장음표시 사용
41쪽
f. O. Sanguinis missio in infantibus quidem non necessaria est, neque prius in adultioribus, quam si facies valde rubet, capitisque dolor vehemens urget, & pulsus admodum plenus est , aut cruor e naribu S erumpere cO-
natur , aut Vehementior animi affectus, vel spiritu osorum liquorum abusus febrem excuavit. Interdumque pluribus vicibus sanguinem detrahere convenit, utique in inflammatorio morbo.
Optime quidem ea sub initio instituitur; nihilomunus tamen & in vigore, quin omni die administrari potest, quo scopus ejus in laborante invenitur , si vel vigesimus is fuerit.
Evacuantia primarum viarum non nisi sub initio morbi dari debent; & vomitoria quidem nunquam sine indicatione, sed omni die; laxantia vero etiam sine illa, quippe quorum ope morbosum quid, quod in primi S viis nunquam paene deest, etsi nulla sui indicia
edat, rejicitur. Pro emesi I pecacuantia in pulvere aut decocto datur; vel tartarus emeticu S ad duo, tria vel quatuor grana in aquae unciis octo usque duodecim solutus, addito syrupo gratiore, per intervallum dimidiae horae ad quartam partem sumitur , donec ventriculus sum cienter vacuatus fuerit ; pro purgatione alvi vero maxime proficuus est pulvis Cornachinus, aut nitrum cum rheo ad dimidiam drachmam aequali portione invicem mixtum , & aliquot Vicibus per duarum horarum intervalla datum, donec alvus aliquoties soluta sit, aut denique decoctum tamar indor uin , aliquot drachmis
42쪽
salis polychresti Seirnettiani vel mirabilis Gla uberi
Zcuatum . infantibus talia medicamenta. aeque ac liquida , V. c. tinctorum rhei cum terra foliata tartam Isyrupo de cichorio cum rha barbaro remixtam, Bbhorrentibus, decoctum solutivum ex rhei drachmis duabus vel tribus . nitri depurati drachma & i quae fontanae unciis octo paratum in alvum dure eXpedit. 3. qa. Acidorum usu. in consortio quidem diaphoreticorum aestus non solum temperatur, sed & materia febri iis paullatim tum corrigitur tum ad cutem , in quam per se declinat, derivatur. Conferunt hic maxime tin turpe aquosae spiritu vitrioli acidula tete, & nullum adhuc situm expertae; & elixi r acidum Dippelli. quibus quarta pars mixturae simplicis adjecta est; aut nitrum &tartarus vitrio latus cum quarta parte antimo: Ni diaphoretici , in pulveris aut potionis forma , quae Der duarum aut trium horarum intervalla sumtiise sufficit
Baesivitis clyssum antimonii tam enixe hic lauda, ut acutas tamquam in ovo suffocari inde posse testetur. O P. L I. c. o. Sed hoc votum est . quod ex fallacia saltem in diariis, quae per se primo jam die vel ad summum quarto finiuntur , eXpletum iri Observatis.
coget oiserendi, eit, quod diluit, demulcet, temperat , ac sitim fallit. Neutiquam igitur hic decoctum avenaceum con Uenit, quod siccitatem in ore auget. qtaod aegri maXime omnium fastidiunt. λ quod nec bene fert ipsoru inventriculuS: sed alia tum gratiora, tum magis proficua,
43쪽
3Ι quorum Vero plura genera in numerato habere me dicum Oportet, quum paucis diebus, quod ipsis gratissimum erat, aegri abhorrere incipiunt & aliud quoddam deiiderant. At jucundissimum omnium est hoc, quod eX aceto vini, syrti po rubi idaei , & aqua fontana fieri, supra jam scripsi f, as . Aliud huic simile ex aqua communi & syriapo aceto sitatis citri, vel hujus taleolis &saccharo insperso conficitur. Coqui etiam ex aquae libris quatuor , hordei eXcorticati uncia potest, quibus post colaturam mellis optimi vel syrupi rubi idaei uncia, & nitri depurati drachmae duae, vel hujus loco spiritus nitri dulcis tantundem adjicitur. praeterea decoctum ex radicis scorgonerae, passularum minorum, singulorum unciis tribus, hordei ex-
corticati , glycirrhigae, singulorum uncia dimidia, Raquae communis libris sex paratum, adjecta post refrigerationem succi citri uncia una vel altera, utilissmum est ; item & decoctum album Syden hami, decoctum
cornu cervi cum radicibus scorZonerae, aut de coe tum hordei cum rasura cornu cervi; quibus tamen major
suavitas miscet a syrupiberberum vel ribium conciliatur. Et spiritus vitrioli ad drachmam admixtus librae vel
Nec quod antistites artis nostrae in tam frequenti usu habuerunt acetum mulsum , vel per se datum ad aliquot uncias, Vel aqua aut decocto aliquo ex supra positis dilutum , hic praetermittendum est.
Ρauperibus cere visia secundaria aut aqua aceto Vulgari condita concedatur.
44쪽
In declinatione, quando vires fraelae , haustus vini Rhenani vel Mosellani per intervalla sumtus prodest. Praeterea fructus horaei, si haberi positant recentes
rubi id pei, ribium , cerasorum , fragorum , mororum , Uarum , aegri S per totum morbum concedendi sunt, non uno nomine, etiam in putridis febribus , salutares.
f. qq. In malignis sanguinis missione vix opus est, nisi inaccessu spusticorum symotomatum, aut si nova instammatoria febris ex priori succrescit, aut pullus frequens admodum & vehemens est.
Vomitoria vero & laxantia hic non solum in initio , sed aliquando etiam serioribus diebus exhibenda , R iterandum quidem emeticum tum , ubi vel sopor incidit, vel exanthemata se subducunt. Ad idem faciunt, y ad moderanda quoque deliria ,
vesicatoria suris applicata ; quae & metastasses coercere& averruncare potis sunt. Etiamsi vero f b em inde nec mitigari, nec letum adeo impediri videas; desiderant tamen seculi mores, ut nulli bi hoc auxilium omittas, quo servari aeger potuisse V de Atur. At renovatio Vesicatoriorum in nuda carne abominabilis carnificina est , quam nemo Medicorum facile Uigcbit, nisi qui hane ipsam torturam in suo corpore non CX pertus est , ut de ejus vi judicare possit. aut qui aegris su is ejulantibus non credit, aut valde immisericors est. Taceo, alia non levia mala renibus & vesicae per pe aegris inde Imminere. Epispastica ex fermento panis, sinapi Raceto plantis pedum vel suris applicata saepe praepollent, inprimisque in febribus putridis semper praeserenda
45쪽
Acida cum diaphoreticis in benignarum cura preteia scripta I. a. , hic pariter quidem conveniunt, attamen non omnem paginam, propter majorem humorum corruptelam , absolvunt. In horum ergo connubio anti septica assidue usurpanda sunt, inter quae cortex Peruvianus, in decocto cum succo citri, & pulvis contrayervae compositus cum nitro datuS , palmam ceteris omnibus praeripiunt. Camphora ob igneam suam naturam nec mihi placet , nec aegris eam placere aut multum prodesse video. Et certe , curationem sine hoc igne quam felicissime absolvi posse, mille sies compertum habeo. Potiones hic non aliae sunt, quam in benignis g. 3.) Et vinum acidulum hic utilisti me, saepeque exhibetur ; quod imprimis in sudore symptomatico defatigante non negligendum, & quandocunque aegri illud
Ad diliria, ad sanguinis fluxus, ad tendinum subsultus , aliaque symptomata peculiaribus remediis non
g. 4s. Restituta integritatendia statim aeger derelinquendus est, siquidem hae febres aliquando brevi post recurrunt, certe haud raro metustasses pravas nunantur Aesiciunt. Quorum alterutrum maXime tum metuendum, si finita febre nec somnus, nec appetitu S redeat ; aut
si cibum quidem bene sumant, at nihil proficiant. Succurrendum igitur nunc iterum est alvum solventibus per intervalla datis, velut sero lactis, in quota marindorum pulpa soluta; aut rhabarbari tinctura, tartaro tartari fato vel simili sale maritata 3 non minu Pars I. C
46쪽
ac anti septico & roborante medicamento, qualis cortex Peruvianus est, prioribus sedulo interponendus. Nec vesicatoria tum semper negligenda sunt.
g. 46. Venio jam ad diversas continuarum species , inter quas & simplicissima omnium, & mitissima & brevissima, & tutissima est, quam Graeci ερ ἡμίεον sive ἰῆ- νὰν, nos Diariam appellamus; quae ita observatur: Morbus hominem repente & citra praegressam corporis lassitudinem invadit. Initium plerumque ab horrore fit, cui nausea, ructus atque vomitus aliquandor unguntur. Succedit mox aestus mollis halituosus, in quo facies rubet & nonnihil inflata est ; pulsus autem arteriarum frequens, aequalis & mollis est ; in toto corpore graVitas, inque capite dolor percipitur. iustus. qui saepe non major ac in iratis aut ebriis, vel jam primo die, si febris exquisiit a fuerit, aequabilem decimationem facit, quae sub sudore non nimis parvo in perfectam integritatem desinit, emorescentiis quibusdam ulcerosis, ardentibus, mox saepe in labiis erumpentibus, aut sanguine ex naribus profluente , quod tamen rarius contingit. Urina vel jam initio morbi, vel sub declinatione demum concoctionis notas repraesentat. Interdum febris ultra nychthae merum porrigitur, Ralterum , tertium , quartum Ve diem attingit; tum vero primo jam, atque altero declinare incipit. Sin autem
quartum superat, diaria esse desinit, & in Synochum
Quum ephemera exquisita uno die, unaque accesi
47쪽
sione solvitur, curasse eam quam novisse facilius est. Nec benignitas unquam quidem ab hac febre abest:
quae ipsa tantum non semper ab evidentibus causis, ira, temulentia, maerore, insolatione , vigiliis, vehementi concubitus desiderio, nimia repletione , balneo, graVedine & catarrho , igne , dolore , Vulnere , fractura , lu-Σatione , refrigeratione, inedia, tumoribus glandularum, ulcere, podagra, lactis refluxu aut influxu in puerperis , lassitudine , inflammatione partis , generatur.
Pro quarum causarum discrimine in primariavi ABniplomaticum dispesci debet ; haecque posterior species
vulnerariam, lacZeam, e sipelaceam, leviorem catarrhalem ac podagricam febrem sub se comprehendit. Λmatoria febris , quam rectius febriculam vocare licet, quum paucarum tantum horarum sit, ad priorem. speciem pertinet, nec, ut ceterae, hominem lecto
adfigit. Exquisite febri facile natura adsuescit , & quovissere anno semel vel bis, imo interdum singulo mense
Si inedia aut diuturnus moeror eam produXerit, timeri hectica febris potest inquam mutari eam scias si ultra dies naturales in eodem statu manet, ' calor post cibum increscit, & in pulsu durities ac parvitas cum aequalitate observatur, ac reliqua hecticae signa adsunt.
f. q8. Ut natura febrem primariam ac exquisitani salutariter
in corporibus excitat, uti nec raro quoque synaptomaticam; ita eandem etiam sola curare potis est. Quarum edicina non opus est, nisi duntaxat pro euphoria. Satisque est, acida, in quibus suavitas inest , una cum C ai
48쪽
potione liberali, sub tranquillo de cubitu in lecto, quo sudor sullentetur, exhibere. Si febris in alterum vel tertium diem trahitur , sanguinem e vena mittere, & alvum leni cathartico eluere , Non alienum est; etiam emeticum dare convenit, ubi
Datura ex fastidio & ructibus, si qui se immiscuerint, ipsa vomitum haud excitaverit.
SYNOCHUS SIMPLEX. FEBRIS QUOTIDIANA CONTINUA. SYNOCHUS PUTRIDA. FEBRIS NERUOSA.
g. - Qualescunque febres acutae praeter diariam se nobis repraesentant, eas Sy nochi nomine, sive Continuarum comprehendimus. Earum quidem symptomata & dis Crimina generatim a me supra jam 3. SO--37. indicata sunt; opportunum tamen videtur, ipsarum decursum hoc loco paulo plenius' & uno neXu describere. f. so.
Diiochum ergo in simplicem sive benignam, atque in putridam sive malignam dispescimus. Et quidquid
febrium silve simplicium , sive compositarum , h. e. inflammatoriarum aut exanthematicarum in humoribus corporis humani excluditur, illud in se Synochus vel simplex vel putrida habenda est. Namque eadem sum-ytomata non solum in singulis communia observabis; sed cundem etiam decursum, eundemque terminum, easdemque judicationes. Quamquam igitur ipsa vox Synochi nec in compositis, nec in simplicibus permul-ris audiatur; sed aliis nominibus, Variolarum, Mor-hillorum, Febris miliaris, Cauti, Hemitritaei, Phre.
49쪽
nitidis, Typhi istae insigniantur; faciunt tamen salieni peculiarta, quae in his se produnt symptomata, non singularis urique febrium natura, ut specificum ipsis
nomen imponatur. 4la propter etiam numeruS continuarum longe minor est, quam ipsarum nomina generica . Nec sane praedictiones, neque curatione S pro
distri minibus horum nominum tantopere differunt , sed ipsarum solummodo vel benignitatem vel malignitatem respiciunt. Quidquid vero in curationibus forte mutatum vel adjectum videatur, illud saltem propriis& gravioribus symptomatibus accommodatum est. g. SI. At Duochus simplex his sese notis profert: In coriapore aestus erumpit, praegresso frigore, Vehemens, qui multum ardoris, ruborisque ipsi exhibet. Facies inprimis valde rubet, & sitis intensa est. Caput vel dolet, vel grave est. Somnus plerumque nullus est, se per eum spectra osseruntur. Ex cute humor madidus erumpit. Pulsus plenus, frequens & celer est. Mens leviter aliquando alienatur , inque junioribus pavores observantur. Istique plerumque in somnolentiam inclinant. Respiratio molesta est. Alvus nihil aut durum quiddam emolitur. Totum denique corpus tensiva las. situdine occupatur. Jamque vel quarto die vel ad summum undecimo febris perfecta crisi solvitur.
In Synocho ergo simplici, si eam recte nosse velis, ad haec tria phaenomena, faciem rubram , cutem humidam, & pulsum magnum ac frequentem attendere debes. Sique haec alicubi deprehendes, tum & febrem inde recte definies , & praedictiones quoque justas ac Veras formabis, & curationem recte institues ; de quibus singulis supra am praeceptum est. 3. J9 4 -
50쪽
3. H. Ab hac Synocho proxime abest Febris quotidiana
c0utiuua , quae eadem symptomata exh: bet, praeterquam quod quotidie luculentiores remissiones facit, Rquietiora tempora amictis praestat. Cutis perpetuo madet. Circa noctem multi delirant. Alvi conturbatae biliosa egerunt ; & ex ventriculo subinde quoque bilis erumpit l . Perraro morbus intra et i dies judicatione solvitur, plerisque vero ad quadragesimum, nonnullis etiam ad octogesimum extenditur. Idemque facile reversiones facit, iisdemque dierum ambitibus poli ipsas reversiones judicatur.
1 Feb is tum biliosa vulgo vocatur . cujus epidem iam Cel. TUIot. in singulari libro descripsit, Lausann. II 8.
S. Quae tamen etiam interdum ad Sunochum putridam , interdum ad causam ex natura typi fui , qui admodum diversus, referenda est.
g. s I. procedit, sed pluribus ac insolentioribus symptomatibus stipata est. A frigore semper incipit, corporisque vires protinus Valde languent. Nec pauci insolitam gravitatem in corpore pluribus diebus ante percipiunt. Oculi rubent ac tument. Acerbus & ardens dolor in faucibus cum deglutitione difficili plerumque terrio die accedit. iustus intensus sub noctem ingra-v lcit In vigore deliria vehementiora & praecordi Tum anxietates accedunt. Alvus multas biliosas sordes plerumque statim ab initio effundit. In primo stadio, asteroque multi etiam sudores erumpunt ; quibuS Vero Una cum alvi profluvio finitis, calor urens nihilominus pers verat. Judicatio in plerisque anceps est, & morbus a quarto die usque ad vigesimum primum transit uim vel in salutem vel in mortem facit. Pessinaque