장음표시 사용
121쪽
quiret, quia , torpentibus rigore nervis, vix nectere artus poterant. Deinde, ut tandem agitando sese inovere ac recepere animos, vi raris locis ignis fieri est coeptus, ad alienam opem quisque inops7 tendere. Biduum eo Ioco, velut obsessi, mansere. Multi homines, multa iumenta, elephanti quoque ex his, qui proelio ad Trebiam facto superfuerant, seΡtem Obsumpti. LIX. Degressus Apennino retro ad Placentiam castra movit, et ad decem millia progressus consedit. Postero die duodecim millia peditum, quinque equitum adversus hostem ducit: nec Sempronius consul iam enim redierat ab Roma detrectavit certamen: atque eo die tria millia passuum inter bina castra suere. Postero die ingentibus animis, Vario eventu,
Pugnatum est: primo Concursu adeo res romana Superior fuit, ut non acie vincerent solum *, sed pulsos hostes in castra persequerentur; mox castra quoque oppugnarent. Hannibal, paucis propugnatoribus in vallo portisque positis, ceteros consertos in modi a Castra recepit, intentosque signum ad erumpendum spectare iubet. Iam nona sermo diei hora erat, quum Romanus a, nequidquam satigato milite, postquam nulla spes erat potiundi castris, signum receptui de
dit. Quod ubi Hannibal accepit, Iaxatamque Pugnam
et recessum a castris vidit, extemplo equitibus dextra laevaque emissis in hostem, ipse cum peditum robore medius, castris erupit. Pugna raro ulla magis Sae a,
. Ad atienam opem Misque in m. qui sine ope erat. hoe est, inops con-xilii proprii et auxilii, lendora, severtit. - Et phanti quoque ex his ete.; vide e. 56. n. 4.
122쪽
et cum utriusque partis pernicie clarior suisset, si extendi eam dies in longum spatium sivisset. Nox accensum ingentibus animis proelium diremit: itaque acrior concursus fuit, quam caedes; et, sicut aequata se me pugna erat, ita clade pari discessum est. Abneutra parte sexcentis plus peditibus, et dimidium eius equitum cecidit. Sed maior Romanis, quam Pro numero, iactura suit, quia equestris ordinis aliquot, et tribuni militum quinque, et praesecti sociorum tres, sunt intersecti. Secundum eam pugnam Hannibal in Ligures, Sempronius Lucam concessit. Venienti
in Ligures Hannibali per insidias in torcepti duo quae
stores romani, C. Fulvius et L. Lucretius, cum duo-hus tribunis militum, et quinque equestris ordinis senatorum serme liberis, quo magis ratam fore cum his ε pacem societatemque Crederet, tradunturi LX. Dum haec in Italia geruntur, Cn. Cornelius Scipio, in Hispaniam cum classe et exercitu missus,
inter equites , dextra Iarea e par emissos, eastris erepit. Me litis ex coni. Gron. mediis alii a uetore Lim. In NM. et edd. anit. plerisque de his, in quihusdam de iis . et in e. Pot diis. Hine potius non dubito, quin vertade his eris ris et de iis eastris margini adAeripta sint, et glossatoribus, uouLiuio debeantne. s. Maior Romania qtiam Pro nia mero Meltira: vide ad VII. 33, n. a. - Stine interseel. Suna a librario oristum habere, supervaeuum proseel esse, et radere aures contendit Gruterus. qnem impugnat Dra. tit in singendia glossis nimium. LEN. Meuniam eram Ptignam ; vide ad I. έ.
6. Ralam fore etim his. s. iis, Wil. Liguribtis; Stroili. 'CAp. LX. r. Cn. Cornelius Seipio in Hispaniam leonne XXI. 32 eum edisse etα; conser Polyh. III. γῆ Emporiae, Emrapuit Ptol. II. s. at E intimos et 'irrucos, hodie Amm-rias. titha Bisp. Tarrae. in ora Cataloniae prope Pyrenaeos et mare mediterraneum. propr. duo oppida . muro divisa, e quibus alteram a Phoeaeensibus salii dieunt Massilioma hos . qui a Phoeaea Ioniae oriundi sunt, de quo v;de ad Sil. IV , Sa . alterom ab Hispania conditum erat: iunde in plur. Emporiae. Cons. e. st; '
123쪽
1 22 quum, ab ostio Rhodani prosectus. Pyrenaeosque
montes circumvectus , Emporiis appulisset Classem, exposito ibi exercitu, OPSus a Lacetani S , omnem oram usque ad Iberuin flumen, Partim renovandissocietatibus, partim novis instituendis, romanae ditionis secit. Inde conciliata clementiae fama non ad maritimos modo populos β, sed, in mediterraneis quoque ac montanis, ad serociores iam gentes valuit: nec pax modo apud eos. sed Societas etiam armorum, Parata est; validaeque aliquot auxiliorum cohortes ex iis conscriptae sunt. Hannonis cis Iberum provincia erat A: eum reliquerat Hannibal ad regionis cius praesidium : itaque prius quam alienarentur omnia, obviam eundum ratus, Castris in conspectu hostium positis, in aciem eduxit. Nec Romano differendum certamen visum: quippe qui sciret, cum Hannone et Hasdrubale sibi dimicandum esse, malletque adversus singulos separatim, quam ad Versus duos simul, rem gerere. Nec magni certaminis ea dimicatio fuit: sex millia hostium caesa, duo capta cum praesidio Castrorum ; nam et CaStra EX pugnata sunt, atque ipse
dux cum aliquot principibus= capiuntur: et Scissis,
ima, subieetaque Poenis, quibus plurimum inde eommeatus et olimcntorum advehebati c. et ah uua eius et .itale Lepti sitigilla in dies talentaveetigal dabantur. Cotis. Pol . I. 8a ;
a. a. Oratia a Lac.; v. P. 23 , n. r. 3. Non ad maritimos moelo putidis, vide ad Il. io, n. to. Polyhitis tradit. eum poptilos sponte se dedentes singolari humati licite complexum esse. sed alios vi subegisse. . Hannonis eis Iberiam mos incia
a, n. s. - Prius quam alienarentiar muta , Omnes Hispaniae gentes a Poenis deseorent. ad Romanorum partes traherent r; alienae, Romanne ditionis serent omnia. - ω iam riari. dum ratus Hanno in aetem edtiate;
vid. ad lib. I, eap. 23, n. έ.
124쪽
I. in . XXI , CAP. 6o. 6 i i propinquum castris oppidum , expugnatur. Celerum praeda oppidi parvi pretii rerum fuit ; supellex bam
barica, ac vilium mancipiorum 6. Castra militem ditavere; non eius modo eXercitus, qui Victus erat, sed et eius, qui cum Hannibale in Italia militabat. omnibus sere caris rebus ne gravia impedimenta serentibus essent citra Pyrenaeum relictis. LXI. Prius quam certa huius cladis fama accideret , traensgressus Iberum Hasdrubal cum octo millibus peditum, mille equitum, tanquam ad primum adventum Romanorum occursurus, Postquam Perditas res ad Scissim amissaque castra accepit, iter ad mare convertit. Haud procul Tarracone classicos milites navalesque socios, Vngos palantesque Peragros, quod serme fit, ut Secundae res negligentiam creent, equite Passim dimisso, cum magna caede, maiore fuga ad naves Compellit. Nec diutius circa ea loca morari ausus, ne a Scipione opprimeretur, trans
tignae ob enim XXIX. 34. n. S, et gr. ροαυltv et ναταυHυ τιυὶ et ei: τὲ .es μέ m aliquo tendere . se convertere . Pervenire. vi Oe 'ere eonestio nomi etiam XXXI. Is pr. in tempore adesse, non sero venirer quae vis non in dativo utique latet. ged e e- exto aeeedi r quippe ihi l. et ad eon-eilium Oeetirrere idem fuerit: sed regis legati aecelerarunt, non Atheniensium. De Misit eo Anti Atia XXXV. 35 Pr. venit . quasi Meursurus ihi legato et affuturus, vel sui eopiam praehiturna. N Bauer. a. Baud promi Tarraeona vide ad XXII. aa. n. a ) elassi a milites nais Dialesqtia a tos vide ad IX . 38 . n. i . Tartaeone relictos. Magna eie.
si . tibi sectindae res negligentiam creand emend. Doer. non male.
125쪽
Iberum sese recepit: et Scipio, raptim ad famam no-
sectos navium animadvertisset, praesidio Tarracone modico relicto, Emporias cum classe rediit. Vixdum.
digresso eo, Hasdrubal aderat; et, Ilergetum populo, qui obsides Scipioni dederat, ad desectionem impulso,
cum eorum ipsorum iuventute agros fidelium Romanis sociorum vastat. Excito deinde Scipione hibernis, toto cis Iberum rursus cedit agro. Scipio, relictam ab auctore desectionis 4 Ilergetum gentem quum infesto exercitu invasisset, compulsis omnibus Athan giam urbem, quae caput eius populi erat, circumsedit : intraque dies paucos, pluribus quam ante Obsidibus imperatis, Ilergetes, pecunia etiam mulctatos, in ius ditionemque recepit h. Inde in Ausetanos prope Iberum, socios et ipsos Poenorum, procedit: a que, urbe eorum obsessa, Lacetanos auxilium finitimis serentes nocte, haud procul iam urbe, quum intrare vellent, excepit insidiis. Caesa ad duodecim millia : exuti paene omnes armis, domos passim palantes per agros dissugere ; nec obsessos alia ulla res,
3. Agmine ne o. vide ad VI, 28. n. a. - Sigonius e vet. lib. dat claei os Metuit enim agmen Seipio elassico-xum militum, et navalium ineiorum, quos vagos palantesque per agros ΗΛ euhal oppresserat, ut in paueos Praefectos animadverteret. Αi Drah. nihil mutandum putat; Dam pessime hie versatus est Sigonius. Non agmen et Asieorem militum Scipio activit, sed ipse. raptim agmine acto. ad eos pro ettis eie. LΕΜ. - Emporias; v. ad rap. 6o pr. 4. Seirio reliciam ab auriore Gyeetionis , Hasdrubale; qui iterum trans Iberum se receperat. Ilergetum gen- tam . quae cis Iberum est. De Rem tutia vide ad eap. Q. n. I. Cameeoriam mox dieitur Athanagia , quae nonnullis fuisse uidetur hodierna Manresa. sed Taraphae Tarrem. Petro de Marea Hisp. II. αε. et Cellario Leri qtiae primum Ailanasia, quasi aeterna tires . a Graeeis, et
lonΛ . Calaioniae opp. haud longe ab Ibero situm.
ad XXXu. I s. n. 4. - In Ausetanos ... Laeetanos . vitie ad eap. 23, u. r. Nox malim r haud pro ι urbe, quum iam intrare Dellent.
126쪽
quam iniqua oppugnantibus hiems, tutabatur. Triginta dies obsidio suit: per quos raro unquam nix minus quatuor pedes alta si iacuit: adeoque pluteos
ac vineas Romanorum operuerat, ut ea Sola, ignibus aliquoties coniectis ab hoste, etiam tutamentum fuerit. Postremo quum Amusitus princeps eorum ad Hasdrubalem pro sugisset, viginti argenti talentis pacti de
duntur. Tarraconem in hiberna reditum est. LXII. Romae, aut circa urbem multa ea hieme prodigia facta: aut, quod evenire solet, motis semel in religionem animis, multa nuntiata, et temere credita sunt: in quis ingenuum insantem semestrem in foro olitorio triumphum clamasse: et soro boario bovcm in tertiam contignationem sua sponte ascendiSse, ut que inde tumultu habitatorum territum sese deiecisse: et navium speciem de caelo assessisse, et aedem
Spei, quae est in foro olitorio η , fulmine ictam: et
ε. Nia m. q. p. a.; v. III, 6έ. n. S.Cap. LXII. r. Mullia ea hi me rod gia ete. De quibus omnihos vide
ad I. 3 . n. I. - Ingentium in iantam semestrem in foro olitorio, extra portam Carmentalem. inter Tiberimat Capitolium . trium iam Hamasse.
et eriti hum nomine eigre sexclamare
Div. I l. o. - Foro boario: vide ad X, 23, n. a. - Dium speetem doeriora ostitiisse, ut XLll, a. n. a I vide ad I, 31, u. I. a. Aedem Spei in foro olitorio, vide ad II. 5a, n. a. - Lan ii Matiam se commorisse; eouser ad XXIV, 3o, u.
8. Hastas Martis vulgo intelligunt. tit XXIV. ro. n. 8. Possunt etiam hastae in templis suspensae alIaeve innui; via. ad i. 3ri n. r. Steger da prodigiis p. tia; et Drah. ad XL, is , n. I. uhihaee notavit: vi tesser ad Ohseq. Aa Prod. εο, et s6; ex eo et Liv. XXIV. ro , eoniieit. IL . a s. ad verba po
morantve etiam XXI, 6a, tibi Sa I- Iietia hastam Iunonis Lanuvinae, seu So,pitae indieati putat; euitis aententiam egregie illustrant numini gantia Preei liae. imaginem Iunonis, eoru ih esprinis ornatae, et hasta armatae . exhibentes, et loeus Cie. de Nat. Deor. I, m. insignia huius Iunonis pellem
caprivam, hastam, se uitilum et ealiseeos repandos reser s. quem optime ad hune Dummum advocavit Haveth.
127쪽
Lanuvii hastam se Commovisse: et corvum in aedem Iunonis devolasse, atque in ipso pulvinario δ consedisse : et in agm aini ternino, multis locis hominum specie procul candida Veste visos, nee Cum ullo congressos : ct in Piceno lapidibus pluisse : et Caere sor
tes extenuatas β: et in Gallia lupum vigili gladium ovagina raptum abstulisse. Ob cetera prodigia libros adire decemviri iussi β. Quod autem lapidibus pluisset in Piceno novemdiale Sa Crum editum 7. et subin-
ata . ned hasta memorantur. potitia
indieantur hastae quum Martis Praeneste aliorumque deorum, dum Iuno Atiis Sospitae Lanuvii cultae 7 nam et Proximum prodigium . quod Lanuvii Hrea simul aerum eiusdem Iunonis ae-Hdit. id suadere videtur. Praeterea hoe quoque prodigium non Romae . sed alibi extra urbem a idisse . eolligo ex verbo nuntiaMere, quo Livina utitur de tulibus plodigiis , 3. In ipso miM.; v. v, 3. n. 5. 4. In agro amiternino vid. ad x . 39. n. t mullis lotas homi m aperie
pro I eisnAida Des e Misos etc. Suspirari posgis hominum amei ... Mi as , nee eum titio eongressas e sed nil mulcitidum; nam ita loquitur religionis et ευρημίας . non ausus certo nomine . quicumque fueriti t. ignarus appellare, ne peeeetr ceterum intelia ligi potest daemonas aerios genim , vel neseio quos; Grono v. Cons. ad I.
n. s. 5. Caere sortes extentia vis, ut m x
es XXII. r. auentiatas, hoe est . mimores, seu exiliores saetris; erniit ei nixories plerumque e i gno suetae , vel globulorum, vel te, erarum . . ut taloruin sortita, tu scriptae literis . quae in tarna bene misino a puero ducebantur; Str. Cons. Cieeronem de Divina tione . lib. I l. 4 i. 69. In ostentis et somniis omnia maiora et auctiora videre laetiam ae prospertim iudieantharuspiees et ouειροκρίτω, sed triste tentum est. si qua res solito minoeel lentiatior desectiorque apparet; quo
pertinent quid ripae selites, quae iti ornare ereverant s. id. Dlin. Xxv Ill. a ); panis Perdictae e tus, duploque maior suetus in furno, qui ei oves ν
Menti regnum Macedoniae portendit, et septem cipimae vaeeae. septemque maeie deseetae . quas e flumine a ceu dentes vi lit rex aeqvplius: Salmas
ad Sol in. pag. 48 . CL Plio. xxx lv.
33 . seu 38 . et Simer Don den Prodigian . p. t 85 . tibi putat sorte a sui Ebaeillos titulo inseri pios teons. ad XII. a. n. 36 . et olentialas . vel Droprie exta linas diei. quia exciderint ex laetita, seu lenia , qua collig-lae fuerint. Sed a renuulae dicuntur Xitu , i, is; eat istas. h. e. taeniis vittisque solutas eoni. Lips. Eleel. II. a. quod respuit Peria. Anim. hist. e. s. p. 38o. s. Libros adire de nitari iussi ἀvid. ad ill .io, D. 6.
128쪽
de aliis procurandis prope tota civitas operata fuit. Iam primum omnium Vrbs lustrata est hostiaeque maiores s , quibus editum est, diis caesae; et donum ex auri pondo quadraginta Lanuvium ad Iunonis oportatum est; et signum aeneum matronae Iunoni in Aventino dedicaverunt; et Iectisternium Caere, ubi λ sol tes attenuatae erant, imperatum; et supplicatio Fortunae in Algido; Romae quoquo et lectisternium Iuventati, et supplicatio ad aedem Herculis nominatim; deinde universo populo circa omnia pulvinaria λ, indicta; et Genio maiores hostiae caesae quinque; et C. Atilius Serranus praetor vota suscipere iuSsus, Si in decem annos respublica eodem stetisset statu. Haec Procurata 3 votaque ex libris Sibyllinis, magna ex Parte levaverant religione animos. LXIII. Consulum designatorum alter Flaminius, cui eae legiones, quae Placentiae hibernabant, sorte evenerant, edictum et literas ad consulem misit , ut
ranu.s elouas operata fiat; vide ad i. 33. n. 7. 8. Vrha liaserata est; uid. ad I, 28.
o. Lantisium ad Iunonis aedem portiatum est I vide ad I. 33. n. s. et VIlI. i. . u. έ. - Matrona Iuno. 3 min. ob maiestatem deae. ve ut ma-arona Tonantis ap. Ov. Fast. v I. 33.
2 3. Lectisternium Caere . tibi sortes vitientiatae; cons. nol. 6. et ad V. 3.
nimos Palisione; vid. adlih. v. eap. 23, n. 7. C p. LXIII. i. Edicium et liter ad consulem Sempronitim, Placantiae LM antem; et cap. ex tr. et 5ε sq. misit: nam quidquid magiairtilus populi rore. publice mandabant. ediseradi bantur, mandatumqtie ipxum ediis erum appellatum; Stroth. Misere est vel omnino proloqui, pronuntiare et
itidieare vide Gron. et Drahenti. ad XXX, 5 pe. et Cori. aA Sall. Catilin. 33, vel sententiam Aicere, si cle iudieihus . vel voee s piove publice proposito aliquid constituere et iobere , si de magistratibus adhibetur. CL
129쪽
is exercitus Idibus Martiis Arimini adesset in castris. Huic in provincia consulatum inire consilium erat, memori Veterum certaminum cum Patribus 4, quae tribunus plebis, et quae postea Consul, prius de consulatu, qui abrogabatur, dein de triumpho habuerat; invisus etiam patribus ob novam legem, quam Q. Claudius tribunus plebis adversus senatum k, uno patrum adiuvante C. Flaminio, tulerat: ne quis se-
Ern. Clav. Cie. et ins ad XXXI, έs,n. 5. - Iiubias Martiis r qui dies tum temporis magistratibus ineundis Iemnis erat; Stroth. Cons. XXl I. r. Si e reiate Idus Martias abeundis; v. XXX. h. n. 4.α. Arimini adesset in castris: eoni. ad cap. fix, n. S. Eo et Servilius Pe venit , ihique remansit: at Flaminius, Iegionihus suis assumptis, per Etrulliam prosectus est Arretium . quia Praeter eius opinionem Hannibal iam in Etruriam eou tenderat. Cons. Polah. III, 77 . eum ranara.
3. Memori Desertim erelaminum cum
utra senatus auetoritatem inierat
Togatiociem de agro pieeno et gallieo viritim dividendo; vid. Polrb. II. as; valer. Nax. V. 4, S, et Cie. Aead. II,
35; III. 3a. - Quae Postea e stilan. rh. 5as. eum P. Furio Philo mitis da conati talia, qui abrogabaltir , deinae ritim s habuerat, vide Plutareti. io Marcello. p. 299. qui tradit. quum
augi res vitio creatoa esse consules. adversus lusuhres profectos, dixis- ent, senatum eos confestim literis Romam revocasse et iussisse . quam Primum consulatu se abdi re, nec
quidquam pro imperio gerere : Flaminium vero has Iiteras non prius aperuisse, quam hostes sudisset eotitie Polrb. II, 32. 33 : itaqtie vietori. eum ingenti praeda redeuuti. trium phum fuisse negatum; ipsum vero
Privatum triumphasse, et mox magistratu ahite eoacium esse. Cons
Zonaras , et ad Sil. IV, 7M sq. 4. Oh nooam legem , quam Q. cI-ditis trib. H. adorestis se Ium s sorteia reso senatu; Gmnov. Cons ad I, 46 . n. 4 liae Ir ne quis senator , otii a sena orius pater Disset e te. CLGe. Vere. V. t 8; Cuiae. Ohss. VI, 38. Et L. 3. D. de exeo t. et vacat. mundi, tinde intelligitur, id lege Iulia de re petundis suisse repetiitiis. Du Lertis monet, a Digh. in An n. ad ann. 535 . nullo a laetore et Claudio tribtil eosnomen Flaminii, et trihunatum legem que eius ad annum praee. referri. Ceterum recepi emenda Siroth. , qui haee notavi irae neptum est vulga umqui e senaloris pater itiisset; quasi is neei me esset senator, et ex dignitate silii alisti id in patrem redundaret. Immo ne sie quidem plusquamp. Disset lo- m habere posset: et hinc quoque nolim eum Deciis. A tia pro pater reponere; dicendum enim fuisset: q. a. stitis esset. . Forte tamen insoletis viis deri possit senti Oritis pater. et Pro habilior eonte e tura Boetii : μι- se nator paler fuisset.
130쪽
nator, cuive senatorius Pater suisSet, maritimam na-Vem. quae Plus quam trecentarum una Phorarum 5 esset. haberet: id satis habitum ad fructus ex agris vc-ctandos : quaestus omnis patribus indecorus visus ε. Res, Per Summam Contentionem acta, invidiam apud
nobilitatem suasori lcgis Flaminio 7 , favorem apud plebem alterumque inde consulatum, peperit. Ob haccratus auspiciis ementiendis , latinarumque seriarum mora, et Consularibus aliis impedimentis retenturos se in Urbe, simulato itinere privatus clam in provin-5. Muritimam naoem , quae plus quam treeentarum amphorarum esses . haberet: nam ad amphorarum . quas eapiebant. numerum magnitis donauium exigi solebat; Si tot litus. CL antit . ad Cieer. Div. XlI, 15; Hatu. ad Plin. VI, eta, seu 2έ, et Voss. ad Mel. p. 28o. 6. Quaestus omnis Patribus inue - νω Mistis e Nam senatores post hellum punieum in Sicilia. Scit sitita et Corsica praedia sibi comparare, et per speetem depori citi loriam ex iis seu et uiam negotiationes. amplissimo oris dine indiguas exercere coeperunt; quod h. l. xiguiseati videtur; Duher. Coos Ern. Clav. Cieer. vetho Neg
. Masori logis Ham nisi vide adll. 56, n. s. - Glareanus vulgatam interpunctionem mutare eotiatur, eomma imst legis ponens, et vethamaminios Morem iungens, ita ut suasor legia sit Q. Clanditis; sed eum Dia . vulgatam sectionem tueor. Licet enim, qui legem tulisset, eandem interdum suaderet, lamen, quum Q. Clauditis adiuutin te Flaminio legem illam lusisse die itur, vulgatum ui si inctionem servo, ut potitis Flaminius vo lue suasor legis, eoque res invidiam apti l nobilitatem, favorem apud
populum eidem ipsi peperisse dicatur.
4 al. Timebat Fluminius. De . sicut in Priore eotistitatu suo ob prodigia, qtiae augures sibi inter auspirandum obla ta retulerant, iussus erat a Patribu, magistratu se abdicare. ita et nune vana au Picia ementirentur. του θείου ut ait Zonaras; Vtiles. Sententia est. Ob hoee odia inter ipsum et Patres. ratus Flaminius, retenturos, se ilieet Patres aes Flaminium)M Vrbe, i. e. vetitus ne se retinerent. varia praetexentes . tum auspieiis ementiendis, i. e. ementiendo contra Flaminium . auspicia prohibere , quominus exire vel potius magistratiam inire et gerere possit, euius modi arii scium Patres, quorum augures erati t. saepissime adhibuerunt, maxini e contra plebeios homines ; ium ne elenda ali , mora, latinartim feriartim, Dempetit consul Flaminius ad Vitiem ma-veat . donee lalitias serias indixerit egeritque eons. ad i. 4b, D. 2)r tum deliique consulari hus alias nescitiis. quae pro impedimentis essent ad belium sistitiatili; Strothitis. -Prisacias; vid. ad lib. l . cap. 4o, n. 5.