Georgii Bernhardi Bilfingeri De harmonia animi et corporis humani maxime præstabilita, ex mente illustris Leibnitii, commentatio hypotetica

11쪽

Non abnuo rationem cl. AsTRVCI alle

xatam, qua coniecit, minui admirationem frequentia, & negligentiorem adeo in ex quirendis caussis animum infeliciorem esse in iisdem eruendis r propius tamen aliquando caussam contigeris, si vulgata & obuia dixeris Vtplurimum esse magis composita abstrusis,& arte demum, aut speculatione abstracta natis eruditorum quaestionibus.

Possem exemplis fidem dicto facere, si excurrere in illud institutum liceret: nunc monitis pergo, quae commentationi quidem praesenti necessaria existimo. Ordinem scripti conspectus exhibet, eo quiadem fine dc modo scriptus , ut essentialia in compendio connexa sistat. De nonnullis caussam accipe. Exposito sectione ima quaestionis sensu, secunda disserui de numero explicationum. Visium est, fortasse non omnes id supplere, quod LEiBNiTius, subintellectum sine dubio, explicite non expressit. A guit vir philoisphus ab exclusione duorum ad existentiam term systematis et recte id quidem, A constet, simplicia plura excogitari nota posse, & compossita premi diis cultatibus iisdem, quibus ille simplicia extruserit. Opto

tunum itaque iudicauimus, eamis initio partem enarrare distinctilis. De numero tractationem excipit altera spectatior, quae singulare uniuscuiusque sie xentiae examen pandit. Diximus tertia δε- mone de vulgato, quarta de Cartesiano sy,

stemate, quae Visa fiunt; saluis defonsiorum

12쪽

honoribus, quos nihil lae s volumus. Licet disientire in rep. litteraria: conantiari non lucet ; si vir quidem a consuetudine secernas. Vbi i pigNiΥiAN- ex institutos terna per secutus sum, sectione quinta, de anima & eo pore egi si itatim, eXemplo cel. WoLFII, qui primus diserte & applicato ostendit, Vere LE1BN1Ti- & ex Elido dixisset harmoniam

suam esse confluentem, in quo amice coeat,

quicquid boni siue dixerint siue supposiverint idealistae hinc , & illinc materialistae. Concordiam ipsam ut illustriorem lectores conspicerent, etiam dissiciles: sperialius pauca de legibus utriusquo substantiae consDirantibus anne*ui; iisdem omnino principiis

deducta. 'potheticam hanc tractationem dixi, Di integrum esset, etiam illa mutuo accipere, quae fortassis systemati necessaria esse possunt, & in illa tamen sectionis breuitate neglecta sunt, Tum vero, in scopum scriptionis obtinere certius possim: ut enim doctri nae Veritatem tibi non persuadeam, facilius approbabo studium explicandi sententiam VIRI, Undique maximi. Nolui etiam, G tierata dictione dissentientes ofudere. En positis enim, quae siccurrebant animo, rerum momentis, tiberim di tibi & mihi volci illud Plautinum a se optio haec tua est, Vtram

harum vis conditionem, accipe.,,

. Obiectionmn silutiones,sexta dissertationis parte factas, commoditati lectorum imidulii, non vanitati meae. Pleraeque enim η

13쪽

ctia freto datae sent; aliquae & a CHR. -o vio adiunctae; paucae mea sunt, nec praeci puae. Neque delector ego refutationibus rdemonstrationes deperire animum, non diffiteor; easdemque non multas magis, quam

bonas. Dixi caussam sententiae, ubi selutiones obsignaui, paragrapho in iptias a. Si quas passim occupari obiectiones VideriS , cave, velisorum potestatem premas, Vbi de alieno loquor: dixi non pauca, qualia primo videri adspectu possent, & quae a nostrisarperi praesepibut conssilium iudicaui. Ita nolim existimet , mea sententia petitionem principii fore, si quis in formanda quaestione rigligenter aut dolose Versetur i. non enim Illa mea in appellatio, quam g. statim prumo, nota prima complectitur. Idem, si placet, iudicium esto de similibus.

Sunt plures ex eo, quo nostra haec conscripsimus, tempore di cultates motae ab eruditis: earum unicam illis addidi, quas, hinc inde auditas, antea collegeram, & siupplementi loco adoptaueram. Plures alias diserte nunc adiungere, institutum non admittit r antiquius enim hoc scriptum est, quam , quae illas generauerat, dissertatio mea inauguralis, d. I 3. sept. IIa I. resip. Io. DAVIDE EsSICHio , T ingensi, defensa.

Monebo tamen ignaros rerum, Ut align-

14쪽

- PRAEFATIO.

monite praestabilitae, influxus, & assilientiae

in υnwn fudit, d. 27. sept. I72I . resp. IO: PRID. BRAVNIo defensia. Sed vero & illis animum. aduertant, quae excell. physicae & mathematum professor, Io. CVNR. CREI LIΝGIVs suis in Leibnitiana philosophiae placita commentationibus, de nostro hoc negotio interseruit, disiputatione altera in principia philosophiae auctore G. G. LEIBNITIO , respondensC ω-dem dn. Es SICHIo, magisterii philosophici eo tempore candidato , ventilata d. IT. aug. A. Ι7aa. Nunc in suburbano Tubingae alum-neo Behenhusiano meritissimo iuuentutis monasticae moderatore, & V. D. M. JVidimus non ita pridem quoque, quas pag. 3 s. not. 4s. eX amici litteris obiter alle

minandis de harmonia praestabilita institutionibus Wolfianis impendit. Vidimus eloquentissimi CROAAE animaduersionem, in transitu factam, & expositam in logico systemate P. I. S. II. c. V. Tom. II. p. 673. Vidimus Leibnitianam sententiam, CAM

TESII more inflexam a M. CHRISTIANO GEORG,

15쪽

vim motuum, directionem ex imperio animae deduxit. Vidimus elegantem, se uocinctissimam, sententiae Leibnitianae expo itionem, quam Cel.

& cath. maiestatis consiliarius, edidit, ad- iunctam ideae boni disputatoris, A. IIaa.

Et quis omnia enumeret, quae diuersi mis limbuti principiis eruditi de negotio quidem

prasenti, argumento maXime compositio, edixerunt Z. Vnum pro innocentia doctrina illustranda fortassis non inepte addidero. LEIBNITII testimonio didici, complures occasiones armutestatos esse, se non aliter assistentiam suam interpretari, quam LEIBNIΤIVS harmoniam. R. R. P. P.LUuisas Triuultinos egregie de harmonia praestituta pronunciare, testimonio simul atque calculo interfretis theodicaeae, G-loniensis ex eadem societate P. R. Constat.

Lipsiensem theologum, M. G. HAN SCHIVMmΟ-do appellauimus: cui comitem e reformati S Cel. IAQVELOTIVM addimus, quando ideis spirituum atque corporum Congruere, neque humanae libertati aduersiam esse sententiam existimat. Illustrissimum d n. abbatem CONTIvΜ systemati fauentem ex Lethnitiana ad illum epistola suo loco exhibuimu S. Lubentes quoque VidimuS, Cl. Io. ΜELCH. VER-DRIESIUM, Giessentem philosophum, atque medicum cum de unione loquitur, id arbitratui lectorum permisisse, occasionem asse

rere

16쪽

rere,a praestabilitam olim harmoniam velint ZNimirum Veneramur VIRI virtutem & iudicium.

Eidem etiam scopo dedimus Resionem lihelli ultimam, qua utiles huius doctrinae fructus, etsi breuiter, indieauimus; eoque facto veritatem Leibnitianae gloriationis asseruimus. Vt enim fulciendis illis veritatibus necessarimn non siit systema expositum : est accommodum tamen ; & exalta dis utile. Longam vero exili libello praefatiοπ II episse tamen, opinor, non poenitebit; facilior enim, hac cognita, progressuS erit,& iudicium tutiuS.Commdditati tuae etiam illud indulgeo, ut praemoneaur, sectione sexta obiectiones distingui notulis ,,) initio paragraphorum &fini additis; in Baelianis nume os quoque barbaros obiectionibus atque responsionibus intermistos, mutuo contendendos esse; &addendas f. IIo. & Iza. notulas modo me

Errores OPerarum leuiores annotare nihil attinet: sussiciat, aequitatem aduocasse tuam,& frauiores expunxisse. Satis, opinor, bene se cetera habent; absente praesertim aucto-τe per amicum, aliis obrutum occupationi-hus, curata: quae existimavi, moram lectoribuς iniicere aliquam posse , inter emendanda collocavi. Facient rem mihi gratam, S utilem sibi, quibus molestum non erit, annotata corrigere, aut si quando inter lu- otionem

17쪽

ctionem haereant, indicem illum consulere. Ita dubium non est, permutatam pag. 9λlin. Vocem, impedire sensium : leges igitur naturales conuerte in generales ex indice nostro; & plana facile omnia erunt. Idem in ceteris tene, etsi multo facilioribus. Dispertationem, paragrapho huius libellicentesimo allegatam, animus erat adiungere praesenti. Quoniam id fieri hac vice non potuit : proximis illam nundinis excudi cura abo, nisi aut negotia institutum alia interuerterint , aut ingratos publico labores meos intellexerim; thetice tamen illam rem persequar, etsi prolixius, &, quoad possum, planius edisserendam. Ita vero vale, lector benevole, &Vtere iure tuo, examinandi omnia, tenendi bona lDabam Tubingae. ΙΙΙ. Id. mari.

CID ID CC XXIII.

18쪽

UNIUERSAE TRACTATIONIS.

Sectio prima exhibet statum quaestionis propositae. Dicimus harmoniam animi & corporiS,

g. me cogitationum sta motuum 3. 2. nou unionem f. 3. nisi termino prius explicato g. 4. Amvrae igitur ξ f corporis existentium praesupponimus g. s. Praestabilitam Do-cumus cum LEiBNITio g. 6. seclusis tamen ceteris

harmoniae praestabilitae speciebus g. 7. quas inter substantias generatim omnes β. 8. speciatim inter corpora corporibus , spiritusque Ipiritibus g. 9. itemque corpora spiritibus codata f. Io. variis elocutionum jormulis asseruit f. 1 I. geueralitatea nostro instituto aliena g. Ia.

Sectio secunda inquirit in numerum

sy stematiam. Vt Intelligas, quot silmplicii 4 possint g. 13.

attende, suomodo consentire possint res duae necessaria g l . dine contingentes *. I s. πω saria altera contingens f. isi. In duabus contingentibus, qui noster casus est, non esse nisi tris p Pilia, ostenditur argumento *.IT. Gememplo per LElBΝITIVΜ adegato f. ii. I9. atque rea rem praesenum applicato f. ao. Composita

possunt plurima fieri, sed exiguo fructis q. a I.

Possiunt aliquas in ramos diruet , exemplo R. P. T URNEΜINII g. aa. addita examinis cautela

Et adminiculo g. 23. h Sectio

19쪽

Sectio tertia examinat systema influxus physici.

Quid sis influxus phylaus explicatur g. 2 .

sed generi solum 6. a s. credi r uiti experientia h. 26. quae, cautius perspecta f. 27. deprehenditur hoc loco insussiciens S. 28. Neque ideos timfassa essententia g. 29. est ictitia tamen ..3O. reiicienda tum demum , si repugnet alicui veritati cognita f. 3 I. qualem CARTESIVs ham de identitate quantuatis motus regulam arbitratus est h. 32. refutatus primum a LElBNITlo g. 33, qui alium priori canonem siubstituit de identitate virium motricium j. 3 4. Non utimur isso tamen hac vice f. 3 s. etsi natura rerum, nostra quidem sententia, conueniat 36.

Mectus, inlleger est aequipollens non maior)Diruras caussae ad efflam applicatis . 37. Eteorporeae in organa mea impremona respondetes 'mus in corpore aequipodens, siue plena omnia materiam motui indimerentem f. 3 8. vel ref- flentemf. 3 9.siae vacuumsupponas f. O. I. ILLtur ex corpore nihiltransit in animam L a. Sed

cipum 43. cuius modeste expenditur institutum generale M. Α .mpostulatum unionis possessiuae s. s. Usuppositiones f. 46. 7. Usolationes difficultatis f. 48. - s a. quaestrictiusproponitur hoc modo: animae actio est determinata j. 1 3. Ratio determinationis non potest esse in rebus extra animam corporeis f. s . Neque est interna pendens ab arbitrio animae g. s s. Erit igitur interna pendens a statu anima praecedaneo, conformis

20쪽

harmoniae, sed non sussciens in xvi g. s 6. Recte

silia G, nulla es ratio, quare non baltemus ad altitudinem quamcunque ' 1 7. nihil obstantibus mnitudine mentis , b corporum ambientium resistemtia , . s8. generali proportionis adegatione ex mne sumta, Essocietate amniae cum corpore g. btransformatione ratiocinationis in motum, atque motus in rem incorpoream F. 6o. instautia quoque Stalaiana f. 6 i. Remota vero actione corporis in animam, anImae in corpus suum, excusatur

facti audacia 62. V per CARHsivΜ transitur ad Cartesianos f. 63.

Sectio quarta discutit systema amentiae.

CARTESIVS , negata animae mouendi facultate, dia rectionis potestatem concessit g. 64. aque inexplic bilem 6 s. V legibus naturae aduersam f. 66. U'dissicultatibus obnoxiam prioribus g. 67. praecipue inimicam canoni de identitate directionis totalis ante E post ictum in corporibus *.68. quam fi CARTESIVS legem cognovisset, facile ad harmoniam LE1BNITII

praestabilitam deuenisset f. 69. eis sectatores aliam deinde viam ingressimi f. 7Q.

Caricitanorum enim sententia Deus occasione corporis in mentem agit, o vice versa f. 7r. Vnde es systema occasionale, multis approbatum *.72. ω diuersis impugnatum studiis f. 73. a LEIBNITIO tribu praecipue argumentis 7 . a legum Nntur lium turba 7s. earundemque arbitrarie latarum