장음표시 사용
81쪽
hropter fluctuum vehementiam, velocitatem aliquanto tardius progrederetuWHollandi sublatis anchoris in occursum ei prouecti sunt. Submit tentes autem sese iuxta nauem illam ad profunditatem 12 or varum habebant fluuium tra H dictum ad dimidium miliare ortum remotum Macararenses,qui in I siue naui illa erant,dicebant Lusta 3 nos in ea septem Pitaceas habere, quae sunt interstitia siue loca quaedam ab uno nauis atere ad alterum pertingentia,&ab aliis separata&distincta, et quot palmos lata, quae quidem ipsi sponte sua ollandis commonstra ruint, cum spes ipsis de bonis suis omnibus retinendis facta esset, qua in rendem etiam Hollandi ipsis seruarunt, ne ministrum quidem nauticum contingere in naurilla&attrectare quicquam sinentes. Non erant autem hant ollandi,quibus efferendis tempus insumerent. Constituerant qui deminuto nuces illas a MacaEaresibus redimere,&curatores Regis compellauerant,verum cum tanti eas aestimarent,quanti alias aeneunt, nec minoris vendere nollent, Hollandi,ne eos ostenderent, vel causam eis etiam praeberent apud Regem suum de Hol. land onquerendi, consilium statim mutarunt, idque eo magis, quod nuces eas non esse de optimo genere viderent. Summa igitur cum beneuolentia nauem illam 1 se dimiserunt deten res Vt nationem suam nauesque Hollandicas Regi suo commendarent,
didiligentissime se inuros, mapud Regem facile perfectu
styniopcS&Christiantanter illos reperiantur Lingua utuntur Malalea reliberales alias, benefici,&, ut fama est, in
bello fortes sunt,&viros sese praebent, armis utuntur areiibu,&sa iiij te' 'quarum cuspi x acutissimis pisciu Uy--phcussi mortem euitare non possint. Pro veroas abal ceperunt. Cognouerunt autem ex illis etiam Hollandi, latos ex Macara mercimonia sua in Molueta Insulis exercere solere, aspor-
myristicas sal ophyllorum stem Macis copiam, ubi
enim nullae ab naves adsunt, quibus aromata&merces suas diuendant, coguntur eas uacaea versus reuehere,quemadmodum hoc ipso quidem Iam anno factum fuerat. I enim siue nauis Regia paulo ante extaduenerat cum vero aromata illa ad Maeahar translata sunt, solent ea
et i ixet W--, Mali perferre Sed iusitan interdum
acca aduenire emptum ibi aromata soIent, quod quidem iam etiam, , , Ofecerant, exiguum admodum, vile precium pro illis luentes Pilottae r
emar Insulam quandam Ende nominatam abesse,Vulcano, seu monte sul-
82쪽
Perueniunt ad Insulam Pala Picor.
et DESCRIPTION INDIAE ORIENTALIS
annos tres vel quatuor Christianus quidem fuisset, iam vero cum Ethio.pibus aliis sese Lusitanis opposuisset, quorum eo tempore 'oo. pluSminus caesi partim partim in captiuitatem abducti fuerint, quo facto in gratiam iterum cum Lusitanis redierit. Caeterum Lusitani , qui vigesimo Septembris ad Viceadmiratis nauem translati fuerant a 2 postmodum die in simiam delati, liberi dimissi sunt , cum prius causam huius inimicitiae&persecutionis Hollan, di ipsis exposuissent, nempe quod Lusitani longo iam tempore id unice dedissent operam, ut Hollandos ab Insulis Orientalis Indiae arcerent, requo minus commercia sua ibi exercerent, odium ipsis apud Reges repopulos varios excogitatis variis mendacijs conciliare adlaborassent, quod item Regibus populisque illis munera varia promisissent, ut Hollandos saltem expugnare, trucidare&extirpare e regionibus suis vellent. Quinimo quod nondum cessarent insidias Hollandis struere, inquoscunque compraehendere possent, miserrime trucidare, interficere,cuius rei quidem superiori adhuc anno in uacauchinae ciuitate exemplum edidisset, Hollandis aliquot ex naui Generalis eccidi compraehensis, ad mortem crudelissime abreptis. Cum igitur(dicebant Hollandi extremam per niciem internecionem Hollandorum Lusitani quaererent, a quibus tamen ante haec tempora nulla essent affecti iniuria, non posse se aliter facere, quam ut de remediis huic malo adhibendis cogitarent. Quod si igitur perrecturi essent&permansuri in isto aduersus Hollandos odio, non defutura sibi etiam media crudelitatem istam in ipsis ulciscendi Respondebant autem Lusitan seipsos honeste excusantes, dicebantque sibi quidem, communi plebi grata ista, accepta non esse,non posse se tamen repugnare his, quae a Rege Prorege in a. aliorum castellorum Praefectis fierent,quos quidem tanquam perniciei interitus sui causam uniCam diris omnibus deuouebant,ut appareat, Dominum Emanuelemiasi cum nauibus aliquot ad hasce terras venturus esset, Lusitanos facile ad suas partes pertracturum esse, qui nihil magis quam liberaria tyrannide, seruitute Hispanorum cupiunt. Dimissis igitur Iunceis siue nauibus istis Malaceam Hollandi etiam ipsi-met progressi sunt, sed propter ventorum nimiam tranquillitatem dimittere se paulo post iterum cogebantur, inuenientes profunditatem I Eo. 18. orgyarum Sequentix s. die perueniunt ad Insulam rato Picor, cumque ad leucas duas ulterius progressi essent, vadum reperiebant6 orgyarum, Niceadmiratis quidem vix tres cum dimidia orgyas inuenietis, re gredi cum naui sua cogebatur. Vadum hoc inter Insulam, continentem medium esse videtur. Nam ab occasu aduenientibus accessus propius qua adleucas duas non patet, idque eam ob causam, quod vadum illud eo quidem loco se tam procul extendat Hollandi versus meridiem ad orgyas Io mollioris fundi consederunt, habentes Pulo Picor ortum versus a se distantem Insula vero Carimon, quae ingens est, eleuata admodum regio, multis aliis Insulis circumdata,distabat ab eis Euroaustrum versus .miliaribus Fluctus rapidissimus versus fretum tabcinferebatur, poterantque littus Sumatra facile prospicere se ab aliis locis internosceres, propterea quod terram habeat planam,humilem, depressam .Die, .cursum suum versus Insulam Carimon dirigebant,relictaque Insula Pulo Picor ad sinistram Insulam Carimo ad extris habebant. Dimittebant sese ad orgyas . habebantque altitudinem id scrupulorum
83쪽
e Die is prouecti versus angulum Insulta Carimon reperiebant pro- Linditatem et O. Orgyarum, quar, quo propius ad insulam accederent, eo subinde maior deprehendebatuEPost meridiem autem cogebantur se dimittere propterea, quod fluctu rapidi in mos sibi aduersos haberent.
arum autem profecerant, videbanto angulum insulae Carimo orientalem, itemque angulum continentis terrae, quae dicitur manetambur ortum vertusa est Itantem. Quicunque autem per fretum Sabo nauigare volunt, cursum suum inter Insulam C m&continentem Sumatrae conti
te ac dirigebant cursum suum Austrum versus, cum Rectores na Sincapuramulum dicerent cursum illum Sincapuram ducere Deprehendebant autem petere expgida profunditatem Is. Orgyarum, cumque a terra iam non amplius duableutas abellent, reperiebant ibi profunditatem is . Orgyarum Circa vesperam autem conssidentes multis, variis undi i Insulis circumdari erant, ravi nescirent, quo sese verterent, ne a freto meapurae aberrarent vide' bant quidem ingressium quendam magn*capacitatis verrus ortum excurirentem putabantque eam regiam viam versus Sincapuram esse, sed Recto res nauium omnes Euroaustrum versus innuebant, eo nimirum fretum
si casturae se extendere significantes Sequenti et . die quidam ex sepere cum duobus illis peregrinis nauium Rectoribus Scapha ad exitum quendam delatus est, ut cum dicerent, eo nauigandum omnino esse, profunditatem prius exploraret Naues autem ad ostium istius Est uarii linebant; donec illi cum Scapha sua redirent, qui dicebant, se profunditatem s. io. a.d ij. Orgyarum inuenisse. Erat aestuarium hoc inter duos acopulos adsclopeti iactum patens, excurrebatque versus Euroaustrum. Sterum progressit summam experiebantur tranquillitatem,cuinq; Celo Cem fundo adhaerere Contingeret, qui in reliquis erant nauibus proiecta
h, u 'Assy*x sso scopulo loco admodum angusto haerere deprae
Die et S. cum ventum non usque adeo conuenientem experirentur, conuerso itinere ad ostium stuarii iterum, qui in spe Hostandica erant, reuerti sunt. Reliquae vero duae naues viceadmiralis, nempe cum eloco
eodem adhuc die fretum illud superarunt, qua die quidem sequenti Sepes
etiam mi dica secuta est. Instituta iterum velificatione; cum vix ad minoris alicuius tormenti
aactum promouissent, cogebantur sese iterum dimittere, idque ob flv I et
uum ipsis aduersantium vehementiam. Haerebant autem ibi inter duas pertere de Intulas vix ad bombardae iactum ab inuicem distantes , iamque Rectores eant nauium dubitare incipiebant qua imposterum insistendum via esset,itaq;HOllandine frustraneum laborem insumerent, duas Scaphas populo recommeatu ad dies aliquot munitas cum Pilottis situ Rectoribus illis emi-
ierunt, 'idem ra inquirerent. Harum alter so Septemb. reuersare 'lationem nullam afferebat. Eodem die traiecerat Celocis nauta cum Sca et r. pha sua,&septem Hollandis aliis ad Iusulam quandam ligna, aquametri potabilem allatum. In hos autem Ethiopes istius loci impetum fecerunt.
Cum agatur, qui in nauibus erant,eos vociferantes audiuent, Scapham statim cumari natis aliquot, qui auxilio ipsis venirent, ablegarunt. His visis othiopes fugam arripuerunt, qui nautam iam interfecerant,reliquos vero grauiter vulnerara iit, siquidem nihil armorum, quo se defendere Potuissent, secum sumpserant.
84쪽
8 DESCRIPTION INDI. ORIENTALIS
Hollandi igitur cum Scapha sua Insulam circumnauigarinat, si for sitan eos adhuc appreliendere possent. Verum illi cum quatuor Pra vvensiue scaphis, ab altera Insulae parte constitutis continuo aufugerant. Postmeridiem eius diei scapha etiam altera su naues reuersia, licet ad tria miliaria Euroaustrum versus progressa fuisset nihil tamen de Sin capiara cognoscere potuerat,smesque, Insulas plurimas inuenerat Circa vesperam igitur Hollandi Scaphas illas nouo commeatu instrucias una cum Pilottis siue Rectoribus illis iterum ablegarunt, hoc expresso eis mandato addito, ne donec fretum Smcapurae inuenissent, ad naues reuerteren
Nomines qui Primo Octobris Scaphas aliquot ad locum illum, ubi pridie eius
msessspi mei nauta elocis perierat, emiserunt ut aquam recentem afferrent, sed armis suis melius quam ante instructi prouehebantur Circa Vesperam Muta Pra DTmmue Scaphae aliquot adlatus Insulae septentrionale conuenerunt, Diue ahi. ghi Hollandi praefixis statim vexillis albis signu dederiit, ut ad naves venirent, cumque id ex timore nimio facere recusarent, Scapham cum vexillo pacis ad eos ablegarunt cum puero quodam Pilottae seu Rectoris nauium, qui cum illis loqueretur, significaretque illis,eos non Lusitanos, sed Hollandos esse, verum ipsi cum non possent tam facile persuaderi, crastina luce redituros sese, miserui. r. Octob. cu vexillis albis reuersi in loco priori substiteriit. Hollandi ergo ablegataScaphaeos ad naves suas venire ius serunt, quidem facere noluerunt , nisi prius duo Hollandi raovensii uescaphas suas ingrederentur,pro quibus ipsi vicit Iim duos in Hollando rum scapham deposuerunt. Cum igitur ad Viceadmiratis nauem venisssent,c pit ille cum eis loqui per Interpretem aliquem lingue: Malaice: admodum peritum Dicebant autem Capitaneos esse seu Praefectos esse su
per duas praesidiarias Lusitanicas naues, quatuor triremes, Eo. Vel EI. Bant ni siue Praυυen, lae naues omnes non ita pridem ex uuacca ad portum Ior venissent, constitutos esse. Dicebant porro, bellum, inimicitias
esse inter populos in lor, Lusitanos, quodque Hollandi quidam in Ioressent, relicti nempe ibi ab Admirale Hemskirchio, rast expugnatam opulentissimam Crate siue nauem ex China Caeterum quod ad nauigationem Hollandorum praesentem attinet, dicebant illi, non recto eos cursu incedere, sed a vero aberrasse, necessest esse, ut vela conuerterent, quo facto se ad portum Dreos traducturos promittebant. Erat hoc Hollandis gratum admodum semercedem eis statim pro ossicio hoc promittebant. Verum illi mercedem accipere recusantes,debere se hanc beneuolentiam Hollandis Principis, Regis sui nomine dicebant. Circa meridiem eius diei amisi uenauigium ad naves cum Rectore quodam nauium aduenit linguae Lusitanicae admodum peritus Adducebat autem duos ministros nauticos Hollandos, qui ex Scapha eorum
veniebant, dicentes Malatos aliquot Scapham suam ingrestas fuisse, ut iter sibi regium monstrarent. Hollandi igitur Pravo siue nauigium hoc, cum literis statim ad Scaphas suas ablegabant, sublatisque anchoras per fretum illud quo venerant,regressi sunt, demittentes sese extra freti illius
siue aestuarii ingressum, cum duobus Praet v siue nauigiis, ad O. Orgyas. 3. Octob.viderunt scaphas suas, progressi autem se adhuc ante meridiem
. . demittere cogebantur propter contrariorum ventorum vehementiam.
tu a Asri circa meridiem Scapha ipsorum ad naves veniebat, quae retum qui-
pii, dem An m emensa, longitudinem tanta, quantam tormenti displosio
85쪽
ne assequi possent habere,&in latitudine ad lapidis iactum patere dicebat, protim dum in latere occidentaliis. 16.ite tuo. s. 8. Orgyas Vbi ab occasu tretum illud ingressus fueris, Carimon ad Austrum, quinque fere leucas remotum deprehendes, scopulo quodam ad sinistram instar dua rum columnarum erecto Peruium non appare nisi quis prius ingressus fuerit in latere Orientali profunditas est quinque, itemque quatuor cum dimidia Orgyarum. Septentrionem versus exitum siue angulum quendam habet, ubi pagus quidam videtur, quem incapuram vocari asserunt. Scaphae igitur ad finem freti peruenientes circa Insulam Austrum versus
ahetoremotam nauigarunt, ut ad nave, suas iterum peruenirent, inuenientes ibi fretum aliud profunditate optima, ita ut melius naues suas per Doc quam per Vmmae fretum transiituras putarent.Post meridiem venutum commodum nacti progrediebantur, cursum versus Septentrionem dirigentes, ut scopulum meridiem versus si1tum uitarent, tametsi tramite
anter scopulum, vallum meridionale medio transire etiam commode potuissentata profunditas satis magna ibi deprehensi esset Fretum hoc quibusdam in locis leucas duas, amplius patet. Circa vesperam autem odimittebant sese ad orgyas 1 s. ut ita eo melius transire, superare fretum hoc possent, quod ab occasu incipiens sese ex Carimo versus ortum meridiem ad quinque miliaria extendit. Reperitur ibi exigua quaedam Insula colle quodam multis arboribus consito conspicua. Haec transeuntibus ad sinistram, inscopulus quidam
ad morem columnae alicuius sese super aquam extendens, ad dextram relinquenda sunt. Distat autem scopulus iste ab Insula dimidio fere miliari,&ibi quidem fretum illud quam maxime patet, ortum versus excurrens i nec quicquam in eo magnopere praeter scopulum modo dictum extimeascendum est,&propterea prestat cursum iuxta vallum Septentrionale continere, ubi multae Insulta occurrunt ad sinistram omnes relinquendae. Qui vero per alterum illud fretum Smcapurae angustius transire expetui in altero sese latere contineant, Insulas illas ad dextram telinquant, oportet. Quarto Octob. ante meridiem quidem tranquillitatem magnamnabebant, postmeridiem autem cursum suum versus portum Zor, qui ali Pe 'e' tasPorrus devocatur, direxerunt. Profunditas ubique conuenien pq rum tissima est Versus Occasum autem albus sese collis exerit, unde ingens lapidum cumulus ad sesquileucas fere meridiem versus in mare se profundit. Cuca vesperam anchoras alis. Orgyas proiiciebanta remoti a terra ad tres fere miliaris quartas, angusum album versus ortum relinquentes. Veniebant autem ad illos multa nauigia, quae ipsi Pravum vocant, &inter alia etiam unum, quod ad Admiralem maris pertinere dicebant, qui Gubernator Insularetni, ,era L.
Sed re nauigium quoddam ad eos veniebat, literas a Rege in si ipsi, scist rum' si
afferens,quas scripserat quidam M'relictus, idque in urbemtras , quae ad sex fere miliaria fluuium ascendendo ab hoc portu aberat,is ab aula Regia celebris habetur Ex hisce literis intelligebant Hollandi, is. Septembris duas Lusitanicas praesidiarias naueS,quatuor triremes&ro. Onsibi aduenisse, uti nauibus Macaricis&laponicis, quae intra tres menses adfuturae, ibi, naues Hollandicas adtare ramusque deducturae dicebanturi insidiarentur. Interea autem naues is qpraesidiariar, o ac Iunia quotquot poterant, diripiebant. Capitaneus aeramus earum dicebatur Maena Dixeira de uade.
86쪽
g DESCRIPTION INDI E ORIENTALIS
Adi a literas responderunt statim Hollandi se pugnam cum Lusitanis, quam primum daretur occasio,inituros, Regem I per Dei gratiam ab illis facile vindicaturos. Petere autem det operam, ut quam primum ad se veniat, Vcoram de rebus omnibus secum loquatur. Nauigia qua aeterum . Octob. cum aliquot nauigia circa portus exitum vide-Dm circ rent, invero ad classem Lusitanicam ea pertinere putarent, Scaphas sta pq mi' duas militibus instructas una cum quinque Pravven eclor, qu per D''A' notam illam ibi permanserant, nauigiis illis immittebant sed cum Celoce ad locum illum processerunt.Verum enim uero nauigia illa arrepta fuga inde abierant Circa meridiem Hollandi progredientes, portum re- et sese petere arbitrati sunt. Verum deprehendebant paulo post se vallo
saxeo ex albo colluderiuato, iamiam cum nauibus suis imminere. Itaque cursum suum in Euroaustrum conuertentes, iuxta vallum ad decem Or-gyas progrediebantur. Postea autem profunditatem maiorem inuenien tes in occasum directo cursu portum petebant. Cogebantur autem circa vesperam propter fluctuum vehementiam anchoras suas proiicere, cum o, omnino decreuissenti classem Lusitanicam adoriri, oppugnare, progrediebantur sequenti die versus introitum fluminis, incirca meridiem cumvento placido illud ingrediebantur, duas exiguas Insulas ad dextram relinquentesmonfluebant autem multa ad illos nauigia ex variis locis, ut portum sub patrocinio eorum eo tutius si urius ingredi possent. Cum igitur tandem classem Lusitanicam conspexissent, Mad sesquileucas ab ea adhuc abessent, ad decem fere Orgyas sese demiserunt. Circa tertiam postmeridianam Scaphas aliquot minores ad se appropinquare, exploraritum videlicet qui essent, viderunta quae vero conuerso statim itinere ad classem, unde venerant, reuertebantur. Circa os eram sublatis anchoris paulo amplius progressi sunt, seq; iterum ad p. Orgyas demiserunt, omnia parantes , ut sequenti statim die classem Lusitanicam aggrederentur coppugnarent. nullandi si Septimo Octobr. progressi ad syrtes breuia trium Orgyarum de-reras a Iac ferebantur. Accipiebant autem ibi literas alias a Iacobo Buissim qui scri-γuini acci bedat se literas Hollandorum . Octobr. scriptas accepisse, o Regi totiq;pirum populo interpretatum esse, qui omnes singulare gaudium inde percepisssent, sperantes nimirum fore, ut quasi ex diuturno carcere liberarentur.
Referebat porro, fratrem Regis Rahu Bon o prima occasione iter ingres surum, apud Hollandos permansurum, donec per gratiam Dei Regis suosm communes hostes profligassent. Hic Rahu Boetho adfuerat etiam expugnationi nauis de Macao, permanserais in naui Hemskirchii, donec expugnatio nauis illius ab Hollandis facta esset Paulo post venit ad Vice- admiralem Lusitanus quidam Renegado, minister Regis in Ior, nomines HL ab Denab literas adhuc alias a Iacobo Buissio afferens Addita autem erat etiam epistola a Rege in Ior, Malaica lingua scripta,quam praedictus Buis sius in Germanicam verterata qua Rex maximopere se. Hollandorum opera a persecutionibus Lusitanorum liberari petierat. Exorto postmoduvento breuia illa&syrtes superarunt. Cu autem Viceadmiratis fundo ite-n.llsidii se rum insedisset, anchoris ad 6. Ornas proiectis expectare paulisper, donec sevi Lusita ipse se inde explicaret, coacti sunt Acerescente autem paulo post fluctu,nicam ova cum Viceadmiratis sese inde expedivisset, sublatis iterum anchoris probet'g't gressi Erant iam ad pugnam parata omnia itaos cum non procul a classe illa consedissenti fusis ad Deum precibus,auxilium diuinum implorarunt,
87쪽
moxque ad tormenta conuersi, frequenti displosione fulminare, classem oppugnare coeperunt.Lusitani non usque adeo frequenter, sed dextreadmodum respondebant. Habebant autem triremes quatuor,&iuxta eas
siue maliquot, quibus ad vulneratos ex nauibus deferendos utebantur Durabat haec tormentorum seloporumque displosio totum assum diem, donec circiter horam quintam discessum parare inciperent don poteran tautem commode pruter Hollandos ab inferiori loco pugnantes abire, qui cum impetum eos in se facturos purarent, excipere eos&pro dignitate tradire modis omnibus adlaborarunt. At illi cum triremibus suis summa vi Hollandos praetereuntes,&inter media tormentorum tonitrua perrumpentes, ad vadum illud,ubi Hollandi postremo sub
stiterant,anchoras luas exposuerunt.
interea dum pugna dic duraret praedictus cum triremibus guin Dret avum siue nauigiis aliquot spectator in plaga occidentali haerens e i grauentum pugnae cognolcere gestiebat. Erat autem cum illo praedictus Ia m cobus duisius, qui profligato statim hoste ad naves statim Hollandieas ad mi β' quectus est, una cum multis Domini sui ministris, qui gratias Viceadmirati m se maximas agens eleganti CHT siue pugione eum donauit. Hoc facto ad triremes sese suas iterum recepit, quae una cum ben aliquot iuxta naues Hollandicas substiterunt, cibos Hollandis varios potumquec Mesructus offerentes. In pugna hac Hollandi sex viros amiserunt, tres nempe ex naui Viceadmiratis, ires ex spemcanina, ubi duo a tormenti alicuius disruptione, tertius vero glande plumbea percussus occubuerant. ded' vulnerati quidam fuerant, maxime vero Apis mininae Nauarchus, qui glande plumbea pC--nu alterum traiectus fuerat. Sequenti die putabant quidem Hollandi Lusitanos ad vadum illud ad o
luttrauit. Cumque obventorum tranquillitatem proficere nihil possent, in m
coacti sunt ibi pernoctem illam subsistere odque eo magis quodn cium sub vesperam de Regis ipsius ad uentu acceperant,illa eum cognito pugnae huius successu prospero, ut Lusitanos ex finibus suis plane profligarer,cum triremibus nauigiisque aliis&multis armatis sese Hollandis coniungere, di Lusitanos persequi voluerat. 'Sequenti igitur die, cum ventus ipsis fauere aliquo modo videretur, lublatis anchoris, progredi cum triremibus&m coeperunt. Peruenientes autem ad ostium fluminis illius, recedentibus aquis jubsistere id coactisint, viderunt vero etiam classem Lusitanicam ad duas propemodum leucas se remotam Itaque sequenti statim die ea rursus aggredi semius profligare decreuerunt. Vndique autem classe Regis circumdati erant, quae go. - &quatuor vel quinque triremibus, in quarum maxima Rex ipsemet, in duabus vero aliis duo eius fratres vehe-
maximas pro praestito hoc sibi ossicio egerat, OF siue pugione pulcher mansirimo eum donauerat Simul aut etiam Viceadmiratis de pipere cum Re -- --E m rarum breui accepturus erax, dummodo portum suum liberum tuaeret Rogauit igitur Rex Hollandos modis omnibus, ut in suo portu aliquandiu subsistere vellent, quo fine quidem etiam Gubernato-xem a Campate, quem in triremi sua secum habebat, ad eum apIegauit.
88쪽
88 DESCRIPTION INDIAE ORIENTALIS
Is linguam Lusitanicam mediocriter callebat, promittebatque Viceadmirati daturum sese operam, ut piperis,quantum ad onerandas naues suas lassiceret, accepturus sit. Illud enim ex Campate, Androgiri talocis aliis, eo magna aduectum iri copia assirmabat, modo porturn suum retinere liberum possent. Verum viceadmiratis respondebat, se iam diu admodum in itinere suisse, drande commeatum suum valde imminutum, ut necesse esset vecturam suam alibi inquirere, primo quoque tempore reditum
Caeterum Io Octob simul atque dies illuxisset, Zephyro, tentes venton'pq taliam progressi sunt Rahu Bong ina cum multis Nobilibus, MIacobo ' μ' - - videadmiratis nauem ingressis Lusitan igitur videntes Hollan
oppugnant. Os ad se venire, Cum ita remibus&Pravven omnibus coniuncti ab altero
latere substiterunt. Constituerant quidem Hollandi nauem maximam solummodo oppugnare,&tormentis suis petere, fusis itaque ad Deutri
precibus, circiter nonam&decimam horam ad eam delati, tormenta sua omnia in eam disploserunt. Animaduertentes autem Lusitani, qui in mi
nori naui erant, maiorem tantum ab Hollandis peti,auxilio ei veniendum putarunt, idque inprimis operam dederunt, ut carbasa, vela Hollandorum peterent siperantes illis di siruptis fore, ut a persequendo sese postmodum cessarent Cadebant autem frequentes admodum ex nauibus in adiunctas scaphas, standem versus Pedra Branc cursum suum direxe
- teterum, cum triremes Lusitanicae a Praove sue nauigiis aliis hae quidem vice separatae essent, sperauerant quidem Hollandi fore, ut classis
Regia in o Lustanorum impetum faceret, verum ea serius aliquam to aduecta, Lusitani ad vallum meridionale declinare visi sunt. Frater Regis Mibu Bon per totum illum diem in Viceadmiratis naui existens, tandem circa vesperam ad triremem suam reuersus est Iacobus vero Buisius
invice admiratis naui remansit,ut sequenti die Regi,quid facturi imposterum Hollandi stant, significaret. Sequenti ii die videbant Lusitanos adhuc in mari ab anchoris haerere, iustisis F. integro tamen fere miliaria se remotos, qui paulo post explicatis velis pla- ,his iis . ne discesserunt. Cum igitur Rex inportu adhuc cum classe sua haereret, plane Asia misso statim Iacobo Buisio ei significarunt,uelle se libeter Regi valedicerunt re, Miter suum promouere. Progressi autem paulo amplius versus portum, ad ir orgyas consederunt, per nocte ibi permansuri aduentum Regis expectaturi, qui sequenti die, una cum uniuersia classe&duobus fratribus suis, ad naves Hollandorum applicare volens, tantam expertus est tempestatem, ut madidi omnes,antequam Hollandorum stationem assequerentur, facti sint. n.Dudi dis vrocurator Viceadmiratis una cum Iacobo Buisio: aliis ad triremem cessum a Re Rahu Botis aduectus est, ut assumpto eo ad Regem pergerent, quem intriare in Ior pa-remi sua tapeti insidentem inuenerunt Significabant autem ei per inter-rrum si pretem, Viceadmiralem absumpto propemodum commeatu, ibi diutius commorari non posse Petere igitur Regem, ne gravetur ad nauem suam venire,ut valedicere ei commode possit. Rex comemoratis beneficiis sibi
ab Hollandis praestitis, dolere se dicebat, quod tanquam non usque adeo diues Rex satisfacere ipsis pro merito non posset, Nero tam ingens beneficium splendidam etiam satisfactionem effagitaret Hollandi, spondebant, se nullam satisfactionem requirere, sed beneuolo Regis erga si suam
89쪽
suam nationem: gentem affectu contentos esse, petere, ut conseruato ei ga ollandos amore eos, si quando ad regnum suum peruentur essent, commendatos sibi haberet, qui respondit notum esse omnibus, qui in regno suo hactenus fuissent, quanto eos amore prolecutus fuisset, iam vero satis agnoscere, quod multo plus erga nationem istam obligatus esset. Dolere vero non parum, quod tam cito inde discedere vellent, tanullum ibi si uctum percipere possent, cum tam eximie de se promeriti essent. Addebat autem porro, nihil ibi hoc quidem tempore piperis adesse, sed portu iam ab hostibus suis liberato, sperare se, quinque mensium spacio, quantum pro onerandis nauibus istis opus esset, eos facile accepturos. Respondebant Holiandi, quod cum satis longo iam tempore abfuissent,&commeatum fere omnem iam absumpsissent, necesse esse, vide acquirenda
primo quoque tempore vectura laborarent.
Venit interea ad trirenuem illam secundus etiam Regis frater, cum Rex in Iorciique aliquandiu Hollandis adsedisseri parum tamen locutus fuisset, sella fratribus rato Rege Hollandis iterum discessit. Rex vero venturum sese ad Vice Nobilib. Die admiralem uuam primum se purgasset&lauisset, pollicitus Hollandos as 'R e murum' dimisit, qui Rahu Boetio ad remem suam delato, postmodum ad suos re se et '
Non multo post Rahu Bongliuo post eum Rex ipsemet cum fratre suo iuniore&proceribus Nobilibusque plurimis ad nauem Viceadmiratis peruenit. Cumque conclaue ipsius viceadmiratis ingressi essenti Rex inmensam panno serico instratam, frater vero eius in scamnum de Rah MEho in sellam iuxta eum consederunt. Postquam igitur Viceadmiratis eum honorifice excepisset, eleganti, longa oratione Hollandorum beneficia praedicans, gratias illis egit, quod hostes uros Lusitanos superatos profligassent, atque ita portum suum ab hospitibus illis noxiis perpurgassent. Viceadmiratis autem Regi acinacem situ gladium aponicum, capulo ae Vagina argenteis constantem Rahumetsi vero scio petum pulcnerrimum donauit, varia inuicem colloquia miscentes Dicebat autem inter alia Vi-eeadmiratis, non defuturas imposterum inportu illo naues Hollandicas, dummodo piperibi accipere sese posse scirent. Quodsi Lusitani reuersii-ri mnoui aliquid in portu isto molitur essent, ad naues illud Hollandicas Bantami vel alibi subsistentes id referri iussit, quae Regi quietem nunquam defuturae egent. Tandem vero cum sibi inuicem valedixissent, ad triremes fias Rex cum fratribus Nobilibusque aliis reuersus est. Caeterum cum classem suam Rex ad portum reduxisset, decreuerunt Cursum sua Hollandi ratanem versus nauigationem instituere, Celocem, uni, utim rata versantibus ibi Hollandis id significarent,dimissa is autem Octob aquae ' O im adhuc recentis paululum attulerunt, cumque tranquillitas magna esset, coacti sunt sese iterum demittereri etiamsi velificationem iam ingressi essent. Sequenti igitur a g. Octob. die Celoce quidem mmmum versius dimico ipsi Paranem versus cursum suum direxerunt. Habebant autem ventum, Zephyrum,&progrediebantur versus Euroaustrum,Septentrionem versus, cum dimidium miliare non amplius a Peso Branco abessent,versus Pulo Tmaon progressi sunt. Is peruenerunt ad magnam quandam, rotundam Insulam , quatuordecim fere leucas a terra Ire distantem Praete nauigabant autem plures adhuc alias Insulas relinquentes eas omnes ad
90쪽
adportum Parani. Vicea iralisad ciuita
, DE SCRIPTION INDIAE ORIENTAL Is
Ab altera autem parte habebant scopulum quendam tantae magnitudinis, ut insulam eum primo esse putaret. Profunditatem habebant ubique
satis commodam Ventum vero australem, cuius beneficio eodem adhuc die terram continentem viderunt. s. die insulas tres conspiciebant, habebantq; altitudinem .graduum. Die 1 . viderunt insulas, tres maio-Ies,&quatuor nores,non procul a continente regione distantes a6.die eleuationem habebant S. graduum et . scrupulorum, nocte vero vadum
a g. Orgyarum inueniebant Septentrionem versus ab insulis illis remo
Dieas . consederunt dimidio fere miliaria terra ad Ic. orgyas, Iuniam siue nauem aliquam praeterire videbant. Die 3 o. Sepe quidem Eandrara littus assequi potuisset, verum cum Viceadmiratis aliquantulum adhuc abesset, sitanseam siue nauem illam versus, quae modo praeterierat,sese co- uertisset, ipsa etiam iter suum eo direxit Iunia autem siue nauis illa ad Viceadmiralem cum fructibus aliquot adueniens, literas habebat ad supremum confoederata societatis in Bantam mercatorem scriptas, quibus noua quaedam continebantur ab aliquo Daniele de Lech, quem Admiratis Neccius in ratani reliquerat, scripta. Quibus lectis, Viceadmiratis iteras rursus occlusas Malalis reddidit, qui dicebant, se duo adhuc miliaria a Patani abesse. Terra erat humilis&plana, quae tamen, quo longius procedas, eo magis magisque eleuatur. Proiiciebant ibi anchoras suas Hollandi, cumque sequenti die iterv progressi essent, deferebantur ad vallum siue vadum 6.orgyarum, Non audebant autem progredi, cum ignorarent, an superare illud nauigando
possent necne, propterea sese demiserunt ad ornas septem. Abregauerunt scapham suam, exploratum profunditatem, ad quam quidem circa vesperam Hollandorum aliqui cum sue nauigio aliquo sese adiunxerunt. Caeterum cum ad Viceadmiralem porro progressi essent, statum omnem in Patani ab illis cognouerunt, audientes simul duas naues, Haromnum nempe&Lugdunum, ex Cauclin China eo aduenisse, quod sibi adhuc defuerat, ibi accepisse Dicebant vero Schoc, Haromium nauem inde digressam adeo laesiam esse, ut redire statim ad portum necesse habuerit sibi etiamnum subsistens sese vix contineret, bona sua certo certius in nauem aliam expositura.
Primo Nouembr. An icos ob tranquillitatem nimiam ab anchoris haerere coacti sunt, sequenti postmodum die eo usque progressi, ut vix quarta miliaris parte a portu amplius abessent, profunditatemque ibi habebant S. orgyarum Tertio die portum ingredi statuebant, erat autem summa tranquillitas, quam tanta procella, tempestas exceperunt, ut sese demittere rursus proiecstis ad quatuor leucas anchoris cogerentur. Cuenim prospicere satis non possent, Qvero vadum quoddam ibi existere audissent, progredi ulterius non audebant. Quarto deinde paulo amplius promouentes, anchora ad tria orgya proiiciebant, loco ultra dimidium miliare a domo Idollandorum non distante. Eodem die Viceadmiratis cum quibusdam aliis ad terram aduectus est, assumptis secum omnibus classicis , reliquis vero tormentorum displosione tertium repetita eum prosequentibus Excensione facta cum muneribus suis ad ciuitatem statim profecti sunt, quae quarta miliaris parte alitore abest.