Titi Lucretii Cari De rerum natura, libri sex ad optimas editiones collati accedit varietas lectionis cum indice rarioris et obsoletae Latinitatis studiis Societatis Bipontinae

발행: 1782년

분량: 395페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

LIBER PRIMUS.

Esse aeterna potest, cum cetera dissolvantur. Tum porro si nil est et, quod inane Vacaret, Omne foret Solidum , nisi contra corpora caeca Essent, quae loca complerent, quaecunque tenerent: Omne, qu0d est, Spatium vacuum constaret inane. Alteritis igitur nimirum Corpus inani Distiustu 'il, quoniam nec plenum naviter exstat; Nec porro Vacuum: sunt ergo corpora caeca,

: e Spatium pleno possint distinguere Inane. Haec neque dissolvi plagis extrinsecus icta

possunt: nec porro penitus penetrata retexi Nec ratione queunt alia tentata labare:

Id quod iam stipera tibi paulo ostendimus ante. Nam neque conlidi sine inani posse videtur Quidquam, nec frangi, nec findi in hina secando :Nec capere humorem, neque item manabile frigus, Nec penetralem ignem, quibus omnia conficiuntur. Et quam quaeque imagis cohibet res intus inane, Tam magis his rebus penitus tentata labascit.

Ergo, si Solida, ac sine Isiani Corpora prima Sunt ita uti docui, sint haec Κ terna necesse 'st. praeterea, nisi Materies aeterna filisset, Antehac ad Nihilum penitus res quaeque redissent; De Nihiloque renata forent quaecunque videmUS. At quoniam lupera docui NIL posse creari De Nihilo, neque quod genitu'st ad Nil revocari: Es e immortali primordia corpore debent, Dissolvi qu0 quaeque suprenio tempore possint; Materies ut suppeditet rebus reparandis. Sunt igitur Solida primordia simplicitate. Nec rati0ae queunt alia servata per aevum

62쪽

T. LUCRETII

Ex infinito jam tempore res reparare. Denique, si nullam finem Natura parasset Frangendis rebus, jam Corpora materiai V rie redacta forent, aevo frangente priore, Ut nihil ex illis a certo tempore posset S SI Conceptum, summum aetatis pervadere florem:

Nam quidvis citius dissolvi posse videmus Quam rursus refici. Quapropter l0nga diei

infinitae aetas anteacti temporis omnis

Quod fregisset adhuc, disturbans, dissolvensque, 3 fold nunquam reliquo reparari tempore post ei: At nunc nimirum frangendi reddita finis Certa manet: quoniam refici rem quamque videmiis, Et finita simul generatim tempora rebuS Stare, quibus possint aevi contingere florem. 36s Huc accedit, uti Solidissima materiai Corpora cum constant, possint tamen omnia reddi Mollia, quae fiant, Aer, Aqua, Terra, Vapores, Quo pacto fiant, & qua vi cunque genantur, Admistii in quoniam simul est in rebus Inane Sposit contra, si Mollia snt primordia rerum, Unde queant validi s lices, ferrumque creari, Non poterit ratio reddi. nam funditus omnis principio fundamenti Natura carebit.

Sunt igitur Solida pollentia sinplicitate , 773Quorum condenso magis omnia conciliatu

Arctari possunt, validasque ostendere vireis Denique jam quoniam generatim reddita finis Crescendi rebus constat, vitamque tuendi, Et quid quaeque queant per foedera Νaturai Quid p0rro nequeant, sancitum quando qnidem exstat;

63쪽

LIBER PRIMUS.

Ostendant maculas generaleis corpori inesse: immutabile materiae quoque corpus habere 38s Debent nimirum. Nam si primordia rerum Commutari aliqua possent ratione revicta, Incertum quoque jam constet, quid possit oriri, Quid nequeat; finita potestas denique quoique Quanam sit ratione atque alte terminus haereat; I9ONec roues possent generatim saecla referre

aturam, motus, Vistussi, moresque parentUm Tlim porro, quoniam extremum CUJUS ille CacUmen

Corporis est aliquod, nostri quod cernere sensius Jam nequeunt, tu nimirum sine partibus exstat, 393Εt Minima constat natura; nec fuit unquam per se secretum, neque posthac esse valebit; Alterius quoniam est ipsum pars, prima Ne, & lina: inde altae atque aliae similes ex ordine partes Agmine condenso naturam Corporis explent. 6oci Hae quoniam per se nequeunt constare, necesse ' flariere, Ut nequeant ulla ratione revelli Sunt igitur Solida primordia simplicitate; vae minimis stipata cohaerent partibuS arcte.. ou ex ullorum conventu conciliata, 6o Sed magis aeterna pollentia Simplicitate :Unde neque avelli quidquam, neque diminui iam Concedit Natura reservans semina rebus. . Praeterea, nisi erit Minimum, Ι arvistima quaeque Corpora constabunt ex partibus tu nitis; 6io

iuppe ubi dimidiae partis pars semper habebit Dimidiam pdrtem, nec res perfniet ulla: si a

64쪽

T. LUCRETII. 24

Ergo renina inter si immam, minimamque quid escit Non erit ut distent: nam quamvis funditus omnis Summa sit Infinita, tamen parvissima quae sunt, Ex infinitis constabunt partibus ae lde. Quoi quoniam ratio reclamat vera, negatque Credere posse animum, victus fateare necesse 'st Esse ea, quae nullis jam praedita partibus exstent, Et Minima constent natura. Quae quoniam sillat, Illa quoque esse tibi Solida, atque Ψterna fatendum. Denique ni Minimas in parteis cuncta resolvi

Cogere consuesset rerum Νatura creatrix, Jam nihil ex illis eadem reparare valeret:

Propterea quia , quae multis sunt partibus aucta, Non possunt ea, quae debet Genitalis habere

Materies, varios Connexus, pondera, plagas, Concursiis, Motus, per quae res quae ille geruntUr.

Porro, si nulla 'st irangendis reddita fini;

Corporibtis, tamen ex aeterno tempore quaedam Nunc etiam superare necesse 'st Corpora rebus, Quae nondum clueant ullo tentata periclo: At quoniam fragili natura praedita constant, Discrepat aeternum tempus potuisse manere innumerabilibus plagis vexata per aeVUm. Quapropter, qui Materiem rerum esse putarunt Ignem, atque ex igni Summam consistere solo, Magnopere a vera lapsi ratione videntur. HERACLIΤUS inli quorum dux proelia primus,

Clarus ob obscuram linguam magis inter inane is, Quamde graveis inter Grajos, qui vera requirunt. Omnia enim stolidi magis admirantur, amantque lavet iis quae sub verbis latitantia cernunt: 6i

65쪽

Vera lite constituunt, quae belle tangere possunt Aureis, & lepido quae sunt fucata sonore. 643Nam cur tam variae res possent esse, requiro,

Ex vero si sunt Igni, puroque creatae t ii prodesset enim calidum denserier Ignem, Nec rarefert, s partes ignis eandem Naturam, quam totus habet super Ignis, haberent. 6 o Acrior Ar40r enim conductis partibus esset:

Languidior porro disjectis, disque stipatis. Amplius hoc fieri nihil est quόd posse rearis

Talibus in causis, nedum variantia rerum Tanta queat densis rarisque ex Ignibus esse. 6s Atque Hi si faciant, admistum rebus luane; Denieri poterunt ignes, rarique relinqui: Sed, quia multa sbi cernunt contraria, mussant, Et fugitant in rebus inane relinquere purum, &,

Ardua dum metuunt, amittunt vera viai: 66o Nec rursum cernunt, exemto rebus inani,

Omnia denseri, fierique ex omnibus unum Corpus, nil ab se quod possit mittere raptim, Hllifer ignis uti lumen jacit, atque vaporem: Ut videas non e stipatis partibus esse. 66sQuod si forte ulla credunt ratione potesse igneis in coetu stingui, mutareque corpus Scilicet ex ulla facere id si parte reparcent, Occidet ad Nihilum nimirum funditus Ardor Omnis, S ex Nihilo fient quaecunque creantur. 67 Nam quod clinque suis mutatum finibus exit , Continuo hoc mors est illius, quod fuit ante; proinde aliquid superare ite cesse 'll incolume olli Ne tibi res redeant ad Nilum funditus omnes,

66쪽

T. LUCRETII

De Νihiloque renata virescat copia rerum. 6 7SNunc igitur, quoniam certissima corpora quaedam SNnt, quae conservam naturam semper eandem, Quorum abitu, aut aditu, mutatoque ordine, nati tant a turam res & convertunt corpora se te;

Scire licet non esse haec Ignea corpora rerum. 68odiit referret enim quaedam decedere, abire

Atque alia attribui, mutarique ordine quaedam, Si tamen Ardoris naturam cuncta tenerent. Ignis enim foret omnimodis, quodcunque crearent.

Verum ut opinor, ita 'si: Sunt quaedam Corpora, quorum 68 Concursus, Motus, ordo, positura, Figurae, Efficiunt ignes, mutatoque ordine mutant Naturam; neque sunt igni simulata, neque ullae Praeterea rei j, qnae corpora mittere possit Sensibus nostros adfectu tangere tactus. 6, 9 DDicere porro ignem res omite is esse, neque ullam Rem veram in numero rerum constare, nisi ignem, Quod facit HIC IDEM , perdelirum esse videtur

Νam contra Sensiis ab Sensibus ipse repugnat: Et labefactat eos, unde omnia credita pendent: 69s Unde hic cognitus est ipsi, quem nominat Ignem. Credit enim Sensiis Ignem cognoscere vere, Cetera non credit, nihilo quae clara minus sunt: Quod mihi cum vanum tum delirum esse videtur. Quo referemus. emini Quid 1κibis certius ipsis voci Sensibus est e potest, quo vera ac falsa notemus 3 praeterea, qNare qllis litam magis omnia tollat, Et velit Ardoris naturam linquere solam Quam neget esse Ignis, Summam tamen esse relinquar λη qua videtur enim dementia dicere Hirumque. TO

67쪽

ITQuapropter qui Materiem rerum esse putarunt Ignem, atque ex igni Summam consistere posse:

Et qui principium gignundis Aera rebus

Constituere: aut Humorem quicunque putarunt Fingere res ipsum per se: Terramve creare Omnia in rerum naturas Vertier omneis. Magnopere a vero longeque errasse videntur.

Adde etiam, qui conduplicant primordia rerum, Aera jungentes Igni, Terramque Liquori: Et qui Quatuor ex rebus posse omnia rentUr, Ex Igni, Terra, atque Anima procrescere, L imbri

Quorum Acragantinus cumprimis EMPEDOCLEs est:

Insula quem Triquetris terrarum gessit in oris: Quam fluitans circum magnis amfractibus aequor Jonium glaucis adspergit virus ab undis: Angustoque fretu rapidum mare dividit undis Italiae terrai oras a finibus ejus: Hic est vasta Charybdis, & hic Finae a minantur

Murmura flammarum rur sim se conligere iras Faucibus emptos iterum ut vis evomat igneis: Ad coelumque ferat sana mai fulgura riit silm :Quae clim magna modis multis miranda videtur Gentibus humanis regio, visendaque fertur, Rebus opima bonis, multa munita utrum Vir

il tamen hoc habuisse Viro praeclarius in se Nec sanctum magis, A mirum , carumque videtur Carmina quin etiam divini pectoris ejus

Vociferantur, exponunt praeclara reperta; Lli vix humana videatur stirpe creat Us. Hic tamen , I se pera quos diximus, inferiores partibus egregie multis, multoque minores , 7 IOT I

68쪽

Quamquam multa hene ac divinitus invenientes Ex adyto tanquam cordis responsa dedere, Sanctius, A multo certa ratione magis, quam Pythia, quae tripode ex Phoebi, lauroque profatur; γ o principiis tamen in rerum fecere ruinas, Et graviter Magni magno cecidere ibi casu: primum, quod motus, exemto rebus inani, Constitit uni, Ν res molle is rarasque relinquillat, Aera, Solem, ignem, Terras, Animalia, Fruges: 7 s

ec tamen admiscent in eorum corpUS Inane.

Deinde, quod omnino finem non esse secandis Corporibus faciunt, neque pausam flare fragori; Nec prors sim in rebus Minimum coiis stere quidquam

Clam videamus, id extremum cujusque cacumen T OEsse, si iod ad sensus nostros Minimum esse videtur Conjicere ut possis ex hoc, quod cernere non quis, Extremum quod habent, Minimum consilere rebus. Huc accedit item, quod jam primordia rerum

Mollia constituunt, quae nos nativa videmus 7 sEsse & mor ali cum corpore funditus; atqui Debeat ad Νihilum jam rerum Summa reverti, De Nihiloque renata virescere copia rerum: Quorum uti ui lue quid a vero jam distet, habet as. Deinde inimica modis multis sunt, atque venena 76o Ipsa siti 1 ter se: Quare aut congressa peribunt, Aut ita diffugient, ut, tempestate coorta, Fulmina diffugere , atque imbreis Ventosque videmus Denique statuor ex rebus si cuncta creantur, Atque in eas rursum res omnia dissolvuntur, 76 SQui magis illa queunt rerum primordia dici, Quam c0ntra res ill0rum, retroque putari t

69쪽

LI AER PRIMUS.

Alternis gignuntur enim, mutant ille colorem, Et totam inter se naturam tempore ab omni: Sin ita sorte putas, Ignis, Terraeque coire 77o Corpus Aerias auras, floremque liquorum, Nil iii concilio naturam ut mutet eosdm: Ni illa tibi ex illis poterit res esse creata, Non Animans, non Exanimo quid corpore, ut Arbos: Quippe sitam quidque in coetu variantis acervi 77 Naturam ostendet, mistus lite videbitur Aer Cum Terra simul, atque Ardor cum Rore manere:

At primordia gignundis in rebus oportet a turam Clandestinam caecamque adhibere, Emineat ne quid, quod c0ntra pugnet & obstet, 78o Quo minus esse queat proprie, qUodcunqlle creatur. Quin etiam repetunt a coelo, atque ignibus ejus, Et primum faciunt Ignem se vertere in sit ras Aeris: hinc imbrem gigni, Terram lite creari Ex imbri, retroque a Terra cuncta reverti, 78s Humorem primum, post Aera, deinde Calorem tNec cestare haec inter se mutare, meare De Caelo ad Terram, de Terra ad Sidera mundi:

Quod facere haud ullo debent primordia pacto.

immutabile enim quiddam sit perare necesse 'st; 79 o Ne res ad dis hilum redigantur funditus omnes. Nam quodcunque suis mutatum finibus exit Continuo hoc mors est illi iis, quod fuit ante. Qua pr0pter, quoniam quae paulo diximus ante,

In commutatum veniunt, constare necesse 79s Ex allis ea , quae nequeant con Vertier unquam:

Ne tibi res redeant ad Nihilum funditus omnes. Quin p0tius tali natura praedita quae lana

70쪽

T. LUCRETII

Corpora constititas, ignem ii sorte crearint, posse eadem demtis paucis, paucisque tributis, Soo Ordine mutato motu , facere Aeri s auras: Sic alias aliis rebus mutarier omnel S. At manifesta palam res indicat, inquis, in auras Aeris e Terra res omne is crescere, ali ille Et nisi tempestas indulget tempore fausto, 8 os imbribus, A tabe nimborum arbusta vacillant; Solque sua pro parte fovet, tribuitque calorem Crescere non possunt Fruges, Arbusta, Animantes. Scilicet: nisi nos Cibus aridus, tener dumor Adjuvet, amisso jam corpore, vita quoque omnis 8lo Omnibus e nervis atque ossibus ex lolvatur: Adjutamur enim dubio procul, atque alimur nos Certis ab rebus, certis aliae atque aliae res Nimirum quia multa modis communia multis Multarum rerum in rebus primordia milia Si sSunt, ideo variis variae res rebus aluntur

Atque eadem magni refert primordia saepe Cum quibus, & quali positura contineantur: Et quos inter se dent motus, accipialitque. Namque eadem Coequm, Mare, Terras, Flumina, Solem Sao Constituunt; eadem Fruges, Arbusta, Animanteis:

Verum aliis, alioque modo commista moventur.

Quin etiam passim nostris in Veisibus ipsis

Multa Elementa vides multis communia verbis: Cum tamen inter se Versus, ac verba necesse 'st Sa ueConfiteare A re & sonitii distare sonanti: Tantum Elementa queunt permutato ordine solo: sit rerum quae sunt primordia, plura adhibere possunt, unde queant variae res filiaeque creari.

SEARCH

MENU NAVIGATION