Titi Lucretii Cari De rerum natura, libri sex ad optimas editiones collati accedit varietas lectionis cum indice rarioris et obsoletae Latinitatis studiis Societatis Bipontinae

발행: 1782년

분량: 395페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

TITI

RERUM NATURA

213쪽

T. LUCRETII CARI

RERUM N A TURA

LIBER QUINTUS.

ARGUMENTUM.

I. Laudes Epicuri, cui propter inventam atque expi catam Philosophiam plus debent Homines, quam Cereri, Baccho , Nerculi, aliisque Divis, quos grati venerantur, ad M. 36. II. Deinde, ad M. 9 a proponit totius Libri argumentum, cujus partes postea explicat: O III. ad M. i 17 Terram, Mare , Coelum, Solem , Sidera , Mortalia docet, nec, quod Stoici Putarunt, Animata , Dei jsius partes , aut Sedem O Domici lium Deorum esse , quod Vulgus existimat, a serit. IV. Nequis Mundum a Diis oui Je factum, atque ideo tinmortalem credat, ad υ. 236 varias rationes congerit tam a Natura Deorum , quam a vitiis hujus Mundi ductas , quibus probare conatur, hanc compagem non fus e a Diis constitutam. V. ad ν ηt 7. Quatuor Elementa , Terram , Aquam , Aera , O Ignem , e quibus Mundus constat, nasci O interire, O proinde Mundum ipsum aliquando incepi sie , aliquando etiam periturum iam guit ; varii que aliis argumentis confirmat, hanc compactem nec ab aeterno exstitiise, neque futuram esse immortalem. VI. ad M. sose agit de primo Mundi exortu, O singulis ejus partibus , prorit graviores aut leviores sunt, sedes ouas O locos 'signat. VII. ad v. 6, 3. Multa de Coeli O Siderum motibus proponit, at nihil certi decernit. Deinde docet, cur Terra , cur tota compa es, quod Cor us grave es, nulli Ibn amento innixa pendeat. Solem denique, Lunam, Sidera mctitur. atque

214쪽

issi nec majora nec minora esse , quam nobis VPa ent, Pro

nianciat. VIII. ad υ. 77o. Varius utriusque Sol litii, Aesivi 6 Hiemalis, calli as reddit, quo modo Nox fiat, cur Aurora Solem praecedat , cur Dies O A dies vicissim sese superent, cur Luna vultum O Huram variet , cur denique Sol ac Luna Eclip patiantur , disputat. IX. Deinde a Coelo descendens Herbarum , Arborum , Avitim , Hr torum , Hominum origines describit, ad M. S31. X. Mons a quoque , mutila quaedam atque impe je Za Animalia, nasci concedit, sed Chimaeras,

Ccntauros, Scyllas, reliquaque Poetarum portenta suaviter deridet , ad v. 922. XI. Demum, ad V. ioso. Primorum HomIniam

ire, , rudem Vitiam, Cultum, Vicillam , Ingenium, Morcs a Domicilia , Matrimonia describit; O docet, unde Sermo, V. ces , O rerum Nomina. Mi. Pan om post Ignem in Temas a Fulmine delatum cultior Vita . O M 'tis mollior : Pa la OFoedera inierunt Homines , Agros partiti sunt, O pulcherrimi, aut sortissimi, Reges con lituuntur ; at brevi , orta Seditione,

Respiablica emersis, ad v. i 6s. XIII. ad. v. ia c. disputat de Deorum Metu , O de ortu Religionis , quam divinae Naturaeo causarum Naturalium ignorantiae acceptam refert. XIV. Quae sequuntur, Metallorum ortum , primas bellandi Artes , Artis Textrinae, Agriculturae, Musices, O aliarum Artium ortum atque progressum continent.

uis potis est dignum pollenti pectore carmen Condere, pro rerum majestate , hisque repertis ξQuisve valet verbis tantum, qui fundere laudes pro meritis Esus possit, qui talia nobis Pectore parta suo quaesitaque praemia liquit Z sNemo ut opinor) erit mortali corpore cretus. Nam si , ut ipsa petit majestas cognita rerum , Dicendum st: Deus ille fuit, Deus, inclute Memmi, dui princeps vitae rationem invenit eam , quae

215쪽

LIBER Q VINTVS.

Nunc appellatur fAPIENTIA : quique per artem Fluctibiis e tantis vitam , tantisque tenebris , In tam tranquillo, A tam clara luce locavit. Conier enim Divina allorum antiqua reperta.

Namque Ceres fertur fruges, Liberque liquoris Vitigeni laticem mortalibus institui se;

Cum tamen his posset sine rebus vita manere, Ut fama 'st , aliquas etiam nunc vivere genteis. At bene non poterat sine puro pectore vivi. Quo magis hic merito nobis Deus esse videtur, Ex qUO RUnc etiam per magnas didita genteis D sic a permulcent animos solatia vitae. Herculis antlitare autem si facta putabis,

Lon ius a vera multo ratione ferere.

Quid Nem s. enim nobis nunc magnus hiatus ille Leonis obesset, L horrens Arcadius Sus tDenique quid Cretae tauriis , Lernaeaque pestis Hydra venenatis pos et vallata colubris t 'idve tr pectora tergemini vis Geryonai ΘEt Diomedis equi, spirantes naribus ignem , Thracen, Bistoniasque plagas, atque Ismara propter, ' Tantopere ossicerent nobis 8 Uncisque timendae Unguibus Arcadiae volucres Stymphala colenses t Aureaque Hesperidum servans fulgentia mala Asper, acer, tuens, immani corpore Serpens,

Arboris amplexus stirpem Z quid denique obesset Spropter Atlanteum litus, pelageque severa , Quo neque noster adit quisquam , neque Barbarus a des 'Cetera de genere hoc quae sunt p0stenta peremta Si non victa forent, quid tandem viva nocerent 'Nil, ut opinor: Ita ad satiatem terra Ferarum

216쪽

T. LUCRETII 376

Nunc etiam scatit, A trepido terrore repleta 'st per nemora ac monteis magnos, silvasque profundas:

Quar loca vitandi plerumque est nostra potestas. At nisi purgatum 'it pectus, quae proelia nobis, Atque pericula tunc ingratis insinuandum 8 4sQuantae conscindunt hominem Cuppedinis acres QSollicitum curae 8 Quantique perinde timores ZQuidve Superbia, Spurcities, petulantia, quantas Ericiunt cladeis 8 Quid Luxus, Desidiesque tΗ:ec igitur qui cuncta subegerit, ex animoque IoExpulerit di sis, non armis ; nonne decebit Hunc Hominem numero Divum dignarier esse ξCum bene praesertim multa ac divinitus ipsisImm0rtalibu' de Divis dare dicta suerit, sitque omnem rerum Naturam pandere dictis. 3 3 Quoius ego ingressius vestigia , nunc rationes persequor, ac doceo dictis quo quaeque creata

Foedere sitit, in eo quam sit durare necessum :Nec validas aevi valeant rescindere leges.

Quo genere in primis Animi natura reperta 'st , 6o

Nativo primo consistere corpore creta Nec posse incolumis magnum durare per aevum: Sed Simulacra solere in somnis fallere mentem , Cernere cum videamur eum , quem vita reliquit.

Quod superest , nunc me huc Rationis detulit ordo, 6s Ut mihi, mortali consistere corpore Mundum , Nativumque sim :l ratio reddunda sit, esse. Et quibus ille modis congressus Materiai Fundarit Terram , Coelum , Mare, Sidera, Solem, Lunaique globum; tum quae tellure Animantes Exstiterint, ti. quae nullo sint tempore natae. 7

217쪽

ilove modo genus flumanum variante loquela Coeperit inter se vesci per nomina rerum: Et quibus ille modis Divum metus insinuarit pectora, terrarum qui in orbi sancta tuetur Fana , Lacus, Lucos, Aras, Simulacraque Divum. praeterea, Solis cursus Lunaeque meatus Expediam , qua vi flectat Natura gubernans: Ne forte hic inter Coelum Terramque reamur Libera sponte sua cursus lustrare perenneis, Morigera ad fruges augendas, atque animanteis: Neve aliqua Divum volvi ratione putemus. Nam, bene qui didicere, Deos securum agere EeVUm , Si tamen interea mirantur, ql a ratione Quaeque geri possint, praesertim rebus in illis, Quae supera caput aetheriis cernuntur in oris ;Rursus in antiquas reseruntur Relligiones, Et Dominos acre is adsciscunt, omnia posse

Quos miseri credunt, ignari quid queat esse, Quid nequeat; finita potestas denique quoique

Quanam sit ratione , atque alte terminus haerens. Quod superest, ne Te in promissis plura moremur, principio Maria ac Terras Coelumque tuere: Horum naturam triplicem , tria corpora , Memmi, Treis species tam dissimileis, tria talia texta , Una dies dabit exitio : multosque per annos Sustentata ruet moles & machina Mundi. Nec me animi fallit, quam res nova miraque menti Accidat, Exitium Coeli Terraeque futurum:

Et quam dissicile id mihi sit pervincere dictis

Ut fit, ubi insolitam rem adportes auribus ante, Nec tamen hanc possis Oculorum subdere visu

Lucretitis. M

218쪽

Nec jacere indu Manus, via qua munita fidei proxima fert humanum in pectus templaque mentis. Sed tamen effabor: dictis dabit ipsa fidem res Forsitan , graviter terrarum motibus orbis Omnia conquassari in parvo tempore cernes: Quod procul a nobis sectat Fortuna gubernans Et Ratio potius, quam Res persi adeat ipsa , Succidere horrisono posse omnia victa fragore. Qua prius aggrediar quam de re landere fata Sanctius, multo certa ratione magis, quam Pythia , quar tripode e phoebi, lauroque profatur: Multa tibi expediam domis solatia dictis; stelligione refrenatus ne forte reariS, Terras, & Solem Coelum, Mare, Sidera, Lunam

Corpore divino debere aeterna manere; proptereaque putes ritu par esse Gigantum, pendere eos poenas immani pro scelere omnel S,

Qui ratione sua disturbent moenia Mundi,

praeclarumque velint coegi restinguere Solem , Immortalia mortali sermone notantes.

Quae procul usque adeo divino ab numine distant, Inque deum numero sic sunt indigna videri, Notitiam potius praebere ut posse pii tentur, Quid sit vitali motu sensuque remotum. Hippe etenim non est , cum quovis corpore ut esse posse Animi natura putetur , Consiliumque. Sicut in aethere non Amor nec in aequore salso Nubes esse queunt, neque pisces vivere in arvis

Nec Cruor in lignis, nec saxis Succus inesse :Certum ac dispositum , ubi quidquid crescat & insit Sic Animi natura nequit sine Corpore oriri

I IO

219쪽

Sola , neque a nervis S sanguine longi ter cile. Hoc si posset enlin , multo prius ipsa Αnlini Vis 13 Sin Capite , aut flumeris, aut imis Calcibus esse pollet, & in si asci quavis in parte soleret : Tandem in eodem homine, atque in eodem vase maneret. Quod quoniam nostro quoque constat Corpore certum Dispositiamque videtur, ubi esse S crescere possit tho ortum Anima atque Animus: tanto magis inficiandum, Totum poste extra Corpus, formamque animalem putribus in glebis Terrarum, aut Solis in igni, Aut in Aqua durare, aut altis aetheris oris. Haud igitur constant divino praedita sensu , - 146 Quandoquidem nequeunt vitaliter esse animata. Illud item non est ut possis credere, sedes Esse Deum sanctas in mundi partibus ullis. 'Tenuis enim natura Deum , longe ille remota Sensibus a nostris, animi vix mente VidetUr SωQuae quoniam manuum tactum iiiffugit, SI ictum Tactile nil nobis quod sit, contingere debet. iTangere enim non quit, quod tangi non licet ipse in , Quare etiam sedes quoque nostris sedibus esse Dissimiles debent, tenues de corpore eorum. is uae tibi posterius largo sermone probabo. Dicere porro , Hominum causa voluis e parare

Praeclaram mundi naturam , proptereaque

Id laudabile opus Divum lati lare decere, Sternumque putare atque immortale futurum , it o ec fas esse , Deum quod sit ratione venilia Gentibus humanis fundallim perpetuo aeVO ,S6llicitare suis ullum de sedibus unquam , ec verbis vexare, A ab imo evertere summani

220쪽

18o Cetera de genere hoc adfingere, & addere, Memmi, i 6sDesipere 'st: quid enim immortalibus atque Beatis Gratia nostra queat largirier emolumenti , Ut nostra quidquam causa gerere adgrediantur tQuidve novi potuit tanto post ante quietos

In licere , ut cuperent vitam mutare priorem Z 17o Nam gaudere novis rebus debere videtur, Cui veteres obsunt; sed, cui nil accidit aegri Tempore in anteacto , cum pulchre degeret aevit in , Quid potuit novitatis amorem accendere tali ξAn , credo , In tenebris vita, ac maerore jacebat, 17SDonec diluxit rerum genitalis origo tQuidve mali fuerat nobis non esse creatis λNatus enim debet, quicunque 'st, velle manere In vita, donec retinebit blanda voluptas: Qui nunquam vero vitae gustavit amorem , IS ONec fuit in numero, quid obest non esse creatum λExemplum porro gignundis rebus, & ipsa

Notities Hominum , Divis unde insita primum tQuid vellent facere ut scirent, animoque viderent 'Quove modo 'st unquam vis cognita principiorum 18sQuidnam inter sese permutato ordine possent, Si non ipsa dedit specimen Natura creandi t amque ita multa modis multis primordia rerum

Ex infinito jam tempore percita plagis,

ponderibusque suis consierunt concita ferri, Idio omnimodisque coire, atque omnia pertentare , Quaecunque inter se possint congressa creare , Ut non sit mirum , si in taleis disposituras Deciderunt quoque, 9 in taleis Venere meatus, Qualibης haec rerum genitur nunc Summa novando. I9ς

SEARCH

MENU NAVIGATION