De manumissione servorum apud Romanos

201쪽

188 De Manumissone Servorum cum Mamertini ct Nevittae nominias epissentpaginae consula es, humilior princeps visus est in ficio, pedi Q - diendo cum honoratis : quod laudabant alii , quidam ut a festatum 2 vile camfiebant. Dein Mamertino ludos edente circenses, manumittendis ex more inductis per admissionumproximum, i elege agi dixerat, uti solebat. Liba nius in Paneg. Iul. extremo. ἰ si δἰ : 'O

202쪽

Apud Romanos. I89mus Cronovius Observationum lib.

I. cap. 21. Vade nunc attribue liberi

tem omnibus illis frugi optimisique, se vis, qui tanto feliciores habendi omniabus , quibus unqua- libertatis ductas alapa, quanto hi illis , qui servit

tem in diem mortis continuarunt. M

tat quippe fortunam istis vir a sua sim libertate orsus, nec passus imperare sese tunae dominatum voluptatum e ct plus accipiunt illis , qui alio sunt manumissi loco, per Consedis majestatem; illis v ro qui a Con=libus, per Imperatorii nominis accessionem ; illis qui ab Imper toribus, per hujus qui nunc est , excellentiam. Meminit hujus moris Su tonius in Galba cap. Io. Fiebatque hoc boni omnis causa Cassiodoriis mariarum lib. 6. Epist. I. Tot metrisaebiti ola erat hujuιretributio libertatis reperia in libertatis ornatum , inventa ad generale gauium. Et paulo post: In argumen tum etiam publicae gloriasis

balsamulosjugosimili , qui libertatem

203쪽

1 o De A numissione Servorum tantae dederat civitati. Et paulo post: Prosperrimae conditionis eventu vos in pace ingenuitatem ceditis famulis , Omnosecuritatem demus per bella Romanis Forie ideo quia Brutus primus Cos. primum vindicta manumisit, in memoriam partae tunc libertatis, uti opinatur Petrus Faber in libello de Μagistratibus R omanis. FIunc ritum elegantissime exprimit Claudianus in .HonoriiConsulatu vers 6Iq. Aspice mox laetum sonuit clamore tribu I. Tefastos ineunte quatersolennia ludit Omnia libertas. deductum Mindio

momen

Lex celebrat ,famulusiqueingo laxa a s herili Ducitur, ct grato remeat securo

ctus

Tristis condisio pulsa fronte recessit.

In civem, rubuere gena, tergoque removit

misera, promissi felix injuria tot

204쪽

Apud Romanos. ' Legit hic omina pro omnia Faber loc. cit. idque reci Q, quapropter & probat id Gronorius Observationum capite supra laudato. Iteminit hujus moris idem Claudianus lib. I. in Eutropium Vers 3o8 Candida pollutos imitatur curia fasces ta Forsitan st dominus , praebet mir ' cula bestor consule nobilior , libertatemque da

turus

Uuam nondum meruit, scandit sublime tribunal. Pro dominus legit domini Gronovius . loc. cit. Rebat autem hoc in foro Trajani. Sidonius Apollinaris Paneg. ad Authonium.

Nam modo nos jam festa vocant, ct ad pia possuntra fora, donabis quos libertate cuia

rites. .

si strum gaudentes exspectant verbera maia

205쪽

192 De Manumssione Servorum . Perge Pater Patriaefelix, atque omia nefausto . Captivos vincture novos , absolve

II. Inter causas quoque & quia dem justissimas muneraverim illam , quando dominus manumittit servum cujus operam & sidem in studiis, lubrisque exscribendis probaverat, ut ita in libertate melius impendere te

pus suum studiis possit. Quod ει-

pius quoque factum est. Suetonius de Claris Gommaticis cap. I s. Loquens de Lenaeo Μagni Pomprii liberto. Trassitur autem puer adhuc catenisse reptus refugisse in. Patriam: perceptisque liberalibus disi his, pretium domino suo retulisse: merum ob ingenium st doctrinam gratis manumissu o Idem hujusmodi m numissionis meminit cap. 19. 2 t. &r3. libri ejusdem. Donatus in vita Terentii. P. Terentius Afer, Caris gine natui , servivit Roma Terentio

. , Lucano

206쪽

Apud Romanos. 199 Lucano senatori, a quo ob ingenium o formam mature manumissus est. Si, hmile exemplum de Publio Syro resere Macrobius Satumalium lib. 2. cap. 7. Innumera praeterea exempla in literis refert antiquitas. Sed manum de tabula, satis de causis. i Restat ut breviter addamus qui sine manumissione ad libertatem pervenire possint, ut & de nominibus . libertorum & libertinorum, deque signis. ex quibus eos libertos esse

1. Sine manumissione ad liberitatem veniunt servi a domia is tutores dati , vel aeriis

LIBRI UUARTI

intervenientibus fui appellati. 2. Liberi quoque sine

207쪽

i93 De I anmissone Servorum

manumissione fiunt aegri a

dominis taedio medendi expositi, qai antiquitus Latini , postea cives Romanis e-baat . 3. Potest o quis δε-

- bertus uostri ex Scio. Claudiano. ingratus pro invitus Scium Claudianum quid ca- Cit y Tacitus resitutus ,

rejecira Liasii, Torrentii

' aliorum conjestara. 4. IVG- ex mulieribus, qVae se servis miscuerunt , quare ro libertis habiti.

Ine manumissione ad libertatem perveniebat servus, si eum dominus tutorem inst tuisset, absque adjectione libertatis. f. i. Instit. qui tui. test. dari possunt: in servus proprius testamento cum recte tutor dari potest. Sed

208쪽

Apud Romanos. I9s sciendum est eum 2 sine libertate datum tutorem , Arcite libertatem directam accepisse videri, ct per hoc recte tui rem esse.Notandum ibi quod Imperator dicat propriusservus, alienus enim directam libertatim non accipit,si tutor datus sit sed fideicommissariam tantum. Ulpianus f. q. legis Io. D. de Testam. tutela. & necesse est tunc

Ut ematur ac manumittatur. The

philus Instit. f. citato. Libertatem quoque accipit qui a domino filius vocatur actis intervenientibus , ex constitutione J ustiniani f. ult. Instit. de Adoptionibus. Apud Catonem bene siriptum refert antiquitas , servos si a domino adoptati sint, ex hoc ipse posse liberari. Unde ct nos eruditi in

nostra constitutione etiam eumservum, quem dominus actis tutervenientibus μlium suum nominaverit, liberum esse constituimus; bcet hoc ad jus sibi are a. Sine manumissione liberi Ι et quepiendum nons ficiat.

209쪽

i 96 De Aranumisseme Servorum

que fiebant qui aegri a dominis exponebantur toedio medendi, idque ex constitutione Claudii Imperatoris. Suetonius in Claudio cap. 2 s. Cum quidam aegra ct affecta mancipia in insulam . sicuti pii Bedio medent exponerent , omnes qui ex nerentur liberos esse sanxit, nec redire in ditionem dom nisiconvaluissent. uuod si quis necare

vellet quam exponere, caedis crimine i

neri. Meminit hujus edicti Claudiani Modestinus in lege r. Qui sine Manumiss. Servo quem pro der lidio dominus ob gravem infirmitatem habuit , ex edicto Divi Claudi competit libertas. Hi servi antiquitus non cives Romani sed Latini fiebant, postea ex constitutione Justiniani cives Romani facti sunt 3. 3. legis unicae C. de Lat. liberi. toll. Scimus hoc etiam esse in antiqua latinitate , ex Histo Disi Claudii introductum, quod squis servum suum aegritudAepericlia tantem fisa domo publice ejecerit, ne-

210쪽

Romanos. I97que ipse cum procurans, neque alii eum

commendans, cum erat ei libera famiatas, sinon ipse ad ejus curam sufficeret,

in xenonem eum mittere, vel quo poterat eum modo adjuvare , hujusmodi servus in libertate latina antea morab tur , ct quem ille morientem dereliquit, ejus bona imrum, cum mor rerum , accipiebat. Talis itaque servus libertate necessaria, domino etiam nolente, re ipsa donatus, flat illico civis Roma-nm , nec aditus in jura patronatus quondam reservetur domino. Huc

pertincre puto epistolam Plinii 71. libri 1 o. ubi Trajanum consulit an liberi nati, expositi & in servitute educati, liberi an servi sint. Sunt&plures casus, quibus servi sine manumissione libertatem accipere pή- sunt, de quibus vide titulum Pandectarum Qui sine manumis . & titulum Codicis si Mancipium ita fuerit alienat. ut manumit adde legem 7. inpr. & legem 8. f. r. D. de jure pMI 3 tro-