장음표시 사용
261쪽
quotque eorum unus gradus leucas contineat: Sc quanto tempore
denique quis indies in quolibetis ori o. horarias leucas profecturus,
quu Luna quemlibet emensurus, &peragra- Ο turus esset .Si enim,uerbi gratia,incola in Lunari globo suppositus sing. diebus io. leucas conficeret; dico talem spatio dimidij anni, seu 6. mensium dierum totam imnaris globi periphaeriam & ambitum peragraturum omni die vero competenter 1. leucas prosecturus: Lunam commode uno anno obambulaturus oc emensurus eo set. Vnde patet revera, Lunam fatis competentem obtinere magnitudinem respcctu telluris no-ilrae. Viator vero in Saturno suppositus,vix nouem annis & 9. mensibus, totum Saturnum posset peragrare in circumserentia circuli maximi,non obstante quod indies Io. leucas esset confecturus. Et sic de reliquis. Quae de admiranda Planetarum inter se, & respeetia Solis de terrae proportionibus ac molibus dicta & ins nuata sussiciant. Cui autem hae proportiones de molium determinationes minus sorte placuerint, is & sibi, nobis, dc mundo meliores naturae dc operibus Dei magis consentaneas & consorines producat ; dc nos haud contradicentes sibi habiturus est.
De Proportione Planetarum ad terram re inter sie. Item, de eorum a tellure distan-
pra positis tales emergunt proportiones Planetarum ad terram,& excessus magnitudinum. S
s vicibus Iam Solem esse tellure io . vicibus praecise maiorem ita demonstro. Cubus Solis ex termino
eius ioo. est Ioooo o. cubus vero ex Io. termino terrae est io oo.
comprehenditur autem hic in illo Iooo. vicibus ergo Sol millies terra Ut maior. Saturni cubus ex 16. est i 616is. isti νω terrae vero ex io. est iooo. conti- ποῦ' hie in illo vicibus testarunetur autem i61. ergo toties Saturnus tellure erit maior.
Similiter cubus Iouis ex 66. est 28 96. terrae ex i'. est continetur autem hic in illo vicibus 4o. ergo toties Iupiter sua Diuitiam by Corale
262쪽
sua mole telluris magnitudinem maxime certe consentanea pro- excedet. portione,ita se ad inuicem habere, Martem etiam tellure 3. vici- ut perpetuo pyramidalem columbus maiorem esse probat eius cu- nam, ubicumque in suis orbibus bus i 176. extermino & radice coniuncti fuerint, simul consti- suae reuolutionis 26. in quo cubus tuant. Magnitudines Planetarum telluris 1819. ex i9. continetur quidem antiqui rerum Magistri, tribus vicibus. potius aestimatiue, quam demon- Tellurem etiam duplo Venere strative, aut ex veris fundamentis maiorem demonstrat cubus determinarunt; recentiores vero 2744. ex radice eius reuolutionis cum Lansbergio hoc modo de-i4. qui in cubo telluris 3819. bis terminant. continetur. Scilicet ut Saturnus tellurem Tellurem denique g. vicibus vicibus M. Iupiter 23. Sol 434. Mercurium excedere conuincitur superet: econtra terra Martem oc- ex eius termini 9. cubo 729 qui ties. Venerem 3. vicibus; Mercu- in cubo terrae 3879 octies nume- rium i 2. Lunam 4I. vicibus exinratur. Lunae Vero molem vicibus cedat. 3. a telluris magnitudine excedi Distantias iam etiam Planeta- supra probatum habes. Descripsi- rum a terra paucis habeto. Quamus autem&geometricὸ delinea- rum semidiameter eclipticae est uimus ex iam diistis fundamentis partium ioocio. talium orbium omnium Planetarum moles, Fi- Planetarum radij, & media agura . laminae G. in qua videbis terra distantia, in semidiametris eos iucundissima,& rei, & naturae, terrae & leucis horarijs ita se ha-& operibus Dei tam nobilibus bent.
263쪽
di) eclipticae in Ioooo. particulas diuisi, contineat 993oq. siue probabilius omnino i oooΟΟ. respondebunt primo numero per auream regulam necessario i986o. semidiametri terrae; leucae l9,86O,OoO. secundo autem 2oooΟ. semid. reris rae: horae ro,ΟOo,ooo. similiter de
Cur trecesse Iam supposito ex probatis So- δεργὰ ε 1em erae realem ignem & conti
suum gr- nuo quasi ebullientem, necessariosequitur eum perpetuo etiam in gyrum conuerti : quod si enim hoc non seret; profecto Sol ob emicantes flammas aut ouatus; aut variegatae figurae cerneretur:quod cum nequaquam fieri videamus, signum est Solis igneam rotam, continuo quidem circa centrum& axem suum in gyrum agitari; flammasque solares tali gyratione circulari se inuicem continuo ita allambentes etiam Solis lucem nobis sphaericae figurae exhibere,
Quod cum solaris disci peri-phqria ex supra probatis sit 6χ81 .
leucarum sequeretur ignem in extima solari superficie una die i72. una hora vero 7. . leucarum consecturum , si is annue tantum supra proprium axem conuerti sup ponatur,qui cursus certe velocissimi currentis nauis motu adhuc multo est velocior; rei& naturae magis consentaneus: neque enim necesse est tanta velocitate ignem
gyrari, in se calidissimum, quod quidem futurum esset si Sol menstrue semper circa proprium axem verteretur: nam hoc supposito, in singulas horas ad minus 33. leucas eius periphaeriam extimam conficere necesse foret, qui motus sorte ignem potius disisipaturus quam conglobaturus & conseruaturus esset &c. Denique ut cunctis pateat, impossibile quasi esse, Saturnum &Iouem sussicienter postea Sole illuminari , tabellam sequentem subnectere hic placuit, ex qua pateat sub quo angulo quilibet Planetarum discum solarem conspiciat idque in media distantia. h
Patet ergo Saturnum & Iouem, minutissimum lumen a Sole recipere. Quid enim,obsecro,globulus 3 ii . etsi lucidissimus in se foret , verbi gratia, in astris noctu conspectus, lucis allaturus esset telluris nostrae caligini neceDsario ergo Saturnus sibi aliunde etiam lumen suum conquirat necesse est. Quod idem in Ioue &Marte caeteris paribus, contingere
Dubium non est a corpore lucido
264쪽
cido in minori distantia ab opaco bet potentia una distantiae pia rem oto, maiorem etiam luminis netae a Sole , . ad potentiam al& radiorum copiam in opaci su- terius ab eodem: seu uti quadra- perficiem emitti et cuius ratio est, tum diametri sphaerae unius, ad quod luminis emanationes sphae- quadratum diametri sphaerae altericae sint.Itaque cum Sol terminet rius. Ex quibus sequitur , unum illuminetque superficie, sequitur Planetam altero tanta proportio- ita habere se illuminationem ab ne intensitis a Sole illuminari, eo in Planetas emissam una ad il- quanta minori altero a Sole di- luminationem alterius, uti se ha- stantia remouetur. Igitur Terra a Sole remotior intensiius illuminatur. quam
Proximior; f18l minus l&proximis i l vero Ῥ
Necessario itaque sequitur lumen solare in globum Saturninum emissi im debilissimum esse, Obque nimiam remotione eius a Sole maxime hebetari,& rarefieri: proindeque non posse Solem totalem luminis a Saturno ad nos reflexi causam esse. Quin arbitra-Pu-ώ mur, si Saturnus nullo quam so-st.. .. lari lumine iuuaretur, illustrare-- quam turque,eum haud illustriorem no-
- ἡ ἰ bis appariturum quam faciem Lunae sitientis, seu nouae: plus enim reuera terram Lunae & econtrali e telluri luminis ministrare necesse est, quam Sol in tanta remotione Saturno. Neque enim possibile sciret Saturnum, dc praecipue etiam Iouem tam vivaciter & intense splendescere, nisi aliunde etiam quam a Sole sibi lumen conquirerent.
Denique cum Iouis telluri vicinioris splendor , Veneris etsi soli sexduplo vicinioris claritati tamen haud multum cedat: si uterque solum a Sole illuminaretur, qua ratione,obsecro, ergo Veneris lumen Iouis lucem non minimum sexduplo etiam excederet
MEMBRUM VI. De maculis, stu potius stellii
Solaribus. P Lurimae certe nostro tempore in Solari disco obseruantur nouitates ope nobilissimi
265쪽
instrumenti teles copii quae totam Siquidem perplures dies & horas
Venerandam vetustatem latebant sub Sole permaneant & supra ho-
sorte. - risontem consipiciantur, idque et-Primo namque Sol in Oriente iam in dissitis locis icilicet Ge &occasiue lipticus, seu ouatet, ob- mania,Gallia,&Italia, simul eun- longaeque figurae cernitur. Secun- dem Solis locum, bc unum modo,idque maxime oriens & Hori- tum seruare obterueptur depre-Zontem ascendens , aut descen- hendanturque : de quibus plura dens,iremulus, quasi feruentissi- vide apud alios , maxime apud mum pes ebulliens deprehendi- Galilaeum , & R. P. Scheinerumtur. Soc. Iesu. qui integrum librum Tertio eodemque tempore or- de eiusmodi maculis δc faculis Soturus,aut horizonti vicinus quan- laribus conscripsit. Solent autem doque in sua circumferentia exti- & faculae supradictae prorsus cumma, quasi serratus apparet. maculis eundem feruare motum;
Qo arto quibusdam maculis & hac tamen lege, ut in parte orien- faculis lucidioribus, discus Solaris tali faculae maculas praecedant, in refertus conjicitur, quarum hae occidentali sequantur, in medio certe haud aliud sunt quam luci- vero dispareant omnino.Cumque dissimae quaedam areolae caeteris non sit credibile, aliquid in rerum partibus Solis magis intese splen- natura corpore Solari esse magis dentes & spicula sua emittentes. lucidum; sinc non abs re videtur Maculae vero Solares mirabili Galilaeo, asserere dictas faculas in varietate 5c magnitudine & motu ipso Solari disco haerere; & quia cudistinctae, videntur esse oculo ad iaculis maculae prorsus eundem sensium corpuscula , S: portiones seruant,& obeunt motum, conse- subnigrae, discum Solarem ober- quens eidem esse videtur , etiam
rantes,neque certo numero,neque eundem cum faculis obtinere lo- certa motus constantia adhuc cer. cum :at locus facularu probabilinto definitae. sima coniectura est discus Solaris, Sunt namque disico Solari tam ergo etiam macularum. Impossi- vicinae ut ab eo quasi nullo queant bile enim alias videtur quomodo sensu separari;omni quasi respectu cum faculis tam constantem pos Solis parallaxi carentes, eamque sint subire maculae motum , in solummodo subeuntes,quam ipse . quantitate & qualitate tam aequa- Sol subire deprehenditur. lem nisi eodem loco, dc circulo
Vnde secundum aliquos dicen. ambae continerentur. dum&concludendum videtur,di- Et velo mirum videtur dictactas maculas nullatenus in aere rum macularum motum dc tran
versiari, sed Soli esse vicinissimas: situm, bis tantummodo in anno hoc
266쪽
hoc est Sole in V. & Δ.existen te,)lineas rectas describere in disco Solari;alijs vero anni temporibus, perpetuo curuas delineare vias. Quando vero iam macular dictae oculo noltro a parte sinistra Solaris disci orientalis, apparere,& ad occasum seu occultationem properare incipiunt in parte dextra & occidua, tunc termini orientales eiusmodi apparentiarum per 6. Menses sunt inferiores terminis oppositis occultationii per aliud vero 6. Mensium spatiu contrario
modo sese habent; adeo quod solummodo per duos dies Anni, hi termini deprehendantur recti &in aequilibri oes , quibus finitis,
inclinatio transitus macularum,
de die in diem incipit augeri,donec 3. elapsis mensibus, adstim mam obliquitatem peruenerint: ex quo loco tandem dentio diminui incipit inclinatio transitus, donec per tantundem temporis spatium, ad
Verumtamen cum Copernicani hunc macularum motum in
corpore solari ut falso arbitrantur quidem 3 existentium motui terrae, adscribere soleant, Optime sane eorum fundamenta diruemus,si negemus hasce maculas,ipsi solari disco inesse, sed potius cim
ca eius extimam circumferentiam
volui, serrique circulis plano eclipticae aequidistantibus: quemadmodum etiam Comites Iouis, circa Iouem , laterones circa Satur.
ntura, Venus,& Mercurius denique circa Solem feruntur. Certum namque, vel saltem credibile videtur Mercurium, &Venerem , in coniunctione cum Sole, in disco eius quoquo maculas efficere posse, si lynceis oculis eorum cum Sole congressum cernere nobis liceret, sique magis propinqui Soli forent &c. Quid ergo prohibet,eiusmodi maculas extra solarem diicia, ceu stellas & Satellites solares circumferri. Et quidem etiam ab antiquis stellas in,& circa Solem esse obseruatas testantur Historici. Nam Augusto G sare in prima iuuentute Vrbem intrante, circa Solis discum stellas vi fas esse ferunt. Deinde tempore Caroli magni, ut habetur in eius vita,stella in disco solari etiam sine tubo optico, quasi macula subnigra consipecta est : quam quidem esse Mercurium putabant. Affero hi storiar verba. Stella Mercurii i Ο. οἱ April. ausa es tu Sole, quasi macula parua GT nigra, tamen paulo superius medio centro eiusdem sileris: quie octo die, a nobis ita consipesta est. Sed quando
primum intrauit, 27el exilit, nubibus impedientibus non potuit adnotari dcc.
Vis autem dicam & meam sententiam de maculis & faculis solaribus en creberrimis obseruationibus munitus pace Gallitati &aliorum doctissimorum Virorum libere quid sentiam aperio. Itaque cum praeter maculas
qua dam lucidissimae appareant in disco
267쪽
tempore una cum maculis solaribus Solem circumeuntes, signum hoc euidentissimum esse reor, di .ctas maculas non in Sole, sed extra eum serri, esseque quasda stellas,seu corpora opaca quidem, sed tersissima, & lucis recipiendae a Sole aptissima prout corpora sunt aliorum Planetarum .Quo supposito siquidem faculas simul cum maculis indiuidua societate circa Solemperpetuo ferri videamus,facile etiam huius rei causa tandem talis detegitur. Si videlicet dicamus suti reuera valde verisimile
videturὶ illas faculas nil aliud esse,uam intentissimae lucis a Sole in ictas circumcursitantes stellulas, seu partes & corpora opaca immissae , in ipsum Solem intensissime retorsam reflexionem, &spicularum repercussionem, rei r- radiationem, aut reuerberatione:
ita ut stellae illae quae Solem inter& oculum nostrum obiectae & illa parve,quam nobis obvertunt, obscurae S maculae apparent squalis&ipsemet Luna tempore eclipsis quidem videtur, & tamen reueranon est. facie a tergo, parteque qua Solem immediate , vicinit si- me sorsan respiciunt et vehementissime &vivacissime a Sole illustratae,simul & eodem instanti aliqua sui parte, denuo in Solem ipsum lumen ab eo receptum reste-ctant: hincque fieri verisimile videtur, quod faculae perpetuo maculas , uno motu comitantur:
nam stellae diei seu maculatὶ sic
a Sole qua Solarem discum respicunt illuminatae & circa Solem delatae, necessario etiam,& continuo locum, radios & lucem reflexam in Sole mutant ac quas umbrae corpus comitantur, tanta quidem proportione,quanta ipsaem et circa Solem mouentur. Et haec ratio est quod dictae faculae, maculas seu stellas retro illuminatas, modo praecedere, modo vero sequi videantur maculas &ceu peculiaria quaedam corpuscula circumferri&c. Confirmatur,
Cum enim lux sit qualitas quq dam necessario indigens subiecto,
cui inhaereat, & non verisimile vi deatur illas faculas in corpore Solari hinc inde motum iri,locumque mutaturas,si in disco solari Marent : necessario ergo concedenda erunt quaedam subiecta apta lucisque receptiua, quibus extra lolare corpus , velut Lunae, a Sole emissa inhaereat δc denuo in Solem efficacissime reflectatur, sicque lumen partesque Solis, ubi incidunt faculae illae lucis, ut inte- dant, lucemque multiplicent necesse erit. Hoc verum esse experiri poteris,si deauratum globum Soli exposueris, seu etiam lumini candelae,eumque lumen inter & te obis-cias, paulatimque circa illud obvertas: nam ea qua tu globum, Nipse te respicit parte obscurum &si paruus erit quasi maculam lumini candelae inexistentem vide
268쪽
bis) retro tamen facie Soli & candelae obversa, essicacissime aliquo puncto illuminatum cernes , lumenque suum tale ad ipsum cana delae lumen reflectere; adeoque ipsum in puncto incidentiae intendere experieris: quod quidem optime luccedere posset si lumen candelae corpus esset sphaericum
.. Verum acci pe duos globos de-
auratos, Optime politos : ncque in Sole utrumque disponito ad lumen .. - candelae,seu Solis, ut unus lucem at illa, β- Sole aut lumine candelae conce-- ' piam, in alterum reflectat: videbis
enim illico lucem in globis intendi,& quod si postea, immoto uno globo, alterum circa primum sic
obvertas,ita tamen ut refleXOs radios ab immoto globo non diuertat, videbis ad motum globi, continuo etiam illam faculam in globo primo & immoto ad motum alterius mutari, eadem prorsus motus proportione, qua globus secundus lumen in primum reflectens sertur. ais. Dices: si maculae solares es.sent eiusmodi stellae quae circa solare corpus cursitantes, & radios a Sole conceptos in ipsum Solem reflectentes illas faculas in Sole causarent : sequeretur faculas &areolas dictas multo debere esse maiores, quam reuera sunt&videntur,Vtpote proportionatas suis maculis seu stellis circa Solem delatis,quq tamen tantae quandoque apparent inque se esse deprehenis Pars L
duntur quanta esse potest tota Asia, Africa, & Europa: sed hoc videtur contra experientiam pugnare , cum respectu dictarum macularum minimae appareant ', ergo
quod dictum est,non videtur possest .ire,aut aliquid probabilitatis ha
Resip. Revera hoc idem confir. Restissio. mare probabilitatem dicta. Nam lumen ex corpore politissimo , dctersissimo in aliud reflexum , valde paruum quidem,sed intensissi inum esse deprehenditur, utpote quod in unius tantummodo quasi stiperficiei conuexae & politae puncto illuminato,lumen conceptum reflectat, &ideo nunquam etiam magnitudine sua totum corpus
globosum unde proscctum est aequare possit. Quod quidem pla-ccat experientia rerum magistra
semel per supradictos globulos
deauratos probare, & videbis vera esse quae diximus. Quod si liceret experiri, num
videlicet eaedem numero, quantitate,qualitate, & intensione luminis faculae,semper cum ijsdem numero,quantitate & qualitate maculis ad eundem Solis punctum
certo tempore redituri: eundem que motum costantissimum cum
maculis obituri essent: certissimo quasi argumento tunc fore arbitramur, scilicet saepedictas maculas non esse corpuscula nigra in disco solari contenta, sed stellas quasidam vicinissimas,seu corpora opaca & luminis recipiendi apta,
269쪽
retro qua Solem intuentur facie,a circulos, circa polos alicuius alte- solaribus vicinissimis radijs, in- rius axis necessario terra quies. tensissime illuminata, iubarque cente Soli attribuendi, in quorum conceptum in Solem ipsum ubi i circulorum semidiameter,quanti- vicinum reste tentia. tali inclinationis eiusdem axis res-Qua etiam sententia Sol sine pondeat ; cuius & tempus periodi-Macula seruatur, dc optime Phoe- cum anno constare necesse foret nomenum dictorum, apparen- eo quod hoc ipsum sit tempus, intiumque areolarum illarum sola- quo omnes macularum apparen-rium rationes redduntur. tiae, &diuersitates restituuntur in Quid enim cogit nos,entia tam earum transitu.Quod vero exsup- ignobilia in Sole fingere & multi- positione huius axis conuersio, seu plicare,sydere regio &semper sine per alterius axis polis necessario macula, ab omnibus hactenus ha- fieri deberet, argumento sunto bito 3 cum Iouis, & Saturni comi- maximae inclinationes, & incuratatus,Venerisque,&Mercuri j circa uationes semper eadem magnitum..ta Solem conuersio nobis sussicien- dine apparentes. solam et tissima signa & argumenta sub- Itaque cogeremur fateri & ad- .is ministrent, non esse impossibile, mittere duos circa proprium centaniora. immo valde probabile saepedietas trum in Sole motus, distinctos su- maculas nostro tempore in disco per duobus distinctis axibus, quo- solari obseruatas, esse quaedam sy- rum unus anno uno, alter vero dera Soli vicinissima dc circa ip- minus uno mense conuersionem
sum haud aliter delata, quam V suam finiat: quod quidem imposnnus & Mercurius: qua ratione et- sibile,vel saltem dissicillimum, &iam non tot absurda cogemur ad- intellectu durissimum videtur. mittere in Mundi oculo lucidissi- Deinde, si macularum locum mo&c. intra & non extra corpus solare Nam seu si stantibus maculis in constituamus,aliud absurdum ad corpore solari velis mobilitatem mittere cogemur, & est: quod ei- terrae asserere,seu Solis motum per dem Soli alios adhuc duos motus eclipticam tueri, nisi dixeris ma- debeamus tribuere, & quidem ad-culas esse astra quaedam solarem huc super alijs duobus axibus di-
discum extra Solem circumeun- uersis; quorum uno describaturtia, lumenque conceptum in So- ecliptica per annum; altero verolem reflectentia, dc faculas illas es- delineentur circuli paralleli, seu ficientia: cogeris inquam profecto spirat singulis diebus respondentes cum stabilitate terrae admittere aequinoctiali lineae &c. Solem super tali axi gyrari debere, Adeoque stante hac macula- cuius poli quidem duos describant rum sententia, Soli quatuor mo
270쪽
tus inter se minime congruentes,
super diuersiis polis facti attribuendi sunt. Quae tamen omnia tan
quam superflua declinare licebitii nempe dicamus, illas maculas
lant: dc opinionem suam ab ultimo exitio eripiant. Revera enim facularum motus in disco solari, cum maculis tam regulariter circa discum Solarem delatarum, for- non es le quid corpori solari conti- tissimo argumento sunt, dictarumnuum vel inhaerens aut infixum, neque ad ipsius gyrationis motum tam multipiciter moueri,iamque
varie ferri : sed esse astra qualiacumque, seu corpora extra, dc circa dii cum solarem. vicinius delata, proprijs motibus δc circulis ditata,luminis receptiua, eis cacit sim Eidem postea in Solem reflectentia, sicque faculas illas, seu areolas lucidiores apparenter tantum in disco solari mobiles)causantia cproducentia scilicet solius eius modi luminis reflecti in Solem reuerberatione,& reflexione. Neque etiam aliam & meliorem rationem .physicam motus dictarum facularum, & loci mutationis ea- macularum locum , & motum
non intra, sed extra & circa Solem fieri; est eque stellas, & astra, ut dictum est ob vicinitatem Solis intensissime illuminata , & consequenter vivacissime conceptam a
vicinissimum reflectentia. Nam faculae nunquam sine maculis apparent; ergo reuera a maculis causantur.
Dices,non semper tot apparere iaculas quam maculas, quod tamen seri necessario deberet,si maculis faculae producerentur et ergo falsum videri ea a maculis causari. Respondeo hoc ideo euenire,quod Rius M. quaedam maculae sint minutissi-rundem continuae alsignari posse me,&quassi visum omnino fugien- videtur quam iam dictain. sullis ρ- Hinc neque Galilaeus, neque lamiηpiη- alij Copernicani , ex hoc triumphum ante Victoriam canent, ca- mala tmadetque eorum argumentum pro .is 'hia motu terrae ei ulmodi macula rium motu rum motu desumptum, neque de-
δεμ inceps opus habebunt uti plorum verbis utar) Ptolemaici, & Aristotelici solidioribus argumenti S,maioribus coniecturis, & firmioribus experienti js; quo tanti ponderis obiectionem pro motu terrae, &contra stabilitatem eius, ab iplanaturas ut putantὶ factum, refel-
Pars Lles : hinc cum semper minus lumen,'uam ipsis habeant & sint, tu minota seu illuminata corpora uno quasi tantum ex puninoem cacit sime reflectant': fieri non polle ut omnes faculae, sed tantummodo aliquae & maiores a maioribus stellis causatae & in Solem reflexae, appareant &c. Hisce itaque adductis probabi- ε moti lissimis rationibus, valeat Galilaei potissimum inde pro motu terraeso in tam pompose allatum argumen-