장음표시 사용
501쪽
ullo modo Avent. Sic enim rem omnem ordinat: re Postquam Isaram superavit Hannibal, adversa Rhox, dani ripa iter pergens usque ad , iennam Allobro- ,, guin, ibi tandem ad dextram in mediterranea nexit, x, et per eam Allobrogum regionem, quae maxime a campestris est, XLV millia ire contendit; mox,, Rhodanum ad pagum Suint-Genis iterum assequu- is tus, per Elannam Tenne , transmisso monte di-M cto Mont--- at, in vicum D Bourget incidit, Ia
xa cumque eo nomine nuncupatum meridiem versi. S
,1 quam Isara interfluit varios anfraCtus Praetergresis sus, Graias AIpes transcendit; unde per Salassos, is secundum laevam Doriae Balinae ripam, romanum M imperium invaderet. B Nuin igitur longum hunc Circuitum . quem doct. Ironne merito vocat un isto r bien donum , aut P.
Iybii liber, aut ipsius Deluc opinio defendenda postulabat 7 non ita sane : omnia haec ex ipsius nuctoris ingenio prosecta sunt, neque ulla librorum auctoritate nituntur.
Hannibal enim, quum Romanos declinasset ad Rhodanum , non eam ingresSus est Viam, qua Proximo ad Alpes perveniretur, sed eam . qua minus Obvium sore hostem ratus, in Italiam citius ad amicos se conferret; ideoque septemtrionem Versus agmen Rdverso sumine raptim egit. Verum ubi Perventum ad Isaram, quae iam causa erat, Cur ad septemtrionem Pergeret, et eum amnem inter se et Romanos medium haberet Compertum certe exploratores iam se erant, consulem ad mare ac naves properasse, omissoque prosequendi
Poenos consilio, iam in litora Italiae proras vertisse, ut descendentem a montibus Hannibalem pii ar exci-Diuitiam by Corale
502쪽
DE TONSITV ALPIVM 5o iperet. Isaram vero tune esse trai ctum nusquam in Polybio invenimus, quippe qui eum ad Insulam Pervenisse solummodo narrat; item Livius ait: ad Insulum Peruenit. Neuter autem Poenos in Insulam gradum intulisse contendit: nain quid ita deflexisset avia 2 At si traiecisset Isaram,' qui nuvius iisdem queis Rhodanus, i inmo maioribus forsitan obstaculis impe ditur, num Polybius postquam in Rhodani transitu describendo militaris rei peritum se adeo praebuit, Isaram omisisset notum enim est Isaram, receptis Deaei le Drao undis, adeo violenter fluere, ut quum se in Rhodanum evolvit, hunc tam rapidum amnem findat medium , et utriusque undae cum alterius iam dis luctantes, quamquam eodem, quasi tamen Pr prio separatim alveo, duo circiter millia decurrant.
Immo Isara, quum Rhodano sit propior, plurimum iam in latitudinem patet, pluribusque brachiis aliquando unius sere milliarii spatium includit. Quis
credat Hannibalem cum omni exercitu, omnibus im-Pedimentis, omni equitata elephantisque periculosam traiectionem tentasse, universasque copias, ut Paucos Allobrogas regulorum alteri subigeret, in aciem eduxisse Τ quasi parva hominum manus non fuerit satis, ut cis victoriam daret, quos victores malebati Ne quo aliter egisse existimandus est, nedum, ut doct. De-luc placet, ab eo itinere, quod ipsi Boiorum legati
indicaverant, decesserit imprudens , tempusque rapidissimum inani circuitus mora male absumpserit. Quippe sciebat prudens Hamilcaris filius, occasionis Opportunitatem citissime praetervolare, et unius ho
rae puncto maximarum rerum momenta Verti.
Nec rationi magis quam ipsis Polybii verbis ista repugnat opinio. Graeeus enim scriptor, Historiarum libro IlI, cap. 5o, S. i , postquam retulit Pervenisse
503쪽
5 32 EXCURSVs ad Insulam Hannibalem, Dact insula a Rupe-Maura 5 circiter millia passuum, seu 6OC stadia distabat haoc addit: Aimi Atς ἐγ ἡμέραις δεκα mρευθεὶς παρὰ τὸν ποταuὁυ, ἐρα- N.ς προς τὰς Mπεις ἀναεολῆς. Hic unum obiicit Delus, sc. verbo ποταμὸν, quod apud Polybium occurrit, Rhodanum designa,i; quod quidem clarissimus Letronne apprime refellit. IIaec sunt obiectar re Lesis Boo stades doni ii s'agit ici, salsulent partie des I4- stades comptes par Polybe Ie long du Rhonora depnis te passage de ce seuve jusqu' a la montis desis Mys: eu sorte qu'il est evident, quo C'etait oncore. du Ithone quo volat ait parier Polybe. La distaneo is totale parcourue par rarmce te long du sicuve, sori trouvait divisue en deux parties inegales par PIsere ;M Puno do o stados , et I'autre de Boo. Polybo. n'avait parte de Plaere γ'une seule seis, en Iora nommant par son nom; et cela Occasionedem nt,
is tandis qu'il avait designo Ie Rhi ne quatorae sols
is syagissait Μ. Hunc nodum solita sagacitate cl. Le-tronne ita solvit: α Ce qui a mare M. Delue, c'estis cyi'il a cru quo πορευθὼς παρὰ τὸν ποτ&αὶν devait B s' ontendre du Rhone , parce que dans d'autres a passages on retrouve Ces mota adpliques on ossetis 4 cotto riviore. Mais dans ces Passages tes mois
504쪽
is de tous Ies genres de probabilites, pour elabiit. qae Annibal a suivi Ia rive gauche de PIsere M. Isis accedit , non potuisse vocabulo ποταμὰν Rhodanum designari, quia, si ab Insula decem dies secus Rhodanum processisset Hannibal , profecto ultra Lugdunum pervenisset, ab radicibus Alpium longo
remotus, nedum eas tunC attigisset. Polybius vero
decimo litoralis huius itineris die perventum esse ad Alpes narrat. Vnde magis miror Deltic, qui tantam ponit in Polybio stillim , eam tamen opinionem amplexum suisse, quae a Polybii sensu tantum divergit. Ipse enim vult Rhodanum a Poenis prope Viennam relictum esse, quum quadraginta supra Isaram millia, sive circiter quadringenta stadia , quod ante tertium diem poterat confici, vix peregerant; tum exercitum ad Orientem quadraginta quinque millium viam campestrem per Allobrogas instituisse , mox Rhodano Tursus accessisSe, statimque refugisse. Quid horum Polybii verbis consentaneum est 2 Nihil certe habet ista opinio , unde nos , vel invitos , sibi consentire cogat : ad aliam igitur Confugiendum est. Polybio autem Deli, existimamus Hannibalem ab
Insula ad Alpes cum maxima exercitus parte tetendisse per vallem Isarae , adverso flumine , laevas stringentem amnis ripas, usque ad Montem-Melianum,
quo in loco Isara iacillime traiici potest: inde per
vallem eandem a dextro latere progressum recta ad
Alpem Graiam pervenisse. Hae via solebant transmigrare Boii et Insubres; hac seracissima regio patebat, Gratianopolitanus scilicet ager tam pinguibus pascuis celebratus: hac citissime et peropportune Graiae ΑΙ- Pes petebantur. Huic etiam eximie conveniunt verba Polybii iam modo citata: λυγιεις, D ηαραις δέκα πο- ρωθεὶς παρὰ τὸυ ποταμὸν, ἐρ*χτο τις πρὸς τας Aλπεις
505쪽
Immo Hannibal per agrum Allobrogum non secius transibat: si quidem dextram amnis Oram legisse credatur pars copturum, quae a cetero CXercitu arceret incurrentes illos ex Allobrogibus, qui alterius reguli ab Hannibale victi partes fovebant. At eniim etiamsi ea opinio , licet verisimillima, nullis inniteretur fundamentis , et agrum Allobrogum Isara terminari pro confirmato et indubitato haberetur, nihi Iominus Hamnibal , traiecto ad Montem-Melianum amne , partem huius regionis permeavisse credendus est. Tum prinsecto ipsi incolae, qui numidus equites simul, datumque Poenis indigenarum Praesidium timuerunt, Statim ac hostem in eo esse senserunt, ut montes Con- Scenderet, saltuum angustias ante occupare festinarunt , viam infesta custodia interclusuri. Ibi per insidias Hannibal quandam prope urbem, Cuius nomen male omisit Polybius, magnum in discrimen adductus est: victi quidem Allobroges; sed victrices copiae admodum eo proelio debilitatae discesserunt. Clariss. Lelronne, Cui Livii narrationem praePlacuisse tu in antea vidi uum , quum eam summo ingenii conatu Propugnaret, ultro tamen consessus est, illud ad Alpes rectissimum esse iter, quod nunc eligimus. Quum autem Livius non recta regione iter eτstituisse Poenos assirmet, ipse auctoritati nihil ausus detrahere, COS regressos esse non dubitat, et paene reIegentes
vestigia adverso Draco le Drao ad Alpem Cottiam
tetendisse. Virum certe ingenii acumine excellentem non fugiebat, mirum id fore omnibus, quod Hannibal ab Isara discederet, ut Dracum sequeretur: itaque statim monet eum amnis huius latitudine dolus iam, a via nes ientem uberrasso. Cui coniecturae quid ansam dederit, non videmus, quum ex adverso Curthaginiensibus fuerint indigenae itinerum duces , Duiligeo by Coi
506쪽
quos decipere loca non poterant; quum praeterea
Dracus non nisi vero post resolutas nives sit vehemens, autumno autem Placidus, nec abundanti alveo defluat: ita ut neque error, neque disticuItas agmini deflectendo causam attuli SSe queant. Nunc Superest, Ut quotidianis castris punicus exercitus in Italiam deducatur; quou sacillimum erit, si
quis animo temere coniicienti tantum obsequutus, obvio cuique loco eventus a Polybio memoratos adia scribere velit. Nos vero ex illa temporum nocte amplius quidquam certi eliciendum despondesntes, sincinhic Iubori imponemus, ne illud admittere arguam tar, quod in aliis reprehendimus. Illud enim solum nobis Propo Si tum erat, ut qua parte, non quomodo ad Alpes pervenisset imperator, politicae pariter militarisque scientiae peritus, pro viribus ingenii nostri, saccm rationis sectantes inquireremus. Felices, si quam disceptationi lucem intulisse. viamque doctioribus
patefecisse videamur i Sin vero susceptam Provinciam minus bene gesserimus, nostrum hoc qualecumque opus commendabit, Et umbra magni Dominis proteget satalis ille Romanorum victor , quo impellente . Superba Carthaginis aemula diu laborans atque inclinata Prolle corruit.
507쪽
DE HANNIBALIA ITINERARIO RECENSEN TvR
Quam modo disputavimus quaestionem, iampridem viri inter recentiores clarissimi eam disceptationibus agi tandam sibi proposuerant: quin veteres ipsos in eo non conSensisse, ut ad unam eari Icmque Alpium partem punici exercitus triinsitum referrent, testis est Livius, lib. XXI, cap. 33. Rem igitur antea ObSCuPam, tem-Ρorum tenebris obscuriorem, posterioris aetatis docti acceperunt, eauique saepius et erudite exercuerunt, quam nunc etiam; tribus elapsis abhinc seculis, exem
Praecipuos, qui hanc quaestionem attigerunt , scriptores , Prout sua quemque aetas asseret , ex ordine enumerabimus, iisque immorabimur solis, quos ampliora speciosioraque de Poenorum itinere loquutos aut doctrina commendabit aut opinio, quantumvis singularis et a nostra aliena, digna tamen quae latius
Ibi 5. Primus recentiorum de Hannibalis itinere inquisivisse videtur auctor operis, anno MDXV editi, cuius titulus est : re La totale et urate description dera tous te passaigcs Iieux et destroictg, par les queis D On Peut passer et errer des Gaules es Tinlies . et a Signam ment par ori passerent Hannibal, Iulius. Cesar, et les tres Chrestiens, magnanimes et tres a puissanis roys de France, Chartema igno, Charies M VIII, Loys XII et te tres illustre roy FranςOis, ara present regnant, premier de ce nom, etc. etc. On
t. Ea de re seripserunt Deliae. ei Cinn. Fortia δε rban, quibus plurimum nos debere prostemur.
508쪽
. venit Ies diis livres a Paris a Ia rue Suint-Ia ques, is pros Sa int-Yves l'ense igne de Ia Croix ite Bois , . enlamat son de Toussa ins Denys, libra ire. Cum ρὐra pilegio ; 23 se uilleis de a pages chacun, in 4' , aVecra cartes aiax seu ille is 4 et i 5 n. Cuius operis auctorem si audias , solio ii , Hannibal per Centrones te I de Tarentaise in Subaudia, inde a monte dicto Iouoel ad Augustam Praetoriam la cite cooste de- .
venit , unde Eporediam et Vercellas transgressus Mediolanensem agrum invasit. Non supervacuum erit obiter animadvertere, huic , quam Vemus, opinioni savisse primum recentiorum , qui rem tructavit. 664. Honoratus Bouche Rhodanum ab Hannibale, Avenionem inter et Arausionem traiectum censet, et
Delta illud Polybii Rhodano et tiara confluentibus comprehensum in Valentino agro. ac denique Poenos per Cottiam Alpem in circumpadanos campOS trans mittit. Histoire de Prouence, in-latio, tom. I., Pag.
1664. P. Labia, S. I. ra Disscrtatio de itinere Han- is nibalis, cum epistola historica de Lugduno M. Lugduni, in 4' ; quem memorat Fontelle, n.' 26 o. 694 , 3696, 1697, i 698. Cl. Menestrier, e Societate Iesu , viam Poenorum per Lugdunum . GestuIn , Vallesiam, Penninuinque iugum describit. Ille quidem veteri quodam chartarum codice cartula ire sectus, canalem fuisse olim quo Rhodanus et Araris inter seiungebantur ante quum confluerent, et inde Insulam recte appellari fuse contendit. Vid. Disera caracures des ovorages historiques, etc. 1694. in-I 2, p. 333-427. Histoire ciuile et consumire de Lyon; I 696. in-sΟΙ. Lelire fur te passage TAnnibal, Iournal des Sapanis,
Septembr. I 697, p. 4Oo sqq. Statuis de Bresse, Par Colles, i 693, in- l. princi p.
509쪽
37ι9, I 2I. Mund ora, ex Inscriptionum Acade min, Postquam unam edidisset iam disputationem docastris Hannibalis iuxta Rhodanum Academia des Inscr*tions, in-M . III, II. 99 , alteram deinde do Hannibalis a Rhodano ad Alpes itinere ibid. V , Η.193 , quaestionem hanc multo fusius tractavit in dissertatione, quae in Historia Galliae Narbonensis ab ipso condita invenitur Paris. Irob, in-Iu' ). Antequam hoc opus non satis cognitum et tamen doctrina plenum in Iucem prodiret, Vulgo censebatur Poen Tum exercitus Lugdunum usque devenisse, Insulaque habebatur regio ea quae confluentibus Rhodano et
Aravi comprehenditur; tum de parte, qua aditus in I tuliam patuisset, ambigebatur: contendentibus aliis Penninus Alpes superatas esse; ullis, in Allobrogas
regressum Hunnibalem, eoru tuque agro meridiem orsus Peragrato, Cottiana iuga esse ingressum. D natus Acciamoli . vir doctrina insignis, Florentiae natus, nurio I 423, Primi S Omnium, ut opinor, singulare hoc commentum in vita Hannibalis exposuit, quae tam eleganter Scripta erat, ut o gracco Plutarchi in Iatinum versa crede Petur, et debitam Plutarcho fidem cousequuta fuerit. Quamquam tali sententiae ipsa ratio repugnat, nemo tamen eam adducore in dubium ausus es ι; donec tanti ultor erroris Mandators, Rhodanum a Carthaginiensibus Rupcm-Mauram interct Pontem Sancti-Spiritus traiectum , eos deinde ud verso flumino devenisse ad eum locum in quo Isara Rhodano inscrtur, et hic sitam esse Insulum demou- straverit. Tum Vero per Taurinum Oaltum in Italiam traducit pliniciani agmen. 727- 7oo. Huius se opinionis participem profitetur clarissimus Folard, exquisiti in Polybium commentarii auctor. Vid. Histoires de Polybe, D ιι ites
510쪽
DE TRΛNSITU ALPIvM 5o idu pec ρar D. Vincent Thuimer, acre les commentiares ta cheualter Folard, Puris. 6 vol. in ' .a 759. Peritissimus Geographiae vir Danuille, qui Bistoriis venerandi Rectoris nolita Atlantem addidit, specialem edidit tabulam. in quu iteo Hannibalis descripserat, cum hoc titulo: Carte Aour P expedissenae Annibal, fur laquelle son Passage en Italia et les Principales de res marches soni tragees , etc. ΙΡSe quoque Insulam Isara et Rhodano conclusam censet ς inde Poenorum aciem per Tricorios, ad Brigantium, et mox ad Alpem Cottium, recta quum maxime regione deducit. 1745. Panegyrique de la ositi d' les Par te pere bre de Tinascon, inq' vide huius operis Excerpta, Murnal des Suuanis de i744, p. 567 sqq). Scriptor ille,
obiter quaestionem aggressus, Livium ducessi sequitur; sed novi aliquid tentat, Iocum ubi Poeni ad Rhodanum devenerunt ab hoc in quo fluvium traiecerunt discriminandum ratus: salsum certe, nee ullo testimonio probabile Commentum. Ipsio. Gros F, in opere cui titulus, Noupeaux m moires sur I Baiis par 'deui gentilHOmmes suedois Iouisai des Saoanis, i 76o, octobr. Ρ.- , montem dictum cenis ab Hannibale superatum a Phitratur.
qui belli in Alpibus a Gallis , anno i 44 , gesti libstoriam condidit, longum operi praefationem prae misit, in qua viam Hannibalis unice perquirit. Λ Livio pulmum non dissentire videtur: ubi autem ad Druentium perventum, non adverso amne ad Taurinum saltum tendit, verum in Barcilonae Barcel-- ne te vallem iter flectit. Mirandam prorsus opini nem, Cui neminem adversari ausurum putat, rapide