장음표시 사용
351쪽
,, glorienturqvir Romani, tu , ad unum modo ictum is vigentem, velut aculeo emisso, torpere . . Per cenis tum Prope annos, cum populo romano bellum g is simus, nullo externo adi uti nec duce, nec exerci-M tu : nisi quod per biennium Pyrrhus nostro magis D milite suas auXit vires, quam suis viribus nos d D sendit. Non ego secundis rebus nostris gloriabor, is duos consules, ac duOS ConSuIures exercitus a no- is bis sub iuguin missos et si qua alia aut laeta autis gloriosa nobis evenerunt. Quae aspera adversaque is tunc acciderunt, minore indignatione referre possura mus , quam quae hodie eveniunt. Magni dictatoresis cum magistris equitum, bini consules cum binis con-M sularibus exercitibus in rediebantur sines nostros:
M ante explorato et subsidiis positis, et sub signis adis populandum ducebant. Nunc proprii unius ot parvi M ad tuendam Nolam praesidii si praeda sumus. Iamra ne manipulatim quidem 7, Sed latronum modo,
laudati, Curi. IV, 34. D. 23; Cie. P. Flaceo . . et Pluti in Peticle. pag. r i. Locum Plaicinis addit Victor. var. leel. Iu . a 6. Malim tamen amasso acutis, ut apud Curi. loco laudato itioinui bis, lihris legittie. Celetum alii olim putabant, aculeis infixis amis- isque apes statim mori , alii vero . eas ita sucos seri et tot pere . pariterque et nocete ei prodesse desinere ἔ vide
not. I. - Non ego a. r. n. gloriabor; uavi unus legaloruin loquitur, sed nomine utriusque gentis, praecipue S mutilum. 5. Duos e stitia ... sub iticum missos ; vide IX, a se l. - Ante ea oria to; vide ad I. 41, D. xo. - Sulsi tria positi, i vide ud ll. 2 . D. u. - μι signia ad putilandum dueebant: vide
ad I, 23 . v. 4 . et XXIX, 3. n. a.
s. Nune proprii tinitia et Imr i. . . . praesiuit, quod uni lautum urbi iuen dae subsicit, ei proprium vel destitiatum est; lae. Cronov. Aulea ita edd. 'νe pro prurit . ei recte sorsau, legebatur. Ceterum e utemptim hace dicta de eaetellia Nareelli. 7. Ne muniriaratim qui ium Aleueta
acie, ut ullI, 8, vel potius ut insim elo agmine II, έ s. ei ramine ire XXXVII, 33. Cotil. Nehel. ad Polo L.
352쪽
5 A I 'b, percursant totis sinibus nostris negligentius, quam
γγ Si in romano Varrentur agro. Causa autem haec
est, quod neque tu defendis, et nostra iuventus, a quae, Si domi esset, tutaretur, omnis sub signis
1, militat tuis. Nec te, nec exercitum tuum norim, γγ nisi, a quo tot romanas acies susas stratasque esse
,a sciam, ei sacile esse ducam opprimere populatores dia nOStrOS TagOS , Sine Signis, Palatos, quo quem quoaa trahit. quamvis vana, praedae spes. Numidarum
a paucorum illi quidem praeda erunt, praesidium-sa quo missum nobis et Nolae ademeris η, si modo, a quos, ut socios haberes, dignos duxisti, haud i 1ἱ- ,, dignos iudicas, quos in fidem receptos tuearis. γγ
XLIII. Ad ea Hannibal respondit: Omnia simu a
cere Hirpinos Samnitesque ; et indicare clades suas , clyctere Praesidium, et queri indefensos se neglectosque. Inricandum autem fuisse primum , dein Petendum Praesidium ἰ Postremo , ni impetraretur, tum deniquc
querendum , frustra Uem imPloratam. Exercitum 5ese non in agrum hi inum famnitempe, ne ei Ose oneri
8. Praesidiumqtie missum a IIomania ) nobis et Notia odemeriar ita omnes sere NM. et edd. nisi quod
Nogunt. et cet. ante Drah. post nobis perperam erit inservere, et Drah. reposuit ademerit, proh. Doer. . ut sensu a xit: et praesidiam . quod nobis miseris , M. etiam , Nolae ademerit, e. praesidium, h. e. Nolam simul a praesidio, quod nune hanc urbem te net , Iiberaverit. Idem vir doetus coni. P. m. et nobis et Nolae aderit. h. e. opem seret. Neutrum mihi arridet, et
eum Strothio restitui ademeris e sed . quod lectio optimi eod. Ptit. Praesidiumque simtii nolis smnare videtur, reponere in alim: praesιdiamque s scit. illud , de quo vid. n. ε . eui Marcellus praeerat, quodque et Nolam tenebat, et Samnitium agros populabatur si mur nobis et Nolae . vel Nolanis vide
meris , eo et nos ei Nolanos liberaueris. Duheriis monet. in vulg. seriptura non ineptam esse sententiam: ditas
res esseceris, et praesidium nobis a te missum erit, et ab eo caesis populatorihus agri nostri, qui paucorum Numidarum praeda erunt . Nolae praesidium ademetis. Sed ulcis latere, ex varietate scripturae eolligit. Cap. XLIII. i. Indicandum autem fuisse primum , acii. qtia elades necepissent. Sed sorte legendum: Indi n-dam eluum Disse primum.
353쪽
esset, sed in proxima loca sociorum populi romarii ai ducturum. Iis ρπαhuidis et mι litem suum replesiarum se, et metu procul ab iis submoturum hostes. Quod acibellum romanum vitineret, si Trasimeni quam Trebiae, si Cannarum quam Trasimeni Pugna nobilior esset;
Canniarum se quoque memoriam ObScuram maiore vi clariore uictoria facturum. Cum hoc reSponso muneribusque amplis legatos dimisit. Ipse, praesidio inodico relicto in Tifatis, prosectus cetero exercitu ire No-
mento Carthagine advecto atque clephantis, venit.
Castris haud procul positis, longe alia omnia inqui
renti compertu sunt, quam quae a legatis Sociorum audierat: uihil enim Marcellus ita gerebat, ut uulfortunae, aut temere hosti commissum dici posset. Explorato , , cum sirmisquo pracsidiis, tuto receptu, Praedatum ierat; oumiaque, Velut adversus praeSentem Hannibalem, Cauta provisaque suerunt. Tum, tibi scias it hos lum adventare, copias intra moenia tenuit: per muros inambulare senatorcs nota uos iussit, et Omnia circa explorare, quae apud hostes fierent. Ex iis Hanno, quum ad murum Successi SSet. Hercnnium Bassum et Ilerium Pettium , ad colloquium ovocatos . Permissuque Marcolli egressos , Per inter- protoni alloquitur. Hannibalis virtutem fortunamque extollit: populi romani obicrit senescentem cum vivibus maiestatem β. Quae si Paria essent, ut quondum
354쪽
fuissent, tamen exPertis. quam graoe romanum i ἱ-rium sociis, quanta indulgentia Hannibalis etiam in captiuos Omnes italici nominis fuisset, Punicam romanae societatem a que amicitiam Praeoptandam esse. Si ambo consules cum suis exercitibus ad Nolam essent.
tamen non magis pares Hannibali futuros, quam ad Cannas fuissent: nedum Praetor unus , cum Paucis et noris militibus, Nolam tuta ri PoSsis. Osorum , quam Hannibalis, interesse I, capta an tradita Nola poliretur. Potiturum enim , ut cutia Nuceriaque Potisus esses raed, quid inter Cayuae Nuceriaeque fortunam interesset, USos Proρe in medio sitos Nolanos scire. Nolle ominari, quae Cutae urbi' cessura forent: sed potius 3Pondere, si Marcellum cum praesidio ac Nolum tradidissent, neminem alium , quam ψsos. legem , qua in societatem amicitiamque Hannibalis Denirent, dicturum. XLIV. A d ea Herennius Bassus respondit: Multos
annos iam inter romanum nolanumque PVulum amiciatiam csse, cuius neutros ad eam diem Poenitere; et sibi si cum fortuna mutanda fris iuerat , sero iam esse mutare eam. Dedituris se Hannibali non fuisse arcessendum romanum Praesidium: cum iis, qui ad se tuendos Denissent, omnia sibi et esse cresosiala, et ad ulID
mum fore. Hoc colloquium abstulit spem Hannibali
terere. Iunguntur etiam ob arere et enlerare laortatem et maiestalem XXXIV, 2. n. h. e. aperuere. Prop. insultare. ut naetais. quae dictio petita est a vietore , hostem devietum iacente Die calcante; vid. v I
lem , fat. X, vers. 8s. . I sortim , qtiam Hannib., inier- esse r in edd. a Mogtitit. ad Gonov.
non in primis, et in MSS magis anta
ara insertum. Nd vide ad i. 25. n. t. - tu inter Cretina , ponte traditae. Meeriaeque. captae ae same ad deditionem comput,ae . fortunam interesset; vide eap. 7 pr. et 15.8. Cispina tirbi cessura , eventura. C p. XUV. r. Mialam a IM.fuerat, sorte ferit. sertim ete. t Gi novitis. - ridum est ona eire a vide lis. 37, D. 3.
355쪽
per proditionem recipiendae Nolae: itaque oppidum corona circumdedit, ut simul ab omni parte moenia aggrederetur. Quem ut successisse muris Marcellus vidit, instructa intra portam acie, cum magno tumultu erupit: aliquot primo impetu percutii caesique sunt; dein, concursu ad pugnantes sacto, aequatisque viribus, atrox coepit esse Pugna. Memorabilis quo inter paucas suisset, ni ingentibus procellis offusus imber diremisset pugnantes. Eo die, commisso modico certamine, atque irritatis animis, in urbem Romani.
Poeni in castra sese receperunt: tamen Poenorum
prima eruptione perculsi ceciderunt haud plus quam
triginta, Romanorum nullus. Imber continens per noctem totam usque ad horam tertiam diei insequentis tenuit: itaque, quamquam utraque pars avidi certaminis erant ), eo die tenuerunt sese tamen munimentis. Tortio die, Hannibal partem copiarum praedatum in agrum nolanum misit. Quod ubi animadvertit Marcellus, extemplo in aciem copias eduxit: ne quo Hannibal detrectaviti Mille sero passuum inter urbem erant castraque: eo spatio et sunt omnia campi circa Nolam concurrerunt. Clamor. ex parte utraque sublatus, proximos ex cohortibus iis, quae in agros practdatum exierant. ad Proelium tym commissum revocavit. Et Nolani aciem romanam auxerunt:
a. Imber continerie. conliniaris .... errant castraque, sorte passus aut era .
356쪽
quos collaudatos Marcellus in subsidiis stare, et saucios ex acie efferre iussit; pugna ubstinere, ni ab sosignum accepiSsent. XLV. Proelium erat anceps: summa vi et duces hortabantur, et milites pugnabant. Marcellus victis ante diem tertium, fugatis ante paucos dies a Cumis pulsis priore anno ab Nola ab eodom so duce. milito alio, instare iubet. Non omnes esse in acie; Praedian tes Magari in agro: εed, qui pugnent, mar ere Campana luxuria , Mino, et scortis, omnibusque lustris per totam Liemem conjectos. Abisse illam Mim rigoremque, dilapsa esse robora comorum animorumque, quibus 'renaei Alpiumque superata sint iuga; reliquias illo-
gnare r GPuam Hannibali Cannas fuisse. Ibi Oirtutem bellioam, ibi militarem disciplinam, ibi praeterili tem-Moris famam , ibi spem futuri exstinctum. Quum haec exprobrando hosti Marcellus suorum militum animos erigeret, Hannibal multo gravioribus Probris increpabat 4: Arma signaque eadem se noscere, quae ad Trebiam Trasimenumque , Postremo ad Cannas rideria habuerisque. Militem alium profecto se in hiberna Capuam duxisse, alium inde eduxisse. ει Logatumne vo- is manum, et legionis unius atque uiae magno cc
italassem; Stroili. CL ad Tae. Anu.Vt, x. DιIapsa esse ro ra eorporum; 4, n. 7. - Vino omniatis e lustria con- vide ad VII. 2s . n. 3. foetos uide ad V, io, v. ε . ut ap. 3. Graseior. m. increpabati vide ad Cie. Phil. II, 3. iastra sunt latebrae. III. 3. n. I. uhi. qui in Veneria palaestra se exer- έ. Legionis tinius atque alae: vide tit . .elui serae in locis deviis, de- ad X . 4o. n. 7, et XX v. ar, D. 4. litescunt; tenetrae apad Catull. LV. Tirone mιἐι e. vide ad i. n. 4. a. et locia latebrosa apud Plaut. Baech. Invitus nos iam itertim lacessit. nos,lii, 3, sto ubi lustriari lio nitida di- qui primam cladem, ad dolavi e
357쪽
is tamine vix toleratis pugnam, quos binae acies con-ra sulares nunquam sustinuerunt 8 Marcellus, tirono
is milite ac nolanis subsidiis, inultus nos iam iterum L, lacessit 8 Vbi ille meus miles est, qui erepto ex M equo C. Flaminio consuli caput abstulit 3 ubi, quiis L. Paulum ad Cannas occidit' Ferrum nunc hebet' is an dextrae torpent3 an quid prodigii est aliud8 Quio pauci plures vincere soliti estis, nunc paucis pluresis vix restatis =. Romam Vos expugnaturos, si quisis duceret, sortes lingua si, iactabatis. Enim mino vis est res; hic experiri vim virtutemque volo: expu- ,, gnate Nolam, campestrem urbem 7, non numine, is non mari septam. IIinc Vos ex tam opulenta uinois praeda spoliisque Onustos Vel ducam, quo voletis,
is vel Sequar. υXLVI. Nec bene, nec male dicta prosuerunt ad confirmandos animos. Quum omni parto pellerentur, Romanisque CreScerent animi, non duce solum adhortante, sed Nolanis etiam Per clamorem, favoris indicem, accendentibus ardorem pugnae; terga Poeni dederunt, atque in castra compulsi sunt: quae ΟΡ-Ρugnare cupientes milites romanos Marcellus Nolam
dem acceptam cuid. cap. 1 ε . nondum ulti sumus. - Eremo ea equo . vi suspicari s Lais derepto, i. e detra
b. Paueis plures Dia restatis a vide IV. 58. n. s. s. Fortea lingua . non manu , iactobatis , gloriabamini. - Enim minor est res; ita anit. edd. et optimi NM. Alii qutim minor et elenam mi nor : edd. vallae et ceterae ante Str. En nunc minor eat rea ; vido ad Ill. 33 I. 8. Seu lenita est: scilicet minoriata rea est, nempe Romam eapere ἔtit saepiva apud Plautum . v. e. Nost. V, 2. 22. Enim ab initio et plerumque ironiae causa ponitur; Simili immo e Iam vero minoris negotii e tres , Nola tantum , non Roma expugnanda est: Doeting. Cotis iusta ad XXXIV. 32. n. ro, tibi Enim pro vulg. Ar enim ui omisibus NM. legitur, ei Gri nov. pluribus Plauti exemplis probavit, particulam erum interdum a freti te orationis induere vim adversativae, et uiidern vi vovi, qualis etim alias at enim uel sed onim. . Cia . urb.; v. XXXVI, to, ia. 3.
358쪽
reduxit, cum magno gaudio et gratulatione otiam ple- 'his, quae ante inclinatior ad Poenos fuerat: Hostium plus quinque millia caesa eo die, vivi capti sexcenti, et signa militaria undeviginti, et duo elephanti: quatuor in acie occisi. Romanorum minus mille intersecti. Posterum diem, induciis tacitis, sepeliendo utrinque Caesos in acie, Consumpserunt. Spolia hostium Marcellus, Vulcano votuin, cremavit. Tertio post die
ob iram credo aliqua ro, aut spem liberalioris 3 militiae mille ducenti septuaginta duo equites, mixti Numidae IIispanique , ad Marcellum transfugerunt: corum sorti fidelique opera in eo bello usi sunt saepe Romani. Ager Hispanis in Hispania, Numidis in Africa post bellum, virtutis causa, datus est. Hannibal , ab Nola remisso in Bruttios Hannone, cum quibus venerat copiis, ipse Apuliae hiberna petit, circaque Arpos consedit. Q. Fabius, ut prosectum in Apuliam Hannibalem audivit, frumento ab Nola Neapoliqud in ea castra convecto, quae super Suessulam derant, munimentisque firmatis, et praesidio, quod per hiberna ad tutandum Iocum satis esset, vel icto, ipse Capuam propius movit caStra, agrumque Cum Pnnum serro ignique est depopulatus: donec coacti sunt
Cap. X l. t. Hostium plus quam vide ad I v. 5a. n. ε qui tie multa
. . . quartior elephanti in eie Meisit ita et Plotareh. in Mareello, p. 3oέ. - Ieano Ooltim quod fuerat; nisi
a. Liberatioris militiae, plura spondentis eommodo. Liberale opponit ructes ri et pareo unde liberalior Micras XLI. x e3t - MiID CCLXXII equites, apti l Pliatarchiam, loe. laud. υπέρ τους τριαγωγίους nisi χιλιους post τους exeidit: Sigon. Nox ante datus est in omnibu4 editionis, si praeier Str. . in seria vox latus, quam delevi, quia a S. Put. duobusque aliis abest et Li. io talis Ditis datus haud obiria letida videtur. In re i quis NSΝ. pro latus legitur Detis, quod restitutum a Sit. sed ab li. l. alienum est. ludice Dolir. leg. lia tis acceptus est . et ei ieiotidiam o Muttis, tanquam
359쪽
Campani, nihil admodum viribus suis sidentes egredi
portis, et castra ante urbem in aperto communire.
Sex millia armatorum habebant, peditem imbellem; equitatu plus poterant: itaque equestribus proeliis
lacessebant hostem. Inter multos nobiles equites cam-
civis indidem erat, longe omnium Campanorum sertissimus eques; adeo ut, quum apud Romanos militaret, unuS eum Romanus Claudius Asellus gloria equestri aequaret. Hunc Taurea quum diu perlustrans oculis si obequitasset hostium turmis, tandem facto silentio, ubi esset claudius Asellus, quaesivit, et, quoniram uerbis secum de Dirtute ambigere solitus esset, cur non ferro decerneret; daretque opima spolia' pictus, aut pictor caperet ' VII. IIaec ubi Asello nuntiata sunt in castra, id
modo moratus, ut consulem percunctaretur, liceretne extra ordinem in provocantem hostem Pugnare, Perimissu eius arma extemplo cepit: provectusque an in Stationes equo, Tauream nomine Compellavit, con-
t; XXX lx. ia; li. l. ex eadem hae
genie otiundus civitatem rem ain. Me Ditis, aeti ei, is romantis erat; Siloth.
Cons. DraLelah. ad xxv. t 5. ratii; inleg. re: cisis idem romantis, vel erat romanus . ut litera R Romanus meiderit. 6. Biane Tutireti octilis perlustrans. ubique quaerens. cireumlatis in omnes partes oculis; Duh. Ern. et Doering. Durior est Suoihil et Clevetii ratio . qui putabant eta uno iungendum esse verbo quaestola, et ex hoe ad vertis
tibi easot G. Asellias repetendum rogitians , ad perlustraris Oetilia tuteli. ex eqq. hostium lairmas. Idem vero latuna multi uora Platae negligendam esseleetionem plurimorum, quamvis nori optimorum . MM. et edd. suis Ald. Me ni rea. . Daretque mima spolia ete. ὁ v. ad i. io. u. 3.
360쪽
grediguc , ubi vellet, iussit. Iam Romani ad spectu
Culum pugnae eius frequentes exierant: et Campani non vallum modo castrorum. sed moenia etiam Urbis prospectantes repleverant. Quum iam ante sero cibus dictis rein nobilitassent, infestis hastis concitarunt equos: dein libero spatio inter se ludificantes, sine vulnere pugnam extrahebant. Tum Campanus Roma uo, GEquorum, inquit, hoc, non equitum, erit coris tamen, nisi e campo in cavam hanc viam demittiis mus equos: ibi nullo ad evagandum spatio comi-ra nus conserentur manus. D Dicto prope citius equum in viam Claudius deiecit. Taurea, verbis ferocior, . quam re, M Minime, sis , inquit, cantherium in sos
C p. XLVII. a. Infestis hastis: v.
n. s. M x eqtitim in Miam demittiere et desisere unonyma. Cons. Gron. x. Manime, ais, si placet. ais contr. pro si ola. sit attim in colloqctio et Aetione vulgari apud Plant. et alios. tit parie aia XXXIV, 3a ex tr. ali sis. vage sis , ea e sis, accipe sis, vela es pro si atides; v. Cieer. Or. 45. Gallieo fami l. sermone. non Pas .a ilὐ spinil. LEM. ) ciantherium . equum
meum , Mil. deiiciam, in fossam ita plerique optimique M . . et edd.
veli., non, quod vulgo editum fossa . h. e. tu viam adeo cavam, ut prostissa habenda sit; tinde verendum mihi. ut eum rurens extraham: qtine Mox. dieito, non iam tum fuit proverbium , sed inde demum , quod inplerisque proverbiis factum, in ostiis cram proserebiam prodita, edita vel
volgata est nisi leg. prodid, cibili ),
de malo inexirietibili eoque vitando ;Stroibitis. Deliae potius stibi uteil. esse, salix o sis docet; et videtur Taurea perieuli, a quo Claudius sibi caveret. admonitione rei, h. e. ipsi eertamini. Olli de se subduxisse, acclamans ei: eave , quaeso. ne in fossa in dei ieiaa; quo deinde dicio fortas e ti,i sunt rustici. equites de periculo, a quo sibi ea verent, admonituri; noer. Haec probabiliora sunt, quam quae Era- Amtis Chil. I. Adag. eent. 6 , ut, et alii di, putarunt: qui fossa legunt, et
M sis pro coni. praes. verbi esse aeeipiunt, vel . ut Seheiter. in Lex. lat. . eouileiunt siris, i. e. sive in . Ainas. Nola Gron. est haee: α Καυθη toc. gr. . inus. et τὰ καυθη iti, clitellae. Inde lat. erantherias equus castralus cel hine sorte vilior. Di nostrum Mahre, Sihin Imahre , apod plaut Aultil. III. 5 . zo, et ut . nota vero , quod Sttolli. putabat, miser et a filictus equus, qnem Taurea quasi misericordia asse eius ita appellaverit ): et eantherius vel erinis Aeriam adminiculum, seu pedamen initim vitium instae sureae et patibuli humilioris, quod si gehattit in fossa, et evi applieabantiae imponebantu que tenerae vites s v. Colum IV. t et ,