장음표시 사용
31쪽
necesse est no patitur illa codcm tempore amatorem ancillis suis & sibi inseruietem. Ita de philosophia iudicandum: ancillas illa gramaticem, rhetoricem, poesim, historiam hisci:cas suo a maiori familiariter esse cognitas, priusquam ad se ueniatur non indigne fert:ut autem quo tempore frueda uere expetitur, pars amoris S: studij in ancillas transferatur, non sustinet: suae enim formae, gratiae, dignitatis,tantarumq; opum sibi conscia se dignam existimat ad quam potiudam amatores, posthabitis omnibus, equis uelisq; cotendant. Et quemadmodum sua mysteria mandari monumentis literarum ab eo gaudet,qui ea disponere llustrare, & aliqua delectatione alli cere lectorem possit:ita propter orationis lenocianium frigide & segniter tractari refugit. mauult etiam suam sapientiam indisertam,quam lida rerum cognitione destituta loquacitatem. A philosopho,inquit Cicero, si adserat eloquetiam,no perncr:si1 non habeat,non admodum flagitem: dc quemadmodum quod alio loco aitὶ Graecoruncmini contigit, ut ex aequo philosophiam eloquentiamque tractaret, immo qui non suo stu-gio delectatus alterum cotemneret: ita ficri uix, immo ne uix quidem posse puto, ut nos quibus non ut Romanis olim & Grςcis hae linguae a n etricibus traditς tanto labore parantur,eodem te pore recte possimus & uere pnilosophadi, de bene dicendi doctrinam comparare.Huc,si diis pla
32쪽
cet,quod omnibus notum est, neque nos repugnamus,ὸ Cicerone corum qui philosophia cum eloquentia coniunxerunt, ex omni antiquitate accruum transcripsisti,&furum more signis Mblatis pro tuo uenditasti, aliaq; insuper e nostrae religionis doctoribus exempla cumulasti, quasi eadcin sit Cicoronis causa quae tua,aut in eo comtrouersiae nostrae cardo uertatur. In quo mihi pularios, uentilatores , caeterosq; prestigiatores miraculis & ludibriis oculos praestringentes imitari uisus es. Qui enim ex eo quod fuisse homines ais
plialosophiae & eloquentiς peritos offici posse arbitraris,quod sumis,ut coclem tempore cum philosophia cofusis prosessionum uicibus poetae,nistorici, rhetores, Δί id authorum genus in scholis explicandi sint An aliter homines philosophi &caeterarum artium periti esse non possimi, quam si eodem tepore ab iisdem praeceptoribus omnes artes doceaturΘQuid in cςteris huius scholae gymnasiis, ubi cius instituto & legibus philosophia
traditur,oratores,poetae, historici,& reliqui humanitatis auctores no docenturi Tu qui tot annos in iis didicisti, & priusquam ed tua insania progressa esset docuisti, ignorare aut dissimulare potuisti nostros discipulos, nis1 dccursis uelut a
carceribus ad metam grammaticorum, histori corum,poetarum,oratorum stadiis ad philosephiae sacra no admittiὶCicero enim,quod omnibus usu uenit & prope concessum est,ut quasi sua
33쪽
sponsam, arte qua floretissimus de celeberrimus euasissct,ornaret dc amplificaret,eam ad speciem quandam absolutissimam comprehensam sola mente reuocauit, dc omnium artium scientia, quatam in nullo mortalium uiderat,instructam esse uoluit:atque ut ex animis hominum falsam opinionem dclcret,quam rabulae indocti de loquaccs rhctorculi sola artis praecepta ad eloquetiam sussicere assirmantes persuaserant,ex persona Crassi contra Antonium pro eloquentia ac demice disputantis ad eloquentiam non phil sophiae modo,sed etiam reliquarum artium c gnitioncm necessariam csse uoluit. Atque utici uiro qui audientium animos inflammaret, dc in quecunque affectum uellet, flecteret, cuiq; reip. administrandae gubernacula committeret, maiorem addoret auctor1tatem,non solum his artubus ueris'; Sc solidis animi bonis,sed dc uoce, dc uultu, actioneque decora, & caeteris quae tum a corpore tum a fortuna proficiscuntur,cum locu
pictauit. Cumque essent qui tot disciplinas in diuersum tendentes perdisci posse negarent,&pugnare quodammodo inter se philosophiam
dc cloquentiam errore pudendo putarent, hunc exemplorumaceriau quibus plurimos de sapientcs 5c disertos fuisse probaret, cumulauit. u'
autem Ordine,qua ratione, quo modo aut docedae praeceptoribus aut discipulis discendae essent, nullum hoc loco uerbum fecit. Atque in tot ho
34쪽
minum illustrium exemplis a te ad confirmandum tuum errorem adductis,quos & dissertos &sapientes fuisse concedimus, uix unum ostederis qui ad hac rationem, quam nouam introducere nimis temere ausus es, artes uel didicerit uel docuerit.Maior pars corti nunquam docuit: & quihoru docuerunt, uni studio addicti,alterum aut contemplerunt,aut suo colenti aliis cesserui. Athetiam inrep. uersati, sapicntia delectati reip. administrandae & ferendis legibus uacaucrunis causas uix unquam actitarunt, aut eloqucntiae munus ullum magnu exacueriit:alij uicissim priore parte uel spreta uel omissa,uni eloquentis dediti, causis agendis,consiliis dandis,habendis que cocionibus uitam omnem transmiserunt. Quando enim Lycurgus,Solon, Pithacus docuerunt, aut in rep. constituenda & regenda occupati no in
gis sapientiae quam eloquentiae studiosi uisi sunt3 Quando in eodem si pientiae stἀdio sed dispari
consilio currentes Pythagoras, Democritus, A naxagoraS,rcrump. administrationem refugietes non magis philosophiam quam eloquentiam amplexati suntὶ Quis rursus Themistoclem, Periclem,Theramenem, Demosthene in rep. uer sanies cloquetia magis quam sapientia floruisse,& in urbibus docentes,a rep. tamen abstinentes, Gorgiam Thrasimachum , Protagoram, Is
cratem sine philosophia cloquentiam coluisse ignorat ξ Quid Socrates Platonis, Xenophon
35쪽
tis,Ciceronisque testimonio non minus eloquetia quam rerum cognitione summus, nonne sapienter sentiendi de benedicendi scientiam suis disputationibus separauit 3 Demosthenes Platonis auditor cum esset, S audito Calistrato,statim a Platone ad illum defecisset, an non satis co tempore Athenis discretas suisse professiones arguit Anno Quintilianus discretas professionum ui cos fuisse diserte testaturὶ Quamobrem cum Ciaccronem Quintilianumque quos ad confirmandam uesaniam tuam detorte & dcprauate hoc loco citas, tuis in illos impudetibus animaduersionibus grauiter accusaris,eos artes omneS confudisse & conturbasse, quae secretae dc sciunctae essent,omniaque peruertisse criminatus sis, ne minus ignominiose & contumeliose quam Aristotclem ipsum tractaueris, cuiuis manifestum csse potest,te nihil iudicio,sed animi quoda morbo omnibus contradicendi,& ex acaciemiae nouet libidine omnia rosellendi pcrniciosa haec inuenta quotidie noua spargere.Tantone lethargo laboras,ut ad ea in memoriam reuocanda quae a te contra hunc locum in utruque scripseris,excita ri non possist Brutas tuas questiones,& quas in
Quintilianu disquisitiones scripsisti explica, &contra hanc coniunctionem,quam ipsis auctoribus hic probata csse uis, tua in utrunque toni trua dc fulgura recognosce. Rus cum magna calumnia longe alio tu quam ad Ciceronis Quin
36쪽
tiliamq; propositum in ipsos vibraueris,& nunc tecum pugnans,&ab iis quae tum scripssisti dissi
dens, eos uelut auctores falsae tuae opinionis ci tes, luce meridiana clarius est te his tam obli que & detorte productis,non aliter quam lucis radiis ex pelui aut speculo reiectis,hominu oculos excaecare uoluisse. Ex tanto hominum numero, quem nihil ad rem protulisti, neminem uides,qui ad huc modum artes didicerit, aut do cuerit,immo qui in uitς quod secutus esset insti- , tuto,hanc coniunctione ex aequo seruauerit: qui quamuis genus utrunq; perdidicisset, uno dcleiactatus, non alterum contempserit. Ciceronem, Quintilianumque ut suum oras rem ornarent,
omnibusq; laudibus ueluti deum quenda regem dis ciuitatibus aptum cumularet, hanc cum Clo quetia no philosophiae modo,sed iuris etia ciuilis
mstoriarum,omniumque rerum coitinctionem
cxpetivisse.De scholarum in quibus pueri artes publice docerentur,institutionc,deque modo &ordine tradendarum in his disciplinarum, hoc loco nihil suspicatos esse,immo aliis locis longe aliter de his & sensisse,& esse locutos neq; igno
rare , neque dissimulare dcbcbas: ut uehementer non mirari non possim,qui cum hac tam aperta inscitia& calumnia cruditorum no modo aspe ctum & sermoncs de t sed etiam mentes cogi tationesq; ferre omni pudore exuto possis. Qu9dsi in tanta rerum apertarum ignoratione ore ni
37쪽
mis duro dc ferreo nullo pudore commouere,
quem tibi locum inter doctos relictum iri, quid
te futurum speras Z Immo quam non poenam dc ignominiam expcet Z At Aristotcles,ais, utruque factitauit,cum florere Isocratem discipulo ru nobilitate vidcret,eius cmulatione citato,paululum immutato de Philoctcta uersiculo, rhetoru more docero coepit. Hic cnim turpe sibi ta ccre ait,cum barbaros,ille autem cum Isocratem pateretur dicere. Eum tu nodum uindice dignueste ad quem di luendum dco uelut cx machi
na opus esse putauisti. In quo si quae causa Ari stotelem ad id impulcrit, de qua ratione id siccc-rit, potius cosiderarc, quam ut uiperς omni cibo
solent,sic tu rebus omnibus ad coficiendum ue nenii abuti maluisses,mea refutatione nihil opus
fuisset. Aristotelem non quod aliter philosoplata recte doceri possc non putauerit,aut quod alioruinstituto qui uci tum doccbat, uel ante ipsum Aiathenis philosophiam docuerant id fieri uel auia dierit uci uiderit:sed emulatione Isocratis,sed in uidiae gloriaeque stamula incitatum, hac nouam uiam ingrcssum ipse testificaris. Quam ad rem rcfutandam quid cssicacius, quam ea causa quae
ad id Aristotele impulit,tibi opponi potesti a quam si tibi constare uelles, quod ab Aristotele
38쪽
ctus a me cuneus uideatur,omissa quae Aristotclem incitavcrit causa,cuiusmodi fuerit noua haec ipsius pbilosophiae docedς ratio,intueamur.Qui ante oratione breui,pressa,acuta,limata,philosophiam docuisset,ad quam quia orationis ubertas& ornatus deesset pauci aspiraret,doctrinam sua eandem orationis opibus armare & illustrare instituit: cumque orationis exercitatione coniunxit,locos inugnes de philosophia & theses horis pomeridianis declamauit, non omnisi generum poetas,non historicos , non rhetorum praecepta minuta orationcsq; quod tu uis)inculcauit:philosophiam non modo concisse, breuiter, iciunc philosophorum more, sed etiam ample,copiose, ornate ut disserti solent locis illustribus ad decla madum scicctis, horis pomeridianis docuit. Hic cupiam Rame,no ceruicem quam nimis elatam gestas,sed quod longe grauius cst,distortam me tem erigercs. Aristoteles ut quamplurimos uia faciliore & amentore orationis uelut aucupio ad philosophiam inuitaret, ut ab Isocrate, cuius gloriae inuidcbat,ad se cos lcm traduceret, ilicsses philosophicas declamandas susccpit, non tamen propterea priorem philosophandi rationem danauit.Duo comentariorum genera scripsisse illum cum iam toties ad nauseam usque repetas, ad quom unum η Λειών queuis sine discrimine admitteret,ad intimae uero secretiorisque philosophiae alterum αχροα-m ιν paucos aliis artibus
39쪽
instructos constantesquc it suo iudicio probatos reciperet,quid ad praesens tuum institutum Aristotelis faetiim tibi conferro posse arbitratus csὶ Hic dialeticae tuae naturalis simus sexcudos explicabatq; ex eiusde artificio & exercitatione argumentatione usitata tua subtilitate necte, & ex eo
quod Aristoteles theses philosophicas horis pomeridianis Isocratis emulatione copiose &ornate declamauit, nssequi ostedito non modo cum philosophia poetas caeterosq; eius generis auctores esse miscendos, uerumetiam melius e poclis
quam ex Aristotele philosophiam perdisci posse.
Non eosdem utriusque commentationis auditores fuisse uides,& ut iidem essent,quod ad huc modum fecit Aristoteles,non cx uulgaribus rEetoricarum prςceptionum officinis,aut poetarum fabulosis figmetis,sed e philosophiae sacrario depropium uberius modo & copiosius tractauisse, retento quoque priore commentandi genere, nimaduertis. Quorum generum utrum praesti-stcrit,ex eo cuilibet euides esse potest,quba prio ra illa recte philosophantiu calculo probata per manseruntialia fere omnia interciderunt. Et tamen hoc Aristotelis factum,tantum abest ut improbem aut repudiandum censeam, ut omnibus philosophiam docentibus ad imitationem propositum esse uehementer cupiam. Quem enim
mortalem esse putas, qui in Aristotelis philosophia tractanda thesesrerum illustrium exbl l
40쪽
ΡRO SCHOLA PARISIEN. is sophia sumptarum discipulos,praeceptorcsq; declamare, & noc modo rcrum cognitionem cum orationis exercitatione coniungere moleste laturus sitὶEx usu discipulorum praxeptorumque uel maxime esse iudico, ut philosophiae curriculum ingressi,ne quod accusas, proprie,Ornate ,&apto loqui dediscant, ad morem Aristotelicum de philosophia declamando frequenter exercea tur,&adia saepenumero in meo gymnasio philosophiam docetes me cohortatum esse scio.Nec
gymnasiarchas qui philosophiae docedae ineptos& indoctos pecuniae parcontes praeficiunt,excusatos uolo:maximumque uitium nec toleradum nec dissimulandum iudico, ut qui nec aetat ,nc doctrina,nec rerum usu eloquentiaue praeditus
sit,ad petendam hanc ab olympia philosophica
corona admittatur. Huic morbo inueterato ia pridem medicinam quaero: cumque ante annOS septem summo in magistratu rector ea dc re ad omnes ordines retuli Tem, tresque uiae salutares quibus huic malo occurreretur sesse ostendissent,
una ut prisco more ad publicas scholas rodirctur: altera ut quatuor gymnasia ex his quae hodie do ctoribus & discentibus uacua beneficiariis quibusdam lites sectatibus attributa sunt, in quibus inclusi philosophiae candidati id unum agerent,
deligerentur:tertia ut iam e mcdio sublatis sinuosis captiosarum coclusionum uoluminibus, quibus ocim annus primus impendebatur, in tanta