장음표시 사용
151쪽
CERTI T UD INIS ME DIC IN AE ENCOMIUM,
qua siua origine diuina est. .EN COMI I ARGUMENTUM.
Artem Medicam caeteris cunctis artibus longe certiorem esse, ostenditur reum Dei optimi Maximi sex modis munus sit. Ut enim humanae naturae custodia a Deo suam originem assumpsit,quatenus vero acquisita ab Apolline inuenta, ab Aesculapio aucta,verum ab Hippocrate perfecta. Galeno vero a Sophistarum erroribus depurata, & ampliata : Tandem
ab alijs postea traductione e Gnco in Latinum nobis italis patefacta: Hinc etiam a superstitioss Arabum cauillis emendata.
Vllum cine adeo temeritate audacε inueniti posse arbitror, qui vi incerta, . A & non recta esse posse per se ipsa ea quae in salutis hominis prouidentis gra O tiam , D. a. secundum naturam se habentia, statuta suere,aseuerare au o My deat. m Deo, quidem ipse omnia,qus iam constituit omnin vera,peni' g tus' cerea condidisset, prorsusq; recta nihilq; ambigua. C rerum praeser-
P ν tim ea lane quae Naturet insunt,qualis Medicina reperitur esse Hip.senten- J -tia. AIs veruomnes attes procul omni dubio solum hominum industria i inuenis,hitic nihil fecundum naturam sunt: Quocirca tantum artificialatet finiuet suntlldeoque . Attisees alii tantum artium minasti, Mediei .ero Naturi ipsius ministri, nee non quatenus ta ' Ies,etiam Medieins ministi,eum Natura ipsa medicati,atq; morborum curatrix sit per se,& l mo. Ea propter Medicina factiva non solum artificialiter vetum,.t prouidentia etiam atque 'Natilis humans repaiatrix ae denaque ut vitiorum corporis humani coirectrix: Cum itaque ars nulla a diuina mente prodiisset, nisi tantum Medicina, idcirco eam solam diuinam esse, patet: hine etiam ista digna suit,ut hominibus eam inuenientibus, ves uti Diis honorandis Templum construxinent Antiquiores ut insta dicam. Nec mihi obstet omnes artes Dei munera se isse Hippocratis mente: Quoniam exteras attes non ita omnino certas nobis dono dedit Deus, ut artem medicam eo quia aliae artes hominum induntia sahricatae,impu lsu,ac auxilio diuino: Ideo non ita certae,cum ratum subiectum,passiones,& causae,ae infrumenta ab industria Artificum pen-dcaria;qui artifices modo reci/,medo vero non recte agunt ut Hip.In medicina vero cum finis, subiectum,passiones,& eause,nec uon inlitumeta a Natuta fini ae a Deo eorum efficaciam posse' sdeant, eo quod non modo ipse Deus secundum naturam omnia secit, verum etiam naturam ipsam creauit, Hippocratis sentetia. proinde in mediema certitudo perpetua est; Ait enim Hip. ria ram Nero os omnes caeco ordine seesiti8 ct specific/ c Itirkeristi Qua uittar homines struae rarit,ea nunquam eodem modose habent,sae recto,sae non rectasnr.ethave14 Dustatuerunt,ea sempeννemse habent;at a recta,o non νecta in tantum anteν se deerre vident ν. Othominis artes mans
Bas,assectinibus tum m Jesu,tam obscuris sniles esse demonstrabo. Deum vero ad hominum sanita
152쪽
. Decatis pulce. Lae a.de die.
sanitatis ruitionem. Norborumq; ablationem utiq; herbaς omnes, stirpes, arbore': fiucti seras, una cum animalibus cun is,csterisq; rebus suis quidem virtutibus praeditas iam creasse patet o tsempiternis monti mentis prodid.t Mosis Genesi; c. i. Quam sententia clarius etiam habemus in Ecclesiastico, ubi habetur. I rora Medici propter nec statem tormissim creavit Altissmus. A Deo est enim omnis medela O a Rege accipiet donationem. D: sit ma Merici exaltabit caput illitis, Cr in e spectu magnatorum coctaudabitis r.ε estissimus creauit de terra Medicinam, O vir prudens is abhorrebit iliam non ne d ligno indulcata in aqua amara magnitionem hominum virtus illorum, σdedit bominibus scientiam Altissmus honorari in mirabilibus suis. In his curans mitigabit dolorram, unguentariusfaciet pigmenta uastitatis, unctiones conficiet anslatis, O non coit mrmabantur opera eius. Et paulo ins tius. Di Deum Medico .etenim illum Dominus crauit On discedat 2 te. quia vera eiusfint necessaria.Qu Al institutum allirniauit Hipp. lib.de pris. med. inquiens. Ex quo Iandescitur,ut nibit neq; ad cognitionem milius,ueo: magis necessarium existat,m re id, conti emerque ratiocinando inuestigasse miti videamur, or ad hominum naturam accomodate primi, istam immisse, artemq; dignam iudicasse, qua ad Deum autorem ex maiorum Mituti, referretur. Nam per maioruinstituta, tum Ecclesiastici prςceptiun illud, iam allatum intelligit, tum etiam Moysis vetassit iii Vatis documentum enarratum, victus munus, ac magis utile, tum ad cognitionem, tum ad necessitatent telatum,accomodatumq; ad hominum vitae custodiendae.& pro lungandae prouidentiam,tam in sanitatis tuitione, quam in morborum sublatione constituisset: Ideo sequitur etiam ut sicuti Deus, de Natura semper recte agunt, ad finem certissimum consequendum,ac possiden dum,ita etiam Medicina a Dco statilia,secundum naturam certa sit, per se, de primo primitat formali ad suum finem obtinendum; sicuti etiam certissima perpetuo sunt medicamenta suis virtutibus sanatiuis, semper eodem modo a Deo,& i Natura condita.Quocirca medicina diuina reperitur sua origine, ut Dei munus,abeo constitutum, accertum, rectum,& in culpabile, pro qua eius certitudine, alia duo munera Deus ipse nobis dono dedit, quorum primum est, quod δε pollo eius inuentor, secundum veto quod δε pollinis filius Aasculapius ampi ificator ei uiden fuerit, ut Soranus Ephesius ait. Vnde Hippocrates in iureiurando, hos duos pro Diis nucupauiti similiterq; Hygeam quae conseruat,& Panaceam,quae reuocat sanitatem Deas appellauit: Quae ambae 2Esculapii patris di Lampatiae matris filis iuere; sicuti aliae duae,nempe Agla,8c Iala medicorum prςmia notant, ut Ioannes Heurnius adnotauit: Non autem meminit Hi p. duotu aesculapi j filior uin, nimirum Podaliri j de Machaonis,cum artifices suissent, ae bello Troiano Agam non em ducem lecuti fuissent ceu hyrurgiae inuentores procul ab aesculapii templo exi stentes. Caeterum ad quid Hi p. quaeso Medicinam ab Apolline inuentam,ab aesculapi' amplificatamia, tantis laboribus perficere Ouinino aggressus est ut Gal.& Soranus Ephesius asseuerarunt, nisi ea esset perpetus certitudinis cur amabo ipse Hi p. in suis omnibus operibus veracissimus, ut Gal. testimonio patet;at q. ingemo maxime philosopho preditus, hinc omni u non modo philosophorum, verum etiam Medicorum primus Autor,medicorum qi princeps rationalium dogmatum: ita peritissi nausiae fide citeris medicis dignior, ut quid em diuinus a Caleno,ia ab aliis existima. tiis, potiusquana humanus fuerit, in dignolcendo; cur, lico, ML dicinam, ut artem scientificam,ae firmam undiqὲ ini mensis defatigationibus, longaq. expetientia, longis limisti; obteruationibus compleuit non nisi ut totam ac omnino veram,atq; certam illam perficeret,acillustraret,it lOcis proprijs exposui. Ideo ut totam per se simam constitueret Hipp. medicinam, ipsi Medicinae tum physicatri,tum moralem,ac logicam simul iunxit, partim ut denaostratam, & scientificam. partina ut demonstrativam, dic experimento certificatam, partimq; prudentia in filii bilem tedderet.Hinc etiam methodi ni edendi, quae recta via medendi etiam appellatur, Autor suit, ut nedum ex ipsius Hip.decretis pater, verunt etiam ex Gal. tessimonio: Sc quatenus Medicina secundum naturam se habet; idcirco non modo operationum Naturae primus e plorator, ac in uetor fuitῶ at etiam omnium primus Hipp.qui nature elementa inuenit, quo in loco ait Vat. Hippocratem susticienter de elementis demonstrasse. Quocirca inquit, Aristotelem potius Hippocratis rationum de natura commentatorem, ac inter praetem suisse,quam Autorem,cum Hipp. primatum, de secundarum qualitatum indagator fuisset , acetiam mixti generationem inuemllet. Verum ne prolixus sim, Hipp omnium bonorum artis medicae Autor de Dux fuit. Ideo omnia Hipp. dogmata recta,atq; verissima; hinc ei os dogmata ipsa secutiis est ipse Gai. ut ipsemet lassus est:quippe qui affirmauit Hippocratis dicta exquisita esse, cum nihil sciastra scripserit, aut dixerit, ut alleuerauit Gal. adeo ut Hippocratas dictio,& scriptum emi Dei vox fuit perpetuae veritatis,ac colitudinis ut idemGal. afiirmauit, unde scuti Deus O. M medicinam constituit, ita. Hipp. eam eoni pleuit,eum autem Deus ipsam sere omnino certam saluisset,& demonstrabile, communitem; scientiscam, ideo quoq. Hipp. eam perficit Methodo demon taliua di scient iti. ca secundum sapientiam: Hine etiam Medicum philosophum tum naturalem tum ciuilemaum metaphisicum simul atq.logicum Deo similem esse depromit Hipp.quatenus Medicus medici
nae penitus collega,& socius,itta certam Medicins exercitationem misidet. sicuti a Deo ipsa iam certa quoqia medicis assgnata fu it. Mortuo autem Hi p. postea Sophistet aliqui non defuerunt, inter quos Dasistratus, Themison,ac Tessalus,& alii, qui sane ita prodagiosa menda s,mari-
153쪽
cinam et roridi dis,pidati t. fide ea in lallae eaeddiderunt.
. . Alii a pelidentia datium. Nomiamri Au .
a et jDe Meo cinae certitudinc, - . .
mis lite, ac infinitis erroribus deprauarunt quhes artem 4 Deo nobis dono datam,& ab Hi p. assigna iam undiq. cetram venenarant, ac fallacem eam reddideranti Unde vice salutis vitae hominum: Mors potius erat abiiq in statuta .Quocirea ne tale Dei munus antea uuater hominibus do-MO datum ad hominum vit custodiam, seu prouiden in ditaminata, neq; venenata a Sophy
s lamin erroribus maneret: Deus sua quidem plouidentia post Hippocratis obitum elapsis circiter annis sexcentis. Vitum omnibus quidem disciplinis bonis pr uantissimum excitauit, ut ver-ha scriptis mandando ipse nobis iterum Medicinam a Sophistatim deprauationibus depurata certam,rectam,& in culpabilem ac reparatam consignaret Ipse etenim Gal. fuit,qui diuino imis pulsu somnii prius eius patris, postea ei uidem quoq; Galeni quibus somnios munitus Galenus ut ille qui somniis fidem praebitit, cum etiam clarissima fuerint somnia, dum annum dccimum se mimum agebat, tribus annis ante eius patris obitum, diuina prouidentia ita ductus, medicina operam dare carpit, ut illam cum philosophia coniungeret. Si itaq; Medicina non e set certa auxilio logicae, phF sicae,atque moralis virtutis. ut Hippocratis sententia iam dicium sust opus non sis isset isto quinto Dei muneri, quo Galenum excitauit tum ad ea quae tirum nuta,& chscuta ab Hipp. scripta fuere perficiencla,& dilucidanda; tuin etiam ad Medicinam multis sopitis latum erroribus remqurnatam, iterum celtam,ac depuratam reddendam. Verum risoniam post Calenum transactis multis quidem annis plures autores Arabes effloruerunt, in thr quos Auleennas suit,qui fuit nobilissitatis,ae Rex Arabum, bona tum q. disciplinarum studiosissimus,qui vir cum Hippocratis. platonis, Aristotelisque,& Galeni libros perlopis et deinde autorum imorum plura volumina,ac libros e graeco icli nuteon suam linguam Ataliam permutauit: hinc Prabum Mediconam Princeps sitit, ius sc&e Mestes quoque Aliabas, Rafix, sera pico, Albi, cass. N Alpharabilis Dete sed Avicennas potalsimum aliquibuh moti, tum obstruationibus, ac et iam medicament tum plurium imautione operam Medicus dedit, is Rex esset: 'nde illorum Rrahum tibii exinde facillime e linpua araba a uti ilam vito Himpano latinitate donati fuerunt, in gi
tiam Alphonis tunc temporos Hipp.Regis literarum amicissimi,cum Hispania Arabum regioni contermina iaceat. 5x Hispania vero si hin se ij Arabum sibii in Gallias.& in Cymnasum palysiense,nec non in t taliam in Rcademiam Pataumam perueneruant. Quocirca iis legionibus libri tantum Arabum noti suete ae id multo temporis spatio,maximoque applausur Hinc Avicennglibri omnes priino explanati fuere, tam a Gentile Fulginate. tum d Iacobo de partibus, etiamsi hi libri erroribus coinquinati essent, penuriae linguat Graeeae causa. Ea propter Medicinae undiq; certae domina a Graecis imient ,ae persecta,tum nobis Iralis,tum Gallicis,tum Hispanis ignotae erat eo quia solummodo graeco calamo Hippocratis,& Galeni constripti Rete. Caeterum scuti Arabes in excwcitatione plurimum med remae in uariant, se peror stum in doctrina valde no cuerunt,cum Arabes ipsi superstitiosi fuerint, ut Valesus in suis estrouersis ait,& alter eximius vir scholae Tubingenss suis cor stitutionibus Medicinae Hinc δ qua pendens,qui meorum pisceptorum unus suit, saepe hoc ductum in suo ore hah bat, nempξ, quod a Graecis dediti iam, ab
Ata hibus vero praxim nos habuimus; idcirco medicina qua dantelius .atias erroribus ab Arabibus deprauata sui: .sanam ob rena Montanus commentariis Avicennae incivi P. I xi allias eum. Norbatissimamr e ' Pr:mψρων non autem Meduam Ideo est verismile haee omniafripsit,
ex eis cum cohense. O multa collecta quae non in trireait seriptis moηd se. phopterea quod exinde ne amplius Meesicina omnino cella,de ricia Hippocratis,& Galeni delitesceret, Detisne frusta alia iam allata munera ina nobis dono data fuistent suo quid in id uino impulsu secit, ut viri ungique doctissimi es loruerint v mulque linguartum graeca, tum latinae peritissimi, Nicolaus Leonicenus. & Iheraeotos Ca .i, ac alii exinde, qui cum hanc artem medicam a Deo sese penatuseerram stat utam .& rcetani. Arabum error iis scriptis relictis, fallacem redditam,exploratam habuerint, sola veritate,ac hum N itate excitati, ac impii lii, steriam,ac iterum eam reparatam, ac certam, di in culpatam,onantiu que ab erroribus depuratani nobis Italis traddiderunt; cum omnes tam stippocratis quam Galeni libros prorsus eraditi an Odo, qaograecὸ conscripti suerint, eodemque modo fideliter latinc traduxerunt. in aeto subinde in toto terrarum orbe Medicina modis naitatis certa tecognita e st, at ii κ' etiam tum publice, tum priua te pet omnium Medi cotum a nanus deuenit,ac pertransiuit, ut modo est.
Finis Encom ij certitudinis Medicinae.
Iaita honor, si P Uria si cr leo ejus se C sutri Mariae semper Virgini.