장음표시 사용
161쪽
118 Liber secundus : t soli1m in AEgypto Libyaque Nilum crescere : tu, quia sindostia eius incrementi tempore bolidem
demittamus, nullam prorsus arenarum molςm seu aggeres reperiemus: tum denique, quia tun Cinundatio esset sol im infra Cataractas,quae sunt altissimae,ut non tantum colligimus ex Nicephoro lib.6.cap. I9.Verum etiam ex Strabone & Se-
verberauit.spumat; or isti non ex natura sua sed ex iniuriatici colore'. Tandemque auctatus obstantia, in vanam altitudinemsubito de*tutus cadit, cum ingemieircumsacentium regionum inrepitu, quem perferre gens ibi a Persis collocata non potuit, Obt is astiduo fragore auribus , ct ob hoc sedibus ad quietiora trandinis : Vzetiam idem Seneca scripserat epist. 3 6. M. Tullius in Som. Scip. Macrobius ibid.lib. a. cap. . Philostratus lib. 6. vitae Apollonii, Zeges, Ammianus Marcellinus,& alij quos sequutus italorum Poetarum Princeps cecinit;
. . Ciagran Dono i morial d'immo asserta. At falsum est solum infra Cataractas Nilum crescere,. Cuin augeatur etiam apud Philas, vi paulo ante .diximus, & scribit etiam Odoardus
Congensis apud Philippum Pigiletam lib. 2. de
Regno Congi. c. Io.Quod si dicas adeo magnas esse hos arenarum cumulos ad ostia Nili,ut etiam supra Cataractas possint aquas retroagere, fabulam omnino confinges:tunc enim AEgyptus non I 6. Vel I 8. cubitis aquarum operiretur , sed -- Ilius sexcentis, tumulique arenarum adeo attoΙ-erentur extra superficiem maris, ut montes etiam 4 excede
162쪽
De natura se incremento Nili. I 2 9
excederent ; & tamen ab initio mundi usque ad hanc diem nemo mortalium hos arenae cumulos vidit. Necesse est igitur, ut incrementum aliunde
An incrementum Nili fiat ab Etesiis propellentibus in Ambiviam nubes, quae ibidem in aquam resoluanture
C A p v x X v. L it in Etesias quidem Nili incrementum retulerunt, sed quae a Septentrione in Athiopiam nubes propcllerent,quibus in aquam resolutis augeatur Nilus. Refertur haec opinio a Plutarcho lib. de Iside& Osiride, Lucano Solino , Plinio, Pomponio Mela, Ammiano Marcellino, Aristide locis cit. & Pierio Valeriano lib. s.c. r. Fuit vero Democriti ex Galeno lib.de hist.Philoi oph.& Plutarcho lib. . deplac. quem sequuti sunt iamblicus, Author libride Nilo, Alexander Aphrodisaeus lib. i. Meteolum,& Suidas, idque probabile putat Lycretius, dum ita lib. s.canit, CFis quoque uti pl--forsan magis ad caput eius Tempore eo fiant qua Etem flabra Aquilonum
Nubila coniiciant n eas tunc omnia partes Scilicet ad mediamregionem eiecta diei Cum conuenerum,ibi ad altos denique montes Con e nubes coguntur,vsque premuntur.
Sed non possum hanc sententiam in eo probare,
163쪽
quod assirmat pluuias,quibus Nilus crescit, seri
Etes1arum ope dc auxilio ex Septentrione in Ethiopiam nubes propellantium: tum,quia iam ostendimus multo ieritis Etesias flare, quam augeatur Nilus tum,quia non repugnat eleuari vapores tasEthiopia imbrium materiam ,etii aliunde non deferantur: tum , quia videtur omnino
dissicile propelli posse in actate Etesiarum flatu a Septentrione vapores humidos in AEthiopiam ad sexaginta quatuor stadiorum millia distantem,deuehendos per Tonam torridam,quam ita calidam credidit uti diximus lib. i. c. a.)Aristoteles lib.2.Meteor.sum.1.c. 2. Plinius lib. 2.c. 68.&alij,ut eis ob nimium calorem videretur inhabitabilis ; quique lib. I .sum. 2. c. . scripserit raro fieri Cometas intra Tropicos ob Solis , &astrorum motum non solum segregantem cali-
dum, sed etiam disgregantem id quod consistit. unde Sc lib. 2. ait , etsi a Polo Antarchico spiret ventus, sicut a Septentrione spirat Aquilo, non tamen ad nos usque progredi posse; quemadmodum ne Aquilo quidem illuc pertingit, quippe
qui nec per totam terram nostram habitabilem feratu ideoque nec Austriam flare a Conuersione brumali,seu Tropico Capricorni, sed solum ab aestiua Conuersione. Ex quo loco aperte Colligimus,librum de Nilo non esse Aristotelis,cum illi repugnet. neganti ne illuc quidem Aquilones, qui sunt vehementissimi,pertingere,aut vere tos a Tropico Capricorni ad nos , qui non adeo a Tropico Cancri distamus,venire. Quare multo minus ex Aristotelis sententia a Septentrione ν Pro
164쪽
D e natura se incremento Nili. Isrpropelli possunt ab Etesiis nubes ad Caprico
num,cum & distantia sit maior,& venti non vehementes. Accedit, eum librum non numerari a Laertio inter Aristotelis opera. Videtur igitur verisimilius,librum illum este Atilionis Andronici discipuli , cum quo Eudorus in contentionem venit ob librum de Nilo,ut testatur Strabo , sed ob vicinitatem vocis Aristotelis,& Aristonis , librariorum iniuria fuisse Aristoteli tributum, quod Aristoni fuerat adscribendum. At Pigafeta lib. i. de Congi Regno. c. 2.scribit,experientia constare tunc temporis ab Etesiis eis nubes propelli. Dicimus videri Pigafetam fatis diuerse Etesias sumere , quam sumpserint antiqui. Nam per Etesias accipit ventos,qui mense Aprili δc sequentibus spirant,teste Heliodoro lib. 1.2Ethiop. tantum a Conuersione aestiua versus Tropicum Capricorni, non docet tamen esse Etesias, de quibus Aristoteles , Plinius, & alij asserunt flare post Canis ortum. Omitto eundem velle lib. a. c. ro .pluuias incipere mense Aprili, cum nondum spirent Etesiae. Non est igitur Nili incrementum
ab Etesiis nubes in AEthiopiam propellentibas.
An Nilus Solstitio crescat, quod tunc sis hyems
apud Antichthonas, unde oriatur Gr subtus maria ad nos defluariCAΡvT XVI. EFERT Diodorus Siculus lib. i. sensisse KO9 quosdam Nilum apud Antichthonas no bis a Metidie oppositos originem habere,
165쪽
quod assirmat pluuias,quibus Nilus crescit, seri
Etesiarum Ope dc auxilio ex Septentrione in Ethiopiam nubes propellentium: tum,quia iam ostendimus multo serius Etesias flare, quam augeatur Nilusutum,quia non repugnat eleuari vapores in AEthiopia imbrium materiam,etsi aliun de non deferantur: tum , quia videtur omnino
dissicile propelli posse in Utate Etesiarum flatu a Septcntrione vapores humidos in AEthiopiam ad sexaginta quatuor stadiorum millia distantem,deuehendos per Zonam torridam,quam ita calidam credidit uti diximus lib. i. c. a. Aristoteles lib.2.Meteor.sum.1.c. 1. Plinius lib. 2.c. 68.&alij,ut eis ob nimium calorem videretur inhabitabilis ; quique lib. I .sum. a. c. . scripserit rard fieri Cometas intra Tropicos ob Solis , &astrorum motum non solum segregantem calidum, sed etiam disgregantem id quod conssistit. unde lib. 2. ait , etsi a Polo Aruaretico spiret ventus,sicut a Septentrione spirat Aquilo, non tamen ad nos usque progredi posse; quemadmodum ne Aquilo quidem illuc pertingit, quippe
quI nec per totam terram nostram habitabilem feraturudeoque nec Austrum flare a Conuersione brumali,seu Tropico Capricorni, sed solem, ab testiua Conuersione. Ex quo loco aperte colligimus,librum de Nilo non esse Aristotelis,cum illi repugnet. neganti ne illuc quidem Aquilones, qui sunt vehementissimi,pertingere,aut Vel tos a Tropico Capricorni ad nos , qui non adeo a Tropico Cancri distamus,venire. Quare multo minus ex Aristotelis sententia a Septentrione
166쪽
De natura se incremento Nili. Isrpropelli possunt ab Etesiis nubes ad Capricornum, cum & distantia sit maior,& venti non vehementes. Accedit, eum librum non numerari a Lacrtio inter Aristotelis opera. Videtur igitur veritimilius, librum illum este Atilionis Andronici discipuli, cum quo Eudorus in contentionem venit ob librum de Nilo,ut testatur Strabo , sed ob vicinitatem vocis Aristotelis,& Aristonis , librariorum iniuria fuisse Aristoteli tributum, quod Aristoni fuerat adscribendum. At Pigase talib. i. de Congi Regno. c. 2.scribit,experientia constare tunc temporis ab Etesis eo nubes propelli. Dicimus videri Pigantam fatis diuerse Etesias sumere, quam sumpserint antiqui. Nam per Etesias accipit ventos,qui mense Aprili & sequentibus spirant,teste Heliodoro lib. 1.2Ethiop. tantum a Conuersione aestiua versus Tropicum Capricorni, non docet tamen esse Etesias, de quibus Aristoteles , Plinius, & alij asserunt flare post Canis ortum. Omitto eundem velle lib. a. c. I O .pluuias incipere mense Aprili, cum nondum spirent Etesita. Non est igitur Nili incrementum ab Etesiis nubes in AEthiopiam propellentibas.
An Nilus Sopitio crescat, quod tunc sit hyems apud Antichthonas, unde oriatur se subtus maria ad nos destiari
CAPvT XVI. E F E R T Diodorus Siculus lib. i. sensisse quosdam Nilum apud Antichthonas no bis a Meridie oppositos originem habere,
167쪽
qui ubi sebius maria penetrarat, tandem e terris
emergat in nostris oris: redundare autem aestate,
quod tunc sit hyems,unde originem ducit.eamque opinionem probabilem existimat Pomponius Mela lib. r. c. s. Nobis vero secus videtur, si eam quo exposui modo, intelligamus. Eudoxus enim apud Plutarchum lib. 4. de placitis illamo aliter explicat,iacitque coincidere cum sequenti
opinione vera. Improbatur igitur,tum, quia cum terra sit rotunda,ut probat Ptolemaeus in Almag. d.I.c. . Alphraganus diff. 3.Ioannes Regiomontanus lib. i.concl. a. Christophorus Clauius in c. r. Sphaerae , aliique Mathematici, dc docet ratio ipsa, cum omnes eius partes ob grauitatem conentur appropinquare centro; δc Luna eclipse-tur sphaerice; & Sol citius oriatur Orientalibus, Terrae & non omnibus eodem tempore. Vnde fit, Vt OxuRdi' una eademque eclipsis Lunae nobis. V. g. appyreat una hora noctis,Orientalibus appareat hora
tertia:quod sine conuincit illis prius factam fulsese diem & noctem , quod esse non posset, nisi
terra esset rotunda; non potest flumen ex oppo 'sita parte ad nos fluere: is enim fluxus & motus super rotunda terrae superficie omnino esset frustra, cum non habeat quo tendat, cum circuli nulla sit diuersitatis ratio. Itemque grauitas eius motiua qualitas deorsum , 8c non in gyrum impellat,cum grauia omnia ad centrum tendant,ex Aristotcle lib. 4. caeli. tex. 33. Non igitur nouas oras lustraturus elongabitur a cetro, ut in nostris terris emergat:tum, quia inter originem , dc ostia
Nili nullum intercedit mare: tum,quia haec Opi
168쪽
. De natura se incremento Nili. I 33nio sapit Tartarum Platonicum, quod pluribus
confutat Aristoteles lib. I.& a. Meteor. tum denique , quia & ubi sese sub terra & mari condat,& ubi iterum emergat, non tantum dicere, sed etiam probare debuissent.
Nilum aquis pluuiij incrementi tempore
, crescere. CAp v. T XVII. . .
T igitur aliquando germanam Veram que causam incrementi Nili aperiamus, censeo fieri ab aquis pluuiis eo annicempore, quod hyemi nostrae respondet, in I thiopia cadentibus. Referunt hanc sententiam Diodorus Siculus, Plutarchus, Seneca, Strabo, Proclus, Pomponius Mela, Lucanus , Claudianus & Pierius Ualetianus lib. 3 . & 46. Fuit autem Trasialchi,ex quo sumpsit Aristoteles, ut ex Cesistene docet Strabo lib. 17. Proclus in Timaeum, & Eustathius tibias. oesis quorum vcstigiis insistens Theophrastus lib. 3. de causis dixit.nitier. imbres per aestatem crebre scum ut in Ethiopinor India,vel ut in e gypto,cum illicρaulo ante imbres, aret post, satum Duιnire consentano m. Et Arrianus lib. 8. de tabus desti; Alexarui- EX quibus f ait) ιιcet Nili nataram rem lare qu-ς Vcrisimile est ex pluuiis, quaepera-
169쪽
qui ubi subtus maria penetrarit, tandem e terras emergat in nostris Oris: redundare autem aestate,
quod tunc sit hyems,unde originem ducit.eamque opinionem probabilem existimat Pomponius Mela lib. r. c. s. Nobis vero secus videtur, si eam quo exposui modo, intelligamus. Eudoxus enim apud Plutarchum lib. . de placitis illamo aliter explicat,iacitque coincidere cum sequenti
opinione vera .Improbatur igitur,tum, quia cum terra sit rotunda, ut probat Ptolemaeus in Almag. d. I. c. . Alphraganus diffs.Ioannes Regiomontanus lib. s.conci. 2.Christophorus Clauius in c. r. Sphaerae , aliique Mathematici, & docet ratio ipsa, cum omnes eius partes ob grauitatem conentur appropinquare centro & Luna eclipse-tur sphaerice; & Sol citius oriatur Orientalibus, Terrae & non omnibus eodem tempore. Vnde fit, ut OtuRdi' una eademque ecl1psis Lunae nobis. V. g. app ' reat una hora noctis, orientalibus appareat ho λtertia quod sane conuincit illis prius iactam fulsese diem & noctem , quod esse non posset, nisi
terra esset rotunda; non potest flumen ex oppo 'sita parte ad nos fluere: is enim fluxus & motus sit per rotunda terne superficie omnino esset frustra, cum non habeat quo tendat, cum circuli nulla sit diuersitatis ratio. Itemque grauit eius motiua qualitas deorsum , 8c non in gyrum impellat, cum grauia omnia ad centrum tendant,ex Aristotele lib. 4. caeli. tex. 3 3. Non igitur nouas oras lustraturus elongabitur a cetro, ut in nostris terris emergat:tum, quia inter originem , & ostia Nili nullum intercedit mare: tum,quia haec Opi
170쪽
. De natura se incremento Nili. 133
nio sapit Tartarum Platonicum, quod pluribus confutat Aristoteles lib. I. & a. Meteor. tum denique , quia & ubi sese sub terra & mari condat,& ubi iterum emergat, non tantum dicere, sed etiam probare debuissent. '. V.
Nilum aquis pluuia incrementi tempore
T igitur aliquando germanam veram que causam incrementi Nili aperiamus, censeo fieri ab aquis pluuiis eo anni rempore, quod hyemi nostiae respondet, in AEthiopia cadentibus. Referunt hanc sententiam Diodorus Siculus, Plutarchus, Seneca, Strabo, Proclus, Pomponius Mela, Lucanus , Claudi nus 8c Pierius Valerianus lib. 3 . & 46. Fuit autem Trasialchi,ex quo sumpsit Aristoteles, ut ex Calistene docet Strabo lib. II. Proclus in Timaeum, dc Eustathius lita .. Odfu . quorum vo-stigiis insistens Theophrastus lib. 3. de causis plant.cap .dixit mi vero imbres per aestatem crebrescunt.ut in Ethiopia est' India,vel ut in e ' pro cὸ mrestagnat illic Pulo ante imbres, aret ' r, serum conuenio consentano m. Et Arrianus lib.8. de tabus stit Ex cynibus t ait) ιιcet Nui nat num veri ile est, ex pluuiis, quaser a renicit Iihi is montibus gignuntur, augeriύ-