장음표시 사용
31쪽
In ipsa febrium intermittentium accessione nihil mo liendum , nisi symptori tu quaedam, velut sitis, dolor capitis, aestus. gravius urgeant, vel alia insueta ac terrifica , ut convulsiones, sopores ,spasmi, se immisceant.
In priori casu potus antiphlogisticus , ex aqupe fontanae mensura , admixtis syrupi rubi id pei & aceti vini ,
singulorum unciis duabus , & similes mixturae con Veniunt; qualis ex aquae storum sambuci unciis quatuor, tincturae florum papaveris erratici recentis uncia dimidia, liquoris mineralis an Odyni Holim anni drachma dimidia , syrupi ribium drachmis sex componitur ; cujus cochlear plenum singulis horis suiniisse abunde eis.
Sanguinis missio etiam tunc convenit, tam in ipso Circutia, quam extra illum , in primis, ubi acerbiores capitis dolores & mentis alienationes veXant. Ut plane non sint audiendi hi, qui tamquam maXime nocivam eam in intermittentibus reiiciunt. At spasmis & convulsionibus vero optime medemur liberaliore corticis Ρeruviani usu,& lini mentis nervinis,
aliquot horis ante paroxysmum medullae spinali infricandis ; cujusmodi est balsamum cephali cum SerenisIimge, & haec compositio, quae fit ex unquenti poma lini uncia, Olci destillati rutae, lavendulae singulorum guttis duodecim , balsami peruviani drachma , inter se invicem mixtis. Quibus etiam olei animalis Dippelli totidem guttae, vel olei castorei cocti drachmae duae addi pollunt ; quibusve etiam per se uti licet. In primis vero in soporosis febribuq o ortet sedulo& crebro hin kinam exhibere . ad dimidium scilicet drachmae singulis binis horis in diebus vacuis; ceteri Somnibus remediis sepositis. Istae enim , ne vita peii Um-dutur , itudiose supprimendae sunt. Et hac ratione B a
32쪽
corteX quoque unicum remedium est, quod scimus , tam in febribus cum lipothymis, ςonvulsionibus, aut vesicae doloribus conjunctis , quam in iis morbis, quOS intermittentes febres mentiri supra scripsimus 3. O. .
In epide micis, inprimis si insueta habeant symptomata, & metus cujusdam malignitatis sit, leves purgationes pulveribus aliquot ex tartari vitriolati & rhaba hari orientalis . singulorum granis quindecim . aut pulveris Cornachini recens parati drachma dimidia , perbrevia horarum aliquot intervalla adornandae ; deinde pulvis contrayer Vae compositus, eadem quantitate omnitri horio datus, cum potu antiphlogistico ; qualem supra
commendavi g. as. J, prosunt: contra Vero emetica , Titsi urgente necestitate , essentiae aleXipharmacae, tincturaeve beZoardicae, & regimen nimis calidum nocent. Nec venae sectio hic utilis adeo videtur ; qua quippe
ID fmannus, si alias recte judicavit, transitum ejusmodi intermittentium in continuas vidit I .
i) Med. rat. ἘHiem. T. IV. P. IV. P. m. 2O9. g. 27.
Qualis diaeta febricitantibus per circuitus conVeniat, ex nocentibus & proficientibus supra commemoratis . I . intelligitur. Illud unum moneo, quod saliti& muria conditi cibi neutiquam noceant, quamviS inter duros & prohibitos vulgo referantur ; sed potius valde salubres sint. Neque ego animalium carnes temere , juxta vulgi opiniones, damnare possum. 9. 28. Finita febre necesse esst , ut in roborantium usu per aliquot hebdomades pergatur, ad recursum ejuS Impe-
33쪽
diendum. Nec vitia in regimine & victu committenda. Nec purgantia, si sorte stomachus adhuc languet & fa stidium cibi est , offerenda sunt. Vix autem finitur febris , quin Cedem a toto tumore, majore Vel minore, pedeS occupentur: qui vero sponte se rursus subtra hit, quam primum fibrae robur suum naturale recupe Iarunt , & corpuS laboribus exercetur.
Neque denique silentio premendum , diversos morbos cachecticos, inprimisque viscerum indurationes Rhydropes a febribus intermittentibus, vel sponte vel ex improvida suppressione e X citari. Atque medici cura eo , si fieri potest, quam maxime
nunc dirigenda est, ut quam primum revocetur febris; quod quidem eo facilius est, quo propius hi
morbi a s hi pressa febre absunt. Neque vero tum semper febris revertitur, sed in vicem ejus scabies succedit, quam nullo modo turbare , sed fovere potiuS oportet. Qtiod si vero revocare velis febrem , fortioribus stini utantibus, resolVentibus, atque purgantibus, Vel prioribus junctis, vel per intervalla interpositis, utendum est. Quem in finem aloes hepaticae drachmae tres , guminiam moniaci , galbani, singulorum drachma una, aceto scillitico excipiuntur, indeque catapotia pondere Unius grani formantur, quorum Octo vel duodecim mane &vesperi abunde est sumsisse. Item pulveris radicis ari, pina pinellae, salis juniperi pares portiones, ex quibus bis terve de die drachmae dimidium devoratur ; aut essentia fuliginis Clauderi ad sexaginta vel octoginta guttas iisdem intervallis ex aqua sumitur. Ubi vero per haec sebris non redit, & hydrops perdurat vel adeo increscit, aut is sub ipsa febre subnasci-
34쪽
tur. hunc nullum nunc medicamentum citius debellat, quam cortex Peruvianus, quovis biliorio ad drachmam dimidiam datus, vel ipsius decoctum aut infusum vinosum. Pspe mittendum vero e li, & interponendum quoque subinde remedium , quod ut Vum purgat. Vid EI. Frid. Hei steri d i s s. de quartana δ' hudrope per
corticem Peruυianum curiatis. Hel inst. I7ψO.
Febres continuae plerumque quidem ac intermittentes ab algore , horrore , aut rigore incipiunt, at subsequens pellus nec noctu , nec interdiu intermittit, sed continuo veXat, sic tamen , ut remissones ac exacerbationes inferat , quarum illae in horas matutinas, hae vero in vespertinas & nocturnas incidunt, utque paribus aut imparibus diebus sibi invicem aliquantum respondent quas conjunctim periodoS appellamus. Unde amphimerinae antiquis dictae , quarum accessiones quotidie praegresso frigore fiunt; tritaei, quae altero quoque diu exacerbantur ; hemitritaei. qtrae quotidiana S e X acerbationes hab0nt cum frigore alternis diebus recurrente;& tetartophiae ue ubi quarto die novus horror aestui se
immiscet. g. 3I. At terminus sebrium continuarum non idem est. Aliae sunt ii revissimae , & Fphemerae ideo dicuntur , quod uno nychiae mero,aut ad summum quatuor finiunia ruri aliae neque tam breves, neque tamen valde longae , septimo , nono , undecimo , decimo quarto , & vigesimo primo die judicantur, quas actitas stricte hodie appellant: aliae denique multum hunc terminum exce
35쪽
dentes, ad unum, duo vel tres menses producuntur i), cum mitiore quidem aestu , at nunquam sine luculenta malignitatis nota , & sine maximo virium decremento ;neroo as lentas nostri vocant. Sed hae plerumque noriunius, sed duarum vel plurium acutarum decursus vel
etiam reversiones iteratae habendae sunt. i) Exempla febrium acutarum centesimo, & vigesimo ultra centesimum die judicatarum apud Hippocratem legas Epid.
3 32. Alia discrimina febrium continuarum in Duplices ,
exanthematicas , insummatorias , primarias , θmpt0maticas & complicatas expedire hic non V3cat, utpote qtne ex pathologia repetenda. Illud unum saltem moneo, quod quaedam continuae unius saliena sint ex his clasJ1bus; quaedam ex pluribus speciebus compositae , qualis est V. c. purpura puerperarum , qVae non BC Uta
tantum febris est , sed & symptomatica & inflammatoria , ut maligna adeo fieri queat. De alio discrimine eontinuarum in benignas & malignas, ad quod nobis
maxime, quoad scopum therapeuticum, attendendum , mox pleniuS e X ponam.
g. 3ῖ- Quidquid vero praeter aestum , celerem pulsum, oris siccitatem , atque virium prostrationem febribus continuis se immiscet, Omptomatis nomine comprehendimus , cujus numerus sane multipleX. Praecipua autem. sunt haec , quae sequuntur: Fastidium cibi, pervigilium, praecordiorum anxietas , respiratio oppressa, alvus fusa vel adstricta, cephalalgia, vertigo, mentis alienatio , sopor , sanguinis profluvium , tinnitus aurium, surditas , singultus , lingua tumida, nigra , sicca , rubra,
36쪽
muco obducta , ptyalismus, dentium stridor, a phonia,
oculorum distortio , amata rosis, icterus , floccorum Venatus, subsultus tendinum, jactatio , indecens corporis denudatio , prolapsus ad pedes , deglutitio tussiculosa, strepitus in pectore inter potandum, rhonchuS, eXAnthemata , ludor frigidus vel calidus, extremorum algores es internorum ardores, convuli1 OneS, Ventris tumor, lotium varie tuactum. Ex quibus cuncti S praesagitiones & praedictiones nostias sormamus, & genera quoque atque species continuarum constituimus I ). Rarioribus symptomatibus adnumeramus nareS , labld, langues, digitos & integra membra spha celata, ma-Σ illae inferioris spasmum , tetanum universalem, & liquidorum timorem. i) Unde nomina antiqua Elodes, Thypodes , Astodes , Leipyria , Lyngodes, phrico des pemphingodes, Epiata ,
Typhomani a &c. quae hodie quidem vix audiuntur, vel intelliguntur , sed tamen febris speciem a suo cardinali symptomate quam elegantissime determinant ; es quae non magis oblivioni tradi debuissent, quam alia adhuc usitata antiqua nomina , Phrenitis, Uausos , Hydrophobia , Lethargua.
& malignas nunc venio. Malignitatis naturam impres sam habet qualiscunque febris, sive simplex sit, silvein staminatoria , sive exanthematica , quae statim ab initio insignem virium debilitatem infert, deinde uno vel altero in theto , aut solito graviore symptomate Vel horum pluribus stipata est, famulque aut calorem non valde ae litiantem , sed moderatum , mordacem tamenas urentem , quod plerumque fit, aut Vehementissi-nulm aestum conjunctum habet, aut denique insidiose mitem indolem ab initio exhibet, post haec Vero prae
ter rationem in grave scit, vitaeque periculosa fit i .
37쪽
Unde jam cognoscitur , quid benignitatem continua rum essiciat. Illas nempe benignus vocamus , in quibus contrarium obtinet. Ad notas ex pulsu , utpote utrobique fallaces, hic non attendimus ; neque enim verum est , quod in malignis pulsus semper parvus, celer, ac debilis, inque benignis semper magnus, vehemens, & velox sit, ut potius subinde contrarium Observetur. Atque uti malignae semper periculosae , ita benignae in se non exitiales sunt ; interim singulae iisdem diebus finiuntur. Quaedam continuae semper malignae sunt; aliae pauciores semper benignae ; plurimae modo benignae, modo malignae , etiam sub eadem epidemica constitutione. Malignae febres modo breviores benignis sunt, ut pestis & quaedam inflammatoriae ; modo longioreS.
1) Speciales malignitatis notas permultas Hippocrates prodidit in Coac. praenot. n. 3o ad 63. 88 II 2. IIS. I 3 o. cf. Ill. Ant. de Baen Γat. medent T. III. c. I.
f. 3 s. Crisi, hoc est, luculenta e X cretione materiae mor-bificae , per sudorem potissimum & urinam , omnes febres continuae , sive benignae, si V e malignae , quando- cuinque ad integritatem venitur , terminantur. Istaque
sub aequabili febris declinatione contingit, & aliquot diebus post morbi finem perseverat. Qualiscunque praeterea haemorrhagia sub eodem stadio se efferens , cardinalibus illis binis evacuationibus
adnumeranda est: itemque huc alvi profluvium , nonnunquam Vomitus, rarissime teterus referenduS.
38쪽
Equidem dari etiam malirnas sine ulla sensibili ex cretione finiri solitas, aliqui autores habent i ) ; &Hipp0crates ipse jam animadvertit 2 ; at urina critica aliquamdiu post demum , quod certe scio , conspiciendam se praebet.
z uidem. I p. 9Ss. 9 8 g. 36. Malignae sebres non semper , ut benignae , perfecte judicantur , sed diversas metasases efficiunt. Quaedam in aliam , aut in plures stibi invicem succedentes , aut in intermittentes , aut in lentas abeunt. Quaedam abscessus purulentos vel intra ipsum febris decursum , vel posthaec, & vel in affecto loco , vel in
alio eXterno aut interno , excludunt. Atque istiusmodi abscessus aliquando longo saepe intervallo a febre oriuntur , ut ne ad illam quidem referendi Videantur. Aliae metas asses fiunt per defluxiones ad Varias corporis partes, & rheumatismos ; genitalium & pulmonum catarrhos, aut excretioneS haemorrhoidales pariunt. Tumores itidem pedum, universae cutis aede malosi, testium, glandularum inguinalium aliarumque, & cystici varii tumores, & scirrhi tam interiorum, quam e X teriorum partium, cancrique occulti, & obstructio-11eS Viscerum , nec non affectiones dentium, faucium, gingi Varum , pariter hic observantur. Quin ad ipsa ossa interdum , horumque articulos reliquiae morborum de
Aliae metastasses singularia vitia in nervoso systemate pariunt, sive tralatitia materia ; sive consensu nerVO-
39쪽
rum ex affecta sed e o horta , cum spasmodica, tum paralytica: cujusmodi sunt surditates, amauros es. dysuriae. Aliae ex hoc genere metiistases ipsas vires animales assiciunt , Unde tot vitia memoriae , phantasiae. Tandem etiam non pauca ex Anthemata tamqUam metastas es spectanda erunt, ut variolae, morbilli, tubercula urticatR.
Atque per ejusmodi metastasses malignae febres qualescunque non raro finiuntur , aut corpus saltem , adhuc imbecillum, nunc magis firmatur, aut vicissim in tabem conjicitur. Sphacelus in externa aliqua parte ortus ambigua metastasis est: ipsius vero lethalitatem deliri a & convulsiones accedentes an nunciant. Elegantissima est nostri olim frendelii diso de abscessibus per
g. 37. Nullae certae pr.edictiones, neque sanitatis , neqUe mortis ante crisin formandae sunt. Nonnulli enim aegricum optimis signis decedunt ; alii contra cum pessimis
Interea tamen eae febres, quae gravioribus sunt stipatae symptomatibus, graviora plerumque minantur pericula. Speciatimque illae omnium pessimae judicandae, tibi magna in pulsu debilitas cum celeritate , aut mBgna celeritas cum sortitudine, frequentiora item animi deliquia, urina alba, ex Viridi pallescens , nigra , rufa, foetida, ante judicationem cocta & turbida, respiratio oppressa , rara, frigida, hypochondria tumida, lingua livida aut nigra , deglutitio strangulatoria , & cum strepitu inter potandum contingens, unguium, palpebr aut nasi livor, convulsio, tetanus, oculi obtorti, pal Pebra in alterutro oculo semiclausa, immodica corporis
40쪽
sti dor frigidus particularis , pulsus vix perceptibilis. Circa hunc vero notandum, si is post sudorem criticum se effert, omne lugubre praesagium abesse , utique si mens sibi recte constat. De sudore frigido etiam observandum, si aegri postea recale seant, nihil mali istum significare. Quod etiam
de horrore & rigore intermisto valet, utpote qui criticarum egestionum saepe index & praecursor est. Addunt autores periculosis illis & summe exitialibus symptomatibus in voluntariam fecum ac urinae emissionern, floccorum e stragulis Venatum, tendinum in carpis subsultus, soporem , oculosque squalidos subsidentes: verum omnia haec, etiamsi conjunctim appareant, adeo nos terrere non debent, nisi superioribus illis se adjecerint. f. 38. Non potest acutarum curatio recte institui, nisi prius constitutum sit, ad benignarum an malignarum classem febris pertineat. Ρraeter communia enim auxilia , singulae propria quaedam desiderant, quibus omissis multum in medendo peccatur. g. J9In benignarum autem curatione perito artifici haec agenda sunt.
I ) Sanguis e vena mittendus. et ) primis viis leni evacuante prospiciendum. 3 Acida diaphoreticis remixta exhibenda. ) potus diluens sufficienti copia praebendus.s Rger temperato loco servandus & extra lectum in sedile quotidie per aliquod tempus, si fieri potest , defe