Titi Lucretii Cari De rerum natura, libri sex ad optimas editiones collati accedit varietas lectionis cum indice rarioris et obsoletae Latinitatis studiis Societatis Bipontinae

41쪽

LUCRETII

RERUM NATURA

LIBER PRIMUS

43쪽

T. LUCRETII CARI

RERUM NATURA

LIBER PRIMUS. ARGUMENTUM.

in ipso operis principio Venerem invocat. II. Deinde a M. ψs ad P. ι 19 libros suos de Rerum Natura dedicat Memmio : Epicurum, cuius rationes sequisur, laudat; ab illius doctrina Impietatis invidiam amolitur, O huius O hequenti m libro tum argumenta breviter proponit. III. Tum rem ipsam aegreditur, docetque a v. i5s ad v. u61. ex Νihilo nil fieri,S in Nihilum nihil revcrti posse. IV. a M. 26F ad V. J29, Minuta e se quaedam Corpora, quae, licet sub sensum non cadant, mente tamen pisunt concipi, O e quibus Res omnes componuntur. V. His corpusculis a v. ad V. Io subjungit Vacuum seu Dane spatium : O VI. a V. -Io ad v. SI. probat Nihil esse praeter Corpus O Inane, reliqua autem, quae videntur esse, ut Pondus , Calor, Pata erras, Bellum Oc. e se tantum Coniuncta vel Eventa, Proprietates

seu Accidentia Corporis O Inanis. VII. Docet a v. SI 'ad v. 128, Prima corpuscula esse perfecte solida , ideoque a v. 1a8 ad v. 631 , Insecabilia esse , Minima neque enim corpus in infinitum dividi potest O aeterna. VIII. Deinde,ia V. IF ad V. 7ia, refutat Bleraclitum, qui Ignem, Alios

que qui Aerem, Aquam, aut Terram Nertim omnium princi ptum esse statuerunt. IX. Tum a V. 7ia ad V. 829, coΠtra Empedoclem demonstrat, Res non componi e quatuor Elementis. X. Demum a M. Sa9. ad M. 919, Ana Xagoram rein

Lucretius. ' Α Σ

44쪽

et t. XI. Post euro a M. ad M. io 1 o docet, Univcrsi in esse ex omni parte Infinitum, Corpuscula ebse numero in uita, O Inane nullis terminis comprehendi posse: XII. Et a V. ioso ad Gio deridet illos, qui existimant, esse aliquod centi tim in Universio , quo Gravia omnia deorsum tentant,

dum Levia sponte sua sursum ferantur. eadiim genetrix hominum divumque voluptas Alma Venus, coeli subter labentia signa uae mare navigerum, quae' terras frugi serenteis Concelebras; per Te qNoniam genus omne animantum Concipitur, visitque exortum lumina solis: sTe, Dea, te fugiunt venti, te nubila coeli, Adventumque tuum: tibi suave is daedala tellus

Summittit fores, tibi rident aequora ponti, placatumque nitet diffuso lumine coelum. Nam simul ac species patefacta'st verna diei, Io

Et reserata viget genitalis aura Favont, . sic lae primum Volucres te, Diva, tuumque Significant initum, percus, corda tua vi:

Inde ferae pecudes persultant pabula laeta,

Et rapidos tranant amneis; ita capta lepore, I illecebrisque tuis omnis natura animantii in Te se lititur cupide, quo filiamque inducere pergis: Denique per maria, ac monteis, illiviosque rapaceis, Frundiferesque domos avium, camposque Virenteis, Omnibus incutiens blandum per pectora amorem, 2 OEssicis, ut cupide generatim saecla propagelit. Quae quoniam rerum Naturam sola gubernas, Nec sine Te quidquam dias Ili luminis oras Exoritur, neque sit laetuna, ne ille amabile quid illam;

45쪽

s LIBER PRIMUS.

Te sociam fili leo scribundis versibus es e, Quos ego de RERUM NATURA pangere conor Memmiadae nostro: quem tu, Dea, tempore in omni omnibus ornatum voluisti excellere rebus. Quo magis aeternum da dictis, Diva leporem: Essice, ut interea fera moenera militiai 3 oper maria ac terras omneis sopita quiescant. Nam Tu sola potes tranquilla pace iuvare Mortaleis, quoniam belli fera moenera Mavors Armipotens regit, in gremium qui saepe tuum se B ejicit, aeterno devinctus volnere amoris; 33 Atque ita suspiciens tereti cervice reposta pascit a more avidos inhians in te, Dea, visus: Eque tuo pendet resupini spiritus ore. Hunc tu, Diva, tuo recubantem corpore sancto Circumfusa super, suaveis ex ore loquelas clo Funde, petens placidam Romanis, Incluta, pacem. Nam neque Nos agere hoc patriai tempore iniquo possumus aequo animo: neque Memmi clara propago Talibus in rebus communi de'sse saluti. Quod superest, vacuas aureis mihi, Memmiada, & te Semotum a curis adhibe veram ad rationem,

Nec mea dona tibi studio disposta fideli

Intellecta prius quam sint, contemta relinquaS. Nam tibi de summa Coeli ratione, Deumque, Diserere incipiam, & rerum primordia pandam; IOUnde omne is Natura creet res, auctet, alatque: Quove eadem rursum Natura peremta resolvat: Quae nos Materiem, enitalia Corpora rebus Reddunda In ratione vocare, & Semina rerum

Appellare suemiis, & haec eadem usurpare Is

46쪽

Corpora prima, quod ex illis sunt omnia primis. Omnis enim per se Divum natura necesse 's Immortali aevo summa cum pace fruatur, Semota ab nostris rebus, sejunctaque longe; Nam privata dolore omni, privata periclis, folpsa sitis pollens opibus, nihil indiga nostri,

Nec bene promeritis capitur, nec tangitur ira. Humana ante oculos foede cum vita jaceret in terris oppressa gravi sub Relligione , tiae caput a coeli regionibus ostendebat, 6s Horribili super aspectu mortalibus instans; primum GRAI Us homo mortaleis tollere contra Est oculos ausus, primusque obsistere contra Quem nec fama Deum, nec fulmina, nec minitanti Murmure compressit Coelum, sed eo magis acrem po Virtutem irritat animi, confringere ut arcta Naturae primus portarum claustra cupiret.

Ergo vivida vis animi pervicit, A extra processit longe flammantia moenia Mundi; Atque omne immensum peragravit mente animoque: 7 Unde refert nobis victor quid possit oriri, )uid nequeat; finita potestas denique qtioique. Quanam sit ratione, atque alte terminus haerens.

Quare Relligio pedibus subjecta vicissim

Ohteritur, nos exaequat victoria Coelo. 8o illud in his rebus vereor, ne forte reari SImpia te rationis i ii ire elementa, Vldmque

Endo gredi sceleris: Quod contra saepius olim stelligio peperit scelerosa atque impia facta: Aulide quo pacto Triviai virginis aram 83 sphia passai turparunt sanguine foede

47쪽

LIBER PRIMUS.

Ductores Danaum, delecti, prima virorum. 'Cui simul infula virgineos circumdata comitis Ex utraque pari malarum parte profusa 's , Et moestum simul ante aras ad lare parentem 9OSensit, y hunc propter ferrum celape ministros: Aspectuque suo lacrimas effundere civeis: Muta metu terram genibus sumin a petebat:

Nec miserae prodesse in tali tempore quibat, Quod patrio princeps donarat nomine Regem. 9 SNam sublata virum manibus tremebi in laque ad aras Deducta 'st, non ut, solenni more sacrorum perfecto, posset claro comitari Hymenaeo: Sed casta inceste nubendi tempore In ipso Hostia concideret mactatu moesta parentis IOPExitus ut classi felix faustusque daretur. Tantum Relligio potuit suadere malo rhi m. id utemet a nobis iam quovis tempore Vallim .

Terriloquis victus dictis desciscere quaeres λQuippe etenim quam multa tibi iam fingere possum 1 o

Somnia, quae Vitae rationes vertere possint, Fortunasque tuas omne is turbare timore.

Et merito: nam si certam finem esse viderent iurumnarum homi ncs, aliqua ratione Valerent i Belligionibus, atque minis obsistere Vatum: ' Ilo Nunc ratio nulla 'st restandi, nulla facultas,

sternas quoniam poenas lil morte timendum. ignoratur enim, qude sit natura animai, ata sit, an contra nascentibus insinuetur, Et simul intereat nobis crina morte diremta, II 'An tenebras Orci visat, vastasque lacunas,

48쪽

T. LUCRETII

FNNIUs ut noster cecinit, qui primus amoenol tetulit ex Helicone perenni fronde coronam, Per genteis italas hominum quae clara clueret. 1 2GEtsi praeterea tamini esse Acherusia templa

Ennuis aeternis exponit versi litis, edens: do neque perna inent animae. neque corpora nostra

Scit quaedam simulacra modis pallentia miris: Unde sibi exortam semper florentis Homeri Ia Commemorat speciem, lacrumas A sundere salsas Coepisse, & rerum naturam expandere dictis. Hapropter bene, cum, Superis det sebiis habenda Νobis est ratio, Solis Lunaeque meatUSQna sani ratione 4 A qua vi quaeque genantur il O In terris: tum, cum primis, ratione sagaci, Unde Anima, atque Animi constet natura videndum Et quae res nobis vigilantibus obvia menteis Terrificet, morbo affectis, somnoque sepultis,

Cernere uti videamur eos, audireque Coram, IJ Morte obsta quorum tellus amplectitur ossi Nec me animi fallit, GRAIORUM obscura reperta

Dissicile inlustrare LAT1Nis versibus esse, Multa novis verbis praesertim cum sit agendum, Propter egestatem linguae, A rerum novitatem: 14OSed tua me Virtus tamen, A sperata voluptas Suavis Amicitiae, quemvis perferre laborem Suadet & inducit nocteis vigilare serenas, Quaerentem, dictis quibus, A quo carmine demum Clara tuae possim praepandere lumina menti, OSRes quibus occultas penitus convisere possis Hunc igitur terrorem animi, tenebrasque necesse 'stΝ0n radii Solis, neque lucida tela Die 1

49쪽

LIBER PRIMUS.

Discutiant, sed Naturae species, Retioque principium hinc culus nobis exordia semet, I O

Quippe ita formido Mortaleis continet omne is Quod multa in Terris seri. Coeloque tuentUr, Quorum oper m causas nulla ratione videre postlint, ac fieri divino Numine rentiar. I S

uas ob res, ubi viderimus, nil posse creari De nihilo, tram, quod sequimur, jam rectius inde perspiciemus, es unde queat res quae de creari, Et quo quaeque modo fiant opera sine Divum. Nam si de Νihilo ferent ex omnibu' rebus 16 Omne genus nasci posse , nil Sethi ne egeret:

E T are primum homines, e terra posset oriri Squamigerum genus, A volucres; erumpere Caelo Amenta, atque aliae pec des: genus omne ferarum Incerto partu culta, ac deserta teneret: 16s ec strictus ridem arbo lius constare solerent, Sed mutarentur: serre' omnes o innia postent. Quippe, ubi non esseni genitalia Corpora quoique , qui posset mater rebus consistere certa θ' At nunc Seminibus quias certis quid ille Creatur, ITO Inde enascitur, ataue oras in luminis exit Materies ubi ineli cupisque & Corpora prima Atque hac re nequeunt ex omnibus omnia gigni, Quod certis in rebus inest secreta facultas. praeterea, cur Vere rosam, si limenta Calore, ipsVite: s Autumno fundi sudante videmus: Si non , certa suo quia tempore Semina rerum Cum confluxerunt, patefit, qLodclinque creatUr,

Dum rein pellatos ad unt vivida tellus

50쪽

T LUCRETII

Tuto res teneras estert in luminis oras ΘQuod si de Nihilo fierent, subito exorerentur Incerto spatio, atque alienis partibus anni: uippe ubi nulla forent primordia, quae gelii tali Concilio possent arceri tempore iniquo. Nec porro Augendis rebus Spatio foret illas Seminis ad coitum, e Nihilo si crescere possent Nam fierent iuvqnes subito ex infantibu' parvis :E terraque exorta repente arbusta salirent. Quorum nil fieri manifestum est, omnia qnando paulatim crescunt ut par est) Semine certo: Crescendoque genti; servant; ut floscere pollis uaeque sua de Materia grandescere, alique.

Huc accedit, uti sine certis imbribus anni Laetificos nequeat fodius summittere tellus: Nec porro secreta cibo natura animantum Pr0pagare genus possit, vitamque illeri: Ut potius multis communia Corpora re blasMulta putes esse, ut verbis Elementa videmus, Quam sine principiis ullam rem existere posse. Denique cur Homines tantos natura parare

Non potuit, pedibus qui pontum per vada postant Transire, A magnos manibus divellere monteis Multaque vivendo vitalia vincere saecla Si non Materies quia rebus reddita certa 'li

Gignundis, e qua constat quid post oririt NiL igitur stri de Nico posse fatendum 'st: