P. Gallandii ... Contra nouam academiam Petri Rami oratio. Ad illustrissimum ... Carolum à Lotharingia

2쪽

χ il

nali & principi Carolo a Lotharingia Petrus Gallandius

S. P. D. Vanta uis ueritatis sit in eximia &illustri natura,ad quam ratio & co- formatio doctrinae accessit,quamq; facile in ea contra hominum ingenia, calliditatem &insidiasse defendat, Cardinalis illustrissime, Parisiensis schola in te non minore laude & gloria tua,quam maximo suo & literarum bono nuper experta didicit. In ea enim causa qua fiduersus Petrum Ramum Aristote lcm 5 philosophiae tradendae rationem maiorulagibus nobis traditam, & tam longo annorum dccursu sine controuersia probatam,cum hic est ses, defendebat: cum plurima sibi aduersa extra causam pro aduersario faccre iudicaret, & ideo praeproperam iudicia fiastinationem ualde formidaret: ea tamen animi modoratione 3c a quitate arbiter primum honorarius,dcinde inter iudices iuratos ea grauitate disceptator sedisti, ut omnes facile perspiccret, ut lancem in libra ponderibus impositis,sic animum tuum captioni &calumniae clausum,uni perspicuae ueritati cedere. Nam cum cssent complures qui dum nimis ambitiose suos liberos honoratos quam sapientes malunt,multum operae laborisque in Aristo-

3쪽

tele consumendum non putarent, aut nouarum rerum studio iudicij experte rerum sucum ueritati anteponeret: poetarum cu philosophis com iunctam explicationem a Petro Ramo introduci caeptam, & quam ille philosophiae eloquentiaeque,id est loquacitatis & stultitiae colunctio

nem adumbrat,tibi probare uellent: citisque aduersus Aristotelem quem ignorarent calumnias tegere & dissimulare contenderent: cam tuta

men pro schola & eius uetcrc disciplina sententiam dixisti, ut ueritatem, sanctitatem & fidem multo plus quam gratiam aut alium queuis humanum assectum apud te ualere plane omnes Mnimaduerteret.Et certe res, a qua reipublicae in

columitas saltisque pendet,eiusmodi fuit, ut hac

rectam iudicandi rationem, aut etiam maiorem seueritatem flagitaret. Cum enim iuuenilis institutio disciplinaque sine aliqua reipub. mutatione & conuersione mutari no possit: & hac de causa Plato, Aristoteles,Lycurgus, caeterique egregij lcgumlatores eam imprimis sanciendam,nec te mcre mutandam centuerint: praeclare & graui ter omnino cum senatu censuisti, ut Petrus Ra mus,qui iam totos septem annos quietum & coipositum literarum statum seditiose in hac schola sollicitat,de grauium uirorum senteti qui quaterni de singulis ortilibus deligerentur, quod esset in more institutisque maiorum positum,de inceps sequeretur.Nam cum ex nouae academia i . libidine

4쪽

libidine iampridem omnibus aduersetur, ueterii scriptorum nemini,non Aristoteli, non Quinti liano,non Ciceroni parcat: Euclidi,Galeno,reli quisque primae notς fere omnibus auctoribus cominetur: nihil cos omnes uidisse in artibus, omnia conturbasse & confudisse diobolaris magi ster uocis erctur: professionum uices utiliter de prudcnter a maioribus discretas misceat 3c con

Iundat:ex poetis philosophiam quam ex philosophis multo melius doceri contendat:in hac umbratili philosophiae de eloquentiae coniunctione,

non Aristotelem,non philosophiam, sed poetassere tantum doceat: Aristotcsem partim impietatis plenum,partim rerum captiosarum de inutilium,uel non attingendum,uel per compendia quaedam de summa tantum capita lege lum, uel etiam discipulis citra praeceptoris operam committendum csse assirmet: euangelium cum philosophia confundat, prodigiosisque omnino opinionibus imperitos & incautos adolescentes liribuat: ad contemptionem derisionemque classicorum auctorum dira obtrectatione impellat,

contra omnem rationem ueritatemque una im

pudentia armet:quiduis dicendi scribendiq; contra omnes cuiuis libertatem licentiamque largiatur:maiorum leges labefactet, & ad errorem suti confirmadum malitiosa interpretatione depra uet:hqc inquam tot tamque grauia in perniciem bonarum artiu cum temere nimis suscipiat,

5쪽

mo non prudens exitum audaciae tam effrenatae pertimescet, Δί talem hominem omni ratione . frenari comprimque debere existimabit. Cuius causa cum ita a mente & ratione uacua sit, ut Mpud doctos, graues, prudelesque nulla refutatione indigeat: quia tamcn in speciem probabilis adolescentes consilij & iudicij inopes,aliosque semidoctos in cam quam diximus capitalem fraudem impellit: ut habeant quo admoniti uel resib piscant, uel sibi ab eius insiciis caucant, neue ille si se a nemine scripto reselli uiderit,sibi nimium placeat,pro uetere scholae huius disciplina &philosephia peripatetic illi, quantu tempus & sp

tium.tulit,respondendu duximus.Id aute cuiusquemodi est, illustrissime Cardinalis, tibi dican-gum, & in tuo nomine diuulgandum csse put uimus,cuius ut acre & perspicax ingenium,iudicium prudens & graue,doctrinam multiplicem, doctorum hominum qui te comitantur sermonibus & disputationibus quotidie crescentem cu. multis admiramur, ita te syncere ut caepisti, & grauiter de hac litterarii causa iudicaturum esse confidimus. Et quaquam Pctrum Ranaum iampridem in tuam clientclam deditu a te diligi non ignoremus,quod ita natura illustrium & excelso loco natorum feri,ut suos clientes odisse non pos sint, quia tamen te hanc tota scholam non minore charitate prosequi,& ex duobus quos ames ex philosophi sententia eum a quo ueritas stabit, alteri

6쪽

teri antepositurum esse certo scimus, te prospero optimae causae successu apud te nullo modo cubitare possiimus. Quod si nunc nostrum conatum publicae utilitatis causa susceptum tanto animi candore acceperis,quanta animi propensione &religione tibi dicatum csse cupimus, erit quamobrem cum tota schola te in hoc tanto rerum di uinarum atque humanarum fastigio locatum, tuasque incomparabiles animi ingeniique dotes magis ac magis suspicer admirari,colere,& uc-

7쪽

Εxtraict des registres de partement.

A P R E S auolt ueu par la Couit Ia requeste E elle present se par Michelde Vascosan imprimeur dc libraire enl'Vniuersite de Paris,inec lacte dc certificatio dii Doyende la faculte de theologie, commis par la Cotiri ou licude Rectetit de ladicte Vniuersite ,& des deputeZ docteursen theologiesigne Zen ladicterequeste, declarans auo irueu tellure intitule: Petri Gallandij professoris Regu pro schola Parisiensi aduersus noua academiam Petti Rami oratio: lequelliure it Z auoyet trouuebon, catholicque, dc coire les opinios dudict Ramus utile & comode potirl institution dc discipline de ladicte Vniuersie:, A ladicte Couri permis & permet audict de Vascosan pouuoir ice-luyliure imprimer& exposer enuete, defendant a totis au tres libratres re imprimeurs deceressore t impressiond'iceluy liure dedas deux ans prochains,sans ladii eu& cosentement dudici suppliat,sur peine de confiscation desidicta liures qui autrement seroyent imprimeZ,5 d'amende arbitraire. Falch en Pariement te dernier tot d Auril,l'an init cinq cens cinquante ung.

Camus.

8쪽

PETRI GALLANDII LATI

narum literarum professoris Regh,pro schola Parisiensi contra nouam a

academiam Petri Rami

oratio.

V o D uterq; Gracchus olim clueoque alij seditiosi facere solet,ut prς- sentium rerum statu conuulso, n uum & suae libidini aptu inducant, seque perturbatis rebus principes constituant: id Petrum Ramum rerum omnium incurabili is stidio laborantem, ut philosophiam in hac schola constitutam, ciusque parentem Aristotelem

euertat,suaque prodigiosa somnia inuehat,sum ma ope contendere animaduerto . Ut enim illi suis facinoribus semper rcip. utilitatem,libertatemque prςtexunt,claros,eximiόsque uiros tum uiuos auctores sociosq; proferunt,tum ex omni antiquitate repetunt, 'uosum exempla auctoritatemque sequi se pro eantur: ita Ramus cum pestem atque cxitim ueteri philosophiae eiulq; parenti iampridym meditetur , inepto libello quem pro phesiasophica Parisiensis academiae ratione inscripsit,productis eius legumlatoribus, citat ue eorumdem sed detorte & deprauatelencus,& magnorum uirorum ementata auctorix ate, quod destinauit, sic perficero posse man

9쪽

P. GALLANDII ORATIO

mum induxit. Quod quo tectius occultiusque

conatur,ut tanquam uelo suae cupiditati obtento,arce literarum capta, rursus aliquando aperte bacchari hominibus per insidias circunuentis queat:ita maiore cura,prouisione,diligetia, perniciosis eius conatibus priusquam maiorem plagam accipiamus, occurrendu esse iudico. Nam cum bellum nultu magis formidandu sit, quam quod occulte & ex insidiis geritur: co exitialius hoc malum censendum cst , quod nunc non ut olim aperte signo dato,sed oblique,clam &quasi actis cuniculis sese insinuat,serpit & irrepit in animos imperitae, nec recte tantς rei pondus expendentis iuuentutis. Quae inim simulatio,quis dolus malus, quae fraus maior fingi cxcogitari

que potest,quam qua hodie a Petro Ramo philosophiae a maioribus constituit perturbatio,aut potius subuersio tentatur ὶ Qui cum annis superioribus unum illum & germanum philosophiae

parentem Aristotelem sicarium,latronem, parricidam appellat omni contumeliae genere ue-Xatum, suorum popularium tanquam ostractomo damnatum scholis eiec1ssct:ncque uim aper tam suo malo admonitus prospere succedere in

telligeret: exuto lupo, vulpem indutus, eodem nuc led mirifice circunscripto, atque ad derisio nem, subgillationem & contemptum Mento, adumbrata nescio qua eloquetiae & philosophiVex suis suor inique somniis consarcinata coit in

10쪽

pRO SCHOLA PARISIEN.

ctione, se scholae Parisiensis a maioribus constitutae causam agere, ei contra docentiu in ea imperitiam & importunitatem patrocinari, mai rum instituta, loges, mores & disciplinam sicquiprofiteri audet. Atque ut minore hominum re prehensiione cum cursum quem opinionis errore sibi finxit tenere, ad explendam hominum uiditate noua quotannis Obtrudere, de in quenuis procaciter gebacchari possit, academicam si diis placet) sectam dubitationis S inconstantiae

parentem, disciplinarum omnium perturbatri cem,philosophantium omnium calculo iampridem explosam,Christianorum sentetia damn tam,se cum suis studiose amplexari & reuocare in lucem gloriatur. In quo quantum a mente co-

siliόque deductus sit, etiam ex eo manifestu est, quod non iam simplicibus & inconsideratis adolescentibus, quos tragicis suis dcclamationibus facile infamare potuit,scd sapientissimis, grauissimisq; in hoc Senatu terraru orbis principe iudicibus ab omni leuitate, inconstantia rerum novandarum studio, denique sentcntiarum uelut tempestatu conuersione abhorrentibus, ineptis.

simo libello uanissimoque sucum se facere posse arbitratur. Quid Z an ignorabat ab iis rerum forensium cura dcfatigatis,cum L lij Scipionisque

conchas & umbilicos ad Caietam & Lucrinum lcgetium exemplo nugari & laxare animos uellet,suas illas praeclaras animaduersiones Aristo-