장음표시 사용
461쪽
nuntiata orant. Murus ne portae lacino, et Ariciae etiam Iovis aedes de caelo tacta suorat; ct alia ludibria oculorum auriumque credita pro veris: navium longa viam species in fluminc Tarracinae si quae nulla orant, visae, et in Iovis Vicilini templo, quod in com-ΡSano agro CSt, arma Concrepui Sse, et uuinen Ami leoni r cruentum fluxisse. His procuratis ox dcc Poto pontificum, prosccti consules, Sempronius in Luca
nos, in Apuliam Fabius. Pater filio legatus ad Sues
t uerat, in multis IISS. fuerant. Prob. Gron. qui etiam vocem tactae delendam putabat, ut mtima ac Portoe this intelligerentur. sed aul, hae voce nomen urbis titieuius latet; Drah. s. In flamine Turrneinae, ad Tartae inani. Conser ad lV, 59 , D. I. I ii mei ini, qui a loeci, hodie incognito, cognomen traxisse videtur; Si Gib. Conser ad XXIII, 37. u. 4.- In eompsano agimi vide ad XXIII, . n. I: comptino Dui. Forte pomptino;
. Flamen is miterni e. X; vide ad I, 33. n. I. et X, 39, n. r. - Pater. Q. Fabius Max. sitio legatus in erastra Metiit, equo vectus. ut et si litis, quum hie illi obinam pro ederetur ossi eti
catisci. - Leliaresque taciti anteirent. non ianima, er entes sera monentes,
tit pater descenderet ex equo ἔ Si tolli. Nam eques, ad eonsulem equo iusidentem vetiturus, doscendere honoris gratia ad pedes dehohnt. Fabius nutem pater non sponte defeetidis bat ex equo, sed mandatum siti exspectabat. ut eum tetitaret videretque , utrum memor esset honoris sui, ei homἰtiem ostieii iiii memorem, quamvis Putrem, illud praestare moneret. Praeter XI sces . Aeti lictores eutio pria ectus ;
initidoertere, at lentum ess . pro pr. de lictoribus, populum sub moventibus, eorumque solum ut, et Draenuntio elamore: Animo emi e
eonsulem praetore inve ADt,s qtie tale naan vidi erit, respiei, iustumque ei honorem exhiberi, verhi causa, πη- surgi , via cedi. equo aut eurru de scendi, Ele. Conser. Suet. Caes. 8o; Sen. E. p. ro. Qt Lips. Eleel. I, α3. Coti ira Plin. Pan. 23, 2έ. docet, Traianum silen es viiii tris e liciores subsequutum esse: Inertimque fuisse, ingrediente per publiciam Pμine e obsistere , oectit rure, comitari, Praeteriso, haerere lateri. - mraxistis eonsul I liet , ut apud Cic. verr. V. 5έ , est duodee ratis: nam liciores ante magistratum Dou gregatim ibistit alat cotis se . sed Ainpuli et ait liti eam vel 'serie coniiuua ; vide Lips. loco lΛυ- dato. Celerum cons , qui eandem tot i
462쪽
sulam in castra venit. Quum obviam filius progred
vetui'. lictoresque vorecundia maiestatis eius tacitiunteirent, praeter undecim fasces equo Praevectus senex, ut Consul animadvertere proximum lictorem
iussit, et is, ut dcsconderet ex equo, inclamavit; tum
demum desiliens, ta Experiri, inquit, volui, fili, satin'
D scires, consulem te QSSe. DXLV. In ea castra Dasius Altinius adpinus 3 clam nocte cum tribus servis venit, Promittens, si sibi praemio foret, se ArpoS Proditurum CSSO. Quum eam rem ad consilium retulisset Fabius, aliis Pro transfuga remberandus necandusque videri, anc*itis animi communis hostis, qui post cannensem Citidem , tanquam cum fortuna filem stare ποrteret, ad Hannibalem discessisset traxissetque ad defectionem ArPos; quumque res
Aius Diriesur nouam referre Proditionem proditis olim );
tare. - Pro transistigia; vide ad II, 7. n. 4. - Communis hostia nomanisse Poenis . anchntis animi, ut inoxi
. Ad mnnibalem dyaeessisses, d seivisset, ad ei os partes transiisset. ut coDira a Perseo diseedere, deseere . XLllI, 6, discessu e. OM. et u se a se a quidam NSS. prodi Cma . Res pomona; vide ad I, 1 2, n. 3.3. No iam referre moditionem re ditis olim. tid prodima olim asterre ;iis offerre . Ostendere ; Duh. gratum reptinuere Romanis, qui ingratiam passi sint, ut gratiam reser v pro gratura rependere illi, satii gratuin seeerit , Str. Couset Grou. Oh s. IV, D. tibi et has et tilias huius cap. lectioties, o librariis misere corruptus . ex ingu-nio ei vestigiis N SA. sagaciter eruit. - Au, Proeter . seu post. I aleri rum proditorem , ludi miipi,irum . de
ciam, de quo vide Epit. lib. XII luxit.
463쪽
qui aliunde ales semper, aliundes εentiuι, insidias socius Oanus hostis ; ad Faleriorum Pyrrhioe Produorem tertium transfugis docum tum esset. Contra Ea consulis pater Fabius , temporum oblitos homines, in medio ar
dore belli, tanquam in pace, libera de quoque arbitria agere, aiebat: qui, quum illud potius agendum atque eis cogitandum sit, si quo modo fieri possit, ne qui so
cii a ρπulo romano desciscant, id non cogitent; documentum autem dicant statui oportere, si quis res*iscat, et antiquam societatem respiciat. Quod si alire ab Romanis liceat, redire ad eos non liccat; cui dubium esse, quio brevi deserta at sociis romana res foederibus Punitas omnia in Italia iunctu pisura sis ' Se tamen nora
eum esse, qui Altinio frit quidquam censeas haben
dum , sed mediam Consequuturum consilii Diam 4. Ne que eum pro hoste, neque pro socio in praesentia habitum , libera custodia haud procul a castris Placere in aliqua fia ciustate seruari Per belli tempus: Perpetrio bella, tum consutiandum, virum defectio prior pluam rim sit poenae, an hic reditus semiae. Fabio assensum est; catenisque ligatus, traditur et ipse et comi-
et 45. - D timentum; vide ad Prael. u. 4. - Esset fietilentiam deliberarii inm signis i t tutela. se censete ἔΝ toth. Forte lea. ιs atl. - Arbitria agere . ut arbitria helti paeis re agere, tractare. eoptara, suseimre XLIV.
Volteii, I, 9 , et Sallust. Cati O, So; vales. ei Hesset. ad Diodori Exe. d.
viit. ei vit. p. 5 et 58 . - Iraditur. scilici eustodibus, seu tu eu,todi ma
464쪽
LIB. XXIV. CAP. 46 έ63tes: et auri satis magnum Pondus, quod secum tum attulerat, ei servari iussum. Culibus cum interdiu
solutum custodes sequebantur: nocte clausum adscr
vabant. Arpis domi primum desiderari quacri quo est
coeptus: dein fama, per totam urbem vulgata, tumultum, ut principe amisso β, iacit: metuque rorum novarum extemplo nuntii ad Hannibalem missi. Quibus nequaquam os sensus Poenus, quia et ipsum, ut ambiguae sidet virum, suspoctum iam pridem habebat, et causam nactus erat tam ditis hominis bona possi-
avaritiae, datum crederent homines, crudelitatem quoque gravitati addidit 7; coniugemque cius ac liberos in castra accitos, quaestione prius habita, primum
de fuga Altinii, dein quantum auri argentiquo domi
relictum esset. satis cognitis Omnibus . vivos combussit.
XLVI. Fabius, ab Suessula prosectus, Arpos Primum institit oppugnare . Vbi quum a quingentis
sero passibus castra PosuisSet, contemPIatus eX Pro-
5. Tumia m. tia principa amisso. feeit ι vide ad vIII, 3o . u. 7. - Mais avique rerum n-arum; vide supra ad I, 5a. n. I. 6. Tiam diris hominis bona mari
M. Cotis. ad Tae. Anu. II. 5 , n. 5. Ut irae magis quisna αὐaritiae id c quod solle exeidii) dartim exederent homines; vide ad III, 58. n. 4. . crudelitialem quoque grai Aviti seψeriisti oddidii a MS. Flor. elat. Pro vnig. e uelatali q. friaritalem G. reeepi cum Sirothio, qui lameu recte simul monuit, pio gravitati, quae ab h. l. aliena sit imam de duobus politi, Hannibalis vitiis sit sermo. ileia ritia, quam hiatilia Priaca ιυnc de auro argentoque domi reticio. et dis
do in a liberos e ningemque Altinii signis verit . legendum iaὐiuiliati stiterim Cron. Paestati. Suspirati etiam possis cupiditati. et g Mem . vel δε-riam . vel .Hram aridi rui. Ninus uplo Ε . eoni. crudelitati q. yν Milalem. Cetervis eandem erudelitatem ntin-hibolis memoria Appiau. Beli. Haun. 31. et aliud eius exemplum c. 44 extr. C p. XLVI. r. Instilia oppugnare rvida ad eap. a6. n. r. - Auleelam stodiam. Vulgo ctialia at quam le-eli ueni prorsita ineoneinutim iudicatcicv. et reiecit, quum tu viet. eodicis reperiret custo intina; mox cirisdum emdi eis lectionem oluel mutilo uti epoui posse vulgoiae νtitit existimat. LEM.
465쪽
pinquo situm urbis moeniaque, qu ne Pars tutissima moenibus erat, qua maxime neglectam custodiam vidit, ea potissimum aggredi statuit. Compuratis omnibus, quae ad urbes oppugnandas usui Sunt, centurionum robora ex toto Exercitu delegit, tribunosque xi- ros sortes eis praefecit, et milites Sexcentos, qNantum satis visum est, atti ibuit: cosque, ubi quartae vigiliae signum cecinisset , ad eum locum scalas iussit se re. Porta ibi humilis et angusta erat, via infrequenti pecdesertam partem urbis. Eam portam sculis prius tr ansgressos ad murum pergere, et ex interiore parte vi claustra roseingere iubet, et tenentes partem urbis cornu signum dare, ut Ceterae Copiae admoverentur :parata omnia atque instructa sese habiturum. Ea impigro facta; et, quod impedimentum agentibus sorovidebatur, id maxime ad sallendum adiuvit. Imbe P, ab nocte media coortus, custodes vigilesque, dilapsos e stationibus, subfugere in tecta coegit; sonituque primo largioris procellae strepitum molientium por-
accidens , auribus magnam partem hominum sopivit. Postquam portam tenuerunt , cornicines in vin paribus intervallis dispositos canere iubent, ut consulem
a. Quartae Migiliae signtim cecinisset; viil. ad VlI, 3b. n. a. et Vll. . n. . - Via infrequenti er de-
aeream P. u.; vi te ad X. II, D. 3. Eam portam Pergere. Non Qualeetio 1 inee vi lcri Potest ; nam qui
Drartam scalis transgressi sunt eo non necesse est ad murum Perge . quumta ipso muro sitit. Duiei n. eo lex, quod iam volavit Crev. linthei transgressos amurtim Perire: ultimae autem voci manus secunda superscripsit
se; unde id quod vulgo legitur νω-
Pagatum.' at ipse ex optimi codicis vestigiis emendativom esse eoti ieeit: Eam rortam, feralis Prius transgres-aos murtim, aperire. Ecce colatra . Duam vocillam irans Deus clari noduliis, legii: Ad eam Poriona. ae. m. transgress s murum. Presseret cui ns- Aetii itur Drahenti. non enim pri sportam aperiebaut . dein claustra te.
466쪽
excirent. Id ubi sactum ex composito est, signa e pserri consul iubet, ac paulo ante lucem per elisactam Portam urbem ingreditur. XLVII. Tum demum hostes excitati sunt, iam et imbre conquiescente, et propinqua luce. Praesidium in urbe erat Hannibalis, quinque millia sermo armatorum : et ipsi Arpini tria millia hominum armabant. Eos primos Poeni, ne quid ab tergo fraudis esset, hosti opposuerunt. Pugnatum primo in tenebris angustisque viis est; quum Romani non vias tantum , sed tecta etiam proxima portae occupassent, ne peti superne ac vulnerari possent. Cogniti inter se quidam Arpinique et Romani; atque inde colloquia coepta seri, percunctantibus Romanis , quid sibi vellent Arpini; quam ob noxam Romanorum , quod ob meritum Poenorum pro alienigenis ac barbaris Italici
adversus veteres socios Romanos bellum gererent, et vectigalem ac stipendiariam . Italiam Africae sace-xent 7 Arpinis purgantibus, ignaros omnium se Venum a principibus datos Poeno, captos oppressosque u paucis esse. Initio orto k, plures cum pluribus colloqui. Postremo praetor arpinus ab suis ad cousulem
C p. XLVII. I. Arpini . . . . arma-δant ; leg. armariam: neque enim eo ipso momento, quo Romani iam or-
h- ingredieruntur . tot millia homi. num armare poterant ἔ Duh. a. Quod aurem meri optimi NM.; quod ob mer. plerique NSS. et edd.
aule Geon. quod autem Ob m. . ete. I alat. 2 . tecepit Stroth. auctore Dith. Non male . elai Dodr. putet, non autem , sed me requiri, quia meritum Poenoriam noxiae Rom. Oppositum sit. Saepe autem est sere idem quod aut . vel etiam.
exeusantibus se, seu rem dieendo. aen ostendendo , ignaros omnitim aedalos ....essa. ut v III. a . n.
n. r. brevitis dieitim pro satiataeae probando, vel et probare, seu ostendere. - M Danum, eie. I v. Illi sS .
έ. Initio orto colloquiorum . seu colloquendi.
467쪽
deductus; fideque fi data inter signa aciesque , Arpini
xepente pro Romanis adversus Carthaginiensem arma Verterunt. Hispani quoque, paulo minus mille homines , nihil praeterea cum consule pacti, quam ut sine fraude punicum emitteretur praesidium, ad consulem transtulerunt signa. Carthaginiensibus portas Patefactae, emissique cum fide incolumes ad Hannibalem Salapiam venerunt. Arpi sine clade ullius, Praeterquam unius veteris proditoris, novi persu-gae si, restituti ad Romanos. Hispanis duplieia cibaria I dari iussa; operaque eorum sorti ac fideli saepe res publica usa est. Quum consul alter in Ap Iia, alter in Lucanis esset; equites centum duodecim nobiles Campani, per speciem praedandi ex hostium εngro, permissu magistratuum ' ab Capua profecti,
ad castra romaha , quae Super SueSSulam erant, venerunt. Stationi militum , qui essent, dixerant, cotiloqui sese Cum praetore velle. Cn. Fulvius castris praeerat: cui ubi nuntiatum est s, decem ex eo nu
mero iussis inermibus deduci ad se, ubi, quae Postularent, audivit nihil autem aliud petebant, quam ut, Capua recepta , bona sibi restituerentur , in
fidem omnes accepti. Et ab altero praetore Sempronio Tuditano oppidum Aternum ' expugnatum. Amplius septem millia hominum capta, et aeris argentique signati
n. Io. - A eratis Carthaginiensem NSS. l. et Cantabr. pro vulg. a. Carithaginienses. Sie passim; ut et Poentis pro Poenis. - Emissique eiam
n. 6.8. Permissu magistratatim; vide ad
XXlli, to. n. 4. s. mi ubi nuntiatum est; sorte Ieg. tit pro tibi. quod his milium haud plaeet. Coniae tamen ad I. 3. n. s. o. oppidiam Aternum suit tum iaLurania ad Silarum sum. hodie Atemni tum in Piceno . nu ale Murri ei uorum Pelignorumque, quod uuue
468쪽
aliquantum. Romae foedum incendium per duas noctes ac diem unum tenuit: solo aequata omnia inter Salinas ac portam Carmentalem, cum Aequimaelio Iugarioque vico. In templis Fortunae ac Matris Matutae et Spei extra portam late vagatus ignis sacra profanaque multa absumpsit.
XLVIII. Eodem anno P. et Cn. Cornelii, quum in
Hispania res prosperae essent, multosque ot veteres reciperent socios, et novos adiicerent, in Africam quoque spem extenderunt. Syphax erat rex Numid rum , subito Carthaginiensibus hostis factus: ad eum centuriones tres legatos miserunt, qui cum eo ami-
Peaearo dieitur. ut et Arrentis sitim. cuius ostio appositum est. Sed utrumque aIienum ah h. l. quia Sempronio, auecessori ML Pomponii. provineiusuit Ariminum, vel gallicus ager, pars Vmbriae. Conser ea p. Io et 44. clis sentim eoui. Cluver. Ilai. I, pag. 289. Hoc veroopp. Galliae ei spadanae prope Bouoniam dieehaliae potius Claterna et Strab. V. I . n. as. Pag. αιε, Κώτερυα. hodie Quadorna. Foris
e leg. Inseratim non illud Samnii, ut IX έέ. et X. 3έ, sed Umbriae ,
sive Tiberinum, sive Metaurense ) , vel RnDennam. - Tentilla vide ad II,
D. Inter Salinas; vide ad v, έs.
n. 3. Mox vocem oleo iunge cum Iti
gario, non Ae ina Ilo; vide ad IV.
I s. n. I. In templis Fortunae ae
s tria Morti ae vide ad v, is, ia. 6 antea portam Carmentalem et Dei existria poritim hane. Conser XXv, 7. C p. XLVIII. i. Srphax erne rex Atina Martim, et quidem Mussa s1 D- m ; tit Gala et Maκinissa Massul rem , vel Massyliorem in parte ut leta Numidine . quam tamen et Syphax aliquandiu obtinuit, eiecto Ma sinissa. Cf. e. extr. et XX vul, I ;
xv I. x o seq. Naasaesyli erant in Mauretania Caesariensi a Metagonia ad Tritum prom. vel a Natua , seu Multieba et Moloeballi sitim. hod Mulvia ), ad Ampsagam flumen, quod nune est regnum Alserianum, ubi olim Sphax, Iuba , Boeehus inela ruere; Massyli, in Mauretania tingi tana, vel galli lana et propria, sic dicta a Nautis, quos Graeei Maurusi appellabant, ab Ampsaga sitim. ad Zeugitanam . vel a snthua Naroeam regni ad fretum saditanum , tihi Caia . Masinissa , Iugurtha. Rogod et alii regnabanti Vtraque Mauretania Numidiae assignahatur, in primis Tingitana . quae etiam Numidia uova et propria dieta. Isine Matimsios Nimidos dixit Liv. eap. 45 . ut Nouatac Nαυρρυσιους Appiam Beli. Civ. I. a, et Herodian. VII. s. Sie et Polyb. III. 33, 1 S. NUMMυ δἐ Nασσυλμου και
469쪽
citiam societatemque sacerent, et pollicerentur, si perseveraret urgere bello Carthaginienses, gratam eam rem lare senatui Populoque ramuno , et udni Suros, ut in tempore et bene cumulatam gratiam reserant. Grata ea legatio Barbaro suit; colloquutusque cum legatis de ratione belli gerundi, ut veterum militum verba audivit, quam multarum recum ipse ignarus esset, ex comparatione tam ordinatae disciplinae , animum advertit . Tum, primum ut pro bonis ac fidelibus sociis sacerent 4, oravit, ut duo legassenem referrent ad i eratores suos; unus viad sese magister rei miluaris remaneret. Rudem ad pedestria bella Numidarum gentem esse, equis tantum habilem Ita iam inde a principiis gentis maiores suos bella gessisse, stase a pueris insuetos ; sed habere hostem ' pedestri Ddentem Marte. Cui si aequari robore pirium petit, et sibi pedites comparandos esse ; et ad id multitudine hominum regnum abundare r sed armandi ornandique et si instruendi eos artem ignorare. Omnia , uelut forte T. LIVII
3. Vt pro bonis ais sociis facerent; vide ad II, 7. n. 4.
4. E is lanium habitim . ad equos regendos et equestria proelia aptam ,
5. Seὰ hialere se hostem, scilicet Poenos. Cons. Mqq. s. Armandi ornanaeque et instruem di , Mil. aciem. CL ad IX . έο, n. II. Ordinandique edd. a Mog. ad Gron. Melitis sorsan. Cons. DOt. s. - otia forte eongregata ruria; vide XXXIX. 43 . n. έ. - Vasta ex emend. Ruhen. qui explient: agrestia, rustiea, rudia. ineomposita. incondita. ut apud Cie.
In edd. ante GPon. atia inseia; quod sua revocavit Stroili. auetore Duvero. In NM. optimis Maiaea et aurisca Inde Salinas. eoni. Masea, et Gron. Mesca, h. e. quasi adesa ta Deaeor, noua De et esca. tit plaeehat Celi. XVI.
5 ). liine infirma, gracilia, tenuia. CLCron. ad h. l. et Inipp. Virg. Georg. Iil. i θ; Iv, 33 i. - Temeraria; vide
470쪽
congregata turba , pasta ac temeraria esse. Facturos se
in praesentia, quod vellet, legati responderunt; fide
accepta, ut remitteret extemplo eum 7, si imperatores sui non comprobassent factum. Q. Statorio nomensuit, qui ad regem remansit. Cum duobus Romanis
piendam sidem ab imperatoribus romanis. Iisdem mamdavit, ut Protenus Numidas, qui intra praesidia Carthaginiensium auxiliares essent, ad transitionem perlicerent. Et Statorius ex multa iuventute regi pedites conscripsit ; ordinatosque proxime morem romanum s instruendo et decurrendo signa sequi et servare ordines docuit; et operi aliisque iustis militaribus ψ ita assuefecit. ut brevi rex non equiti magis sileret, quam pediti; collatisque aequo campo signis, iusto proelio Camthaginiensem hostem superaret. Romanis quoque in
Hispania legatorum regis adventus magno emolumento fuit: namque ad famam eorum transitiones crebrae
ab Numidis coeptae fieri. Ita cum Syphace Romanis iuncta amicitia est. Quod ubi Carthaginienses acceperunt, extemplo ad Galam , in parte altera Numidiae
. Vt rem tieret eatempla eum. a tintina e legalis. qui ad regem, h. e. apud regem cui austra apti l sese; vide ad li, ro. n. to . remaneret. Sed sorte leg. eum tintim. -- Q. Statorio nomen fuit: eons. XXX , 23 . et Oudi Dd. ad Front. Sitat. I . t. 3.3. Cum Atio a Romanis reliquia mi. a. Syphax . di timidarem rex stigiatos, ete. vox rellatiis, a Draheuh. o durihua NSS. haud optimis recepta. Ianguida est et valde dubia. In omni-hus sere M . et edd. est relata . et deinde mmi. . vel Numidis, vel midasqtia Iegatos . vel legatosque. D ed. Ititit. Ciam d. R. I viis Numidatigatos non impr. Cron. , qui tamen illud togatis aut renita delere malebat. Pro eo sorte leg. re meta, aut potiua
regnator. s. Ordinatos a proxime morem
1o. Astis miluoribus . omnihus , quae ad rem militarem vel ad iust honornm militum labores ritusque perlinent. quae hono militi et noseen da et saetenda sunt. Instiliata pro itistia ed. Tarvis. et al. Cons. Cron. O servat. IV, s. et Cotti ad Sallust. Iug. II.