장음표시 사용
21쪽
punishari ipsa n debuisset puncto patach , & s quenti litterae inscribi Daghesb
secto diceret, quod nec de omnibus ostendi queat nec de Iudaeis dissitarum valde regionum verum esse possit. Licet ergo ea sit Hebraicae linguae indoles , ut constituta vocum pronuntiatione , & tradita hominibus significatione, notis vocalibus carere valeat 3 suapte tamen natura & origine aliquibus signis vocalibus Hebraici Codices orbati esse non debuerunt. Atque hinc certe intelligitur, quam facile componi possit & antiquitas notarum vocalium Hebraica in lingua , & Hebraeorum consuetudo describendi Legem , ceterosque Codices Saoros iisdem notis omissis. Intelligetur hinc etiam , cur dixerit Hieronymus L. F. ια Ierem. I S. ad vocem Habet: vocales autem litterae inter di era-, juxta Hisma Unguae Hebraicae in hoc nomine non ponuntur. Fortasse demum intelligetur inde, cur di istum sit ab eodem , Iudaeos vocalibus in medio litteris perraro uos fuisse . Quod si addit Hieronymus pro voluntate lectorum, atque varietate regionum eadem verba diversis sonis atque aecentibus prolata fuisse ; hoc tamen qui Hebraicam norunt Linguam, fatebuntur dicta non esse de illis sonis Meentibur , qui ad vocis substantiam pertineant, sed ad regionis cujusqMe morem , pr priamque pronunciandi rationem; quemadmodum fere observamus, in qualibet ex nostris urbibus, eamdem vernaculam linguam ita pronuntiatione distingui, ut si quis probe nosceret urbis cujuslibet proprium pronuntiandi morem & accentum, multitudinem hominum diversorum locorum ex una loquendi ratione suis quosIibet regionibus assii gnare posset . Qioad substantiam vero longe alio modo se res habuit e Iudaei enim , ut inquit Hieronymus idem in s. ad Tit. e. 3. si forte erraverimus in aceentia, in extenisione brevitate syllabae vel brevia producentes , vel producta breviantes , solent irridere nos imperiatiae , maxime in a pirationibus, quibusdam eum rasura gulae litteris proferendis : ex his enim omnibus haud raro diver-Disitigod by COOste
22쪽
II. Sed syntaxis hebraica plane convellit, quam Cl. Celotius inducere vellet suspicionem. Hebraicae enim linguae indoles omnino postulasset, ut Madi
thaeus scriberet: Iacob autem genuit Mariam com
gem Iosephi, de qua natus est Iesus sc sive,
fas extare notiones sciunt , qui artem norunt . Porro hisce , quae justum volumen exposcere potuissent, brevissime adnota
tis, intelliget Cl. Celotius, quanta vis apud quosdam inesse opossit illi argumento ex Hebraicae linguae Gli ducto , quod in Epistola vix indicaveram . Apud quos enim haec mois menta possunt, ii facile judicabunt Divum Matthaeum Codici suo vel aratur adscripsisse , vel vim verborum suorum voce exposuisse. Quare cum Euangelium illud, statim atque vulgatum est ,
Graece versum fuerit 3 nullum enim novimus temporis inter .
vallum, quo Christi Ecclesia Matthaei Euangelium habuerit.& Graecum non habuerit, suspicari nunquam ii poterunt de v, tio Graeci Interpretis Divi Matthaei. Idque multo magis si ipsis,
cum pluribus aliis, persuasum fuerit, eum Interpretem nonni fialiquem Apostolorum fuisse 3 aut certe eam versionem ab Apostolis fuisse approbatam . Certe Ioannes Millius in Prologomenis N. T. num. m. Io8. contra Calvinum , & Dodisellum ex Helis lenismi ratione demonstrat Divum Marcum Matthaei Euangelio, Graeco utique, usum eta 3 dc 1 I s. adnotat loca 3 in quibus idem observare licet de Luca quoad Matthaeum & Marcum squod argumento erit Sanctos Euangelistas Marcum & Lucani Graeco Divi Matthaei Euangelio ussis esse.
Q Huic argumento quanta vis inesse queat, ne suspicatus est quidem Cl. Celotius. Vnde 8. respondet. Videlicet puta eodem modo potuisse scriH a D. Matthaeo, quod verreretur ,, Iosephi conjugem Mariam sicut ab eodem eognoscis scriptum Disse v. r8. Christi autem generatio sic erat. At velit nolit Vir CL non est capax Hebraica Lingua ejus di constructionis Di iliaco by Corale
23쪽
XVI quia relativum Hebraicae linguae pronomen genera non habet s , ut clare diceretur Iesum esse Ma-
verborum , d , quoniam eam linguam se plane ignorare pluribus commonstrat rebus , siquem consentientem repererit, qui dicere audeat , eodem modo scribi potuisse a Divo Matthaeo , sciat profecto hujusmodi hominem aut Hebraicae Linguae indolem nondum cognoscere, aut sibi blandiri. Tumque demum intelliget Vir Cl. clavum se clavo ejecilia dum subdidit exemplum t Chrisi uti. rem generatio se erat . Videat Cl.Celotius Hebraicum Divi Matthaei Evangelium sive a Munstero , sive a Tillio editum ue & quam. vis e Graeco seu Latino a pluribus censeatur expressum e noscet tamen hanc verborum constructionem Hebraicae Linguae genio accomodatam : Iesu Chri si generatis se erat. Idemque etiam observabit, si consulat hebraicam versionem Evangelii ab Io. Bapt. Iona confediam, ac Typis Collegii Propagandae Fidei editam
1 Deest : afficitque id, quod praecedit. Omitti haec
verba non possunt; quia, cum constet scribi debuisse Mariam Conjueem Iosephi, iis verbis maxima vis inest Hebraicae Syntaxei urgendae . Nam Iicet illud pronomen relativum genera non habeat; Hebraei tamen aliquando utuntur, ut hic apud Munsterum ac Tillium legimus natici: qua de illa , quod non abhorret ab Hebraicae Linguae natura. At pronomen relativum Hebraica in Lingua assicere vocem penaltimam aut antepenultimam , alienum prorsus ab ipsa est. Quamobrem duo peccat CI. Celotius Serm. pag.68. dum mihi inquit: Satis fuerit, A mο-neam in Libro Genesis oecurrere S niaxim hule plane item ,
quam vir hie negat verti puse ex Hebraicis cap.3. v. I9. M donec revertaris in terram, de qua sumptus es. Videat Hebraicum, O
quale illud si eo erat, quo etiam apud S. Matthaeum potuerit factitatum esse smiliter. Quisquis enim consulit eum textum Hebraicum, primo ibi legit : muci Q quia de illa sumptus es snon ': sude quae deinde quamquam scriptum foret de qua , reser-Dihil irco by Corale
24쪽
riae filium, non Iosephi, repetere debuisset Matthaeus: de Miriam autem natus es Iesu G.; seu
eadem semper dicendi ratione concludendo genealogiam e duis1am autem genuit Iesum. Q d siquis
valde repugnet aliquam ex hisce dicendi rationibus
admittere , is certe admittat necesse est, vocem construi debuisse, ut regeret vocem Detretur ad Terram Qui in praemissam , apud Matthaeum autem scriptum fuisset: Iacob autem genuit Variam Conjugem Iosephi , de qua se. Qui igitur Hebraicas non norunt Litteras, ex his quae veluti scripta attulit Vir CL intelligunt, quantum eidem fidendum sit, in eo quod ipso teste scribi poτvir . Nonnullum utique extae exemplum, in quo pronomen relativum 'dis asscit nomen paullo remotius, & aliquod proserrem, nisi agendum mihi cum illo esset , qui licentiae hebraicae commemorationem quamlibet, veluti Ca-nonem lubentissime complectitur . Sed rem semel adhuc experiar. Itaque Ruth c. . v. I s. legimus m , an ha in , traio quia nurus tua, quae diligit te, peperit eum, quae ipsa bona tibi Quamquam revera nulla ibi licentiar ne. que enim hic verborum constructio reapse recedit abs regula reislativi pronominis , de qua antea: nam hebraice periti noscunt habere vim vi quia ipsa , licet aliter verterint Interpretes , cum nullus litem movisset: constat enim saepe significare quia . Quod si istud Vir CL non admiserit, non enim ei favet, tunc dicam , quod verum est, pronomen 'udis afficere nurum, quae iterum nominata subintelligitur 3 quemadmodum & PII. v. 3. asscit lignum, quod iterum positum subintelligitur. Itaque si ejusmodi exempla amabit Vir Cl. iisdem simili tantum utatur ratione, & nullus repugnabit. At si voluerit pronomen illud re- serre ad nomen remotum ejusdem commatis, nihil sane conficiet .
25쪽
omnino non potest, nisi negleetis Hebraicae Linguae legibus, aliisque ad libidinem constitutis, plane d struit Cl. Celotti hypothesim . Dum enim propria
linguae illius syntaxis animo nostio obversatur, intelligimus Hebraicum Matthaei textum , non Tusdem aliquem, aut indiligentem, sed fraudulentum dumtaxat Graecum Interpretem ducere potuisse in hanc versionem et Iacob autem genuit Iosephi con)gem Assariam , de qua natus est Iesus , qui vocatur
Chrsus. III. Illud etiam hic attingi posse arbitror, haud
Plane constare, num reapse autographus Divi Ma
6 Cl. Celottus confugit ad Enallagen nominis aboluti pro GUtructo, apud Hebraeos frequentissimam . Quis
hanc neget ὸ Verum ea de voce hic litem indixit, quam ejusmodi Enallage affectam fuisse , nunquam observatum est. Si ergo in errore versamur, nos ipse doceat, ubi inspicere debeamus nomen i ab pro constructo positum ; neque solum conjuncto cum Toar, in quo sita non est constructinnis vis , sed cum affixo pronomine, aut similibus veram constructionem declarantibus: neque prius quam id perfecerit, dicat: sorva τ hoe igitur in ea feri apud Evangelisam: Lingua enim Hebraica quam hactenuτnovimus, dicit Μοωporvix. Quamobrem si Vir Cl. vere fidem
suam obligavit, dum ibidem scripsit: musa praesens est hujusmodi, ut circa hoe eaput sve vincam illos , sue vinear ab illis; sciat, nos vinci omnino non posse e vincetur ergo ipse . In hoc podiro viditas cum fuerit, causa prorsus idem cadat, necesse est, ut demoniuabo της 'Αντιρρη κ S.I. Diuitiaco by Corale
26쪽
thaei Codex Hebraica Lingua conscriptus fuerit. Si enim aliis quam hebraicis litteris & verbis , dum Oiristi Evangelium describeret, usus suisset Ma
thaeus, quemadmodum plures autumant, tunc prinsecto Cl. Celotti suspicio suapte natura evanesceret. IV. Sed neque illud praetereundum puto, Hieronymum novisse utique, visum esse S. Matthaeum DLvo Lucae contrarium. Inquit enim o is Iacob autem is genuit Ioseph . Hunc lociam nobis ob1ecit Isba
nus Augustus de dissonantia Euangelisarum I cur Euangelista II atthaeus Ioseph dixerit filium Iacob ,s Lucas eum filium appellarit Heli L. r. Comment.
in Matth. c. I.J. Hieronymum praeterea S. Matthaei
Euangelio hebraicis litteris conscripto usum esses comperimus 7 . Dixerat enim o De novo nunc lo-
Lepide sane ad haee Celotius, Serm. pag. 66. Respondebo ivbum a Hieron - Hebraicum S. Matthaei Euangelium , comperiei; usum illo fuisse uspiam Hieron mum , nusquam compe ries. Vtinam posito pignore hac de re certasset. Sed si hujusmodi armis dimicandum ei esset, plurima sane libere nimis non pro nuntiaret, ne omnem copiarum iacturam faceret. Hoc certe in casu , quamvis plurima Hieronymi loca , in quibus ipse ad Matthaei Hebraicum provocat, perquirere noluisset; legisset saltem Epistolam hanc meam num .m Sc notulam , quam ibi apposueram , inde autem novisset Hieronymum usum fuisse textu Hebraicoriat thaei, ut demonstraret legendum eap. a. v. s. Bethlehem Iudae , non Iudaeae . Neque enim, puto . dixerit ipse cum Ioanne Millio in Prole gomenis N. T. num. m. a. Hieronymum ibi provocare ad Lebraicum Michaeae non Murthaei e turpissimul est enim iste
27쪽
quor Testamento, quod Graecum esse non dubium es, excepto Apostolo Matthaeo , qui primus is Imdaea Euangelium Christi hebraicis litteris edidit.
Hoc certe cum in no tro sermone dissordat, s in diverses rivulorum tramites ducit, uno de fonte qua rendum est. Praefat. in Evangelist. ad Damasum.JSi igitur Hieronymus & rei dissicultatem expertus est, &ipse hebraicarum litterarum peritissimus fuit,
novitque uno de fonte quaerendum , neque tamen
heterodoxi viri lapsus , cum Michaeas Hethlehem Ephrata , non Iuda scripserit . Ita frequentissime labuntur impudentissimi isti
Censores SS. Patrum . Rursuin L. I. Comment. in s atth. 6. in
quit : In Euangelio , quod appellMur secundum Hebraeos , pro supersubsantiali pane reperitur 'nti machar quod dicitur crastinum .... ides futurum. Et sic porro alia, quae desumpsit D. Hieronymus ex He9raico Matthaei Euangelio , sive Nar,raeorum, Ebioneorum, sive secundum Hebraeos , iis enim ex Veterum fide una subest notio ; quamvis aliter Millio visum fuerit Ioc .eit. ob conjecturas sane levissimas. Et quamquam Codicem interpolatum nactus Beroeae suerit Hieronymus 3 ob hujusmodi enim interpolationes tot sere Hebraica fuerunt Matthaei Euangelia , quot Codices 3 perspicue tamen & agnovit ipse, & pro opportunitate declaravit, ubi genuinus esset Codex, ubi interpolatus, ubi
dubius. Quamobrem non est , cur Io. Ernestus Grabius not. ire Irenae. L. 3. c. I I. glorietur se tandem deprehendisse saltem Hieron mum in errore versatum ; aut cur gratis & ego dicam cum Cl.Celotto Serm.p.s . Divum Hieronymum & Matthaei authenticum vidisse Euangelium , & interpolatum . Provideo utique Virum Cl. postulaturum , ut haec ei ostendantur 3 sed satius erit, ut demonstrationem ipse ex fontibus hauriat ; ex iis enim
plura hauriri possunt , quam quae Calmetus Praes in Matth.
28쪽
CI Celotti responsione usus est; evidens iterum erit Hebraicum Divi Matthaei Textum hanc vim habere non potuisse, ut verteretur: Lacob autem genuit Iosephi con)ugem Mariam: nec revera dissicultatem facere potuisse Graeco Interpreti S. Matthaei illud, quod Cl. Celotium in paralogismum induxit. Quis enim persuadere sibi queat Hieronymum hac in quaestione non priusHebraicumTextum Consuluisse, quam animum aliis intenderet responsionibus, cum in levioris momenti rebus hoc ab eo factum esse constet ex iis, quae mox subjiciam λ Sancte ergo retinendum est, quod in Ecclesia Catholica perpetuo legi consuevit, nimirum: Iacob autem genuit Ioseph virum Mariae , de qua natus es Iesiu, qui vocatur Christus. V. Porro sublata jam basi emendationis Cl. Celotti, cetera ipsius momenta facillime elevantur. Atque in primis ita sibi ad emendationem viam parat Vir Cl. Sicut in textum, ait, qui proxime explicatus es, Caten. L. I. c. q. ad Matth. C. I. V. I 2. J imrepsit plane vitio interpretis error, ut Ioachin, crDacim confunderentur, communiter nuncupati utemque Iechonias; sic necesse es ast mare, nunc quoque in praesenti aliquid similiter factam . Sed hac re
Paucos admodum commoveri posse arbitror. Primo enim, quod vitio Aterpretis ibi irrepsisse putat Cl. Celottus, id S Hieronymus f L. I. Comment. ιn Matth. c. I.J, cujus verba paulo antea vel ipse Cl.Αu-C 3
29쪽
stor attulerat , siriptorum vitio , s longitudine temporum apud Graecos Latinossve laetum esse scribit. Deinde quamvis Interpretis indiligentia id factum
sitisse constaret; ex errore tamen adeo exiguo nulla juris connexione progredi possemus ad tam grandis rei emendationem. Immo, inquam, deducendum hinc mihi est, Interpretis Graeci vitio errorem nullum obrepsisse Matthaei I. v. I 6. Si enim Hierony. mus confusionem nominum Ioacim & Ioachin asnotavit, sique etiam Consulto Hebraico Textu advertit paulo postea is , librariorum lapsu obtrusam fuisse Bethlehem Iudaeae pro Bethlehem Iudae , nubium autem adnotavit mendum Matth. c. I. v. 15. inisserendum omnino est, revera Graecum S. Matthaei
Interpretem nullum ibi in errorem incidisse. Quod maximam vim iis addit, quae antea dicebam. . VI. Pergit vero Cl. Celotius . cyd 'ibitur ,, Liber generationis Iesu Christi-apposse , meraciterque scriberetur, se ad Ioseph,'non ad I sum generationis terminaretur de iptio. Propterea Evangelista v. II. colligens numerum generationum, earum strum in Chrso, non in Ioseph determinat. Deinde subjicit: cuomodocumque autem Ioseph viarum Mainiae exsimemus Iacobi, qui eum praecedit,
a) Ibid. in Matth. cap. I. ,, Bethlehem Iudaeae Libra riorum his error es. Putamus enim ab ipso Euangelisa primum editum, sicut in ipso Hebresco legimur Iudae, non Iudaeae . Diqitirso by Corale
30쪽
XXIII filium , certum es, aut hanc omnino non esse Domini Iesu genealogiam secundum carnem, aut certe non ad illum referri per multos gradus An putas
Euangelistam scripsi se tibi potius aenigma ad divi
nandum , quam hisoriam ad intelligendum , cum
tibi proponeret discendum Librum generationis Iesu Chis tiὶ Utrum si Ioseph potius , quam Mariae texebat genealogiam , non debuit aliquo signo connot re, tibinam desineret esse genealogia Christ, s continenter esset S. Ioseph λ 4idquid porro difficultatis hisce contineri potest, ex iis, quae dudum ab aliis tradita sunt, facillime dilui, nosti jam, VIR EXCELLENTISSIME. Ne tamen nihil dicere videar, obse vandum hebraicam vocem, quae a Latinis vertitur generatio, in Sacris Bibliis, & generationem et λως,& res etiam ab aliquo gestas designare, quemadmo
dum a Viris doctissimis ostensum est 3 . Putarem
8 Pluribus verbis conatus est Cl. Celotius Serna. Par. IAE. . ab Hebraica generationis voce repellere ab aliis admissam his riae idi narrationis rerum rotarum notionem : ac tandem pag.33. inquite Interpretationem illam Hebraismo esse consentaneam nega iterum, dum mihi Osenditur. Consideret igitur Caput V. Geneseωs, & intelliget , quae ibi narrantur inscribi mM m,m 'in liber generationum Adam; neque modo ibi recenseri qui genuerint , & geniti sint ab Adam ad Noe; ut apud Matthaeum cap. I. ab Abraham ad Christum , sed etiam quandiu vixerint, di quid plures gesserint. Similia Geneseωs cap. Io. & II. Et cap. 37. Vers. a. generationes Iacob sunt, quae ei contigerunt propter Ioseph, hujusque descensum in Aegyptum , quemadmodum jurs ea