepeque funesta producit mala. Tutissimum hinc nihil, praeter herbas pare goricas saccellis inclusas, applicatur. Sciendumque etiam est, iteratas venae sectiones, purgantia validiora, & vomitoria vim repellendi eXercere. Ad interiora autem pulsum erysipelas perversa ratione revocari ad pristinam sedem per vesicatorium oportet, intus simul datis antispasmodicis & diaphoreticis remediis. De pulsum malum interdum bona fortuna per se redit.
Εrysipelas pustulare recte fovetur decocto emolliente aquoso ex malva , centaureo minori, hyperico , floribus verbasci , sambuci, meliloti, radice altheae , & seminibus lini ac foenu gricci ; ex quo panni lanei molliores expressi a flectae parti calide superhabentur. g. a H. Si erysipelas ad ulcerationem tendit; quod inprimis ex ruboris transitu in livorem patescit; ad ea veniendum est, quae suppurationem movent. Si humor profundius haeret, incisione evocandus est. Si sinu
lum fit ulcus, & ipse humor mali moris est, aqua phagadaenica cum essentia succini recte injicitur.
210쪽
Dum spha celum minatur erysipelas, praeter internaam phlogistica ac anti septica, nitrum, puta , cum momento Catraphorae, corticem Peruvianum & infusum florum chamo mill se, externa spirituosa & roborantia ex aqua calcis, aceto lithargyrir, vino, in quo sal saturni solutum , essentia scordii, spiritu vini camphorato crebrius calideque cum linteis duplicatis admoveri oportet. Reliqua Chirurgia docet.
Quum, quod saepe revertitur, erysipelas, timorem facit, ne tandem aliquando interimat; necesse est omnino, ut ab hoc malo, quoad ejus licet, vindicetur corpus. Ad quod impetrandum sanguinis militone, Vere & autumno, potionibus laxantibus, & decocto purificante, sub exacto in regimine & victu moderamine, opus est. Thermae Em senses, Carolinae, & acidulae Egranae inprimis, si qui S eas in usum vocare possit, spectatam quoque Virtutem e Xerunt. 3. 2y6. Singulare & paucis cognitum erysipelatis genus, idemque malignum, antiquorum ZWier , rana vel
Herpes est l), quod medium hominem, modo in posteriori thoracis parte a), modo supra umbilicum ex praecordiali regione ad dorsi tractum ῖ), modo ab um-hilico usque ad genua, si latissime quidem se diffundit ) latitudine palmae vel aliquot digitorum tranf-Versorum ambiens, rubore sublivido ardente in sestat, ac pustulis partim albis , partim rubris nigrescentibus, lividis, aut flavis, modo in unum conglomeratis , modo sejugatis, humore rosiivo ac pruriente plenis ac instar