장음표시 사용
71쪽
II. Papam jure dimina esse ani erfilia E cle. capus, atque adeo Gallicana , qvi illivis es
III. Generatia Decretivi Romanis Ponti ei s in Gai Pas , aseae .c in reii as pravincias, musi qua metrus applausi ab Imperatoritas Romanis, deinde a Francoram Regibus post consi Iam regnam, avique ad hanc alare asce asiam. IV. Nottam esse crimen callias ratione Papa
causa. aeuod meram esse resimonias me erum dis cetur , O praererea, hanc esse antiqaam Ecclesiam Dolis istorum rimis istum
uso O praxi Canonam, atque Decreralium, Ismeteteram, quam recems oram, eraque non pendereis stupraxi anti reum cum am. Ubiogendiων necessiare cogense Pontifices variis temporatus,
VII. Papam, prino eum primamm, quo ari
versa Euissa pras, suam effect irim diis amoccidistis o miliarem Parriaresa . Regum meis ronon compriere jus atiquod episcopasam vel me. ιννιlim insitaendi, mri, o mistis patrians Iam. VIII. Aurigarianam ab alafa ob canones violaus cs: trionem salum refringendam esse, Ouminandam eo ne, aι ab scandalam emeν gens , executionem interim impeLus ejias judicis i a.d a Ddire ecclesiastico Liam erit admenasc inutiones erati sic s. Attumen Lepotem tu Curiis se emis non licere de ne iis principa o . quod ιν mere eccle sicam , pronantiare ;ssumae contrariam alienam esse a m ηιὸ s apraxi me erum Priscipam O Regum chrisianis
IX. aeuid υινι auctor sestiat de tigilas regiis in causa recte sicis, surim dices vir Quam plurimis aliis regulis libri corpus pastina refertum est, quae Cleri utilitatibus valde conducunt, variisque obstruationibus illustratur, quae non solima secularium, sed etiam thaereticorum argumentationibus refellendi, sunt apprime utit . Id unum crimen imputari potest auctori, quod usurpatum in regno Galliae a Rege ejusque supremis Curiis usum patefecerit. Sed expendendum est, magistratum regium, cui ea de reserabendi cura injuncta est, impositum sibi munus detrectare non debuisse, praecipue cum ita se gesserit, ut summopere
coluerit sedis apostolicae & Ecclesae maje starem , atque gravi hio quamplurimas definitiones falsas prosctipserit, quae utriusque
auctoritatem labefactabant. Praeterea veto eam cautionem adhibuerit, ut in neutram
param deciderit , an usurpatus a Regibu usus in vanis negotiorum figuris legitimus csset, vel e conta I. Id tantum monuerit eum usum ab Ecclesia tolerari, atque mutua tolerantia pacem & concordiam potestatum cum ccclesiasticae tum secularis foveri. In iis vero regulis generalibus quas posuit pro Regum sitorum auctoritate, intra sententias communi Doctorum suffragio re ceptas se continuit. De suo vero distinctio nes, observationes . probationesque novas adjunxit. quae definitiones illas evertunt quc in gratiam potestatis iecularis a plerisque invehuntur. Asserit ergo,
IV. Consti visiones ecias inicas in stimiss ablicisadis esse , o taetra consensa recipiendis, aque ae Causi riones νου - . U. Concordaris initis inuν sidem vostolicumo re nam Francorum, con maram esse Regibus nobis norirarem recipi ad ram in regno legum
eccosis curam. Duendi νωθὶ eos ira se gerere in ea receptistae , admissisne , ut acipue dig
tens vero articulis recipiriste , μι mero ΟΡ- Micari , Pandoctingae Regilias ransilit nastam Uies.sphi em msuum edi es in regno excisan doram. Maia asseriam es iamrsas magisῖνου- Itiam regiorum opinionem, Pi ad Liberines regni pertinere parant tit coacuum Tridensisamaasgae si mri tempora in regno passi ιών. Persuasum erat eruditioribus omnium oris
dinum viris Disertationes istas ea industria& prudentia temperatas, quaeque Privilesio regio munitae erant , cum grata animis gruficatione Roma excipiendas potiusquam Censura ulla persstringendas , quae doctorum virorum & procerum animos laesit qui ex eo colligunt oc prae se ferunt, tutius esse antiquis definitionibus inniti, quandoquidem temperata ea de re disserendi ratio repudiatur, quae in id tantum instituta erat ut concordia cum Romanae Curiae osse tali.bus aleretur.
72쪽
De Concordia Sacerdotis & Imperij consilium exponit , Opus apostolicae sedis censurae submittit, &Reges Canonum Custodes , non vero Auctores esse
docet Petrus de Marca ordinarius in sacro Regis Consis hor1o Consiliarius, in Supremo Navarrae Senatu Proeses, Visitator Generalis in Principatu Cata-loniis & Comitatibus Ruscinonis & Ceritaniae , ad
episcopatum Consoranensem a Rege nominatuS.
EDITUS BARCINO NE ANNO MDCXLVI. UOCATO ex provincia Be- tionibus haereticorum per Iongi temporia nar erasi & in Sacrum Regis moras elusa, ab ipso gloriosissimae & immora
m Consistorium adlecto, post ex- talis memoriae Rege Ludovico XIII. per pertam per aliquot annos petraretur. Itaque institiali mei & pietatis meam erga Dei Ecclesiam avitae retinens, rationes Imperi Gallici in Principem Augus issimum imia tuendis privilegiis Ac Libertatibus suis, in eo mobilis fidei atque pietatis constantiam, im- postas esse serapsi ut a summo cultu, quem positum est mihi onus gravissmum H Liberi Christiani omnes sacrosanct e sedi apostoluiis istis Eceles e Gallic a disserendi. Vt nefas cae atque Pontisci Maximo debent , nunerat detrectare imperium , ita non alienum quam discederetur. Quare necessasso mihi ab instituto meo esse duxi. si hac quoque in dimicandum fuit cum viris eruditissimis, qui parte, Ecclesiae catholicae Ec sedis apostolicae de hisce Libertatibus commentariis editis
causam agerem , cujus majestatem senaper olim, iis positionibus nituntur quae catholi colui, eamque saepissime adversus haereticos car Eccletiae dignitatem summopere laedunt. exemplo majorum meorum . pro viribus Qus sane commentationes a tanti nominis meis vindicavi cum in Benarnens provin- viris prosectat , eas radices in quorundam cia, labe haereseos infecta. Praesidis munere animis egerunt, ut Curiarum sutremarum
fungerer. Sciunt Galli. 8c exteri, qui histo- plerique magistratus non aliis fere auspiciisti regni istius florentissimi eum aliqua cura negotia ecclesastica dirimant. Itaque pru- lcgunt . avorum meorum Ioannis de Hieroa denter disceptatio illa aggredienda fuit, eonymi ejus filii prudentia, fortitudine , addo tenore modoque servato, ut juribus de pri- etiam 3c auctoritate, qua pollebant, tum ob vilegiis regni non derogaretur,quemadmo- natalium claritudinem, tum ob munerum in dum sedis apostolicae auctoritas integra prae- republica gestorum amplitudinem , emera standa erat. Quod aliter obtineri non potegentes in Benarno haeres es compressas pri- rat, quam si disceptatio ad facti diseusio mum, dein debellatas , donec Hieronymus nem , omissa juris disputatione, restringermavus meus cum ipsa religione catholica, ita tur. IA uero actum, ea cautione adhibita, ut volente numine corruit. Sed uno avulso non in neutram partem decisum si, an usurpatus defuit alter, qui rem Christianam promove- publica auctoritate a Regibus Christianissaret felicis memoriae Iacobus pater quondam mis usus, in variis causarum figuris , legitia meus: cujus laborabus, adjuncta quoque solia mus esset vel E contrario. Par enim erat Ec-licitudine At industria mea, id effectum est, clesiae Romanae exemplum sequi, quae con- ut Edieti regii pro restauranis a per universas niventibus oculis usum illum tolerat, ut mo-Benarni parcecias religione bonisque eccle- nui in praefatione Dissertationum , atque
fasticis restituendis lati executio , cavilla hae dissimulatione & indulgentia pacem
73쪽
concordiamque potestatum , cum ecclesa- choritatem convellunt ό quae illi ex antiqui sticae, tum civilis, prudentissime fovet. Ab- tate petunt testimonia, pleraque sincerE 3cstinerem a referendis contumelioss illis sedi absque cavillationibus explicantur. Qui eo apostolicae definitionibus, quas aperte pro- natus iis qui apud eos celebriores sunt &scripsi, nisi operis a me in co positae redden- magnam nominis famam obtinent . adeo dam rationem esse uiderem. Docent itaque gratus fuit, ut eorum ingenia ad severiorem celeberrimi apud nos auctores Romanae informationem suscipiendam paraverit. Ita Ommunionis, non solum Carolus ille Mo- que sequentes regulas, ex advers. aliarum linaeus, sed praeterea clarissimi viri Faucheta variis locis sparsas eonstitui.
tius , P quierius , Pithoeus , Hotmannus, I. Supremam in rebus ecclesiastris potesturem L, i. o. c., Servinus , alisque Libertatum Gallicanarum se uactoritarem per Gustias Menuit,/ Romo. ' - ον η Consarcinatores quamvis non omnes Ponti cem, judiciis tantisiones o anesi si
Omnia, reditis. ab eo tempore γο Mes Christisa in
I. Ponti dem Romanam nastam auctoriiatem Galsis floruit, ad hanc avique Harem in Galliis Menalin arie sextam scatam. II. Papam jure divino esse ametrastas Eccle. Lib. i. or. id II. τὸ o isto sexcensorum fere annoram interi sa caput, atque adeo Gallicanae , qua istim svasto , Regem stam , pos Principes Romanas memtium. Mactes , Hessis Gallicana ut Caput praeseus , III. Generalia Decreta a Romanis Ponti ci - in. i. rij. ni. non orem Papam. lus in Gastias, aeque ac in retiquas preminei III. Non competere Papis extra conciliam ι missa 1 quae magno applius as Imp/Muribtis m- Ieges recti sicus condas, sala Gisgos obtigent. manὼ, deliae . Francorum Regibus post consi s.
IV. papam . sis O dignitate sivia dejici tum regnam, ad hoc tempus sesepia sunt. . . . sinam, imum visum Ecclesia inferat. IV. Nastum esse crimen cullud ratione Papa ia, Δ, in V. Nian in se eiel rara Pontifici istiquid sis deponi psssita excepta hausos puMise prase a
meis admenas canones κeneralium conciliorum. causa. Aured veram sis resim is mererim δε
VI. Libertures Ereti Gallicana consistere in celar; O praeserea, hise esse omlaam Eictis esse antiqvii juria comprehens canoniias mereris Gasticanis de nitionem demonstras RHes ad curias supremas pertinere ut eum V. Papam solvere posse is dispensare vitide to sq. ta, asem Senisas sultis set putilissim restiis i. s litare a canon bas Conciliorum mn/ratiam. VII. Gas is compei/re Ius consti a nὰi stim etiam sine causa publica dammodo hie ἐν mum aliqviem P trianiam , s Fonrisex regiis peristio non tendat ad Iob ιιyandam Ereti rationistis si se non accommodet. statum. Hi metapI e rasi e de tris hoc Aego VIII. Reti liberum Us as consitari esse- tio aesseris αν ΡMajaris antiqai regulus at Erat in restis eccles Iris 3 qais snt qassem νο- Ir fenum us m. tiris leti s de resin cimitisinisti. VI. Liberrates Ecclesa Gallicana consi ere in ii. iii. . . . Curiis supremis vis comperere in dirimem usu O praxi Canonum, aIque Decretaliam, tom α τι. dis appestationisvis as ahas, in principati negotio veterum , quam recemiorum , e que Lisendi siscern ndi s quemadmodum spe Uavatur in non pendere a sti proxi meterum cano m. I si foro. Uenditur necessiare cogente Pontigera viris Adversiis regulas illas copiose disputa tempori s , pra bono publico Ecclesia, ad Amisrum est nova methodo . quae Gallorum libe times condendas progressos.ralibus ingeniis esset accommodata. Non VII. N am, praureum primatum, qao uni ν. l. rap. di imenim subtilium argumentorum tricae . vel versa Ecclesiae ues, sitim ess O immediatam 'n' seraptorum hujus superiorisve seculi testimo Occidentis o Gagnarum Puniarcham.
nia cumulata sunt , ut acumine , vel mole, VIII. Regi d vero non competere Ius aliquod i s. i. machinae adversariorum everterentur , sed visopatum mer metropolim insituendi, mali, - rebus ipsis ab origine repetitis, argumenta minas patriarchatam. m mentique rationum , historiae ecclesia IX. Regibus a Deo commi am ese Iiationem L b. h. vir. niasticae & canonum legumque auctori rati conia Ecclesiae, ut Edictis sis Dderet rum se coistim 'it i Faune a sint ut ceclesiastica iurisdictio suis promulgistream executionem urgeant f non darem
fundamentis stabiliretur, ipsoque usu Prin- ut arbitrum so Iego condunt in iis qui simcipibus 5c populis Christianis accepto con aut reis iram disciplinis resticius firmaretur. In quo laboratum est adeo felici X. Concit nidentiai regulus ei omnes, O isti . . , ii
eventu ut multis persuasum sit eas definitio- Hsci inis praecipviis, Coninsationisvis re iis is ares ab istarum rerum imperitis aut Ecclesiae mi si cerera mero Hqtie adeo conciliam ipsam iniquis hominibus positas fuisse. Quoniam pasticaripose . Pandocunque Regsbus Chr D. vero de rebus istis vix accurate disceptari nissmis con sit nustam ese sespicionem mo- potest quin necesse si in haereticos huius tuam ex ea promasturione in regno excitandoremporis incidere, qui sedis apostolicae au- rum. ad Ueriam es adversas magistraraum
74쪽
regiaram visionem, qui ad L naus regni peririnere parunt ut Conciliam Trideminam nulti casa υH tempore is regno pallicitar. X I. Appestationam ab abasti ob ean essistius eo trionem refringendam esse saltem Oi minandam es e , ut ob scandalum emo
gens ex novirare executiomem interim impediate M Ddicii quod a Ddice ecclesiastico lutam
erit adversas Canones se Decrera. - omen foeprauxtu Curiis spremis non licere at de nego is
principati. quod est meri rectis itum , pronania
rient , usamque contrariam alienum esse a men
re verream Principum o Regum Christissus
Non me latet quin aliqua mihi per arta duum clivum enitenti exciderint, quae R mar variis observationibus perstricta sunt. Sed in iis qui edendi superlimi tomis eam viam insistere decrevi, quit omnium omnia sicinum causas amoveat. Praecipue vero in id incumbam , ut monita generalia , quae priore tomo tironibus praescripta sunt , quo in reddendas judieiis a iuris ecclesiastici lae sone snt cautiores , rebus ipsis & speciali hus causis applicem , in quibus praeter Con
stitutionum regiarum mentem contra ca
nones peccari in negotiis magni momenti frequenter contingit. Tunc latius sese aperiet materia de iure apso disputandi, ad Ca
nonum & Dccrerorum pontificiorum aucto ritatem vindicandam: quae in rebus ecclesa
sticis sola vim legum obtinent, & ad publi
cam tantum executionem regiis rescriptis muniuntur. Quaecunque veris ea se re in po sterum edam, quemadmodum eas quas evul
gaui Dissertationes, ex solenni formula sunt mo sedis apostolicς judicio submitto. Scio hae in parte me Gallicanae Ecclesie instituta sequii quae in Concilio Turonenti secundo docuit, ad sedem apostolicam pertinere ut quibuscunque Tractatorum scriptis auctori
Vt autem illorum metui consulam qui dicsmulatam 4 me & consulto praetermissam diseussionem juris in eo libro suspicantur lucubrationibus meis ad facti di 'iustionem
coercitas, ut stilicet liberius , quandocuniaque occasio tulerit, in cam partem vergam
quae Principibus si benignior, in antecessum de praecipuo totius controversς capite, quaenam sit mea sententia liquido promam. Praecipuum ver5 disputationis m mentum in eo situm est, ut sciatur an res ecclesiastic canone regantur vel lege , id est , an liberast apud Ptincipes potestas de negotiis eccle fasticis ex arbitrio suo decernendi, an vero tota illa auctoritas penes Ecclesam resideat. Anglo Britanni , postquam ab Ecclesi communione desciverunt, hoc ius velut ex L
miam regii imperii partem Principibus
aperte vindicant , non solum si de disciplinet articulis sed etiam si de fidei causa agaturi ea tamen conditione, ut Episcoporum consilium non respuant, sed decretum vimque legis Gelesasticae ab auctoritate Principis pendere doceant. Pragmatici vero Gallica ni a fidei quidem definitionibus Principum cognitionem submovent. sed disciplinae euaram propemodum omnem ad ejus imperium
Quoniam vero utriusque opinionis sun damentum comparatione nititur Ecclesiae
Christiant eum Republica Iudaeorum, ac si Principibus Christianis insignis iniuria fie ret , si ea illis potestas denegetur quam Re
ges Iudaeorum in Synagoga Obtinebant , ut
sneeritis hujus quaestionis disquisitio instrua tur, smulque sciatur quid juris in principes Christianos e Synagoga derivari possit, de
pontificia dc regia clignitate apua Iudaeos pauca Aicenda sunt 1 unde quoque Christi Domini nostri effatum de jurisdictionum diserimine illustrabitur. Vniversum Reipu hlicae eo us a Mose in Arabum desertassundatae corpus , h Rege, quem aliquando constituendum decreverant , e Pontifice. Sacerdotibus, Levitis, & Constitis ita com pactum est, ut regnum sacerdotale dicatur in eapite xiv. Excidi. Distincta quidem erant munia Sacerdotum S: Regum , non iis tamen finibus qui apud Christianam Rem putablicam praescripti sunt. Belli gerendi & im perii administrandi ratio ad solum Regem
pertinebat, ut sacrificiorum rerumque sa crarum in templo administratio penes solos Pontifices erat. Quae veris de rebus saeris& profanis oriebantur contentiones, ad Re em, ad pontifices , & Constia devolve antur , ita ut quaedam esset jurisdictionum commixtio. Praeter cetera eminebat Magni Synedrii auctoritas, quo non erat prouo carior quod constitutum a Mose ex viris L X XI. ita tamen ut Senatores legerenture splendidioribus familiis , Sacerdotibus ac Levitis, aeque ac ceteris , in hunc coetum adscitis ι potestate Senatoribus per manuum impositionem primum, deinde sequentibus seeulis per verborum formulam collata. Qui auctoritate in hoc amplissimo coetu praecellerent, s Rabbinorum commentationes se quamur , duo fuere , Princeps Consessus quem Nas vocabant, a ceteris delectus , qui Mosis locum tenebat. Inter ceteros qui praestabat aetate. primum locum ad principis dexteram obtinebat, quem ritum C Usor, appellabant. Pontifex Maximus ab iisdem Rabbinis ad eum consessium adlectus fui me dicitur , si
75쪽
alias sapientia pollereti alioqui nis a Colle gio admissus , judicia nec rerum sacrarum nec ciuilium attingebat. Aliis vero Iudaeorum magistris placuit Pontificem Maximum ex vi dignitaris suae Senatui adscriptum , nisi
aliquo artaris aut persenae vitio prohiberetur. Omnes tamen ejus dignitatem adeo im minuunt , ut priores in consessi1 Synedrii partes Praesidi, quem vocant Nasi, tribuant. Quidam autem e recentioribus eruditi viri qui frequenter in novi Testamenti paginis
praecipuam s3nedrij aue oritatem Pontifiei
Maximo delatam vident, ut Iudaeorum tra ditiones cum ca narratione concilient, post Assamonaeorum tempora inductum aiunt ut Pontifex Maximus apud Synedrium Praes dis auctoritatem usurparet. Haec Rabbino tum smenta licet in opere De Concordia ad exemplum gravium virorum absque ulla no ta retulerim hὶc tamen , ubi sententiam meam me prompturum profiteor, inter me ras magistrorum illorum hallucinationes re
ferre non dubito. Nullus enim ex scriptura sacra locus adduci potest ex quo vel ario talando saltem colligi possit illa Nas prae Ponatifice in Synedrio auctoritas . vel dignitas. Immo vero , si scripturae veteris quae in promptu sunt testimonia diligenter expen iadantur, graviores controversiae, tum civiles
de criminales, itura de ritibus, Sacerdotis im perio & decreto Iudicis in Deuteronomio committuntur , id est , pontificiae & regiae auctoritari. quae in SFncurio permixta vige hat. Adeo autem in eo consessu eminesat Pontificis Maximi dignitas, ut Synedrij decreta ab ejus imperio proficisci dicerentur. Quare Iosephus, cui perspecta erat veteris Reipublicae administratio , inter cetera MO sis instituta hoc quoque recensuit: Ne Rextili Oid ὰrdui ageres nis ex rimi cis atque δε- nasorum s nuntia. Itaque non est quod Nasille a Rabbinis an scenam produchus, Pontificem Maximum loco moveat, cui primus consessus Ec rerum gerendarum auctoritas a sacra scriptura & a veteribus perpetuo tri buta sunt. Adsciti quoque erant in earum curarum partem Reipublicae Iudaicae Principes , qui Iudicis primum nomine, deinde vero Resis dignitate imperium administrarinit. Unde te situr in libris Paralipomenon, Reges non solum res civicas domi mihi iaeque procurasse, sed etiam religiones cerimoniasque constituisse aut restaurasse. David enim octo Saacerdotum stationes a Mose constitutas, sed cim auxit, ita ut viginti quatuor stationibus sacrificiorum ordo esset distributus. Levitas in classes viginti quatuor idem Rex Edieto suo dividit, ut facilius mirusteria sua Sacerdo-
tibus impenderent. Cantorum aedituorum que stationes totidem instituit. Eadem cura Solomonem incessit. De ceteros Reges enu merem, qui rerum 3ivinarum curam gessere
Quod ab iis jure regio tentatum fuse concedo , ne adversarij dissimulatam a me fuisse
vim arsumenti conquerantur. Enimvero
munus illud usurpasse, quod vatum praemgatava pollerent quo recidit pasiva res. pondendi ratio a viris eruditis usurpata)vix mihi persuadeo. Si enim Davidem excipias.& forte Saulem, ceterorum nemo inter Ρro phetas recensitus est. Sed Solomo, Iosaphat, EZechias, &. Iosas, jus & potestatem in res sacras exercuerunt, quod ea Regibus aucto ritas at, ipsis Reipublicae Iudaicae primordiis concessa esset ide6que a Mose decretum csset ut codem unguento delibuti essent, quod e quatuor specichus aromatum semel ab eo consectum, de vase corneo inclusam ad ungendos Reges ipsos, Pontifices, Arcam testimonii , ceteramque sacrorum sua pellectilem per novem secura usque ad Iosae Regis tempus suffecit. Ceterum non ita me ro potestatis regiae imperio res istas sacras
Principes attingebant quin ex Synedrii praescripto aliqua ex parte penderent, ut uocuit Iosephus Synedrii vires Romanis infractae pn mum dein ab Herode quoque imminutae tandem post Archelai Regis relegationem, Iudaea in provinciae sormulam redaeia, penitus extini' et sunt, in ea parte quae Reipublicae administrationem contingebat, quae in Caesarem optimo jure translata est , solauaestionum legis Mosaicae discussione Syne rio Hierosolvmitano relic a. In eo postae erant res Iudaeorum , quando subdola inter rogatione pulsatus est Dominus noster ane sum liceret pendere Caesari , id est utrum ex patriis legibus liceret summum Caesaris in Iudaram imperium hae tributi pens tali ne profiteri. Tunc inspecto numismate cen sus, aperte respondit, quae sunt Caesaris, red denda Caesari, & quae sunt Dei Deo. Quo divini Verbi oraculo non solum censuspen statio confirmata est 1 sed generalibus verbis sancitum est summum Caesaris impe rium in Iudaeam & secretio duarum potestatum constituta ita ut nec Pontifici nec magno synedrio jus aliquod residuum suerit in gravium & criminalium causarum discus
sone, nec Caflari in cognitione rerum sacrarum, ut patet ex variis locis novi Testamen
ii. Quare nulla potest in hoc quidem capite institui comparatio inter Srnagogam & Ecclusam i quia quae apud illam erant permixtae At confusae jurisdictiones , apud hanc sunt discretae & omnino separatae. Neque sane de Regibus
76쪽
tibin Christianis bene merentum , ut existimo. qui regrae vignitatis auctoritatem in Republica C aristiana ex institutis Iudaicis meta rilr; cum apudReges Iuda pruni non adeo soluta esset es libera rerum gerendaram potestas quin magno s1nesio in re bus o trove sis penderer, ipsamqUe rerum civilium administrationem cum Ponti se heSematu in controversiis saltem rambiguis,
Inspiciendum ergo est absque ullo vereris legis praejudicio. an Principibus Viristianis post constitutami a Christo potestatum divi
tonem aliquid liceat et ca res sacras & ecclesisteas. Antiquatatis finieritialia abunde expressit synodoruni ille praeses Ositis Cor dubensis dum Constantium Principem, qui se distulationibus ecclesasticis immiscetabat officij sui graviter iam ne i iis verbis quae retulit Attrahasius ,r Tui Deari, inquit, Neriam oummiser, mias qua sane Ecclesiacon
media ar. Et famis adam ροι tuum limperis malignis oculis ravit, reneris iι ordinationi divinat ita se m c. m. nequissem Ereti ad terrasens , magno crimini stareius Iari Dath,
scriptum es. qua soni caesaris , caesari, o Di
est illa regula quam Felix summus Pontifex
e re eme antiquorum phtrium Principibus
semiendam proponit; scissidet illis nihil in ussi, Dei relichun, i praeter obseqvij xl
riam; m opistola ad Zenonem datat e rerum est : inquit Me retas Uinis esse sedarare , M.tim is vitistii Dei agitur, juxta 'sitis e stitu
famosus ille Gelasi . Meus relatus in Cypiatularia aroli 3c Lussovici ud vicem legiι publieat iis G1llia obtinerer x quem Grati
Sed chm tactatio ista in flues summa stelnera dividatur . nempe in ea negotia' qsar
regulam sidere: iii is quae disciplina respiciunt, perpatres est discutienda: sanh huli Iam pencs Prin pes spirithesem auctorita tem in in eonfessis est apud o nes ciun lugandi 5e solvendi potestatem fle pascendae.
rum civium Turara petro p cipne ee Apo. stoli ' cetersu Christus tribuerit vee is quos
ipsi hujus ministerii paprieipes iactu ex ni.
, quo nulli Regum mentio i quibus haec potestas assem non potest, qua Umn Daturae o inem exstiperat. nitidisertissimhi Ili, a Deo eollata G. Christitu quidem tam Ee-elcitam suam inflettuEret Regum dignita rem non hesi I sed eam quoque hon auxit. Qii me rael pes Clisis humi de Pelius fidei controverss leges fer e non 'ossunt , cum hae potestis et legat tributa sit; cui ut eis Inmnae Mer Cluistianae praeflicatio secim'-dsim seripturitrum & ve eris traditioni is norem mmditur. Qi md apertusimh presessi sint ipsi principes ut iri re eertissima argu
mentis congeremssis non se opus'. unde cum
Valentinianu; ferator interpellatus esset ab H, patiano Episeopor a orientalium Le garo, pro restauranda fide quam Coostin rixas pessumdederat: respondat teste Soubine no lib. vi. si , qui unas e Diodiruis numero erat, non lirere se ejus Q ωρ stii sint evisere. Celeiam1 quod is o testatus fuerat ,rcscri pro colastitu ,t, nempe fides caussas a Meee dotibus esse judicanda . Exceptione hujus lagi, histi est S. Ambrosius, quando recuse bat de s se cum Auxeritio disputare in v hcssi seio Principis lib. V. 'Din. xxxv. Nec quisquam inquir, coκtumacem me Murcise de ιιι, soccim asserum quod aut v memoriae parerum non sum sermone Nopondis , sed etiaM Ie
aticujus oris nis eam uuicare delere qui nee mu nere amur stri nec jure iussimilis. Haec enim ieriba re ostri sanet. noe es, Saraiastes de Saraias
ribus τιltiis ad ara. Idem Ambrosus vehe menti oratione sacrilegium istud ti mente Principuin dispellita Aii cerus i I scripsinixum seriem Hiinartim via Hetera temporareria
Constantino augustae memoria Printipe, qui nudin
Ieges ante praeaenset , sed Merim id ι jassilium Sarrarisibin Theodosus junior Calidi ita num Comitem Synodo Ephesiue interesili Jussit, ea tige o conditione, us tam quastionibus es commersis , qua cirra ei Axmuris inci dant , nisu quidquam tommune sub at Norienim eu eum qui sancti si oram Episo tum
Quamvis uuleni de fide nihil decet ne Principes , artamen taeniplo' Constantisti
Magna, Concita adem postatis tibi Θosde
tractatur, qua, rem nti est aequE lateis ae Clericis. Hoesne te tulit mihia, nisi πει
77쪽
rator in ratione sua ad Synodum Chalee- num, qui judicio sinodi stare nolebat , nisi
donensem Act. Iv. Nos enim, inquit, ad Idem cognitioni interessent iudices a Principe de Mn mansam, non ad potenti m At aam exeris legati. Inanem vero hominis spem his verbis endam, exemplo religios Principis constantini repulit Cccropius: modo canonica γυιν-6 nodo inseresse viuimas, ne utierias populi pra- nes examinamar, neqae Iassices neqae alias Di
mis suasionitas sparemur. Quare Patricius os interesse varier. Quod ipse quoque Iusti Florentius mandato Imperatoris Theodosii nianus discit E fatetur Novella lxxxih. Et Synodo Ephesinae habitae sub Flaviano conia Basilius Imperator in allocutione ad Octa iatra Eunc nem interfuit, quia tractabatur de vam synodum Act. Σ. Laica ciue que,inquit fide, ut ait diserte Imperator in rescripto. nassa ratisne de eccle suti cavisis dis Maedis. Quae non sunt accipienda eo sensu, quasi de esse dico. Quibus praeiverat Marcianus Impe fide tractare Florentio fuerit liberum , sed ut rator , qui exemplo suo docuit quid sequi ostendatur cur adversus regulas, quae lateos debeant in posterum Principes, quando Cloel Conciliis arcent, licuerit Florentio intereL ricorum & monachorum Oisciplina consti se tractationibus illius synodi. nempe quia de tuenda est. Etenim clim monachorum erga fide cistebatur. Sane cum legerentur Acta Episcopos cultum & obedientiam, mona istius lynodi. & interlocutio Florentii recta steriorum cum consensu Episcopi aedificatio taretur his verbis, ut non dicis ex daaias na- nem, Clericorum. a secularibus nescitiis se raris es duin nataras, non dicit recte, retulit ille cessionem & in sibi assignatis Ecclesiis assi se nihil tale interlocutum mens enim sibi esse dum & sedulam administrationem Marcia de dogmatibus decernere. Nicolaus I. in nus constitui vellet, quia plane haes capita epistola ad Michaelem rationem aperuit cur ecclesiasticos ordines atringunt , a qua bus latet synodis interesse possint, uni de fide publieam auctoritatena Valentinianus se tractatur , nempe Piasdes univemdis Hy, o nior submoverat, de his noluit legem serie,
omniam communis, qua non stam .d clerius, sed satius esse putavit ut synodi decreto sta viream etiam ad laicos, ct ad omnes omnino p/α tuerentur. Protulit haec capita Marcianus, rima christianos. Unde Srnodus VIII. can. quae relecta publice a Beroniciano, in canti
XII. haerens vestigias Nicolai, fatetur Prina nes Concilii iisdem verbis relata sunt, Act.cipibus liberum Sunodis Oecumenicis interia vi. Disia, as O piissimas Dominas nosὸν esse, quando de sde agitur , quamvis illos a ad sanctam S sdvim dixire uadam Cispi Iuceteris Conciliis arceat, & ab ipsa fidei defia sent, Pa is honoremve raraverentia vasisse nitione quam a Principibus omnino alienam missimas , decorum esse Diurames a vobis Meesse diximus. reguiariser potius formari per synodum , DamSi asatur de disciplina canonica, ejus coga minu D sariri. Hinc est quod de ritibus.
nitio synodis debetur, non autem magistra cerimoniis , sacramentis , Cleri functione tibiis, vel etiam ipsis Principibus. Vnde conditionibus, censura & disciplina canones - . Athanasius Concilium Tyrium graviter exata a Conciliis, di Decreta a Pontificibus Ro gitat ex eo capite quod universae Ecclesiae manis, tanquam de materia sibi subjecta De erat notissimum, scilicet in judicia ecclesia quentissim h edantur ,& vix ulla proferri mea nihil Imperatori licere, Sit a judiciam possit constitutio veterum Principum, quae Disoporum, inquit, 'aid comm e cum eo sis hac de re lata fuerit ex mero potestatis seeu let Imperator ρ Haec est sententia eius reseripia laris imperio.
tia Valentiniano editi, cujus verba superios secutas quidem hac in parte leges publi-cου Ambroso retulimus , in causa fidei vel cas videmus sed non antecessith juxtaetatis ici oriunis judicium competere Saceri mentem Iustiniani, qui Novella LXXXIII. dotibus. id est . in fidei & disciplinae nego ait ipsas leges post eanones & ad illos ven tiis. Causae enim ecclesiastici ordinis ad eas dos edi. Quod discrimen si accurath expen
quaestiones pertinent quae canonicae dicun- dissent neoterici quidam , non adeo se ab tur, ut constat ex Hinc ro , qui locum surdis opinionibus implicuissent, quibus au Leonis I. ubi eadem verba usurpantur egre- ctoritatem Principum ultra limites a Deo gie interpretatus est in opusculo quinqua praescriptos porrigunt. Sanh etsi leges eccle-ginta quinque capitum capite decimo. Hae liasticis & spiritualibus rebus indicere non sunt ecclesiasticae consultationes a quarum contineatur intra fines regiae potestatis, at- cognitione laacos submovit Theodosius II. tamen canonicas constitutiones suis etiam in epistola ad s)nodum Ephesinam superius legibus tueri ex ossicio Principes tenentur laugata. sententia ista quam tuemur , in ut docet Augustinus ep. L. CLXIV. CLXVI. Concilio Chalcedonensi explicata est a Ce de alibi. Vnde Sixtus in epistola ad Ioannem cropio uno e tribus Episeopis missis ad vo Antiochenum ait eleganter coelestem Recandum Dioscorum Episcopum Alexandi sum scederatos habere Regei terrarum. Leo
78쪽
I. epist. t xxxi. ad Leonem Imperatorem Bibliotheca manuscriptus liber , tempori in eam sententiam 1 Deles inrancyan er adter- bus Palaeologorum putilicatus, quo provin iere, inquit, regiam potestarem tibi non stam ad clarum aliquot Episcopi graviter expostiae Utinae νου men, sed e iam mvxime ad Lectis e lant de retractato ab Imperatore judicio sy pia tam esse restarum, us ausus Assarios compri- nodali, quo patriarcha Constantinopolita
minis, o quis bene sunt satura defendas . o nus, quia erat nise supra, quod virium olim
mera pac ιὼ quis sum tu bata resis F. Ahia objectum Gregorio Nazianreno, dignitatebi idem pontifex profitetur nempe epist. sua deiectus fuerat. Constanter aiunt Di xxxiii. res sumanus aliur tutus esse non posse, monarchia potestatem ad quaestiones canoni nis quis ad disinam conssionem persinent cas dirimendas non porrigi, permissumque rima O se Hultas deferiar atii tiri, . Hinc Principibus canonum praesidium , non saetiina ut singula quaeque Concilia Oecuia tem dominium. Vnde pragmatici quoque menica decretis imperatoriis confirmata nostri id colligent frustra ab iis ambitiosa sint . ad tuendan canonum executionem Demetrii verba in testimonium adduci, clam publicam , & compescendos auctoritate a Graecis quoque destitutam videant extra Principis, quando opus crit, cos qui rebus ordinamae illius auctoritatis propugnatio semel decisis se contumaces exhibuerint. nem. Retiuissem Graecis verbis elegantiis Sed quo proposito leges illae de confir muni illud testimonium . quemadmodum demandis Conciliorum decretis ab Imperato ceteros quos protuli locos , nisi carerentribus ferrentur, Facundus Hermianensis in Graecis characteribus civitatis istius typo Afri ea Episcopus accurate expressit. Flore- graphi. bat sub lustriniano, a quo Trium Capitulo- Tuitio autem illa, quam Principes cano
sum causam discuti aegerrime serebat ; ideo- nibus impertiuntur , m istores es viniuces me que multis verbis Principum audaciam exa- staris, quemadmodum loquitur Iustinianus gitat qui canonicas quaestiones ad suum ju- alicubi, canonum sententiam aliquo pacto dicium revocare tentant, eosque ad exem- egredi non debet. Alioqui irritum est & in
f,lum Marciani Principis provocat, de quo ne quodcunqye Principis Edictum adversus
iaec sunt ejus verba lib. x ii. cap. ii 1. Sciens cancines in rebus ecese fasticis latum. Haecisi ουν isti moris, simus Princeps Regi non est libera illa vox svnodi Chalcedonensis, in impone regisse quia sacri carepraesumpsi, quod quam patres fi judicibus interpellati simul, litium in vati cuique etiam secundi ordiris omnes eruperunt Contra regalias Pragmaticam Saterdoti, mulso mugis impune cedere non posse nihil mutilis. Regalis parram teneant. Qii do nivit , vel Pa jam de s de chrisiana rite synodi decretum Marcianus Edicto suo he
ferans constitata discutere, quod PMentis lices, marit anno C D Li v. in I. Primitigia. C. de τὰ vivos cophiaere canones, qxsdrannis L sacros Eccl. Omnes pragmaticinianaian/s,ris es in unam congregatis primi ordinis Sacer quae contra canones ecclesiasicos intervo gratiad fili hcti. os hoc itaque etir temperans, Oso O ambitionis elici istini, robora suo ct firmitisse
contendis Oficio, eccles iuram canonam execu ma aras cessare praecipimas. Ita ut sententiator esse molair, non condirer, non exactor. Hie ista in dubium adduci non possit in quam est certus limes quem regiae auctoritati in Principum aeque ac Synodorum vota conchis nepotiis praefigere oportet; ne inconsulia pirant, nempe soli ecclesiasticae iurisdictio to trahamur ad eam adulationem qua Praim ni subditas esse tum fidei tum disciplinae ec cipibΜ suis totius ecclesiasticae disciplinae clesasticae controversas, ad Praneipum ossi sui amam Graeci deferebant , ut patet ex cium id unum pertinere, ut legibus suis Ca verbi, Demetrii Busirariae Archiepiscopi ad nonum & Decretorum poratificiorum exe
Cabasilam. Imperaur, inquit, at communis cutionem tueantur & foveant, ea conditio
Ecclesuram Epistim archa exisens, O dictis, ne, ut s quid adversum Canonibus & De B OEUiuspraeis decretu rasar re sau, ee- cretis constituerint, nullum sortiatur ef-cles umeri ordines com Ait , o Iegem dis mira sectum. potis qu/ eomm qui aliari semiant, hoc amptias, Harum regularum adeo constans est at o judiciu E scoporum o Clericorum se mise-- que certa definitio, ut regii Consistorii inritim Eetis uram electionisus. Quae verba peis Gallia proceres Pragmaticorum cavillatio lita edi libro v. Iuris Graeco- Romani iaco nibus se circumscribi non patiantur ι atque retuli, ut pateat quantum infima illa aetate adeo , si quando a regiis magistratibus ali abesset Graeculorum servitus 4 constantia quid a constitutionibus ecesesiasticis alie veterum. Quamvis, ut verum fatear, non num tentatum fuerit cura & sollicitudine
omnes ca tempestate Orientis Episcopi in viri superillustris ΡΕ Tai Srcui Est ij libertatis ecelesiasticae perniciem conspira FRANci CANCELLAR ij pro suarent. Extat enim in Regis Christianissimi erga Ecclesiam & Regem fide proque ea,
79쪽
ua posset, divina ingeni j ut 3: solertia, em
itionis praestantia, atque rerum usu, regii Cosistorii decreto in integrum restituatur sane dissimulanctam non est in variis caussa rum figuris cognitionem adversus Clericos a regi1s magistratibus suscipi, lites depos sessione beneficiorum de iurium ecclesasti corum motas ab iisdem dirini, &. alia quaedam nonnulla in foro disceptari, quae jure communi ad jurisdictionem eccletiasticam pertinent. Sed eam potestatem usurpant, tum ex privilegio atque ex indulgentia sedis apostolicae, tum ex pactis cum eadem sede initis, quam alioqui, quatenus Decretis &Canonisus esset contraria sne dubio ab
jicerent. Sed istam nobilem controversiam, cete
rasque hujus generis, in quibus inspiciendis
me vetiari oportet, diligentilis ec cum otio tractabo, quando per regiam maiestatem si cebit soluto a severioribus ordinandae Cata Ioniae curis, quibus ex ejus mandatis adstrinagor, ab hac provincia discedere. Interim pristino colendae Romani Echlesiae studio on destiti. publicata elegante illa Vigilij Summi Pontificis epistola decretali hactenus
inedita, imo vero etiam incognita, pro com
firmaturae Quintae synodi, de qua tantopere eruditi laborabant. Eam vero epistolam non soli1m ex areanis Bibliothecae resiae penetralibus erutam in lucem edidi , sed disserutatione quoque satis accurata, Ec illius epi stolae fidem ex vetustissimo codice Graeco deseriptae de Vigilsi institutum in perplexa Trium Capitulorum disputatione asseret,im cautamque minentissmi Cardinalis Baro iiij narrationem, quae Romana Ecclesiae po-sARCINONE XIX.
restatem pessumdabat, ex genuino Actorum Quintae Srnodi sensu dispunxi , gratiam a
piis tanti viri manibus consecuturus, ob pietatem ejus exemplo , a me omnium fide
lium matri hac in parte studiosE exhibitam Sane explicari noti potest quantum hujus epistolς publicatio prosuerit ad firmandam apostolicae sedis auctoritatem erga Concilia generalia', quae apud Gallicanos Aeademia rum Magistros maiorum storum Decretis
inhaerereres vvide nutabat. Aceessit altera quoque a me eonfecta lucubratio De primam Laiaunens s ceteris Eo es a primatibus: in qua novis ex mera anti
quitate petitis observationibus, passim Romani Pontificis dignitas amplificatur, elucque in Metropolitanos per occidentem &Orientem . explicatis Concilij Chalcedo
ne s canonibus nondum , ut puto , intelle
ctis, antiquissima primi judich cognitio de
monstratur. Vt autem perpetuum esses meae erga sedem apostolicam observantiae monumentum duas illas quas retuli dissertationes. in elegantissimum Conciliorum corpus, uod e pographia regia Parisis nuper proia iit in lucem, excudi curavi , adornatis quoque specialibus singularum Exercitationum editionibus, ut earum lectio antiquitatis ecclesiasticae studiosis facilius pateret, neminemque lateret omnia mea conssa ad reve rentiam parenti & magistrae omnium Romanae Ecclesiae exhibendam 34linarii cujus eognitioni suprem ue iudicio, ut dixi, a oue Innocentij X. Beatitudini, qui hodie divini numinis auspiciis Ecclesiae unitatem regit, quascunque publicavi lucubrationes devotisumh submitto. MARNI MDCXLVI.
Consiliarius , in supremo Naiavame Partamento praeses, ad episcopatum Constranen sem nominatus fuit a Rege immortalis memoriae Ludovico XIII. die x x v I Ir. D
Superiori Mae anno publicaverat Librum De Concordia Sacerdoti ct Imper, i de quo controversa mota fuit Romae , ae si libertati e etesiasticae in qua bustam capitibus adversa
80쪽
Post nominationem suam , Eminentissi mi Cardinalis Barberini auctoritatem interpellavit, ut ejus ope sibi episcopatus a Sum mo Pontifice conferretur. In quo operam suam Eminentissimus Cardinalis spopondit, dummodo ratione aliqua , offensa quorumdam ex libri illius editione contractae Marca satis eret. Reseripsi ille juxta Eminentiae suae sentetitiam. Interim Episcopus Narin neus, vir in Curia Romana magni nominis, ad distutiendum librum delegatus, retulit scripto nihil in eo eontineri quod esset nota inurendum, imis vero lucubrationi illi episcopatum deberi Hae relatione facta, pomilauit Eminentissimus Cardinalis a P. ae Marca ut senten tiam suam de Ora Principum in rebus eccle
fasticis liquido promeret , e6sque legibus
Ecelesiae subdi non proe esse , in iis rebus doceret. Quod ille abunde impleverat. Sed fato intercepti selicis memoriae Urbani VIII. obitus negoth istius lineam inter
INNOCENTIO X. in pontificatum evecto , Eminentissimus Cardinalis Bie de nominatione illa egit in saraci Consisto rio die x. Decembris MD cxxxv. Sed sug gerente Illustra limo & Reuerendissimo As sessore S. Officii querelam factam aduersus librum D/ Concordia, sua Sanctitas libri diccussionem commisi Eminentissimis Cardi natibus. Spadae , Barberano, Pancisolo, &Rapaciolo. Relatio negoth Cardinali Bar hetino mandata 1 qui illo pen E momento, quo de libro acturus erat in Congruatione Cardinalium delegatorum , in Galliam se
Enimvero quoniam libri nova distussionegotium istud protractura erat in diutura
num tempus, ut omnem scrupulum amove
rei ab animis judicum delegatorum, Illel iam Barcinone Marea publicavit, quo edi tionis suae consilium explicat, quod in colenda & augenda Eeeleta Romanae dignita te praecipue versaturr deinde Opus integrum eiusdem Ecelesae & Innocentii X. Summi pontificis censurae submittit , 8c principes custodes Canonum esse docet , non autem auctores. Quidquid vero prieter Canonum& Decretalium mentem in Gallia circa res
eiecisti eas agitur, id fieri ex privilegiis
apostolicis, non autem mero iure regio, ut quidam autumabant Marcae persuasum esse. Hunc libellum eo proposito typis mandari curavit, ut publica esset doctrinae quam in hac parte sequitur professio , ita ut s quem Dissertationum eius editis laeserat, hujus libelli editione curaretur. 1is qui apertas haereses scriptas suis insper gunt venia datur, dummodo se summi Pomtificis censurae submittanti Imbruero mae reticis post publicam sacrilegae impietatis professionem resipiscentibus intaltos in Gallia episcopatus fuisse notissimum est Quid ergo est quod non expectare debeat P de Marca a Summi Pontiscis clementia, cum non sollim Romanae Ecesesae auctoriatatem libro illo priore amplificaverit, sed etiam Luesti nupero Reges a rebus ecclesia sticis regendis diserte arcuerit, & in omnem eventum quidquid peccauit in libri editione censurae Pontificis Maximi sub jiciat. Nihil amplisis ex jure Decretalium ab haereticis redeuntibus ad fidem eatholicam exigitur , quam ut suae perseverantiae fide jucres praestent. Quam juris severitatem implet in hac causa. Prosert enim attestatationem quatuor Archiepiscoporum Nocto Episcoporum Ecclesiae Gallicanae, qui constantia & pietatis ejus erga Eeclesam illisicque jurisdictionem se sponsores Marcae perhibent, at sintque habendam esse ratio nem ejus temporas quo librum edidit, quia tune Praesidis munere sungebatur ι atque addunt nullum a suae professionis hominibus edituin fuisse tractatum qui tantopere Ee etesiae juribus faverit. Quod reliquum est, expectat ut Emineniatisfinti Cardinales delegati tantm alac uanado cognitionem ea de re instituant, Ecclesae vacanti & viri clarissimi famae prospiciant, imo vero & Ecclesiae .gnitata, utpote quae eum illius fama aliquo pacto conjuncta si, praesertim cum de ea, quemadmodum Ec de vita ipsa, aliquoties periclitatus fuerit, climadversus sectarios de fide disceptaret &Edicti regii in Benearno pro catholicae religionis tuitione lati executionem, juxta munus sibi a Rege impostum, olim urgeret.