장음표시 사용
51쪽
36 Vita Petri de Marca Archiep. Paris.
ret, nunquam tamen se supra illos extolle. Feri seris Domine. Muanto marrare me afhati adeo ut si cui modestia eius nota non feraris iactasses obitus uuinissimi o spira fuisshi. quaesiturus famam suerit. atque in rissimi Prasulis Prari de Matia vel ta p,opria hunc modum eruditionis gloriam, ut de Ne- animi atramaene costigrae riminatio raa astin potiano ait Hieron3mus, declinando, eru- de potest. Negae enim re lares Distiter singula- ditissimus habebatur. Nempe moderabatur ri usas humanitati me nostrabaν os Diam. eruditioni suae, ne cui se praeponere videre- Pansamque insignitus Wodem meritis trisae tur. Nam vincere. velut Agricola , inglo' sam : qao sublato , plurimam in chrisiana rearium arbitrabatur. Nemini adversus fuit piatica factam esse 1actaram inussis in dis nisi malis i nec inimicitias cum aliquo exer- lest o es. Vira tamen innotentia o sta a cuit, nis eoactus. ac semper remisit. quam- religionis sudium eam isti adtiam ad Otiram quam & magnat interdum eausae erant ob praemia patefecisse non Alia exi mensar, no- quas suscipere inimicitias cogeretur , nisi sisas etiam turmas .as ergere o dolorem /em erectum. Ee sublime ingeruum cohibendos perareptisant. sperata tanti viri felicitura. Haud existimasset motus iracunatae. Christianum mediocre esiam exhibes at mihi stitiam ae- in primis ac religiosum pectus habuit, os' casiones omnes qui ου paratissmam erga domi-fensionum immemor , & moris majorum nationem tuam voluntatem ri,qa. ratione deci
summus imitator. Quippe sedem apostoli ' ranae, quemadmodam impense cupio opponant- eam summo semper studio prosecutus est; ras rubearar, cui rosperas rerum omni m evenia ejusqus dignitatem & jura saepissime vindi tus a Deo enixe precor. Romae xxxi. Isti
cavit adverssis eos qui coercendam Clami- MDe Lx II.
tant intra certos limites Romani Pontiscis studiasissimis rimina iociis fine
auctoritatem, quamvis persaepe non intel- I. Cardia tis Rossi CLiosius. ligant quid veneranda antiquitas praeceperit eustoditi. Neque tamen temperamenti LXXVI. Eant nune qui famam illu-
egebat , nee , ut plerique solent, deformi strissimi viri dehonestare eonati sunt maledi.
obsequio excessit limites veri, constans in centissimis satyris suis: Pudeat illos suae teme primis adversus vim externam, quoties ali- ritatis post tantum tamque illustre maximi qua tentabantur contra priscum morem aut Pontificis testimonium de Narca. Nam contra jura Regum Christianissimorum. praeterea quaecunque ira & odio adversus Erat enim ille unus ex omnibus maxime ap- eum vel dicta vel scripta sunt, ea omnia in
tus ad fovendam eoncordiam sacerdoth & tercident, nihilque horum veniet ad posteri. imperij. eum pari auctoritate & gratia apud talem. Sola rerum poclare ab eo dictarum,
Summos Pontifices & Reses Francorum vi- scriptarum , factarum memoria aeterna erit.
guerit, dum utrorumque aura, quod est daD Et scut pia posteritas , quae suam euique Millimum , fortiter ubique propugnaret gloriam tine adulatione rependit , eos lau- absque alterutrius injuria aut offensione. dabit qui Marcam uel honoribus vel laudi-L X X V. Postquam defuncti sumus nar- bus prosecuti fuerint, se in eos vehementereatione vitae illustrissimi Archiepiscopi, cum insurget qui & viventis uirtutes allatrare so iam ad finem operis perventum sit, operae liti erant & in mortuum dein insultarunt. pietium est heic referre quantus sanctissmi Mihi quoque aliquando defuncto gratias D. N. Clementis Papae IX. dolor fuerit ut spero, agent posteri quod mahni viri vi audita morte ejus , ut in eo desinat hic li- tam moresque aescripserim , & quod rape her a quo incepit. Is ergo, tum Cardina- Ium eius editionem procuraverim. Existimolis Rospigliosus. ita scripsit ad clarissimum autem etiam laudem suam apud posteros lia virum Samuelem Sotherium die x x x I. Iulii bituram constantissimam s8em & reueren
52쪽
EM arduum aggredior, Eminenti e Cariunalis , Sacerdoti m Imperii Concordiam . quae ab aliquot secutis adeo vexata est partium studiis , ut excitatae ob violatos jurisdimonis ecclesiasticae cr regiae terminos controuersiae in aperta quandoque bella eruperint, quae funestissimis dissiliis Ecclesia corpus lacerarunt. Civilius quidem agitur hodie s ita tamen At frequentes sty pene
quotidianae in actu rerum positis occurrant contentiones, quαρ- cundum marias eduorum fixuras , ob dignitatem laesam , vel imminutam auctoritatem, accenduntur ,, Christianae Reipublicae Principes inter se committunt. Enimvero quoniam non natura sed hominum visio faciam ut ambae
illa potestates , quae amico 'dere conjungi debuerant, in dedecus christiani nominis aliquando divellantur abinvicem , utriusque dignitatis in te uno secta consensio certissimum en argumentum posse Eminentia tuae opera atque industria res ita componi , ut quae disere videntur , in eam concordium muta o conspirent quae a divino numine utriusque potestatis auctore decreta e i. Dignum sane facinus summa illa virtute tua , qua id aspecutus es , ut Orbιs Christiani Dia temperes ea auctoritate quam pietati erga se tuae Princeps glorios mus contulit. In ceteris quidem Admini strationis tua momentis omnia supra fidem sis fere ad miraculum patrata sunt i seu quis provincias regni pacatas atque eompositas , perduelles domitos , sanctitatem aiataribus restitutam inspiciat, quam profana factiosorum scelera polluerant; seu qμis recreatos socios atque 'deratos , prostratos hostes potenti os , cr ad imploraniam pacem propemodum adactos contemptetur. Quare in hac , quam arduam dixi , Sacerdotii ν Imperii Concordia , omnia supra votum cessura , te auspice cr auctore, probi omnes siιi pollicentur, vel eo praecipue nomine , quod ardvia sint, δν fere eon clamata. Ceterorum mortalium circumscripta virtus rerum mole Absidit, di ultatibus frangitur s sied divina menti tua , quam merito Prudentiae er Fortitudinir veluti familiarem Genium appellare licet , eoncessum est inexpectata perficere , ut siculum nostrum τ' posteros immortalibus beneficiis cumules. Tibi namque Deus Optimus
53쪽
Maximus , ut daret abquod potentia suae , bonitatis specimen , adimplenda res
υavit quae denegavit ceteris , ut nos imbecillitatis humana admoneret. Ego quidem, Eminentissime Cardinalis, utriusque potestatis consensionem , quam in ipsis rerum amgumentis miolatam aliquando perspiciebam , studiose optavi, e flagitavi. Et quia boeriis Eminentiae propositum esse intellexi ut ratio quaedam iniretur ad conciliandam alendumque Sacerdotii M' Imperii societatem , aliquot Disiertationibus elucubratis in eam operam incubui. Iriens profeEiὸ ad placendum erudiris quibusque γε piis hominibus illicebra , quod ιuae optaram a te concordiam attingunt ; sed operis dignitas ingemy mei tenuitare atque penuria eruditionis deteritur. Hoc quidem censura obno-χιum , quam non exoro : eam tantispersustineri pero, donec Eminenti: Tuς judicio brqualescunque Exercitationes vel flent, vel cadant. Periclitarentur sane apud erudi- Iissmum pectus tuum , msi humanitatis esset ςque ac totius Avini humansque juris sacrarium. Illam itaque comitatem , qua unumquemque in summo illi dignataiιs fastigio demereris , enixe obtestor ut hunc quoque conatum meum blande excipias, uel ex eo capite , quod tuo instituto aliqua ex parte obsequitur. Satis huic operi decoris
accedet, si patiaris sub augusti nominis tui auspicio his Disperiationibus publicari consilia tua de Conmiaia Potestatum fovenda: quarum altera Purpum sua te fecit participem , altera μς Admmiserationis summam in te deposivit. hi vero ad optatς
felicitatis incrementum nihil deerit, si hoc quoque beneficium a te impetravero, ut mi. hi devotismo tui cultori liceat, exemplo veterum qui Principes viros imaginibus ex decreto collatis ornabant, hoc monumentum, velut Propositi tui quandam Imaginem, Eminentis Tuς ponere.
54쪽
Quae 8c prima Praefatio dici potest.
V Μ Μ A dixini numinis alteram laederet. Quod ipse rerum e-ria
benignitate duobus maximis mento quotidie discimus, & dolemus δi praendiis instructa est huma. factionidius potius furentis Circi, quam moiani generis societas ad selici- destis Aeademiae exercitationibus, distractostatem consequendam , Sa - videamus abinvicem Magistrorum animos, cerdotio, & Imperio quo- qui vel ecclesasticae auctoritati, vel regiae, rum alterum divinis ministeriis se impendit, prout impetus tulerit . se praecipites addi- alterum componat Reipublicae statum & cunt. Sane si verum profiteri lierat, eorum , -- i.a .. humanae vitae tranquillitatem procurat ita contentionibus prope effectum est ut snee et, ut ex utriusque Concordia, Christiana Rec ram cognitionem istius nodi negotiorum publica cumulatissimis incrementis augea- amiserimus,& a concordia Z societate illatur. Vtraque potestatum suis limitibus est penh exciderimus ad quam fovendam jussu 'circumscripta & in dissitis omnino negotiis divini numinis adstringimur. Dis edendum: - '' exercetur , cum illa spiritualibus addicatur, est igitur a disputationibus & dissidiis opi
N M. . ., publicis occupata st: sed ita serente re- Dionum, si quis consensonem ambarum po- . rum constitutione, adeo vicinae sunt ambae, testarum retinere aut resarcire velit.
π-,--.ra ut dissicile sit, etiam prudentissimo cuique, II. Relicta discussione iuris . tutior est fines eontroversos dirimere. Certae quidem plane facti inquistio , quae fines veterum regulae in genere assignari possunt, quibus posse rum demonstrare possit catus cogni
inuicem diate inentur , sed multa accidunt tionem assequemur s antiqua monumenta in specie proposita quae peritissimos arbi- revolventes, quid utriusque potestatis P mniatros fallant, vetentque ne fines, ut par est, cipes in re controversa aliquando egerint, intereas potestates regere possint. Quae lo- accurate expendamus. Attamen dissimulan eum habent non in controversiis fidei, quae dum non est , viam istam publicam multis longo intervallo remotae sunt a cognitione insidiis & veluti latronum praetenturis expo Principum nec in rerum publicarum admi- stam esse, quia scilicet in expansa illa secu Distrationibus, quae alienae sunt cura past lorum serie, vana occurrunt exempla hine
cendi gregis ue sed in quamplurimis disciplinae 3cinde usurpatae jurasse ionis, quae ancipita capitibus, quae personas aut res ipsas respi- tem animum ad desperationem inveniendae ciunt, atque adeo ab utraque potestate val- veritatis adigant. Sed generosa mens his de probabili utrinque ratione vindicari poc dissicultatibus terreri non debet, quin sal sunt. Itaque instituti mei non est his Dissera tem Vs modati seo ad tam grande bonum, rationibus Sacerdotij & Imperii iura metiri, pervenire conetur. Enimvero plerique em & snes dirimere, vel adjudicationibus pora ditissimi viri in hae discussione in lustriam tionem cuique suam assignare. Huic enim suam collocare recusant , calumniae motu, . disputationi , quae domissi quaestionem at- quae infestissima semper iis suit qui hane tingit, quaeque divini εc humani juris cal- operam aggressi sunt pietatis erga Ecclesam lentissimum tractatorem expectat , fateor aut Reges laesae erimine imposito i & ali me omnino viribus imparem. Nee fortasse quando fatis adeo iniquis , ut ab utraque exercitatissimo Theologiae & Iuris anteeec parte deserti vel etiam repudiati sint. sem sori res ista seliciter cederet. quippe veren- per tamen prae me tuli , non ita destitutas dum esset, ne cum ex unius scientiae regulis esse res humanas quin modus quidam nonrpotestatis hujus fines metiretur, inconsulto omnino Principibus ingratus supersi dea ij
55쪽
utriusque potestatis concordia disserendi qui versatur in iisdem rationibus, quas ipsi sequuntur, ad mutuam societatem inter ieconservandam. Qustidie incidunt de usur patione jurisdietionis controversae , quae
prudentia quadam ita temperantur , ut in bellum apertum non erumpant. Quid vetat
eadem uestigia premere scribenuo , quae
Principes agendo 3 Pacem autem & conium sonem retinent illi. moliaris , non exaspera tis rerum emergentium articulis. Quemadmodum in placitis Stoicorum multa remit tebant tetricae illius doctrinae Magistri ymnia , ut se reliquorum hominum opinio nibus accommodarent , ita Christianae poli tiar Antistites otio, m M a summo jure reccide at , ut Concordaae litarent. Videbanten sit pertinaci studio Sacerdotium vel Im perium jura sua inremerata retinere niter tur eam csse negoti j conditionem quae fu nesto dissidio Pontifices & Reges 4 societate avulsos , infaustis digladiationabus inter se collideret. Attamen cum remissio illa , nisi certis limitibus concludatur in abiectionis vitium descistat , necessariae sunt regulae quaedam , intra quas prudentia, quae omnino in his negotiis adhiberi debet, si contineat. Porro regula illae in eorum axiomatum cose mitione constitutae sunt quae communi utriusque Reipublicae suffragio sunt recepta vel quae frequentioribus Theologorum EcIurisconsultorum sententiis comprobantur Deinde sncere separanda sunt a certis & receptis sententiis ea quae in controversiam adducunt vir inter partes. Cum autem quaestiones istae non in theoria tantum & in me ra veri indagatione versentur, sed praecipue in actu rerum se quotidie exerant, non adeo sellieiti esse debemus de subtili argument rum collectione , quam solerter expendere gesta Pontificum & Regum quorum pieta commendatur , ut perspiciatur quid a nou-jusmodi contentionibus secuti fuerint, aura sua retinendo, vel remittendo quidve Sacerdotium & Imperium inter se dimicantia aliquando comaniserit. Non me latet caniadem controversam diversis seculis varie temperatam . pro moribus Principum, &utilitatibus Reipublicae . idemque aias varie disceptatum toleratis uno seculo quae es . tero damnata sunt, iterumque reposta. Vn de collisere licet disceptationes istas non omnino Juvra exquisiti juris rationes compo ni solitas. sed ex aequo & bono, unitatis &concordiae alendae studio . ex utraque parte quamplurima remissa fuisse. Quore ea mente in explorandis veterum exemplis versabi mur ut inde non inferamus juris quod ale utri potestatum competit certissimam
probationem, sed indulgentiae & remissionis usum in simili specie III. Infinitum esset omnia persequi quae vigente Imperio in orbe Christiano accide runt , vel in lingulorum Regum Christiano rum provinciis. Itaque Dissertationes istas Imperii Gallici finibus conclusi co consito, ut inquirerem in eam rationem quam majores nostri amplexi sunt ut Sacerdoti j & Impcria pacem inviolatam servarent, eamque cum illa compararem cujus est usus in foro quotidianus. Quas Exercitationes ita tosti tui ut in quaestione veteri nomὸ omnia po tius quam nova concinnarem. Eis enim ple rique nostrum has controversas attigerint,
res ipsas potius breviter sgnificasse quam eYpro tesso tractasse dici post unt, ea insenhindulgentia us , ut omnia in unum fascem congesserint aut digressionibus ab instituto alienis propositum non impleverint, vel si qui selaeilas versati sint in hoc negotio, sbiam
fori trituram amplectentes, Historiae Eccle fasticae & Canonum antiquorum cognitionem neglexerint. Quam supellectilam ad exornandas Dissertationes istas adhiben tam &. veteris memoriae tempora mihi re petenda esse putavi, quae novas observatio nibus subinde in hoc opere illustrantur. Sed lectorem monitum velim , ne litem meam
me secisseriistimet s qua illi, inter legendum Pontificum vel Principum acta parum accepta fuerint ceim alienum factum ipse praestare non debeam, neque eius mentio nem faciam ad constituenda iura alterutrius potestatis, ut anth dixi, sed ad muniendo veterum exemplas mores qui hodie vigent cum summa Sacerdoth & Imperii Concor dia. Eam toto inhoc opere fovere conabor, res alis hujus disciplinae arcanis, cum sin ceritas hujus consentionis omnem simulatio nem aversetur, teste Gregorio septimo. in .ς' - ' quam rem praecipue incumbendum cst, quod, ut idem auetor loquitur fleat risivis
ira sis Ahias dygii istitis is para Migione comordantisin . corpias Eceles a opiri isti Iomine regi o istaminari prosa r. Institui itaque o nia iurisdictionis ecclesiasticae & regiae capita explicare, quae in confinio utriusque pol statis posita sint. Quo in opere eum ordinem tenebo, ut uniuscujusque controversiae originem & progressum & varias juris facti que mutationes aperiam, easque componam cum moribus quibus hodie utimur, quasque vulgb Lis nisus Eulsa Gallicanis appella mus. Consuetudinis sorensis probatio non
aliunde melius instrui potest quam ex Actis publicis quae in Collectionem suam summa
fide & diligentia retulit auctor Suntagniatis p. p. radiis
56쪽
quo J Libenatum cIUM GAscura nomine in scribitur. Eas Libertates cum anonymus
quidam scriptor libello famoso laesisset ha
rum Dissertationum edendarum occasonem
praebuit , ut monui capite primo libri primi Vbi quantopere proficiat accurata harum
controversarum cognitio , adductis quae ex istiusmodi contentionibus in Oriente de Oe cidente Olura emerserunt exemplis abunde ostendi.
IV. Porrδ quam his Dissertationibus clu
cubrandis operam navavi , non omnino ma
se mihi collocasse videbor, si saltem illud ob tinuero , ut magistratus : quibus legum publicarum executio concredita est, lineas a majoribus praescriptas non egrediantur, nec putent ex praejudiciis rerum judicatarum ex ambiguo, ut fit plerunque iure regulas n vae disciplinae ecclesiasticae constituendas, sed potius ex receptis & veris majorum re gulis judicia componenda. Alioqui nis limes aliquis in hoc controversarum genere des gatur , non leve jurisdictioni coelesiasti ea periculum immineret di quod aliter averti non poterat, quam si tironum, qui ad geren dos magistratus erudiuntur in scholis, servi da ingenia praeceptis quibusdam mature sucsaminentur. In eam rem Dissertationes istae forsan usua esse poterunt , quae saltem id asse quentur , ut novo vulnere, si quod antea it latum est. Ecclesiae iurisdictio externa non petatur, 3c ut regii magistratus auctoritate sibi delegata, cum summo sedis apostolicae cultu & reverentia. in litibus judicandis , ®ni juribus custodiendis, utantur. V. Exposto eonsilio ineo , superest ut breviter totius operis delineationem proponam. De Libertatibus Ecclesiae Gallieana disserturo ima mihi praestanda videntur. Fundamenta, quibus carum moles inniti tur indagare ue tum , in quibus Libertates illa: versentur, constituere , deinde per sta talAs Libertatum articulos ita decurrere, utereo seri usu Concordia Sacerdotii &Imperij procurari demonstretur. Pars ista quae singula capita rimatur, operis utramque fere paginam laciet , cum tamen duae aliae
praetermittendae non fuerint, ne rudes & im parati ad propos tam materiam accedere mus. Duo Libertatum fundamenta consti tuo Primum versatur in suprenis Romani Pontifici; per Gallias auctoritate. secun
dum in supremo Christianissimi Regis im perio. Ac primum quidem exequitur liber
primus . quo nece suras communionis cum
apostolica sede asseritur , tum ex eo quZd Romanus Pontifex sit caput universalis Ee clesiae ; tum ex eo qu4d specialiter constitu tus sit Occidentis Patriarcha. De hoe P
triarchatu' Occidentis copiose disputatur, canonis Nicaeni sexti explicatio nova proponitur . N. Rumni vexatissimus locus De Eccle sis se Hirariis nova interpretatione illu stratur. Auctoritas Romanae sedis per occidentem, ipsasque Gallias, expenditur ι quae illi integra vindicatur, tum in legibus ferendis , a I repellendas novitates, sancienda que discipsinam, tum in judiciis sine provo
catione reddendis. ad cujus auctoritatis illu strationem nova per relationes & consulta riones ratio aperitur. Deinde docetur ina munem esse Romanum Pontificem ab infe
riorum judicio. Eam sedis apostolicae dieni tatem Gallos suis ossiciis semper excoluisse, adeo ut tuitio Romanae Ecclesiae hereditatio jure in Reges Francorum transmissa sit, quam prae ceteris Regibus gloriosissimus Princeps Ludovicus XIII. praestitit, opera& consilio Eminentissimi Cardinalis Ducis Richelii. Quae omnia comprehensa si1nt ii bro primo. VI. Secundus liber secundum Ecclesiae Gallicanae fundamentum explicat, nempe supremum Regis imperium. Ac primo quidem eonstituta Ecclesiae Gallicanae signi fi catione, quae ecclesasticam A: civilem po testatem complectitur , de diserimine utra sique potestatis disputatur ex mente veterum. Deinde suprema Regis Christianissimi au
ctoritas is rem ratisis aseritur variis testi moniis Romanorum Pontificum ι quae illustrantur. Inquiritur etiam Ob quam rationem Rex Francorum Imperator in regno appellatus fuerit. Tum disputatur, an principibus licear res ecclesiasticas attingere. Qua in quaestione diserimen Regum udaeae ocrostrorum accuratissim h demonstratur. De inde controversa divisonibus aliquot solvi tur, quae Reges vetant ne fidei negotia , Ω-Cramenta, ritus, de disciplinam Cleri , imo& episcopatuum institutionem suis legibus constituant. quae omnia ab auctoritate eccle siastica pendent. ubi etiam ostenditur quem modum servaverit olim Ecclesia, si Princi pes hac in parte peccarent. Attamen ruitio canonum 3c decretorum apostolicae sedi
Principibus jure iuvino & specialiter Regiabus Francorum concredita est , ut eorum executionem legibus suis muniant. quod probatur aliquot exemplis , quae disputationem uberrimam de Chorepiscopis extritur runt. Docetur autem eas leges ecclesiassicas
praesdio regio muniri quae promulgatae in Gallia, & receptae sint. De quo da sputatur copios.. VII. Τertio libro, quid si Libertas Etaclesae Gallieanae ejusque disserentia cum Privilegio , inquiritur. Tum Libertas illa
57쪽
constituitur in usu canonum & decretorum, tam veterum, quam mediae aetatis, & recentiorum. ubi di variis Collectionibus eano num Aisseritur. Deinde refellitur opinio viri eruditi, qui Libertatem in sola veterum ea nonum usurpatione constituebat, & in ea sententia quae Summum pontificem Conci- qio generali subjicit. Romanam sedem per
petuum canonum suorumque decretorum constetudinumque receptarum robur polli .ceri. quod idem est ac Linotates Gallicanas inuiolatas spondere. Quatenus canonibus de decretis derogari soleret olim, & posterioribus seculis. tractatur accurate , doceturque ex nata fuisse in eo genere auctoritatis Romanae sedis potestas. Quae vires dis penationum & quis carum modus hodie in Gallia. ubi de scandalo quod novitates sequitur. Tum de iure antiquo recentiori privilegiorum a sede apostolica indultorum
VIII. Deinceps aggredienda est expli eatio si gulorum capitum in quibus Liber rates Ecclesae Gallicanae versantur. Ac primo quidem de appellationibus quae via gisas obasa dicuntur . disseritur libro quarto. Qi Be tractatio ceteras antecedere debet quia mitio regia otiosa esset, & reliqui Li heriatum articuli facile labesectarentur nisi
connecterentur hoc uno vinculo. Harum
appellationum formula quidem novitia est, feci res ipsi, id est, tuitionis resiae imploratio , cum disciplina Ecclesiae infringitur, una cum Imperio Christiano coaluit. quo praesdio us sunt Pontifices Romani & ipse Concilia Oecumenica. cum praecipvh id
principibus incumbat, ut canones sua etiam auctoritate confirmatos, dc legibus publicis adseriptos, se invitis contra utili ratcm publicam conculcari non patiantur. Quem modum tenuerint Galli nostra in secunda &tertia Regum dynastia cum sedis apostolicae
decretis contra canones receptos vel contra
regni iura premerentur, vel cum ab Episco pis similia tentarentur in utroque illo casu
relatis controversarum argumentis doce
tur. Et tandem appellationis hodiernae usus eum superioribus componitur , & in quibus articulis locum Obtincat ostenditur. His quatuor libris absolvitur Tomus primus. I X. τι- seando De Legatis Romani Pontificis ad Regem missue tractatur. Hujustriatationis oecasone variae Legatorum spe cies de munera explicantur, eorum praecipue
qui ad S)nodos Oecumenicas missi, vices Romani Pontificis gerebant. Vbi de sedis apostolicae dignitate, & auctoritate in illis
Conciliis, ex mente veterum, adversus Novatores huius seculi disputatur. Deinde agitur de Apocrisariis ad pKncipes missi ,
de devicariis Romanae sedis per vati Dice celes 8c de Pallio quo Vicari illi ornaban tur. Gradu postea tacto ad mediae aetati xusum. quibus mandatis instructi Legati ad
synodos prouinciales accederent , discutitatur. Eorum frequentia, & tandem desuetu do. De facultarum examine in Curia ant quam munere suo fungantur. Tum de An natis dissertatio instituitur ubi de earum origine, & de controversis quae ex ea occa sone Ecclesam vexarunt. Disputatur an majores nostra recte earum exactionem in s moniae censiim retulerint. Et tandem con cluditur eas a sinoniae labe abesse, verum
in Gallia non praestari ratione debiti, sed ii tuto sub sdij cuius modus immutari non possit invitis Regibus nostras de Ecclesia
Gallicana. X. Altero libro agetur de Conciliis pro vincialibus & generalibus totius Dioeces eos Gallicanae, quae vulgo Nutionalia vocantur. Inquiretur diligenter in provincias hujus Dicereseos earumque jura investigabun
tur. Deinde da sputabitur de Regum S: Synodorum auctoritate, quam in constituenda disciplina exercebant. XI. Tum De judieiis canonici, Disivo ram. In qua Dissertatione explicatur quis ordo servatus fuerat a primis Ecclesiae tem
poribus usque ad Concordati publicam pactionem in deponendis Episcopis, non solum in Gallia, sed etiam per universas Oriem iis de Oecidentis provincias. Vbi nova ra
tione genuinus sensus Concili j Sardicens, &Asricani , de controverstarum Athanasi, Chrys. stomi, Flaviani Theodoreti, Acach,
aperte constituitur adversus Novatores Ecdetortas aliorum interpretationes.
XII. Hane excipiet altera Dissertatio De)udiciis clericorum. Quid Episcopis antia
qui canones, medii dc recentiores tribue rint , quid Principes sibi reservaverint, va his temporibus, nunc remissiores, nunc retinentiores. Hic agitur De Hlyctis commani sus spriistimatis. Hanc partem cXccutu, est ' vir eruditus , sed in lustiniano haesit, . a. isti Mae mille annorum serie praetermissa. quae tamen uiseo a
variis hae de re concertationibus famosa
XIII. Iadlaniis nisu in Laius persequar exercitatione speciali , quae in crimina illa inquiret quae censurae canonicae subderentur olim i quis ordo judiciorum , quae deinde accessio medio jure secta fuerit. ubi de veterum
excommunicatione , & de ritibus poenitentiae multa dicentur ad illustrandam canonum vetustatem, quorum cognitio desuetudine ipsa fere obliterata est. De immutatio-
58쪽
ne quae in toto illo genere inducta est, unde XVII. Sed quia disceptatio antiquitat
originem habuerit , & quo jure utamur ho- canonicae, a sero remota, tirones abeamdata die in his articulis. ganda deterret, adjungitur Epitine reuerica XI U P Gisia Capiralis ct monogeriis controversiarum quibus tribunalia publica comem frequentissimas coni riones in E quotidie servent, cum rebus judicatas . quae Hesia excitarunt , quae flasrabant initio, aut jure veteri aut medio vel novo nitidota quando Epistopi jure suo deliciebantur 1 stea Centur, ut pax re Concordia Sacerdotii &usu ipso familiaria reddita cum essent, mul- Imperij semper retineatur. titudine exemptorum & novitate animos XVIII. Promissa harum Dissertatio Episcoporum accenderunt. Quae composita num in tres tomos distributarim editione in speciem, recrudescere incipient, nisi re- non me latet quibus me nominibus obstrin 'medus opportunis prospiciatur. De quibus gam , ob quae locupletior aliquis vadimoagitur Diatriba unaca. nium desereret. Sed mecum civili more actu-XU. Concludam Tomum II. dissertatio- omnes crastimo qui conatum in magnis re De Matrimoniis. ubi expendetur quid EG rebus laudandum norunt. & neminent ex
clesiae ciuid Principes in hanc usque aetatem liberalitate conveniendum , vel saltem ab oo in hoc negotio egerint. quod ita temperabit non exigendum nisi in quantum facere potatur, ut nulli relinquatur omensionis occaso. test. Si quis vero morosus obtorto collo me XUI. ramis tertius disserit De bonis eccle- in jus Vocandum putet, atque mecum stricto Fastitas. V bi de oblationibus & agris eorti m- jure velut ex stipulatu agendum , illa mihique bonorum proprietate & usu vel usus - tatem exceptio supererit, verborum obliga.
, quatenus jurisdictioni regiae illa siui tione neminem teneri, nisi juxta verborumceant , & poenis ecclesiasticis muniantur. Conceptionem. Atqui jam initio monui
De tributorum pensitationibus , & immu- quemque pro moduloso tantum ad negotii nitate. Tum invasio bonorum ecclesiastico- hqus discussionem invitari , adeoque istud, rum a Carolo Martello & ceteris Principi- quanzulumcunque sit , quod pro viribus bus facta discutietur, una cum sententiis la- meis m hanc rem contulero, me sponsionetis adversos invaseres. Hoc in loco latus se plenissimε liberabit. Satis sit intendissedisti aperit campus agenda de decinus, id est, de tum ad sentes ,&nova methodo rebus alio earum origine, distribucione inter Epi1co- quin Obscuris lucem aliquam intulisse . ne pum 8c Clerum, de de laicorum posscstione. Ceteris Industriae suae in eodem campo pro Deinde agitur de immobilium acquisitione bandae Occasionem praerapuisse videar. In te sine venia Principis vel cum ejus gratia, rim vero , quae in hujus generis lucubratio qu.e apud nos Amortistis dicitur. De seudis nibus contingere solent, hallucinationes &Eeelesiae concessis sub conditione fidei & σωρο, ιαω ab aequis lectoribus mihi condo obsequij. Qaae sit apud nos Reratiam origo, nari postulo. Et suppIex utriusque Reipubli nova ratione inquiritur. Tum cle advocatio- Principes obtestar, ne quid 1 me serio ne & defensione Comitum, cluae olim in ple- tum eo mihin interpretentur, ae si alterum risu ue provinciis viguit, disseritur. Accedit alterius injuria augere vellem, vel de mutuis disputatio de contributionibus quae Reg. a amborum juribus transigere. Nihil in defi Clero penduntur , bc cujus decreto aliena- nitionibus arbitrio meo assero , sed narro.rio bonorum ecclesiasticorum fieri debeat. Nihil novi in regulis constituo , sed ne quid
HB Dissertationes claudunt excerpta quae- invitiis partibus innovetur , moneo r ut sit
dam selecta, de Beneficiorum origine deque perpetua sacerdotij dc Impe 4 Con hodie illorum statu. cordia.
59쪽
F s r c et u M erat & omni ex parte irpis excussim pus istud etim eruditissimi Theo logiae Magistri illius recen sendi laborem in se susceperunt, veriti scilicet ne quid mihi vel incogitanti excideret alienum 1
Theologis regulis , quod propostae a me
concorisae aliquo pago offcere posset. Inagenti sanh beneficio meipsum atque lecto res aequissimos assecerunt, quod retractatis diligentissime his nostris Disertationibus, capita quaedam adnotarunt, quae illis visa sunt indigere uberiori interpretatione. Qua-
a re ut eorum consiliis morem geram , non ex
pungam sententiam meam , sed explicabo, eadem facilitate deleturus, s quid inrautiushute chartae illi tum monuissent, qua intera pretationem aggredior, quam illi utilem fo
I. Ae primo quidem existimant plerisque visum iri mollius quain par si i me perstriniaxi tomos Libertatum Ecclesiae Gallicanae, decreto sacri Consistorij & se tentiis Epis
coporum p damnatos ι ctim lib. I. cap. I. I. I I. his verbis utor, crari ἐν dum O mistis decocta merba si puritas istis exiid rari. Sed si quis numerum integrum perlegat , deprehendet sententias tomo primo contentas se
parari a scriptorum persona qui eas protulerunt. Ac illas quidem disertissime impias sem
rentias o profanasmocam nomissus esse scrips Quod autem attinet ad auctorum nomina, eorum memoriar parcendum censui , & ne
quis suspicionem haereseos illis injiceret, in cautilis locutos dixi, de studio erga principem elatos , in verba quaedam tradu o mistis decoctis erupisse. Ergo sententia quidem im piae, quas eodem numero descrips, sed mens kriptorum pura ab haeres eis aestu quodam immoderato abrepta desciverit ab ossicio. II. Notant a me scriptum lib. II. cap.
parem euissa eam monitis j a m o Gastia adhibererius, non darem I iuspectantes coercere pinnis. Hoc quidem a me scriptum i sed ut Ioanni, Parisiensissensum verbis meis expri merem , loco ejus laudato. Instituitur ibi quaestio, an ratione peccati Ecclesia secus rium negotiorum cognitionem publicam ad se trahere possit. Refero veterum Parisen sum Theologorum opinionem , quae in sorum inducta est , nempe , solam sciri interioris in poenitentiae sacramento auctoritatem ad poenas canonicas de satisfactiones indi centas reservatam Eccles et , quς censuris crimina secularia, ut cades, & latrocinia illaicis patrata, coercere non possit, sed mo
nitis tantum homines a criminibus avertere.
Ceterum quid ipse in hac disputatione sen tiam, Tomo II. in exercitatione De jadiciti clamnitis in latus me dicturum spopondi . de in antecessiim observavi , in manifestis see. leribus olim locum suisse censuris , quarum usus deinde ab aliquot seculis pen E aboleuit conniventibus Episcopis , exceptis certis quibusdam csibus, quos in illa Disertatio
III. Timendum aiunt ne videatur suspiciosis hominibus sequi, ex eo quod Regibus
Iudaeorum ceremonias sacraque constituen At auctoritatem ratione unctionis vindico,
mejus aliquod eximium ea in parte Regibus nostris tribuere velle , ex privilegio regiae unctionis. Sed meo quidem judicio nullus superest conjecturet locus, ubi conceptis de
apertis verbis Reges omnes Christianos ab eorum jurium communione submoveo. Ete iam capite IV. & V. libri II. comparationem Regum Christianς Reipublicet cum
Regibus Iudaicis, a Pragmaticis nostris in stitutam , quo veterum allorum Regum jura in nostros transcribant, accurath expendo, ut constet unicuique aliam esse Christiano rum Regum caussam, quibus integrum non est res ecclesasticas tractare. Itaque statum regni Iudaici juxta mentem Maimonidis de
scribo, tributa Regi belli gerendi & judicio
rum aliquot extraordinariorum potestate, de assignato Summo Pontifici sacrificiorum ministerio.
60쪽
ministerio. Ceterum sumniam iudiciorum seu civilium . seu religiosorum , qtae maioris essent momenti . pe es Srnestatim i Mose institutum ex Pontificibus at uelaicis con- satum residere docui . dc in illod collegium jure proprio adscitum fuisse Summum Pon tificem Senatorum suffragiis . msi aliquo vitio aliunde prohiberetur. Itaque jurisdictio apud Iucheos missa erat; quae ex praecepto Domini apud Christianos in omnino diria Lys. Quare permiscere iterum vices , εc amandatis CHicti res lire . Regibus nostris
non licet, unctionis allius praetextu qua tem
pore inaugurationis delibuti fuerunt. Regia enim unctionis essectus hic est apud nossem quem ex staennium Precationum formulis colligere licet, nempe ut religiosior majesta tis veneratio Regibus concilietur, & gratia: seiritualis unetio illis a Deo conferatur, qua spiritu sapientiae de disciplinae imbuti, de re sere seipsos valeant atque Clerum popu - 1. eis . Gin lumque si,1 subditum, victoriamque de ho ui stibii, mi sitibia, ct ista itino reportare, ut
a. Ludo M. II. patet ex formula ab Hi emam promintiata
' in coronatione Caroli Calvi Non me latet a πώ M. ι. . . Synodo Constantinopolitana habita sub Po lyeucho Patriarcha anno DCCCCLXX. oefinitum , eam esse vim & emcaciam un ctionis imperatoriar, ut peccata delear,aeque .li, is istini. . ac tinctio baptismi. Vnde Ioannem Zimis ειακονου γ' cen imperatorem Ecclesie aditu expulsum
ob caedem Nicephori Phocae decessoris sui
Pol euchus iterum communioni rem ruit, nulla poenitentia in Maa , eo p textu,quod unctione imperatoria crimen abolitum suisset. Quod pertinere potuit ad excusationem subeunae poena tentiae canonicae , sed ad cri minis veniam porrigi non debuit absque De dat adulationis blasphemiata Ex eodem quoque adulationis sonte hauserunt Grieci, docendi munus aeque Imperatori competere ac Patriarchar, ob vim unctionis , δεα H- ου d. pii u Faciai. ἁγέου νώσματω δεδεα - ut loquitur Bglsa
mo. Huod alienum est ab instituto Domini.& ab Ecclesiae sensu, quae unctionem adhibuit ad procurandam Regibus reverentiam, tit diui & subsidia divinc gratiς impetran da Ceterum cum apud Iudaeos sola sanctitas
exterior selennibus Mosaicorum rituum conciliaretur, Reges Iudaici ad decernen dum de religios s ejusce generis unctione externa consecrari poterant ; p cipvh climex eodem unguento erans ceretur quod Mo ses ad ungendos Pontifieos de vasa sacra at rariaque concinnaverat & ea rempestate
ut dira , consust permixtet essent iurisdictionum functiones . iaco ut maiora quaeque Pontificis & reliqui Synedrii consiliol Rege peragerentur, ut monui ex Iosepho.
IV. Aiunt colligi posse ex iis quς scripta
sunt lib. l I. cap. X. I, VIII. nempe De- eura de de tria non inaugeri principis amperioas a Diugum Christianos idem jus constituendum non esse quod ath et GDecreta de disciplinae Sed eodem loco aperte docui execmsionem pallicum o serensem decretorum Principibus permitti, id est , eam quae in publica seri cognitione versaturi in 'sti nem voci illam contuli 4 omisi, qua iniceptis potest, an conscientiam obligeut ea de creta quae disciplinam exteriorem respiciunt, id est . eam quς non io sacrificiis-ritibus a crorum occupatur, sed. ' jurisdictionis G ctione. Haec enim Theologis reliqui trac tanta i qui more suo expendent, an leges minus selenniter promulgatet stabditos in io ro interiori ad shtingant, vel aliis modis sibi perspectis dissicultatem expedient. Ceterum lib. II. cap. XV II. g. V. usum qui serva tur in Gallia, antiquorum patrum praejudicio firmatum videri dixi, qui rerum a syn dis definitarum eo trioationem a principibus petebant. Cuius argumenti vis in eo tita est . ut dicam ex ordine a Conciliis servato cordatos homines facile sibi persuasuro ad Regum nostrorum in uriam aliquo pacto pertinere si in Recie umili iisdem quoque Ossiciis non excolantur,adeo ut Decretorum de disciplina latorum executio publica non
urgeatur, donec eorum consensus intercesserat.
V. Observavi lib. II. cap. XI. g. IX.
Gregorium Magnum asetirisate deIerusa te
genia Mauritio latam publieasse, & secundi capitis executionem suspendisse. Unde infer ri posset apostolici; sedis dignitati quandam inauriam fieri, clim e contra ex eo S. Gre gorii secto eruditissimi viri collegerint te gem illam i Principe in religionis detrimentum editam, a Summo Pontifice jure proprio rescissam Qisse. Scio quid illis hae in re
placuerit, quod eo loco non omnino dissi mutavi. sed tantum ab eorum opinione absum, ni in apostoliec sedis dedecus hoe cessurum existimem, si iure suo dc primatus vi aliquid in eo negotio egisse dicatur S. Gregorius, ac non potius auctoritate sibi tana quam Patriarchi: a Mauricio mandata. Constitutionem Mauricius ediderat, qua vetabat
ne illi qui actibis, publicis essent implicati,
adsciscerentur in Clerum, neu milites in mUnasterii; ad conversonem susciperentur. Quia vero Principibus tune silenne erat, exemplo Iustiniam leges de rebus ecclesiasti cis latas non solum P insectis prςtorio publicandas committere sed etiam Patriarchis, ut eas Metropolitis ederent, hi vero Episcopis, Mauricius sancto Gregorio hanc novam