장음표시 사용
321쪽
suisset. Si oero inde Pergeret ', Prius quum uerum transiret, Romanorum Nivaniam fore: nam , Praeter quam quod nec praesidium , nec ducem haberet, quem relinqueret pro se, eos imperatores Se romanos , quibus pix aequis piribus resisti possit. Itaque si ulla Hispaniae cura esset, Successorem sibi cum Dalido exercitumisterent: cui, ut Omnia Prospere eo irent, non tamen
Otiosam prouinciam fore ε. XXVIII. IIae literae quamquam primo admodum moverunt Senatum . tamen, quia Italiae cura prior potiorque erat. nihil de Hasdrubalc, neque de copiis
eius mutatum est. Himilco cum exercitu iusto et aucta classo, ad retinendam terra marique ae tuendam Hispaniam, est missus; qui, ut Pedestres navalesque copias traiecit. castris Communitis, Davibusque subductis, et vallo circumdatis, cum equitibus delectis ipse, quantum maxime accelerare Poterat. per dubios infestosque populos iuxta 4 intentus ad Hasdrubalem pervenit. Quum decreta Senatus mandataque exposuisset, atque edidicisset ipse invicem, quemadmodum tractandum bollum in Hispania foret, retro in sua castra rediit; nulla re, quam celeritate,
S. Si oero inde pergeret ex Hispa- .ia in Italiam prosleisceretur, Roma noram Biamnιambre vide ad XXI M. n. 5) prius ete. - Imperatores Romanos esse eos; vide ad Il. 29,ia. 6.
omnia prospere ei enimni, non tamen oliosam ρ Minciam Iore, paeatam. vel adtilliintratiotiem eius etirarum laborum tuae experiem.
C p. Xxul Il. t. cum exercitia itiato vide tau vi, a 3. n. 3. x. IXaυibtia pae atibutietis; vide ad vili. 26. n. 3. Per λhina ins . osque portitos iuxta. lam per dubi A et suspeeios . quam per infestos. ιtilentus . Ailigenter sibi pro pieteri . paral et ad ho tiles eorum e natus vel evittitido, . vel reprimendos; Doer. Cotis a i v. s. n. 3. Mintia prohaticla Duheri explicatio : aeque . l aud minus intenti,4 ad cavendas insidias aut vim . quam in-se,ii illi ae diibii populi tia in idissip,i si ruetidas. Malim tamen legere risu vel in drib os t. p. ιMala aeque. non mitiua in illos quam in hos) ιntentus. - Edidicissee, cognovisset. edoeius esset.
322쪽
tutior, quod undique abierat ante quam Consentirent A. Hasdrubal, prius quam moveret CuStra, pecunias imperat populis omnibus suae ditionis, satis gnarus, Hannibalem transitus quosdam Protio merculum: nec auxilia gallica aliter, quam Conducta, habuisse; inopem, tantum iter ingressum, vix penetraturum ad
Alpes fuisse. Pecuniis igitur raptim exactis, ad morum descondit. Decreta Carthaginiensium et Hasdrubalis iter ubi ad Romanos sunt perlatu, Omnibus omissis rebus, ambo duces, iunctis copiis. ire Obviam cooptis atque Obsistere parant; vati, si Hannibali. vix per se ipsi tolerando Italiae hosti, Hasdrubal dux , atque hispaniensis exei itus csset iunctus, illum romani finem imperii fore. His anxii curis ad Iberuincontrahunt copias; et, transito amne β, quum diu
Consultassent, utrum C a Stra CR Stri S Consurrent, an
satis haberent, sociis Carthaginiensium oppugnandis, morari ab itinere proposito hostem, urbem a Propinquo flumine Ιberam appellatam , OpulentiSsimam ontempestate regionis cius, OPPugnare Parant. Quod ubi sensit Hasdrubal, pro ope serenda sociis, Pergit ipso ire ad urbem. deditam nuper in sideri Romanorum, OPPugnandam. Ita iam coepta obsidio omissa ab Romanis est, ct in ipsum Hasdrubalem ursum bellum. XXIX. Quinque millium intervallo castra distantia habuero paucos dies; ncc sine levibus proeliis, nec ut in aciem exirent. Tandem uno eodemque die velut ex composito utrinque signum Pugnae Propo-
S. Transito amne a vide ad I, Io . n. 3.C P. XXIX. r. Quinqtie minitum: vide ad IX. 24. n. 2. - Omni
323쪽
situm est . atque Omnibus cOPiis in campum descensum. Triplex stetit romana acies *: velitum pars inter antesignanos locata, Pars POSt Sigua aeceΡta, equites cornua cinxere. Hasdrubal mediam aciem Hispanis firmat: in cornibus, dextro Poenos Iocat, laevo Afros , rncrcenariorumque auxilia: equitum Numidas Poenorum peditibus, ceteros Afris pro cornibus apponit. Nec omnes Νumidae in dextro locati cornu, sed quibus, desultorum in modum, binos trahenti-
tem equum ex sesso armatis transSultare mos erat:
tanta velocitas ipsis, in inque docile equorum genus est. Quum hoc modo in Structi starent, imperatorum utriusque partis haud ferme dispares spes erant: namne. multum quidem aut numero, aut genere militum, hi aut illi praestabant. Militibus longe dispar animus erat: Romanis Enim, quamquam procul a patria pugnarent , tacito persuaserant duces, pro Italia atque urbe romana eos pugnare. Itaque, velut quibus νω- ditus in patriam eo discrimine pugnae verteretur Α, Obstina vorant animis, Vincere aut mori. Minus per-2. Triplex stetit rem . nc es vid. ad Vlil, 8. D. r); Mellatim, levi armatu rae , piars inter antesignanos . hastatos principesque. locata. Pars mast signaraeeortia , inter triarios; vide ud II. uo. xl. 3. et seliel. ad Hygin p. to 53. 'tiittim M tuos; vide ad IX . 27. n. 3. - PDra, tu . corni s opponie tu i s edd. praeter Cae v. ei fit to-thium. omnesque NSS., praeter duos,in qnibus eat apponis. illud ptobul Grouov. , hoe vem recte. Opitior . Strolli. ; quia Opponi Pro eornibus. castris etc. abs tute saepius dicatur es ad xl. α3. v. s. et X, M. D. 33. urati vi ac simul iungatur dativo, nisi
324쪽
tinaces viros habebat altera acies : nam maxima pars Hispani erant, qui vinci in Hispania . quam victores in Italiam trahi, malebant. Primo igitur Concurau, quum vix pila coniecta essent, retulit pedem media acies, inserentibusque sese magno impetu BOmanis terga vertit. Nihilo segnius in cornibus proelium fuit: hinc Poenus . hine Aser urget; et velut in cim
cum ventos proclio ancipiti pugnant. Scd quum in
mediu in tota iam coisset romana acies, satis virium
ad dimovenda hostium cornua habuit. Itaque duo diversa proelia erant: utroque Bomani, ut qui, pul-
praestarent, haud dubie superarunt. Magna vis hominum ibi occisa; et, nisi Hispani vixdum Conserto proelio tam enuse sugissent, perpauci ex tota super. suissent acie. Equestris pugna nulla admodum sitit 7; quia, simul inclinatam mediam aciem Mauri Numidaeque viderunt, extemplo suga ellus a nuda Cornua, elephantis quoque prae se actis , deseruere. Et Hasdrubal, usque ad ultimum Eventum pugnae moratuS, e media caede cum paucis effugit: castra Romani cepere atque diripuero. Ea pugna, si qua dubia in Hispania erant . , Romanis adiunxit: Hasdrubalique non modo in Italiam truducendi exercitus, sed ne manendi quidem satis tuto in Hispania, spem reliquit. Quae
1. Vesul in eis moenios . interelu soa , proelio ancipiti ptimant, utrinque, a fronte et a tergo; Doeting. 6. Ptitiis eandem mediis. Gron. legi iubet, misi, iam tum, vel iam ante. Partieula tand/m hie loeum habere
non videtur, quum media acies supra dicatur primo statim concursu retulisse pedem, et paulo post terga vertisse. LEM. - Romani, ut qui, p. med. . tandem et numero et robore orirorum praestarente nam initio, ut supra dixerat Livius, ne mutitim quidem arae numero, vitii genere militumia vitae illi praestabant: Siroth. . Eques . pugna ntilia admoutim avide supra ad librum XXI, eap. 36, n. 3.
8. Si qua dubia in Hispania erant. si qui populi adhue ibi fuerant sti. apensi et ineetii de deseeuoua I Doer.
325쪽
postquam litoris Scipionum Romae vulgata sunt, non tam Victoria , quam Prohibito Hasdrubalis in Italiam
XXX. Dum haec in Hispania geruntur, Petelia in Bruttiis , aliquot post mensibus, quam Coepta ΟΡ- pugnari orat, ab I Iimilcone , praesecto Hannibalis,
expugnata est. Multo sanguine ac vulneribus ea Poenis victoria stetit: nec ulla magis is obseSsos, quam sames, expugnavit. Absumptis enim frugum alimentis, carnisque omnis generis quadrupedum, sutrinae postremo coriis *, herbisque, et radicibus, et corticibus teneris, strictisque rubis 4 Vixere; nec, antequam vires ad standum in muris, serendaque arma dearant, expugnati sunt. Recepta Petelia, Poenus ad Consentiam copias traducit; quam, minus pertinacitor defensam, intra paucos dies in deditionem accepit. Iisdem sermo diebus et Bruttiorum exercitus Crotonem. graecam urbem, CircumSedit, opulentam quondam armis virisque, tum iam adeo multis magnisque
a. Stitriviae postremo cortis ; aptissime et gravissime , iudice Siroisito et Doering., si eogites. miseros homines stilorum ossicinas. tibi plurima sunt eoria, adiisse, ibique res ta eorio rum frustra eorrosisse. Sed eur haeetantum etitia' et quam dii hia est vulg. loelivit citi tranaeque edd. Prina. utile
noti aratrinae e reperitur, sed aia rem e et aurieque . vel aueliaeque runde Salmas. carnisque s. q. q. suetaeque. postremo eie., legebat. μυιο-rtimque eoni. valla. Sed ra que pro- habile saeit, ante hane vocem exeidisse aliam. quae latet sorte in quadru dum. Suspicari possis ma fictis si eratis e eoll. Frontini l. l. uel potitis petiatim a lique restremo eorias: Disera iti simili extremae sumis deseriptione tu Pra c. 39. tit lora detriaciasque actilis miles . tibi feroidia motii.
3. mrialiaque rubis . cortiei hus rv-bi: Di A. simul ci soliis fructibusque, itide strictis; Eiu. et Doer.
326쪽
cladibus afflictam, ut omnis actatis minus viginti millia civium Superessent. Itaque urbe a de sensoribus vasta . facile potiti sunt hostes: a x tantum retenta, in quam inter tumultum captae urbis e media caede quidam ei fugere. Et Locrenses descivere ad Bruttios Poenosque, Prodita multitudine a principibus. Rhegini tan-
Potestatis suae ad ultimum manserunt. In Siciliam quoque eadem iri linatio animorum pervcnit; et nodomus quidem Hieronis tota ab desectione abstinuit: namque Gelo maximus stirpis, contempta simul senectute patris, simul post Cannensem cladem roinana societate, ad Poenos defecit; movissetque in Siciliares, nisi mors adeo Opportuna, ut paricin quoque
nem , Sollicitantemque socios absumpsisset. IIaec eo
anno in Italia, in Africa, in Sicilia, in Hispania vario
eventu acta. Exitu anni Q. Fabius Maximus a sc- natu postulavit, ut aedem Veneris Erycinae 7, quam dictator vovisset, dedicare liceret. Senatus decrevit, ut Ti. Sempronius consul designatus. quum hono
rem inisset ', ad populum ferret, ut Q. Fabium duum-
4. 6be a defensoribus Masta et vid. II, n. I. - Prodita multitudinea prino τι hira Locretisium. quOrom reipublieae forma arist erattea sui se viis deitie. Cf. XXIX . s. et Hern. Opusc. Acad. lcim. it, pag. S q. 5. Rhegini tantiam mouo ... mansertini: vide ad ul. 62. n. 5. Ceterum de iis, quae ii . l. de Crotone. Loerensi i et Rheginis narratilite. vide ad XXII, si, M. D. et di xlV. I. n. I , Et de Rheatriis, seu Reginis , et Rhegio ad Tae. Atin. I, 53, n. a. s. Patrem quoque stivitione tiI- vergeret, Mil. qnasi ipse euiu filii, in interfecisset; si toth. Magnae eontra Chlotii laudes tribuuntur . non tam
8; unde etiιim intelligitur, eum Participem regili suisse. . Aedem Veneris Erretnae vide ad XXI. to. u. 8), qtiam incliator. qui in ipse suisset dictator . MOMisset is .idis XXI l. 9 et 3 D. 8. Qiatim honorem inis, e 5 MSS. Pro honorem pli lique M,S. et eau anil. dono, vel ibone ei in bono: edd. recenti. Primum magistriartim vel ho. a rem e sed vox primiam in titilici ruri.
327쪽
virum esse iuberent aedis dedicandae causa. Et M. Aemilio Lepido , qui bis consul augurque fuerat s , filii tres, Lucius, Marcus, Quintus, ludos su nebres per triduum, et gladiatorum paria duo et viginti per
triduum in foro dederunt. Aediles curules, C. Laetorius et Ti. Sempronius Gracchus, Consul designatus, qui in aedili tute magister equitum suerat Q, ludos romanos secerunt, qui per triduum instaurati sunt. Plebeii ludi aedilium M. Aurelii Cottae et M. Claudii Marcelli ter instaurati. Circumacto tertio an
no punici belli, Ti. Sempronius consul Idibus Ma
vere, quem solvit iam Duhee. in haenota ad librum XXXIV, e. 5a: αMunus aedia de dieandae semper duobus iniunetis in t nam ratio docet. uncim hominem . etii soli eerlao rei curatio mandata est, non posse vocari duum in Mimm . elsi , quum duo ereali sunt, raterque recte diatim is dieitur; nee quisquam dubitare potest, line Dum cutis, qui aedes meras dedicabant . pri. tuum ab eo, quod duo erant, impositum fuisse. Quod autem interdum tantum unus memoratur, id eo seri potuit . quod bule vel sorte evenerat, vel a populo nominatim ob causam datum fuerat id, quod praeeipuum in dedi enimne erat, puta, ut Postem lenens precationem aliaque ni ixitne solem uia aedibus scietis dedieandis perageret. Nee ad ver tur huic sententiae,qnod XX l II, 3ci legitur: nam ex cap. 31 liquet. non latum esse ad populum, ut Fabios solus duumvire rearetrae aedi veneris Erycio ae dedicandae, sed ut duo duumviri, Fabius hi, te aedi, Otaeilius aedi Menti δε- dieandae , essent. Eiusdem peneris sit ut tilia loea. verbi genti XXXIV. 5a, et XL , 3έ. . CL ad li. έα, n. 4;
.imilitet d mi is dieitur, ut ιν tim Mireptilo XL , έa, n. a. decem is eie. s. M. Aemilio I ido , qui bis eonia aut ferat . an. Vrh. 52o et 532; quo ille et M. Valeriug Laevinus L. Veturio Philoni et C. Lutatio Catulo sus. Dei; stin L - Gilos itinobres ρον tri- tim qtiae duo voce. sorte delenda,
nee his a Liuio posita et glauiato-rtim paria XXII lederunt: es. X VIII,
sumptum, et origo repetenda a fune rihua exsequiisve in qui titis olim -ptivis aut servis ad husta mae talis destinetorum manes plaeari eredeban-
instaurali et Hebeii itidi; vide ad H, as , n. r.
328쪽
qui ante bis consul censorque suerat, urbana in I M. Valerius Laevinus peregrinam sortem in iurisdictione habuit . Ap. Claudius Pulcher Siciliam , Q. Mucius Scaevola Sardiniam sortiti sunt. M. Marcello Proconsule imperium esse populus iussit, quod post cannensem cladem unus romanorum imperatorum in
Italia prospere rem gessisset.
XXXI. Senatus, quo die primum est in Capitolio
Consultus, decrevit . ut, quo eo anno duplex tributum imperaretur, Simplex Confestim exigeretur , ex
quo stipendium praesens omnibus militibus daretur, praeterquam qui milites ad Cannas fuissent. De exercitibus ita decreverunt, ut duabus legionibus urbanis Ti. Sempronius consul Cales ad conveniendum diem ediceret : inde ut legiones in castra Claudiana. supra Suessulam deducerentur. Quae ibi legiones
erat. Iline pro vulg. antea eonstitnuctore Perizon. reposui ante II vel bis eonsul. I 2. HI itis. . . urbianam, M. Volerius Laeoinus peregrinam a Diem initiei,diatione haluit; v. XXlI, 35. n. 5. C p. XXXI. r. Senatus . . . deer i , tia simplex triuetitiam .... easeeretur, quo, ut, vel hoe eonsilio. ut eo tinno Noa im erraretur. imperari et eommoditis eonserti posset; siroth. Sed
haee duarum eoniunctioniam, ut, quo, sine tilla verborum isteriectione se excipientium eollocatio admodum mihi dura, et vulgata ieetio tit en anno tuenda videtur ; Doer. In NM. tamen et edd. vett. sere omnibus legitur ul o eo anno. vel tie quo anno. Ceterum variationis causa primum senartis deis ei, is , et deinde is erasee ne die ituria. Cales ad eonDeni Atim Hem edi. eeret logionabui ; vide ad XXil. 32. N. I. Inde tit legiones edidi pro vulg. in δε sex tigiones: nam de iis-Hem duabus legionibus tirbonis agiturs cs. sqq.), et sex legioni hiis nemo inhoe bello praestiti. Hinc eae coni. Periaon ut a intitatum sit in I ): ha et iii Siroth. Posteritis recepi. quia ex
Τ saeillime VI enasei potuit. 3. Castra Claudianti. M. Claudii
329쪽
essent orant autem cannensis maximo exercitus ) ,eas Ap. Claudius Pulcher praetor in Siciliam traiieo- Dei; quaeque in Sicilia essent, Romam deportarentur. Ad exercitum, cui ad conveniendum Cales odicta dies orat, M. Claudius Marcellus missus; isque iussus in castra Claudiana deducere urbanas legiones. Ad velerem exercitum a cipiendum. deducendum quo inde
in Stelliam T. Metilius Croto legatus ab Ap. Claudio
est missus. Τaciti priino exspecta Verant homines, Dii consul comitia collegae creando haberet: deinde, ubi ablegatum, velut de industria. M. Marcellum viderunt, quem maxime consulem in eum annum ob egregio in praetura res gestas creari volebant, fremitus in curia est o Ptus. Quod ubi sensit consul, trumque, in- is quit, e republica fuit . Patres conscripti, et M. M Claudium ad permutandos exercitus in Campaniam is proficisci, et comitia non prius edici, quam is in- , de , consecto, quod mnndatum ost, negotio, To-
M blicae postularet, quem maxime vultis, haberetis. . Ita de comitiis. donec rediit Marcellus, silentium suit. Intorea duumviri creati sunt Q. Fabius Maximus et T. Otucilius Crassus, ii dibus dedicandis, Menti Otacilius, Fabius Veneri Erycinae β. Vtraque in Capitolio est, canali uno discretae. Et de trecentis equitibus campanis 7, qui in Sicilia cum side stipendiis emeritis, Romam venerant, dein latum ad populum, ut cives romani essent; item uti municipes cuinani essent β, pridie quam Populus campanus a populo
Meil am traiiaeret; es supra ad eas.
4. In castra Claudiania. sua, ab is o sie dicta. 5. Vertimque e re blica Iliit; videt,d VI, H, u. a. 6. mtimoiri .... eisisti Er einae et vid. ad eas. 3ος D. 8. . CCC equitio as eampania ete. CL p. 4 irritr. 8. Vti munieiper eimani essent, Pridie quum etc., h. e. inde ab co die .
330쪽
ut hoc serretur, movETat, quod, quorum hominum essent s, scire se ipsi negabant; Vetere Patria relicta, in cam. in quam redierant , nondum adsciti. Postquam Marcellus ab exercitu rediit, comitia uni consuli rogando in locum L. Postumii odicuntur. Creatur ingenti consensu Marcellus , qui extemplo magistratum occiperet: cui ineunti consulatum quum tonuisset, Vocati augures vitio crcatum videri ' pronuntiaverunt; Vulgoque
Patres ita fama serebant , quod tum primum duo plebeii consules iacti essent, id deis cordi non Esse . In locum Marcelli, ubi is se magistratu abdicavit,
suffectus Fabius Maximus tertium. Mare arSit eo anno a: ad Sinuessam bos equuleum peperit: signa Lanuvii ad Iunonis Sospitae cruore manavere, lapidi V. C. S3ν MB. XXIII, romano defecisset. Maximo,
qui exset ante diem deseelionis populi
campani: ne in m hi equites viderentur campani suisse, atque rana cum populari hos defecisse; Siroillius. Hoe veto non dieitue latine illo die, vel pridie diei illitia, qtio ille dies et nota posteriores designantur, sed ex illo dier unde ex a. d. vel ex ante diem excidisse post edissent suspicor; Gron. Naste potius Livium pro essent. quod repetere nihil attinebat. scripsisse erediderim.
populi vel civitatis cives se pioste rentur, et ipsi suis ent vheci tempore quo Campani a BOmatiis defecerant . tisque ad illum diem, quo cives romatii saeti fuerant: tiam neque Campanos se fuisse, quorum desectione in non prohaverint, sed tu side Roma
morum manseritit: neque Romula os,
tit qui nune domum in civitatem romanam aceepli sitit. Ob hanc enustim ergo ad populum latum mi. ut intermedio tempore pro municipibus cumanis haberentur; . Duher. Similiter XLV. I9, ii. S. eorum hominum Attialias erat. h. e. ex iis hominibus, ii ter eos reseretidus. - Velere pia tria , Ca
pua. - In eam. Boniam, romanam ei vitatem.
reno. ut triste nubilo; v. Sil. I, 535. r. Patres ita fama fretanta vide ad lv. 5, n. 3.iet. Iu deis eorui non esse; vide ad