De manumissione servorum apud Romanos

221쪽

1ot De Manumissis se Servorum

Idem in Persa act. s. sc. 2. Vers s s. Te mihi indito audientem bis addecet, nam hercle ab que me

Foret 2 meo praesidio, hic faceret te prostibilem prope Hem. Sed ita pars libertinorum est , nisi

patrono quida oryalus est, Ne atis liber i videtur, nec frugi, nec satis honestus. Varro de L. L. lib. 7. in fine. Halent plerique libertini a muncipio manumissi Eodem modo libertinam pro liberta dixit Horatius lib. I. oda 33. Vers. I .& liberrinum pro liberto lib. 2. sit. 3. vers. 281. sic libertos & libertaspersonaι libertisvi vocat Ulpianus lege 2. D. de Operis libertor. 3. Dicuntur autem hic semper libertini ratione generis & conditionis , qua ingenuis oppc nuntur, lueberti vero respectu patronorum, ut docet Laurentius Valla Elegantiarum lib. q. cap. I. idque manifestum est

ex Iustiniano 3 ult. Instit. de Libe

tinis:

222쪽

. Apud Romanos. tinis: A primis uvis incunabulis una

atque simplex libertins competebat: id est , eadem quam habebat manumissor, is quodsiilicet libertinus sit, qui m

numittitur , licet manumisior ingeni u

D. de Recepi. qui arbit. recep. Obi ter addendum puto quod Suetonius

dicat Appii Claudii temporibus libertinos non dictos qui manumitterentur

sed ingenuos ex iis natos. Ubi assi atlibertorum filios ingenuos sitisse, cui nequit assentiri Carolus Sigonius de antiquo jure civium Romanorum lib. I. cap. 6. Idem tamen dicere videtur Horatius lib. I. u.6. vers 1o.

Censorque moveret

Appim, ingenuo si non essem patre

natus.

223쪽

aio Denti missioneServorum

I. Signa ex quibus patebat Iiberos esse sunt interna vu

externa , tuterna nomen , praenomen , cognomen quae

a dominis fortiebautur. Σ. Pileum capite ras accipiebant, nummus Claudii Gothici explicatus, Filaus

Agnum libertatis. Ad pileum

Vocare pro ad libertarem vo- icare. 3. Togam quoque accipiebant ut caeteri cives. Paronius explicatus. FDutus explicatus. Servi apud Romanis tunicis deinde paenulis amicti fuerunt. q. --nulum quoque aureum accipiebant , quem is grincipe petere debebant. s.

224쪽

Apud Roma nos. 2IIceos quoque acceperuul. Sem vi venales nΠdo pede incede haut caeteri oueasgesa-baat. Cato explicatus. 6.

Domestica signa sunt quod

servus manumissus coronam gereret relautus explicatus.

Mos iiD a Pudaeis ad Romanos translatus. 7. CatenaS quoque post manumit fionem oribus dedicaret. Florus explicatuC.

I. Onsero me ad signa ex quill bus cognoscebatur quod essent liberti, horum alia erant quasi interna, alia αterna. Interna erant Romana nomina , quae servi non habebant , quapropter, Quintilianus volens probare addictum servum non esse , dicit eum habere nomen scilicet Romanum Declamatione sit. & Florus Apulejum

225쪽

Nomina autem accipiebant a pati O-nis, ideo Cicero Dionysium Pomponii Attici libertum vocat Atticum Dionysium. Familiarium lib. 12. istola ultima. Et Tacitus Annalium lib. I 2. cap. q. Vocat Felicem tantum quem Historiam libro . Antonium Felicem nominat quia Antoniae liber- . tus erat; Addebatur autem cognomen hoc, quia eo tantum ingenui. utebantur & liberi. Lege 9. C. de Liberali causa. Accipiebant & prae- inomen , quia salutare praenomine solebant Veteres, quum aliquemhonorifice ut liberum & ingenium salu-

tare vellent. . Horatius lib. 2. sit. s. Vers. '2. Quinte puta aut Publi, gaudem praenomine molles Auricula.

Idcirco pronomen quo ante servi ca- xuerant, accipiebint, quod venuste nec

226쪽

Apud Romanos. 2Is nec minus salse exprimit Persius sal. . Vers. 76. -- Hic Dama est non tressis mg se '

Vappa, ct lippus, ct iis tenuisa

ragine mendax.

Venerit hunc dominus , momento turbinis exit Marci Dama, papae s Marco sto dente recusas Credere tu nummos ' Marco sub

, dice palus 'Marcus dixit, ita est, assigna Marce tabello.

Quia autem liberi tria nomina, scilicet praenomen, nomen, & cognΟ-men habebant, ideo & illi tria accupiebant, ideo Ciceronis libertus di-etus fuit Marcus Tullius Tiro. &Pomponii libertus Marcus Pomponius Dion us teste Cicerone ad ADticum lib. q. Epist. 1 . Vide plura exempla apud Alciatum Dispunctionum lib. q. cap. I. & Angelum Politianum

227쪽

Σ13 De I numissone Servorum tianum Alis n. cap. 31. Hinc J uvenalis volens exprobrare parasito scedam patientiam, ait sat. s. Vers. Iz . Duceris planta velut ictus ab Hercule Cacus

Et ponere foris , si quid tentaveris

unquam hiscere , tanquam harias tria n

mina.

Id est, tanquam liber sis. Liberorum

enim tria nomina propria erant. Quintilianus Institutionum oratoriarum lib. 7. cap. 3. Propria liberi με nemo habet nisi bber, praenomen, nomen , cognomen. Uti vero servi priuvatorum a dominis nomen accipiebant, ita publici, ut municipiorum liberti, nomen sortiebantur a muni

cipio Vel oppido, a quo manumissi erant. Varro de L. L. lib. 7. in fine. Vuod alii nomina habent a b oppidis; alii aut non ut debent, habent: habent plerique libertini a municipio manumissin. in quo ut societatum es fanorum servi,

228쪽

, Apud Romanos. .

non servarunt proportionem 2 rati nem , ct Romanorum liberti debuerunt dici. Ut a Famentia Faventim, a

Roma Romanus.

a. Externa signa sunt quae in corpore apparent , & in vestibus, qu rum qnia primam obtinet pileus, de eo primum agemus . Accipiebant igitur manumissi. protinus post m numissionis solennia persecta, pilaum in raso capite. Sosin apud Plautum

- uuia ille faciat, rapi -

Ut hic ego hod=e raso capite calvus capiam pileum. Livius lib. s. in fine: Haec de Prusiano tra scriptores. Polybius , eum Regem indignum tanti nominis majestate tradit: pileatum raso capite, obviam ire legatis sositum, libertumque se Populi Romani ferre: 2 ideo insigvia in ordinis gerere. Petronius in satyi ico: Secutum est hos repositorium , in quo psim

229쪽

Interim ego , qm privatum sese sum

habebam, in multas cogitationes diamctu sum, quare aper pileaim intrasset. Postquam ita omnes baiologias conjumsi, duravi interrogare illum interpretem meum, quid me torqueret. At illa: Plane etiam hoc servus tuus indicare aperta. Hic aper cum heri summam

vium revertitur. Nec multo post.

Dum haec loquimur, puerspeciosus, W-tibus hederasique redimitus, mori Bromium, interdum Daeum , En --que confessus, calathisio uvas circum

tulit , ct poemata domini sui acuti -

ma voce traduxit; ad quem senum conversusTrimalcio: Dis se, inquit, LIB ER. ESTO. P er detraxit pileum apro , capitique suo imposuit Pileum illum non omnes manumissi

230쪽

Apud Rimanos. 2IT accipiebant , sed tantum qui test mento manumissi erant, ut vidimus supra ubi de manumissione testamentaria actum est, & qui vindicta manumissi, nam qui censu manumittebantur , illi se pro civibus Romanis

gerebant, cives autem Romanos

praeter senes & aegros pileum gestasse, non memini me legisse. Illos autem qui minus justam libertatem nacti erant, non accepisse pileum probat

Haec mera libertas, haec nobis pilea

donat.

Vindicta manumissos accepisse puteum probat nummus Claudii Gothici , ab una parte exhibens emgiem Imperatoris cum hac inscriptione. IMP. CLAUDIUS. AUG. ab altera parte hominem raso capite calvum , dextra piscum , senistra sestucam seu vindietim tenentem, cum hac inscriptione LIBERTAS. AUG. apud Spanhemium de usu de K prae